لە کۆڕێکدا لە شاری هەولێر بە بنج و بنەوانی مێژوویی وەدیاركەوتنی كورد دەخرێتەڕوو
14:49 - 2 بانەمەڕ 2713
ئاژانسی کوردپا: ئەكادیمای كوردی لە شاری هەولێر، رۆژی دووشەممە رێکەوتی ٢ی بانەمەڕ كۆڕێك بۆ \"م. سۆران حەمەڕەش\"، لەژێر ناوی (خوێندنەوەیەكی نوێی وەدیاركەوتنی كورد لە مێژوودا) ساز دەكات.
\"زیاد نادر\" بەرپرسی ڕاگەیاندن لە ئەكادیمیای كوردی سەبارەت بەو كۆرە لە لێدوانیكدا بە ئاژانسی کوردپای راگەیاند: مامۆستا سۆران حەمەڕەش، نووسەری كتێبی (كورد كێیە؟) كە بە زمانی كوردی لە وڵاتی لەندەن چاپ و بڵاوكرایەوە، لەم كۆڕەیدا بە بنج و بنەوانی مێژوویی وەدیاركەوتنی كورد دەخاتەڕوو.
![\"12159.jpg\"](\"{imagepath}/12159.jpg\")
ئەم كتێبە بەرهەمی چەندین ساڵ هەوڵ وكۆشش و لێكۆڵینەوەیە لەسەر ڕێزمان و وشەكاری و لەسەر زۆربەی زمانە دێرین و مردووەكانی وەك سۆمەری، هوری، هیتی، لوڤی، میدی، فارسی كۆن، پەهلەوی، ئاڤێستا، لاتین و هتد كاری كردووە. بە پەنابردن بۆ سەرچاوە مێژووییە دێرینەكانی سۆمەری، بابلی، ئاشوری و یۆنانی دەستی بە نووسینەوەی پرۆژەكەی كردووە. سۆران حەمەڕەش لە سەرەتاوە مێژووی كورد و كوردستانی داڕشتۆتەوە و بە ئاگاوە خۆی لە كاریگەری دەمارگیری و سیاسی بە دوورگرتووە.
زیاد نادر ئاماژەی بەوەشدا، نووسەر بۆ یەكەم جار لە مێژوودا تێكستی میدی و سۆمەری دەخاتە ڕوو، كە لە ڕووی ڕێزمانی و وشەكارییەوە هەندێكجار هیچ گۆرانیان بەسەردا نەهاتووە و هەموو كوردێكی ئەمڕۆ دەتوانیت لێیان تێبگات و چەندین دەوڵەتی كوردی دێرین دەناسێنرێت، كە ڕۆڵی گەورەیان لە مێژووی كورد دا هەبووە.
ئەو بەرپرسە راشیگەیاند: نووسەر لە كتێبەكەیدا لە ڕووی زمانەوانی، مێژوویی، جوگرافی و فەرهەنگییەوە لێكۆڵینەوەی لەسەر هەموو ئەو گروپە دێرینانەی مێزۆپۆتامیا و ئەنادۆڵ كردووە كە خەڵكی ڕەسەنی ناوچەكە بوون و پەیوەندییان بە كوردەوە هەبووە و زۆر جەختی كردۆتە سەر سوود وەرگرتن لە بەڵگە و كەوتۆتە پرسیاركردن لە زۆربەی ئەو بۆچوونانەی كە لە رابردوودا بێ بەڵگە سەبارەت مێژوو و زمانی كوردی خراونەتە ڕوو و وەك ڕاستییەك مامەڵەیان لەگەڵدا كراوە.
