ئێران لە دووتوێی ئامارەكاندا
14:54 - 26 رێبەندان 2714
ئاژانسی كوردپا: ژمارەیەک لە بەرپرسانی حكوومەتی هێندێداتا و ئاماری جیاوازییان بڵاو كردۆتەوە كە باس لە لایەنە جۆراوجۆرەكانی دۆخی ئێستای كۆمەڵگەی ئێران دەكەن.
دۆخی منداڵان:
توێژینەوەكانی رێكخراوی بێهزیستی دەرخەری ئەوەیە كە بۆ هەر حاڵەتێک ئازاردانی منداڵ كە بە ئاشكرا روو ئەدات زیاتر لە ٢٠ حاڵەتیش بە شاراوەیی دەمێنێتەوە.
بەرپرسی ئەو ناوەندە دەوڵەتییە باسی لە چوونە سەری ساڵانە ١% هەتا ٢% منداڵانی بێسەرپەرەست لەئێران كردووە و وتوویەتی: سەرەڕای ئەوەی ٣١٠ هەزار منداڵ لە ژێر چاودێری رێكخراوی بێهزیستی دان بەڵام ئەو رێژەیە رۆژلەگەڵ رۆژ رووی لە زیاد بوونە.
بەپێی ئەو توێژینەوانەی كە ئەنجام دراون زیاتر لە سەدا ٩٠ی توندوتیژییەكانی سەر منداڵان لەناو بنەماڵەكاندا رووی داوە.
رێژەی تووشبوان بە مادە سڕكەرەكان:
لە ماوەی پێنج ساڵی رابردوودا هەر رۆژ ٧٠ كەس بە رێژەی تووسبوان بە مادە سڕكەرەكانەوە لەئێران زیاد بووە.
هەواڵدەریی \"مێهر\" لە زاری بەرپرسی گشتیی ناوەندی خەسارە كۆمەڵایەتییەكانەوە بڵاوی كردۆتەوە، ٤٤% لەدەستبەسەركراوەكان راستەوخۆ و ١٩%یش ناراستەوخۆ لە ماوەی ٣٥ ساڵی رابردووە هەتا ئێستا پیچوەندییان بە مادەی سڕكەری تریاكەوە هەبووە.
بەوتەی رووزبە كردوونی، لە سەدا ٤٢ی تریاكی جیهان لە ئێران بەكار دەهێندرێو ئەوانەش هۆكاری سەرەكیی ٥٠%ی جیابوونەوە و ٢٠%ی قەتڵەكانن.
لەلایەكی تەمەنی بەكارهێنانی مادە سڕكەرەكان لەساڵی ١٣٨٦دا ٢٣ بۆ ٢٤ ساڵ بووە كە لەماوەی ٦ ساڵدا گەیشتۆتە ٢١ ساڵ.
دۆخی ئاواییەكان:
یەكێك لە جێگرانی حەسەن رۆحانی لە كرماشان رایگەیاندووە، ٣٤ هەزار ئاوایی لە ئێران لەلایەن خەڵكەوە چۆڵ كراون.
بە وتەی ئەبولفەزل رەزەوی، ئێستاكە لە ئاواییەكانی ٢٢ی ئوستانی ئێران داهاتەكانیان بەشی تێچووی ژیان و گوزەرانیان ناكات.
هەواڵدەریی \"ئیسنا\" بڵاوی كردۆتەوە، لەحاڵی حازردا ١١% حەشیمەتی شارە گەورەكانی ئێران بە هۆی هەژار و دەسكورتی لە پەراوێزی شارەكاندا ژیان بەسەر دەبەن.
گیان لە دەست دان بە هۆی گازگرتوویی و هەڵمژینی CO٢
لە نۆ مانگی ئەمساڵدا ٣٣٧ كەس بە هۆی هەڵمژینی گازەوە گیانی خۆیان لەدەست داوە و لە كۆی گشتیی ئەو رێژەیە ٨٤ كەسیان ژن و ٢٥٣ كەسی دیكەشیان پیاو بوون.
