ئەگەر شەڕی كۆماری ئیسلامی دەكەين
13:09 - 22 بەفرانبار 2714
Unknown Author
هاوار بازیان
ئەزموونی ٣٦ ساڵەی كۆماری ئیسلامی لە ئێران زۆر شتی بۆ كورد و هەموو دنیا روون كردەوە. كورد كە نێزیك بە ٢٠ ساڵ بەڕەسمی و مەیدانی شەڕی چەكداریی ئەو دەسەڵاتەی كرد، تا ئێستە هیچ كام لە داوا و مافەكانی لە تاران بۆ وەرنەگیراوە، بەڵام ئەوەش بەمانای بەفیڕۆچوونی تەواوی ئەو خەباتە نییە. بە لەبەرچاوگرتنی وردی رووداو و گۆڕانكارییە خێراكانی ئەم چەند ساڵەی دوایی و رەفتارەكانی كۆماری ئیسلامی بەرامبەر پێشهاتەكان و ئەنجامی هەمووی ئەوانە، هەست بەچەند ئاسۆیەكی روون بۆ بەرەنگارییەكی جیاوازی ئەو دەسەڵاتەی نەیاری كورد بەتایبەت لە چوارچێوەی ئەمڕۆی ئێراندا دەكرێ كە لێرەدا بەبەڵگە و بەكورتی لە ٥ خاڵدا دەخرێنە بەرباس.
١. گرینگیدان بە زیندانی و بەندینخانەكانی ناو ئێران
حكوومەتی ئێران بەڕەسمی رایگەیاندووە كە ژمارەی زیندانییەكانی گەیشتووەتە سەرووی ٢٠٠ هەزار كەس كە جگە لەوەی دوو هێندەی توانای زیندانەكانی ئێرانە، بگرە ٢١ هێندەش زیاترە لە ژمارەی زیندانییەكانی سەردەمی ریژیمی پێشووی شا.
(بەرزبوونەوەی ژمارەی دانیشتووانییش لەبەرچاو گیراوە). ناچاربوونی كۆماری ئیسلامی بە بڵاوكردنەوەی ئەمجۆرە ئامارانە شتێكی بەڕێكەوت نییە، بەڵكوو ئەنجامی ئەو فشارەیە كە لە نێوخۆی زیندانەوە دەخرێتە سەر بەرپرسانی ئەو وڵاتە.
مانگرتن و ناڕەزایەتییەكانی زیندانیان لە ئێران بەردەوام ئەنجامی خۆی پێكاوە، جگە لەوەی دواجار خەڵكیش پشتگیری كردووە و جۆرێك لە یەكخستنی گشتیی ساز كردووە. هەر لە مانگرتنەكانی زیندانی قزل حیسار، زیندانی تەورێز و ئەهواز تا مانگرتنە ٣٣ رۆژییەكەی ٢٨ زیندانی سیاسیی كورد لە كۆتایی ساڵی ٢٠١٤ی زیندانی ورمێ (دەریا) كە لە هەموویاندا كۆماری ئیسلامی ئەگەر بەشێوەی كەم و كاتیش بووبێ، پاشەشكەی كردووە و ئامادەی جێبەجێكردنی داواكارییەكان بووە.
جگە لەوەی لە ئاستی نێودەوڵەتیشدا خاڵێكی دیكەی رەش بە دۆسیەی پێشێلی مافەكانی مرۆڤ لە ئێران زیاد كراوە. هەرچەندە دوای چەند رۆژ لەو مانگرتنە، یەكێك لە مانگرتووەكان (سابیر موخەلید ماوانە) حوكمەكەی جێبەجێ و لە سێدارە درا، بەڵام پێش لەزۆر شتی گیرا و زیندانیانی كورد پەیامی خۆیان گەیاند. هەروەك چۆن ٥٩ مانگرتووی سیاسی لە زیندانی ئەهوازیش چەند رۆژی رابردوو پاش ١٧ رۆژ بەردەوامی بەئەنجام گەیشت و داواكانیان جێبەجێ كرا.