![\"12157.jpg\"](\"{imagepath}/12157.jpg\")
هەروەها پێی وایە كە سۆمەری و میدەكان هەر هەمان خەڵكن و تەنها نیشتەجێی دوو ناوچەی جیاوازی كورد نشین بوون و هەردووكیان بە زمانێكی كوردی دێرینی نزیك لەیەك قسەیان كردووە و دیسان بۆ یەكەمجار لە ساڵی ٨٥٠ ز، واتە نزیكی هەزار و سەد و پەنجا ساڵ لەمەوبەر بۆچوونی كورد سەبارەت بە ڕەچەڵەكی خۆی دەخاتە ڕوو كە بە تەواوی جیاوازە لەو بۆچوونانەی ئەمڕۆ لەسەر كورد هەن . جگە لەوەش بە بەڵگەوە ڕوونی دەكاتەوە كە هەمەڕەنگیی زاراوە كوردییەكانی ئەمڕۆ مێژوویەكی زۆر دێرینیان هەیە و هەر ڕەنگدانەوەی هەمەڕەنگیی زمانە دێرینەكانی میزۆپۆتامیا، زاگرۆس و ئەنادۆڵن.
سۆران حەمەڕەش بەشێكی باشی لە كتێبەكەیدا بۆ نۆ فەرهەنگی زمانە دێرینەكان داناوە و بە تەواویی تیۆری ئارییەكان ڕەتدەكاتەوە و بە تیۆریەكی دادەنێت، كە لەسەر بنەمای فەنتازیا و ڕوانگەی سیاسی ئەوروپای سەدەی حەڤدە و هەژدە داڕێژراوە و تیۆرییەكەش بە یەكێ لەو هۆكارانە دادەنێت كە بوونەتە ڕێگر لەبەردەم تێگەیشتن لە مێژووی كورد و كوردستان.
ئەو کۆڕە کاتژمێر ٥ی سەرلە ئێوارێی رۆژی دووشەممە رێکەوتی ٢ی بانەمەڕ بەرامبەر بە ٢٢-٤- ٢٠١٣ لە هۆڵی مەلا مەحموودی بایزیدی، ناو تەلاری ئەكادیمیای كوردی لەشاری هەولێر، شەقامی هەڵەبجە و لە تەنیشت پاركی شانەدەر بەڕێوە دەچێت.
\"زیاد نادر\" بەرپرسی ڕاگەیاندن لە ئەكادیمیای كوردی سەبارەت بەو كۆرە لە لێدوانیكدا بە ئاژانسی کوردپای راگەیاند: مامۆستا سۆران حەمەڕەش، نووسەری كتێبی (كورد كێیە؟) كە بە زمانی كوردی لە وڵاتی لەندەن چاپ و بڵاوكرایەوە، لەم كۆڕەیدا بە بنج و بنەوانی مێژوویی وەدیاركەوتنی كورد دەخاتەڕوو.
ئەم كتێبە بەرهەمی چەندین ساڵ هەوڵ وكۆشش و لێكۆڵینەوەیە لەسەر ڕێزمان و وشەكاری و لەسەر زۆربەی زمانە دێرین و مردووەكانی وەك سۆمەری، هوری، هیتی، لوڤی، میدی، فارسی كۆن، پەهلەوی، ئاڤێستا، لاتین و هتد كاری كردووە. بە پەنابردن بۆ سەرچاوە مێژووییە دێرینەكانی سۆمەری، بابلی، ئاشوری و یۆنانی دەستی بە نووسینەوەی پرۆژەكەی كردووە. سۆران حەمەڕەش لە سەرەتاوە مێژووی كورد و كوردستانی داڕشتۆتەوە و بە ئاگاوە خۆی لە كاریگەری دەمارگیری و سیاسی بە دوورگرتووە.زیاد نادر ئاماژەی بەوەشدا، نووسەر بۆ یەكەم جار لە مێژوودا تێكستی میدی و سۆمەری دەخاتە ڕوو، كە لە ڕووی ڕێزمانی و وشەكارییەوە هەندێكجار هیچ گۆرانیان بەسەردا نەهاتووە و هەموو كوردێكی ئەمڕۆ دەتوانیت لێیان تێبگات و چەندین دەوڵەتی كوردی دێرین دەناسێنرێت، كە ڕۆڵی گەورەیان لە مێژووی كورد دا هەبووە.