رێكخراوی پزیشكی دادوەریی رایگەیاندووە، لە ١٠ رابردووە، هەشت هەزار و ٤٤٧ هاووڵاتیی بە هۆی گازگرتوویەوە لەئێران مردوون.
بەپێی ئەو راپۆرتە لە ٩ مانگی ئەمساڵدا ئوستانەكانی تاران بە ٧٤ حاڵەتی گیان لەدەست دان، ئەلبورز ٢٧ حاڵەت و ئازەربایجانی رۆژهەڵات ٢٣ حاڵەت زۆرترین و ئوستانەكانی هورموزگان و بووشێهر هەر كام بە یەك حاڵەتی گیان لەدەست دان كەمترین ئاماری قوربانیان هەبووە.
ژنانی سەرپەرەست:
ئەندامی فراكسیۆنی مەجلیسی ئیسلامیی ئێران باسی لەبوونی زیاتر لە دوو ملیۆن ژنی سەرپەرەستی بنەماڵەكان لەئێران كردووە و بە هەواڵدەریی پانای وتووە، بەشێكی زۆر كەم لەو ژنانە لەژێر چاودێری ناوەندە دەوڵەتییەكان دان.
عەباس سەلاحی وتوویەتی: ئەو ئامارانە ژنانی ماڵەوە ناگرێتەوە و بیمە كردنی ئەو ژنانەش لەگەڵ دژایەتی چۆرای نیگابانەوە بەرەوڕوو بۆتەوە.
رێژەی پاشكەوتی ئاو
بەپێی راگەیەندراوی شیركەتی بەڕێوەبەریی سەرچاوە ئاوییەكانی ئێران، رووبەری بەفر بارین دوو هەزار و سی و شەش هەزار و ٤٠٨ كیلۆمیتری چوارگۆشە بووە، ئەمە لەحاڵێكدایە كە ساڵی پێشوو تەنیا دوو هەزار و نەوەدوو و شەش هەزار و ٧٤١ كیلۆمیتری چوار گۆشە بووە.
بەپێی ئەو ئامارە، رێژەی ئاو بە بەراورد لەگەڵ بەفر لە سەرەتای ئەمساڵەوە دوو ملیارد و ٣٦٤ ملیۆن میتری سێجا بووە.
سامان و داهاتی بانكەكان:
سەرجەم سروەت وسامانی بانكەكانی ئێران دەوڵەتی و تایبەتی لە سەرەتای ساڵی میلادییەوە هەتا ئێستا هەزار و ٣٣١ هەزار ملیارد تمەن خەمڵێندراوە.
ئەو رێژەیە لە كۆتایی ساڵی ٢٠١٣دا زیاتر لە ٩٤٩ هەزار ملیارد تمەن راگەیەندرابوو.
بەپێی راپۆرتی \" بیزینس مانیتۆر\" بانكەكانی ئێران لە ساڵی میلادی رابردوودا ٥٩٢ هەزار ملیارد تمەن پارەیان هەبووە و رێژەی ئەو قەرزانەی كە بە هاووڵاتیانیشیان داوە ٥٠٨ هەزار ملیارد بووە.
زیادبوونی ٤٠% سروەت و سامانی بانكەكانی ئێران لەحاڵێكدایە كە نرخی سوودی بانكەكانیش بەو رێژەیە چوونە سەری بە خۆیەوە بینیوە.
ئەندامێكی هەیئەت رەئیسەی كۆمیسیۆنی ئابووری مەجلیسی ئیسلامیی رەخنەی لە نرخی بەهرە بانكییەكان گرتووە و وتوویەتی: بەداخەوە نەبوون ولاوازی ناوەندەكانی چاودێری سەر بانكەكان، بەهرەی بانكەكانی گەیاندۆتە ٣٧%.