كۆماری ئیسلامی حەساسییەتێكی تایبەتی بە مانگرتن و ناڕەزایەتیی گشتیی نێوەخۆیی هەیە، بەشێوەیەك كە دەتوانین لە خەباتی مەدەنی دژی ئەو دەسەڵاتە لە ئێستەدا وەك چەكی یەكەم ناوی ببیەن. سەرچاوەكان بەتایبەت لە زیندانییە كوردەكان بەردەوام ئەوەمان پێدەڵێن كە بەرپرسانی زیندان بە راستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ پەیوەندی بە زیندانییەكان دەكەن و ئامادەن \"ئیمتیازی شەخسی و بەڵێنی باش\" بدەن تا بۆ نموونە مانگرتنێكی گشتی سەرنەگرێ.
بەو پێیە، حیزبە كوردییەكانی نەیاری كۆماری ئیسلامی دەرفەتێكی باشیان هەیە لەسەر ئەو بابەتە وردتر و پڕتر كار بكەن و پەیوەندی و رێكخستنەكانی خۆیان بۆ ناو زیندانەكان چڕ بكەنەوە. پژاك یەكێك لەو هێزانەیە لەو بوارەدا هەمیشە سەركەوتووتر دەركەوتووە و بەشێكی سەرەكیی لە رێكخستنەكانی بۆ ناو بەندینخانەكانی ئێرانی تەرخان كردووە. هەرچەندە تا ئێستە ئامارێكی ورد و جێگەی متمانە لەبارەی ژمارەی گشت زیندانیانی كورد لە ئێران لەبەردەستدا نییە، بەڵام هەر ئێستە دەیان كوردی زیندانی سیاسی لە ٥ زیندانی ئێراندا بەسەر دەبەن كە زۆربەیان سزای لەسێدارەدانیان بۆ بڕاوەتەوە، جگە لەو دەیان كوردەی پێشتر لە زیندانە جۆرەجۆرەكانی ئێراندا بەتۆمەتی سیاسی گیراون و لەسێدارە دراون.
ئەنجامی مانگرتنەكانی پێشووتری زیندانییانی سیاسی لە ئاستی ئێران و هەروەها مانگرتنەكەی دواییی كوردان لە زیندانی ورمێ، ئاماژەن بۆ ئەوەی حزبەكان دەتوانن پشت بەو چەكەش ببەستن و بتوانن هاوكات كە پشتگیری ئەو زیندانییانە دەكەن، دەتوانن كارتێكی فشاری زیاتر لەسەر ئەو دەسەڵاتە دروست بكەن و وەك جۆرێك لە خەبات سەیری بكەن، كارێك كە تا ئێستە گرینگییەكی زۆری پێ نەدراوە و لە چوارچێوەی رووماڵكردنێكی میدیایی و ئاسایی رووداوەكان دەرنەچووە و لە باشترین حاڵەتدا پاش سێدارەدانی زیندانییەكە بەیاننامەیەكی \"حیزبی\" بڵاو كراوەتەوە كە ئەوەیان بەتەنیا وەڵامدەر نەبووە و پێویستە وەك هێزێكی گەورەتر سەیری كوردانی ناو زیندانەكانی ئێران بكرێ.
٢. یەكگرتن و هاودەنگیی هێزەكان
یەكگرتن و نزیكبوونەوە ویستی یەكەم و مەرجی سەرەكی هەر خەباتێكە بەتایبەت بۆ كوردی ئێران كە دوژمنەكەیان بۆ گەیشتن بە بچووكترین ئامانجی ئامادەیە لە دوورترین دوژمنی خۆی نێزیك بێتەوە. تا ئێستە بەڕەسمی ٢٥ حیزب و هێز و لایەنی سیاسیی كوردی نەیاری كۆماری ئیسلامی روو لە كوردستانی ئێران خۆیان راگەیاندووە، بەڵام بەهۆی كێشەكانی ناوەخۆی ئەو هێزانە تا ئێستە كەمترین مانۆڕی سیاسی و خەباتكارانە لەو هێزانە بینراوە. ئەوەی دیار و بەرچاوە باس لە حزبی دیموكرات و كۆمەڵە دەكرێ كە ئەو دوو هێزانە ئێستە دابەشی سەر ٥ دانە بوونە و هەركامیان پێیوایە لەوانی تر \"دیموكرات تر\" یان \"كۆمەڵە ترە\" هەرچەندە