خەڵاتە ئەدەبییەكانی ساڵی ٢٠١٤ + وێنە
20:08 - 10 بەفرانبار 2714
ئاژانسی کوردپا: بەرەنجامەكانی شەڕی دووەمی جیهانی و دەسەڵاتی نازییەكان بەسەر ئەورووپا، نادادپەروەرییە كۆمەڵایەتییەكان لە دنیا، زاڵبوونی فاشیزم و رووبەڕوو بوونەوە و كێشمەكێشی نوخبە و فەرهەنگییان لەگەڵ بێ فەرهەنگەكان و سەرەنجام بەرەنجامی تیرۆر لە ژیانی تاكەكەسیی خەڵك لەم سەردەمەی ئێمەدا، لە گرنگترین جەوهەر و ناوەرۆكی خەڵاتە ئەدەبییەكانی ساڵی ٢٠١٤ بوون.
خەڵاتی ئەدەبیی \"سروانتس\" بۆ ئێلێنا پونیا تۆسكا
\"ئێلێنا پونیاتۆسكا\" نووسەری مەكزیكی، خەڵاتی ئەدەبیی \"سروانتس\"ی لە ساڵی ٢٠١٤ بەدەستهێنا، \"خوئان كارلۆ\" پاشای ئیسپانیا لە مادرید ئەم خەڵاتەی بەخشییە ئێلێنا پونیاتۆسكا.
![\"23951.jpg\"](\"{imagepath}/23951.jpg\")
\"ئێلێنا پونیاتۆسكا، نووسەری تەمەن ٨١ ساڵی مەكزیكی هاوڕی لەگەڵ \"كریستینا پەری رووسی و ئیزابل ئالندە\" لە ناودارترین ژنە نووسەرانی وڵاتانی ئیسپانیایی زمان دێنە ئەژمار. ئەو ژنە نووسەرە كە سەرنجی تایبەت بە ژیانی خەڵكانی بێبەش و تووشبووی نادادپەروەریی كۆمەڵایەتی دەدات، بە ویژدانی بێداری مەكزیك ناسراوە.
ئێلێنا پونیاتۆسكا دەڵێت: \"ئەركی نووسەر ئەوەیە لە هەمبەر رووداوەكاندا هەستۆك بێت، زانیاری بڵاو بكاتەوە، رووبەڕووی ئەنجامدەران و بكوژانی خەڵك ببێتەوە و لەپێناو مافی قوربانییاندا پێنووسەكەی بخاتە گەڕ.\"
رەحنەگران رۆمانی \"ژنی با\"ی ئێلینا پونیاتۆسكا بە یەكێك لە گرنگترین بەرهەمەكانی لە قەڵەم دەدەن.
رۆمانی \"سهرە\" و جەختكردنەوە لەسەر لەقاودان
![\"23950.jpg\"](\"{imagepath}/23950.jpg\")
دنا تارت، یەكەم رۆمانی خۆی بەناوی \"چیرۆكێكی رەمزاوی\" لە ساڵی ١٩٨٥دا نووسی، بەڵام چاپ و بڵاوبوونەوەی ١٠ ساڵی خایاند و كاتێك لە ساڵی ١٩٩٢دا بڵاو كرایەوە، بۆ سەر ٢٤ زمانی دنیا وەرگێڕدرا و زیاتر لە ٥ ملیۆن نوسخەی لێ فرۆشرا.
هەم لە رۆمانی \"سهرە\" و هەم لە رۆمانی \"چیرۆكێكی رەمزاوی\"دا پەردە لەسەر راز و نهێنییەك لادەدرێت و هەقیقەێك دەردەكەوێت.
لیژنەی داوەرانی خەڵاتی ئەدەبیی \"پۆلیتزەر\" پەسنی شێوازی نووسینی \"دنا تارت\"یان كردووە و هاوكات لەباری ناوەرۆكی رۆمانەكەشەوە جەختیان لەسەر گرنگیی ناوەرۆك و پرسی لەقاودان كردووە.
خەڵاتی پۆلیتزەر یەكەم جار لە ساڵی ١٩١٧ دەستی پێكردووە. ئەم خەڵاتە بەگشتی ١٤ بوار لەخۆ دەگرێت و جیا لە رۆژنامەنووسان ئەدرێتە هونەرمەندانی شانۆ، مۆسیقا، هەروەها شاعیران و رۆماننوسانیش.
بەهای خەڵاتی پۆلیتزەر ١٠ هەزار دۆلارە و لیژنەی داوەرانیش لە نێوان بەرپرسانی وەشانگە، نووسەران و رێپۆرتێرانی ناسراو هەڵدەبژێردێن.