دەوترێت زۆرتریت گرێبەستە بانكییەكان یەكلایەنە و لە بەرژەوەندی بانكەكان دایە و ئەوەش بە هۆكاری سەرەكیی قەیرانی ئابووری ئێران دێتە ئەژمار.
دۆخی منداڵان:
توێژینەوەكانی رێكخراوی بێهزیستی دەرخەری ئەوەیە كە بۆ هەر حاڵەتێک ئازاردانی منداڵ كە بە ئاشكرا روو ئەدات زیاتر لە ٢٠ حاڵەتیش بە شاراوەیی دەمێنێتەوە.
بەرپرسی ئەو ناوەندە دەوڵەتییە باسی لە چوونە سەری ساڵانە ١% هەتا ٢% منداڵانی بێسەرپەرەست لەئێران كردووە و وتوویەتی: سەرەڕای ئەوەی ٣١٠ هەزار منداڵ لە ژێر چاودێری رێكخراوی بێهزیستی دان بەڵام ئەو رێژەیە رۆژلەگەڵ رۆژ رووی لە زیاد بوونە.
بەپێی ئەو توێژینەوانەی كە ئەنجام دراون زیاتر لە سەدا ٩٠ی توندوتیژییەكانی سەر منداڵان لەناو بنەماڵەكاندا رووی داوە.
رێژەی تووشبوان بە مادە سڕكەرەكان:
لە ماوەی پێنج ساڵی رابردوودا هەر رۆژ ٧٠ كەس بە رێژەی تووسبوان بە مادە سڕكەرەكانەوە لەئێران زیاد بووە.
هەواڵدەریی \"مێهر\" لە زاری بەرپرسی گشتیی ناوەندی خەسارە كۆمەڵایەتییەكانەوە بڵاوی كردۆتەوە، ٤٤% لەدەستبەسەركراوەكان راستەوخۆ و ١٩%یش ناراستەوخۆ لە ماوەی ٣٥ ساڵی رابردووە هەتا ئێستا پیچوەندییان بە مادەی سڕكەری تریاكەوە هەبووە.
بەوتەی رووزبە كردوونی، لە سەدا ٤٢ی تریاكی جیهان لە ئێران بەكار دەهێندرێو ئەوانەش هۆكاری سەرەكیی ٥٠%ی جیابوونەوە و ٢٠%ی قەتڵەكانن.
لەلایەكی تەمەنی بەكارهێنانی مادە سڕكەرەكان لەساڵی ١٣٨٦دا ٢٣ بۆ ٢٤ ساڵ بووە كە لەماوەی ٦ ساڵدا گەیشتۆتە ٢١ ساڵ.
دۆخی ئاواییەكان:
یەكێك لە جێگرانی حەسەن رۆحانی لە كرماشان رایگەیاندووە، ٣٤ هەزار ئاوایی لە ئێران لەلایەن خەڵكەوە چۆڵ كراون.
بە وتەی ئەبولفەزل رەزەوی، ئێستاكە لە ئاواییەكانی ٢٢ی ئوستانی ئێران داهاتەكانیان بەشی تێچووی ژیان و گوزەرانیان ناكات.
هەواڵدەریی \"ئیسنا\" بڵاوی كردۆتەوە، لەحاڵی حازردا ١١% حەشیمەتی شارە گەورەكانی ئێران بە هۆی هەژار و دەسكورتی لە پەراوێزی شارەكاندا ژیان بەسەر دەبەن.
گیان لە دەست دان بە هۆی گازگرتوویی و هەڵمژینی CO٢
لە نۆ مانگی ئەمساڵدا ٣٣٧ كەس بە هۆی هەڵمژینی گازەوە گیانی خۆیان لەدەست داوە و لە كۆی گشتیی ئەو رێژەیە ٨٤ كەسیان ژن و ٢٥٣ كەسی دیكەشیان پیاو بوون.