لەماوەی رابردوودا لەلایەن دیموكراتەوە هەوڵێكی باش بۆ یەكگرتنەوە هەیە كە تا رادەیەكی زۆر جێگەی \"دڵخۆشی\" هەردوولایە و لەسەر ئاستی سكرتێر و رێبەرایەتیی هەردوولا راستەوخۆ كاری بۆ دەكرێ، بەڵام ئەو دابڕانە و نەبوونی دەنگێك بۆ یەكخستنیان وایكردووە كۆماری ئیسلامی مەیدانێكی فرەوانتری بەدەستەوە بێ و باشتر بتوانێ بانگەشەی ئەوە بكات \"كێشەی كورد لەگەڵ ئێمە نییە، بەڵكوو لەنێوان خۆیانە\". ئەگەر هێزە كوردییەكان خۆیان بە خاوەن بەڵێن و بەرپرسیار بەرامبەر خەڵك و قوربانییانی خەباتی رابردوو و ئێستەیان دەزانن، پێویستە بەر لە هەموو شتێك بیر لە یەكگرتن بكەنەوە. لێك نێزیكبوونەوەی كوردانی رۆژهەڵاتی ترسێكی گەورەیە كە بەرپرسانی ئێرانی لە رێگەی خۆیانەوە كاری زۆری بۆ دەكەن تا سەر نەگرێت، خەمێك كە تا ئێستە نەبووەتە ئەركی یەكەمی هیچ كام لە حزب و هێزە كوردییەكانی ئەو پارچەیە و زیانەكانی دەبینین.
٣. تێكەڵبوون بە رێكخراوەكانی مافی مرۆڤـ
حیزبە كوردییەكانی نەیاری كۆماری ئیسلامی بە جەماوەر و ئەندامانی خۆیانەوە قوربانییەكی زۆریان بەخشیوە هەر لە كوژران، گرتن، ئەشكەنجە و راونان و جۆرەكانی تری سەركوت لەلایەن دەسەڵاتی تارانەوە، بەڵام زۆر بە كەمی هەوڵیان داوە لە بەرژەوەندیی خۆیان و وەك چەكێكی مرۆیی سوود لەو مەینەتیانە وەربگرن، واتە دژی ئێران تۆمار و بانگەشەی بۆ بكەن.
نێزیكبوون و پەیوەندیی هێزە كوردییەكان بەناوەندەكانی مافی مرۆڤی ناودەوڵەتی شتێكی نوێ و لاوازە و تەنیا لەو چەند ساڵەی دواییدا هەوڵی تێكەڵبوون بەو ناوەندانە دراوە كە تا ئێستە كەموكوڕی تێدایە. هەموو كوردێك باش دەزانێ و ئاشنایە بەو ئازار و سەركوتەی كورد لەدەسەڵاتی ئێرانەوە پێیدەگا، بەڵام باسكردنی ئەو پرسە و گێڕانەوەی تەنیا بۆ كوردان سوودێك ئەوتۆی نابێ، بەڵكوو پێویستە رەهەندێكی ناودەوڵەتی پێ بدرێ و بەڕەسمی دنیای لێ بەئاگا بێ.
ئەگەر لە ئاستی ئێران سەیر بكەین، لەو كاتەوە \"ئەحمەد شەهید\" وەك نوێنەر و گوزارشگەری تایبەتی ئەنجوومەنی مافەكانی مرۆڤی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ چاودێری ئێران دەستبەكار بووە (٢٠١١)، بەردەوام ئەو وڵاتە لە ئاستی ناودەوڵەتی بەڕەسمی سەركۆنە دەكرێ و هەموو دنیا ئاگادارە لەوەی بۆ نموونە زیندانییەك لە تاران چۆن مافە مرۆیییەكانی پێشێل دەكرێ.
راستە: ئەگەریش ئەمڕۆ ئەو نوێنەرە هیچی بۆ نەكرێ یان باری قورسی مرۆیی لە ئێران سووك ناكا، بەڵام هەنگاوێكی باش بووە لەوەی دنیا ئەگەر بۆ بەرژەوەندیی خۆیشی بێ هەڵوێستێكی هەبێ و فشارێك لەسەر تاران دروست بكا. بەتایبەت كە كۆماری ئیسلامی وەك وڵاتێكی نەیار باسی ئەو نوێنەرەی UN دەكا و راپۆرتەكانی ئەو ناوەندە وەك دوژمنێكی گەورە دەناسێ و هەمیشە لە ئاستێكی باڵا وەڵامی دەداتەوە.