\"گنكور\"ی ٢٠١٤ بۆ ژنە نووسەرێک
\"لیدی سلویر\" نووسەر و دەروونناسی بە رەچەڵەك ئیسپانیی دانیشتووی فەرەنسا بۆ رۆمانی \"مەگری\" بوو بە براوەی خەڵاتی گنكوری ساڵی ٢٠١٤.
لە رۆمانی \"مەگری\"دا سلویر سەربوردەی ژیانی باب و باپیران و هاونەوەكانی خۆی لە شەڕی ناوخۆیی ئیسپانیا دەگێڕێتەوە. ئەم رۆمانە هاوینی ساڵی ١٩٣٦ روو دەدات.
![\"23949.jpg\"](\"{imagepath}/23949.jpg\")
لیدی سلویر ٦٦ ساڵی تەمەن، لە \"تۆلۆز\" دەژی، باوكی لە هاووڵاتییانی ئیسپانیایی ناوەی ئەندلس و دایكیشی لە ئیسپانیاییەكانی كاتالانە. بنەماڵەكەی ساڵی ١٩٤٨ چوونەتە فەرەنسا و بە كۆمەڵەی كۆماریخوازە دوورخراوەكانی نیشتەجێی ئەو وڵاتە پەیوەست بوون. زمانی فەرنسی زمانی دایكیی ئەو نییە، هەروەك خۆی دەڵێ لەرێگەی ئەدەبیاتەوە لەگەڵ زمانی فەرەنسی ئاشنا بووە.
شەڕی دووەمی جیهانی رۆڵێكی پڕ رەنگ و بەرچاوی لەم قۆناغەی خەڵاتی \"گنكور\"دا هەبووە، سێ رۆمان لەو چوار رۆمانەی كە گەیشتە قۆناغی كۆتایی خەڵاتەكە، رووداوەكانی شەڕی دووەمی جیهانی لە سێ وڵاتی ئەڵمانیا، فەرەنسا و ئیسپانیایان كردبووە هەوێن و ناوەرۆك. دەكرێ بڵێین \"مەگری\" بەرهەمی \"لیدی سلویر\"یش بە جۆرێك لەگەڵ دەسپێكی نازیسمدا بەرەوڕووە.
نۆبڵی ئەدەبی بۆ نووسەری بیرەوەریی مرۆڤە داماو و چارەڕەشەكان
![\"23948.jpg\"](\"{imagepath}/23948.jpg\")
پاتریك مۆدیانۆ ساڵی ١٩٤٥ لە پاریس لەدایك بووە. ئەو لەو باوەڕە دایە ژیان هیچ نییە بێجگەلە پێداگری لەسەر وەبیرهێنانەوەی بیرەوەرییە لەبیر كراوەكانە و هەر بەم هۆیشە بە نووسەری \"بیرەوەریی مرۆڤ\" ناوبانگی دەركردووە.
مۆدیانۆ لە ئاخاوتنەكەیدا لە بەرامبەر كۆمیتەی نۆبڵ وتی: \"هەوڵدان بۆ چارەسەریی سەرەتاییانەی رازێك كە بەڕاستی تێدا سەركەوتوو بیت و هەوڵدان بۆ كردنەوەی گرێی رازێك، مەیلی نووسینیان لەلام زیاد كرد، دەڵێی و خەیاڵ دەتوانێ یارمەتیم بكات هەتا ئەم راز و رەمزانە چارەسەر بكەم.\"
مۆدیانۆ لەبارەی پێناسەی نووسەرەوە وتوویەتی: \"كاری نووسەر كەشفی رەمز و نهێنی و رازەكانە. نووسەر وەك لەرزەپێوە كە حەرەكەتە هەست پێنەكراوەكان تۆمار دەكات.\"
شەریف فەلاح
خەڵاتی ئەدەبیی \"سروانتس\" بۆ ئێلێنا پونیا تۆسكا
\"ئێلێنا پونیاتۆسكا\" نووسەری مەكزیكی، خەڵاتی ئەدەبیی \"سروانتس\"ی لە ساڵی ٢٠١٤ بەدەستهێنا، \"خوئان كارلۆ\" پاشای ئیسپانیا لە مادرید ئەم خەڵاتەی بەخشییە ئێلێنا پونیاتۆسكا.