رێكخراوی پزیشكی دادوەریی رایگەیاندووە، لە ١٠ رابردووە، هەشت هەزار و ٤٤٧ هاووڵاتیی بە هۆی گازگرتوویەوە لەئێران مردوون.
بەپێی ئەو راپۆرتە لە ٩ مانگی ئەمساڵدا ئوستانەكانی تاران بە ٧٤ حاڵەتی گیان لەدەست دان، ئەلبورز ٢٧ حاڵەت و ئازەربایجانی رۆژهەڵات ٢٣ حاڵەت زۆرترین و ئوستانەكانی هورموزگان و بووشێهر هەر كام بە یەك حاڵەتی گیان لەدەست دان كەمترین ئاماری قوربانیان هەبووە.
ژنانی سەرپەرەست:
ئەندامی فراكسیۆنی مەجلیسی ئیسلامیی ئێران باسی لەبوونی زیاتر لە دوو ملیۆن ژنی سەرپەرەستی بنەماڵەكان لەئێران كردووە و بە هەواڵدەریی پانای وتووە، بەشێكی زۆر كەم لەو ژنانە لەژێر چاودێری ناوەندە دەوڵەتییەكان دان.
عەباس سەلاحی وتوویەتی: ئەو ئامارانە ژنانی ماڵەوە ناگرێتەوە و بیمە كردنی ئەو ژنانەش لەگەڵ دژایەتی چۆرای نیگابانەوە بەرەوڕوو بۆتەوە.
رێژەی پاشكەوتی ئاو
بەپێی راگەیەندراوی شیركەتی بەڕێوەبەریی سەرچاوە ئاوییەكانی ئێران، رووبەری بەفر بارین دوو هەزار و سی و شەش هەزار و ٤٠٨ كیلۆمیتری چوارگۆشە بووە، ئەمە لەحاڵێكدایە كە ساڵی پێشوو تەنیا دوو هەزار و نەوەدوو و شەش هەزار و ٧٤١ كیلۆمیتری چوار گۆشە بووە.
بەپێی ئەو ئامارە، رێژەی ئاو بە بەراورد لەگەڵ بەفر لە سەرەتای ئەمساڵەوە دوو ملیارد و ٣٦٤ ملیۆن میتری سێجا بووە.
سامان و داهاتی بانكەكان:
سەرجەم سروەت وسامانی بانكەكانی ئێران دەوڵەتی و تایبەتی لە سەرەتای ساڵی میلادییەوە هەتا ئێستا هەزار و ٣٣١ هەزار ملیارد تمەن خەمڵێندراوە.
ئەو رێژەیە لە كۆتایی ساڵی ٢٠١٣دا زیاتر لە ٩٤٩ هەزار ملیارد تمەن راگەیەندرابوو.
بەپێی راپۆرتی \" بیزینس مانیتۆر\" بانكەكانی ئێران لە ساڵی میلادی رابردوودا ٥٩٢ هەزار ملیارد تمەن پارەیان هەبووە و رێژەی ئەو قەرزانەی كە بە هاووڵاتیانیشیان داوە ٥٠٨ هەزار ملیارد بووە.
زیادبوونی ٤٠% سروەت و سامانی بانكەكانی ئێران لەحاڵێكدایە كە نرخی سوودی بانكەكانیش بەو رێژەیە چوونە سەری بە خۆیەوە بینیوە.
ئەندامێكی هەیئەت رەئیسەی كۆمیسیۆنی ئابووری مەجلیسی ئیسلامیی رەخنەی لە نرخی بەهرە بانكییەكان گرتووە و وتوویەتی: بەداخەوە نەبوون ولاوازی ناوەندەكانی چاودێری سەر بانكەكان، بەهرەی بانكەكانی گەیاندۆتە ٣٧%.
دەوترێت زۆرتریت گرێبەستە بانكییەكان یەكلایەنە و لە بەرژەوەندی بانكەكان دایە و ئەوەش بە هۆكاری سەرەكیی قەیرانی ئابووری ئێران دێتە ئەژمار.