لەبارەی كوردانەوە! پێویستە هێزەكان زۆر بە جوانی رێگەیەك بدۆزنەوە و دۆخی مرۆییی كورد لە ئێران كە زۆر نالەبارە بە بەڵگە و وردەكاری بۆ ناوەندەكانی مافی مرۆڤی ناودەوڵەتی بەتایبەت نەتەوە یەكگرتووەكان بگوازنەوە و بەشداری چالاكییەكانی ئەو ناوەندانە بن و تەنانەت راستەوخۆ كار بۆ چوونە ناو بەشی مرۆییی نەتەوە یەكگرتووەكان بكەن كە ئەوانەی شارەزای بوارەكەن دەزانن زۆر ئەستەم نییە.
وەك باسم كرد ئێستە بەو ئاراستەیەدا جووڵەیەك كراوە بەڵام لە ئاستی پێویستدا نییە، بۆ نموونە حیزبەكان لە كۆبوونەكانی ژنێف بۆ مافەكانی مرۆڤـ زیاتر باس لە شتە گشتییەكان دەكەن كە هەموو بەشداران چەند ساڵێكە دەیزانن و راپۆرتێكی ورد و بە ئامار و ژمارە پێشكێش نەكراوە. بۆ نموونە حیزبەكان دەبێ كەم یان زۆر ئاماری كوژرانی كۆڵبەران، قوربانییانی مین، منداڵانی بێ سەرپەرشت، بێكاری، دۆخی ژینگەی وڵات، ژیانی ئابووریی خەڵك و دەیان شتی تر بزانن كە دنیا بۆی گرینگە ئەگەر بە ژمارە باسیان بكرێ. چونكە ئەو رێكخراوانە حەز ناكەن سكرتێری حیزبێك لە كوردستانەوە بێ و لە كۆبوونەوەی گشتیی ژنێف بڵێ: \"ساڵانە ژمارەیەكی زۆر كۆڵبەری كورد دەكوژرێن\"، و ناتوانن پشت بەو جۆرە سەرچاوەیە ببەستن. بەڵكوو ئەو ناوەندانە گرینگی بە لێدوانێك دەدەن كە ئاماژە بكا: لە ساڵی ٢٠١٤ (بۆ نموونە) ٢٥ كۆڵبەری كورد لەسەر سنوورەكان كوژران و ١٢٠ كرێكاری كورد لەسەر كار گیانیان لەدەست داوە و ٢٠ هەزار خاوەنكاری كورد لەكار دەركراون.
واتە، تێگەیشتن لە گرینگی و جۆری كاری ئەو رێكخراوانە، دەرفەتێكی تر دژی كۆماری ئیسلامی بە هێزە كوردەكانی نەیاری ئێران دەبەخشێ كە ئەگەر دركی پێبكرێ، مایەی هیوایە.
٤. گفتوگۆی راستەوخۆ و راشكاو لەگەڵ هەرێمی كوردستان
بەردەوام جۆرێك لە گومانی سیاسی و ئەمنی باڵی بەسەر پەیوەندیی هێزە كوردییەكانی ئێرانی لە هەرێم و حكوومەتی هەرێمدا كێشاوە كە مەبەستی سەرەكی هەمان پارتی دیموكرات و یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان بەرامبەر كوردانی ئێران لە هەرێمە كە هەردووكیان خۆیان بەرهەق دەزانن. حكوومەتی هەرێم پێیوایە كوردانی نەیاری ئێران دەبێ رەچاوی باری فەرمی و پێگەی سیاسیی حكوومەتی هەرێم بەرامبەر ئێران بكەن و لە بەرامبەردا كوردانی ئێرانیش چاوەڕێن لە كۆتاییدا حكوومەتی هەرێم كورد بە فارس نەگۆڕنەوە!