\">\"ئێلێنا پونیاتۆسكا\" نووسەری مەكزیكی، خەڵاتی ئەدەبیی \"سروانتس\"ی لە ساڵی ٢٠١٤
خەڵاتی ئەدەبیی سروانتس كەلە ساڵی ١٩٧٦ەوە هەتا ئێستا هەر ساڵە بۆ بەرز راگرتنی یادی \"میگۆئیل سروانتس\" نووسەری رۆمانی ناوداری \"دۆن كیۆت\" بەڕێوە دەچێت، گرنگترین خەڵاتی ئەدەبیی وڵاتانی ئیسپانیای زمانە. بەهای ئەم خەڵاتە ئەدەبییە ١٢٥ هەزار یۆرۆیە.\"ئێلێنا پونیاتۆسكا، نووسەری تەمەن ٨١ ساڵی مەكزیكی هاوڕی لەگەڵ \"كریستینا پەری رووسی و ئیزابل ئالندە\" لە ناودارترین ژنە نووسەرانی وڵاتانی ئیسپانیایی زمان دێنە ئەژمار. ئەو ژنە نووسەرە كە سەرنجی تایبەت بە ژیانی خەڵكانی بێبەش و تووشبووی نادادپەروەریی كۆمەڵایەتی دەدات، بە ویژدانی بێداری مەكزیك ناسراوە.
ئێلێنا پونیاتۆسكا دەڵێت: \"ئەركی نووسەر ئەوەیە لە هەمبەر رووداوەكاندا هەستۆك بێت، زانیاری بڵاو بكاتەوە، رووبەڕووی ئەنجامدەران و بكوژانی خەڵك ببێتەوە و لەپێناو مافی قوربانییاندا پێنووسەكەی بخاتە گەڕ.\"
رەحنەگران رۆمانی \"ژنی با\"ی ئێلینا پونیاتۆسكا بە یەكێك لە گرنگترین بەرهەمەكانی لە قەڵەم دەدەن.
رۆمانی \"سهرە\" و جەختكردنەوە لەسەر لەقاودان
دنا تارت، رۆماننوسی ئەمریكی، خەڵاتی \"پۆلیتزەر\"ی ساڵی ٢٠١٤
دنا تارت، رۆماننوسی ئەمریكی، خەڵاتی \"پۆلیتزەر\"ی ساڵی ٢٠١٤ی بۆ نووسینی رۆمانی \"سهرە\" بەدەستهێنا. ناوبراو لەو بەرهەمەیدا ژیانی هەستیار و پڕ لە سۆزی كۆڕێك پیشان دەدات كە دایكی بەهۆی بۆمب دانانەوە كوژراوە. دنا تارت، یەكەم رۆمانی خۆی بەناوی \"چیرۆكێكی رەمزاوی\" لە ساڵی ١٩٨٥دا نووسی، بەڵام چاپ و بڵاوبوونەوەی ١٠ ساڵی خایاند و كاتێك لە ساڵی ١٩٩٢دا بڵاو كرایەوە، بۆ سەر ٢٤ زمانی دنیا وەرگێڕدرا و زیاتر لە ٥ ملیۆن نوسخەی لێ فرۆشرا.
هەم لە رۆمانی \"سهرە\" و هەم لە رۆمانی \"چیرۆكێكی رەمزاوی\"دا پەردە لەسەر راز و نهێنییەك لادەدرێت و هەقیقەێك دەردەكەوێت.
لیژنەی داوەرانی خەڵاتی ئەدەبیی \"پۆلیتزەر\" پەسنی شێوازی نووسینی \"دنا تارت\"یان كردووە و هاوكات لەباری ناوەرۆكی رۆمانەكەشەوە جەختیان لەسەر گرنگیی ناوەرۆك و پرسی لەقاودان كردووە.
خەڵاتی پۆلیتزەر یەكەم جار لە ساڵی ١٩١٧ دەستی پێكردووە. ئەم خەڵاتە بەگشتی ١٤ بوار لەخۆ دەگرێت و جیا لە رۆژنامەنووسان ئەدرێتە هونەرمەندانی شانۆ، مۆسیقا، هەروەها شاعیران و رۆماننوسانیش.
بەهای خەڵاتی پۆلیتزەر ١٠ هەزار دۆلارە و لیژنەی داوەرانیش لە نێوان بەرپرسانی وەشانگە، نووسەران و رێپۆرتێرانی ناسراو هەڵدەبژێردێن.
\"گنكور\"ی ٢٠١٤ بۆ ژنە نووسەرێک
\"لیدی سلویر\" نووسەر و دەروونناسی بە رەچەڵەك ئیسپانیی دانیشتووی فەرەنسا بۆ رۆمانی \"مەگری\" بوو بە براوەی خەڵاتی گنكوری ساڵی ٢٠١٤.
لە رۆمانی \"مەگری\"دا سلویر سەربوردەی ژیانی باب و باپیران و هاونەوەكانی خۆی لە شەڕی ناوخۆیی ئیسپانیا دەگێڕێتەوە. ئەم رۆمانە هاوینی ساڵی ١٩٣٦ روو دەدات.