ئەو بەرپرسە راشیگەیاند: نووسەر لە كتێبەكەیدا لە ڕووی زمانەوانی، مێژوویی، جوگرافی و فەرهەنگییەوە لێكۆڵینەوەی لەسەر هەموو ئەو گروپە دێرینانەی مێزۆپۆتامیا و ئەنادۆڵ كردووە كە خەڵكی ڕەسەنی ناوچەكە بوون و پەیوەندییان بە كوردەوە هەبووە و زۆر جەختی كردۆتە سەر سوود وەرگرتن لە بەڵگە و كەوتۆتە پرسیاركردن لە زۆربەی ئەو بۆچوونانەی كە لە رابردوودا بێ بەڵگە سەبارەت مێژوو و زمانی كوردی خراونەتە ڕوو و وەك ڕاستییەك مامەڵەیان لەگەڵدا كراوە.
زیاد نادر، بەرپرسی ڕاگەیاندن لە ئەكادیمیای كوردی
بەرپرسی ڕاگەیاندن لە ئەكادیمیای كوردی ئاماژەی بەوەش کرد، نووسەر بەتەواوی بۆچوونێكی نوێی سەبارەت بە ڕەچەڵەك و مێژووی كورد خستۆتە ڕوو. بە پشتبەستن بە بەڵگەی زمانەوانی و مێژوویی، ڕوونی دەكاتەوە كە كورد خەڵكی ڕەسەنی میزۆپۆتامیا و ئەنادۆڵە و میدەكان خەڵكی میزۆپۆتامیان و چەندین بەڵگەنامەی دێرینی خستۆتە ڕوو بۆ پشتگیریكردن لە بۆچوونەكەی و چەندین سەرچاوەی مێژوویی دەخاتە روو كە تێیاندا دەردەكەوێت لە ڕابردوودا هەندێك جار میدەكان بە كورد ناوهێنراون. هەروەها پێی وایە كە سۆمەری و میدەكان هەر هەمان خەڵكن و تەنها نیشتەجێی دوو ناوچەی جیاوازی كورد نشین بوون و هەردووكیان بە زمانێكی كوردی دێرینی نزیك لەیەك قسەیان كردووە و دیسان بۆ یەكەمجار لە ساڵی ٨٥٠ ز، واتە نزیكی هەزار و سەد و پەنجا ساڵ لەمەوبەر بۆچوونی كورد سەبارەت بە ڕەچەڵەكی خۆی دەخاتە ڕوو كە بە تەواوی جیاوازە لەو بۆچوونانەی ئەمڕۆ لەسەر كورد هەن . جگە لەوەش بە بەڵگەوە ڕوونی دەكاتەوە كە هەمەڕەنگیی زاراوە كوردییەكانی ئەمڕۆ مێژوویەكی زۆر دێرینیان هەیە و هەر ڕەنگدانەوەی هەمەڕەنگیی زمانە دێرینەكانی میزۆپۆتامیا، زاگرۆس و ئەنادۆڵن.
سۆران حەمەڕەش بەشێكی باشی لە كتێبەكەیدا بۆ نۆ فەرهەنگی زمانە دێرینەكان داناوە و بە تەواویی تیۆری ئارییەكان ڕەتدەكاتەوە و بە تیۆریەكی دادەنێت، كە لەسەر بنەمای فەنتازیا و ڕوانگەی سیاسی ئەوروپای سەدەی حەڤدە و هەژدە داڕێژراوە و تیۆرییەكەش بە یەكێ لەو هۆكارانە دادەنێت كە بوونەتە ڕێگر لەبەردەم تێگەیشتن لە مێژووی كورد و كوردستان.
ئەو کۆڕە کاتژمێر ٥ی سەرلە ئێوارێی رۆژی دووشەممە رێکەوتی ٢ی بانەمەڕ بەرامبەر بە ٢٢-٤- ٢٠١٣ لە هۆڵی مەلا مەحموودی بایزیدی، ناو تەلاری ئەكادیمیای كوردی لەشاری هەولێر، شەقامی هەڵەبجە و لە تەنیشت پاركی شانەدەر بەڕێوە دەچێت.