لەو نێوەندەدا هەندێك دەرفەت بۆ گلەیی و رەخنە لە هەردوولا دروست دەبێ كە تێیدا یار و نەیاری هەردوولایەنی هەرێم و رۆژهەڵات قسەی تێدا دەكەن. بۆ نموونە لە رووداوەكانی گیرانی چالاكانی كوردی ئێران لەبەردەم كۆنسوڵخانەی ئێران لە هەولێر (نۆڤێمبەری ٢٠١٣) و هەروەها سەردانی \"محەمەد جەعفەری سەحرارودی\" بكوژی سەرەكیی د.قاسملوو (رێبەری حیزبی دیموكرات ١٩٧١- ١٩٨٩)، لە چوارچێوەی شاندێكی باڵای كۆماری ئیسلامی بۆ هەرێمی كوردستان (دیسێمبەری ٢٠١٤) كە تێیدا رەخنەیەكی زۆر بەر بەرپرسانی هەرێم كەوت، دەرفەتی رەخنەی زۆری بەتایبەت دژی حكوومەتی هەرێم لێكەوتەوە و تەنانەت كەمپینی پاراستنی كەڕامەتی كوردی رۆژهەڵات لە باشوور ساز كرا.
ئەو دۆخە بەدڵی كۆماری ئیسلامییە، چونكە بەشێك لە وزەی كوردانی ئێرانی بۆ بەربەرەكانیی ناوەخۆی كورد دژی كورد بەفیڕی دەچێ، جگە لەوەی كێشەكە خزمەت بە هەستی نەتەوەیی ناكات.
كوردانی ئێران پێویستە ئەو گرفتە بەگرینگ وەربگرن و لە ئاستێكی باڵادا خۆیان لەگەڵ حكوومەتی هەرێم ساخ بكەنەوە. ئەگەر بیانووی كاری لەوشێوە بۆ هەرێم پاساوی \"دیپلۆماسی\" یان هەر شتێكی تری هەیە، پێویستە ئەو پەیامە بە كوردی هەرێم بگات كە رەچاوی كورد لە ئێرانیش بكرێ. بەوشێوەیە كوردی ناوەخۆی ئێران دڵنیا بێ لەوەی سووكایەتی بە بەهاكانی ناكرێ و حیزب و لایەنێك هەیە باسی بكا. هەروەها رێگەش نادرێ هەر ئەوانەی بەمەبەست و زۆر بەشارەزایی شاندی \"تیرۆریستی\" رەوانەی سەرۆكایەتیی هەرێم دەكەن، دواتر لە ئاوی لێڵ ماسی بگرن. خۆ بواردن لەو پرسە و راشكاونەبوونی كوردی ئێران بەرامبەر حكوومەتی هەرێم لەسەر ئەو جۆرە پرسانە دەبێتە هۆی گومانێكی بەردەوام لە هەر مێوانێك كە زمانی فارسی بزانێ و سەردانی بەرپرسانی هەرێم بكا!
٥.خوێندنەوەی نوێ بۆ كوردانی دەرەوەی وڵات
زۆربەی ئەندام و كادرە دیار و دێرینەكانی حزب و لایەنە كوردییەكانی ئێرانی لە دەرەوەی وڵاتن كە هۆكارەكەی بۆ درێژەكێشانی مانەوەی هێزەكان لە هەرێمی كوردستان و دابڕان و كێشەكانی ناوەخۆی ئەو هێزانە پاش هاتنەخوار لە شاخ دەگەڕێتەوە. ئەو هێزەی كوردان لە دەرەوە كە حزبەكان تا ئێستە گرینگی خۆی پێنەداوە و كاری لێ نەكێشاوە.
روانینی حزبە كوردییەكان بۆ رەوەندی كورد لە دەرەوەی وڵات بەتایبەت ئوروپا زیاتر وەك هێزی پلەی دووی حیزبە و چاوەڕوانی هێزەكان لەو بەشەی كورد زیاتر هاوكاری و یارمەتیی دارایییە. هەرچەندە ئەوەش لە جێگەی خۆیدا پێویستە، بەڵام تا ئێستە لە هێزی راستەقینەی ئەو كوردانە تێنەگەیشتوون كە دەتوانن كاری زۆریان پێ بسپێرن. لە وڵاتانی ئوروپایی گرینگیەكی زۆر بە خۆپێشاندان و كاری سادەی مەدەنی دەدرێ و راستەوخۆ لە سیاسەتی ئەو وڵاتانەدا رەنگ دەداتەوە. بە گوتەی رۆژنامەنووسێكی دۆستی بیانیم \"گوێچكەیەكی دەسەڵاتدارانی رۆژئاوایی لەسەر شەقامە\". خۆپێشاندان و رێكخستنی ناڕەزایەتی و چالاكی لەبارەی رووداوەكانی وەك كارەساتی شنگال و تیرۆری ژنانی كورد لە پاریس تاكە سەرچاوەی رۆژئاواییەكان بوو كە دواتر هەڵوێست و بڕیاری گرینگی لێكەوتەوە.