\">\"لیدی سلویر\" نووسەر و دەروونناسی بە رەچەڵەك ئیسپانیی دانیشتووی فەرەنسا بۆ رۆمانی \"مەگری\" بوو بە براوەی خەڵاتی گنكوری ساڵی ٢٠١٤
ئیسپانیا لەبەردەم رووخان و رووهێنانە بە فاشیزمم دایە و ئەوكاتەش زەمەنێكی دیاریكەری لە ژیانی داكیی نووسەردا. شەڕی ناوخۆیی ئیسپاینا و شەڕی ئەو كەسانەی كەمتر بەرگوێ كەوتووە، دەبێتە بیانوویەك بۆ پەرژانە سەر كێشمەكێشی نێوان دوو نەوە، بەتایبەت كێشمەكێشی نوخبەكان لەگەڵ كەسانی بێ فەرهەنگ و ئاست نزم.لیدی سلویر ٦٦ ساڵی تەمەن، لە \"تۆلۆز\" دەژی، باوكی لە هاووڵاتییانی ئیسپانیایی ناوەی ئەندلس و دایكیشی لە ئیسپانیاییەكانی كاتالانە. بنەماڵەكەی ساڵی ١٩٤٨ چوونەتە فەرەنسا و بە كۆمەڵەی كۆماریخوازە دوورخراوەكانی نیشتەجێی ئەو وڵاتە پەیوەست بوون. زمانی فەرنسی زمانی دایكیی ئەو نییە، هەروەك خۆی دەڵێ لەرێگەی ئەدەبیاتەوە لەگەڵ زمانی فەرەنسی ئاشنا بووە.
شەڕی دووەمی جیهانی رۆڵێكی پڕ رەنگ و بەرچاوی لەم قۆناغەی خەڵاتی \"گنكور\"دا هەبووە، سێ رۆمان لەو چوار رۆمانەی كە گەیشتە قۆناغی كۆتایی خەڵاتەكە، رووداوەكانی شەڕی دووەمی جیهانی لە سێ وڵاتی ئەڵمانیا، فەرەنسا و ئیسپانیایان كردبووە هەوێن و ناوەرۆك. دەكرێ بڵێین \"مەگری\" بەرهەمی \"لیدی سلویر\"یش بە جۆرێك لەگەڵ دەسپێكی نازیسمدا بەرەوڕووە.
نۆبڵی ئەدەبی بۆ نووسەری بیرەوەریی مرۆڤە داماو و چارەڕەشەكان
\">\">\"پاتریك مۆدیانۆ\" نووسەری فەرەنسی، خەڵاتی نۆبڵی ئەدەبیی ساڵی ٢٠١٤
\"پاتریك مۆدیانۆ\" نووسەری فەرەنسی، خەڵاتی نۆبڵی ئەدەبیی ساڵی ٢٠١٤ی مسۆگەر كرد. كۆمیتەی نۆبڵ \"لەبەر هونەری نووسەر نووسینەوە و داڕشتنی بیرەوەریی مرۆڤگەلێكە بە چارەنووسی سەرسووڕهێنەرەوە\" ئەو خەڵاتەیان پێ بەخشیوە.پاتریك مۆدیانۆ ساڵی ١٩٤٥ لە پاریس لەدایك بووە. ئەو لەو باوەڕە دایە ژیان هیچ نییە بێجگەلە پێداگری لەسەر وەبیرهێنانەوەی بیرەوەرییە لەبیر كراوەكانە و هەر بەم هۆیشە بە نووسەری \"بیرەوەریی مرۆڤ\" ناوبانگی دەركردووە.
مۆدیانۆ لە ئاخاوتنەكەیدا لە بەرامبەر كۆمیتەی نۆبڵ وتی: \"هەوڵدان بۆ چارەسەریی سەرەتاییانەی رازێك كە بەڕاستی تێدا سەركەوتوو بیت و هەوڵدان بۆ كردنەوەی گرێی رازێك، مەیلی نووسینیان لەلام زیاد كرد، دەڵێی و خەیاڵ دەتوانێ یارمەتیم بكات هەتا ئەم راز و رەمزانە چارەسەر بكەم.\"
مۆدیانۆ لەبارەی پێناسەی نووسەرەوە وتوویەتی: \"كاری نووسەر كەشفی رەمز و نهێنی و رازەكانە. نووسەر وەك لەرزەپێوە كە حەرەكەتە هەست پێنەكراوەكان تۆمار دەكات.\"
شەریف فەلاح