فەرامۆشكردنی كوردی دەرەوەی وڵات زیانی زۆری بە گەیشتنی رووداوەكان بە شەقامی رۆژئاوایی گەیاندووە. زۆرجار بیانووی \"چالاك نەبوونی كوردی دەرەوە\" لە رێبەرانی حیزبە كوردییەكان دەبیستین، بەڵام كەمجار هەبووە ئەو كوردانە لە رێزی پێشەوەی گرینگیدانی حیزبە كوردییەكاندا بووبن. كورد لە دەرەوەی وڵات بەگشتی تەنیا لە هەندێك رووداوی دیاری وەك یادی هەڵەبجە، یادی تیرۆری قاسملوو و هەندێكجار شەڕەفكەندی و هەندێك رووداوی تری كۆمەڵایەتی وەك مەحكومكردنی كوژرانی دنیا، هەڵوێستی دەبینرێ. هەڵوێستەكانی تری كوردی رەوەند لە مەحكوومكردنی تیرۆرەكەی پاریس و مانگرتن لەبەردەم پەرلەمانی ئوروپا بۆ پشتگیریكردنی زیندانیانی مانگرتووی كورد لە توركیا و هەروەها شەرمەزاركردنی رووداوەكانی شنگال شتێكی نموونەیین كە هەموو ئوروپای بەئاگا هێنا.
پێویستە هێز و لایەنە كوردیەكانی ئێرانیش بۆ گەیاندنی دەنگی خۆیان بە رۆژئاوا كار لەسەر رەوەندی كوردی بكەن و واز لە هەندێك روانینی ناسیاسی بۆ كوردی دەرەوەی وڵات بێنن و خۆیان لەو هێزە بێبەش نەكەن.
كۆماری ئیسلامی گرینگییەكی زۆر بە روخساری ناودەوڵەتیی خۆی دەدا، بەتایبەت كە دەسەڵاتی ئێستەی تاران هیوایەكی زۆری لەسەر ئاشتبوونەوەی لەگەڵ رۆژئاوا هەڵچنیوە ئەگەر بە رواڵەتیش بێ، بۆیە بچووكترین چالاكیی ناڕەزاییی دژی ئەو دەسەڵاتە لە هەر وڵاتێكی رۆژئاوایی نیگەرانی دەخاتە دڵی بەرپرسانی ئێرانی، بەتایبەت كە میدیا و راگەیاندنی رۆژئاوا بە شەفافی و بێ سانسۆر رووماڵی هەر رووداوێك دەكا و دواتر لای حكوومەت و رێكخراوە بیانییەكان وەك بەڵگە دەمێنێتەوە كە زیانێكی زۆر بە كۆماری ئیسلامی دەگەیەنێ.
ئەنجام
ئەوانەی باسیان كرا، بەكورتی خاڵە لاوازەكانی دەسەڵاتێك بوون كە نێزیكەی ٣٦ ساڵە لە ئێران كورد رەتدەكاتەوە. كورد لەو بەشەی كوردستان پێویستە لەسەر سیاسەتی نوێ و ئەمڕۆیی خۆی رێكبخاتەوە و نەیاری خۆی بناسێ، پاشان جۆری تاكتیكی خەباتەكەی دیاری بكا كە تا ئێستە زۆر بەكەمی هەست بەو خۆگونجاندنەی كورد دژی دەسەڵاتی كۆماری ئیسلامی دەكرێ. ئەگەر ئەو خاڵانەی سەرەوە لەبەرچاو نەگیرێن و رێگەی پێشووتری كورد بەبێ گۆڕانكاری وەك ئێستە بەردەوام بێ و لەسەر بەرپرسانی ئێرانی بەردەام رەخنە و سەركۆنەی \"بێ سوود\"ی كوردى پارچەكانی تری كوردستان بكەین، تەنانەت ئەگەر كۆماری ئیسلامی لەسەر دەستی هێزی دەرەكی و ناودەوڵەتیش لەناو بچێ، دیسان كورد ناتوانێ بەرگەی دەسەڵاتی داهاتووی تاران بگرێ و بەرژەوەندییەكانی خۆی بچەسپێنێ لە وڵاتێكدا كە هەزار ساڵە فارس بەڕێوەی دەبا.
سەرچاوەكان:
http://www.radiozamaneh.com/190768
https://hra-news.org/fa/prisoners/ghezel-hesar
http://www.roozonline.com/persian/news/newsitem/article/35-8.html
http://www.kurdpa.net/sorani/dreje/18148
http://www.didgah.net/maghalehMatnKamelHogh.php?id=7286
http://knnc.net/mob/Drejey-hawal.aspx?id=38317&LinkID=4&video=False
http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF
http://www.kurdistanukurd.com/ku/wtar.php?id=1223
http://radio-rfk.com/archives/1261
http://khorasannews.com/PrintOnlineNews.aspx?id=1093486
https://hra-news.org/fa/execution/b-413
http://www.kurdpa.net/sorani/dreje/18102
ئەم بابەتە روانگەی نووسەرەکەیەتی و ئاژانسی هەواڵدەریی کوردپا لێی بەرپرسیار نییە
ئەزموونی ٣٦ ساڵەی كۆماری ئیسلامی لە ئێران زۆر شتی بۆ كورد و هەموو دنیا روون كردەوە. كورد كە نێزیك بە ٢٠ ساڵ بەڕەسمی و مەیدانی شەڕی چەكداریی ئەو دەسەڵاتەی كرد، تا ئێستە هیچ كام لە داوا و مافەكانی لە تاران بۆ وەرنەگیراوە، بەڵام ئەوەش بەمانای بەفیڕۆچوونی تەواوی ئەو خەباتە نییە. بە لەبەرچاوگرتنی وردی رووداو و گۆڕانكارییە خێراكانی ئەم چەند ساڵەی دوایی و رەفتارەكانی كۆماری ئیسلامی بەرامبەر پێشهاتەكان و ئەنجامی هەمووی ئەوانە، هەست بەچەند ئاسۆیەكی روون بۆ بەرەنگارییەكی جیاوازی ئەو دەسەڵاتەی نەیاری كورد بەتایبەت لە چوارچێوەی ئەمڕۆی ئێراندا دەكرێ كە لێرەدا بەبەڵگە و بەكورتی لە ٥ خاڵدا دەخرێنە بەرباس.
١. گرینگیدان بە زیندانی و بەندینخانەكانی ناو ئێران
حكوومەتی ئێران بەڕەسمی رایگەیاندووە كە ژمارەی زیندانییەكانی گەیشتووەتە سەرووی ٢٠٠ هەزار كەس كە جگە لەوەی دوو هێندەی توانای زیندانەكانی ئێرانە، بگرە ٢١ هێندەش زیاترە لە ژمارەی زیندانییەكانی سەردەمی ریژیمی پێشووی شا.
(بەرزبوونەوەی ژمارەی دانیشتووانییش لەبەرچاو گیراوە). ناچاربوونی كۆماری ئیسلامی بە بڵاوكردنەوەی ئەمجۆرە ئامارانە شتێكی بەڕێكەوت نییە، بەڵكوو ئەنجامی ئەو فشارەیە كە لە نێوخۆی زیندانەوە دەخرێتە سەر بەرپرسانی ئەو وڵاتە.
مانگرتن و ناڕەزایەتییەكانی زیندانیان لە ئێران بەردەوام ئەنجامی خۆی پێكاوە، جگە لەوەی دواجار خەڵكیش پشتگیری كردووە و جۆرێك لە یەكخستنی گشتیی ساز كردووە. هەر لە مانگرتنەكانی زیندانی قزل حیسار، زیندانی تەورێز و ئەهواز تا مانگرتنە ٣٣ رۆژییەكەی ٢٨ زیندانی سیاسیی كورد لە كۆتایی ساڵی ٢٠١٤ی زیندانی ورمێ (دەریا) كە لە هەموویاندا كۆماری ئیسلامی ئەگەر بەشێوەی كەم و كاتیش بووبێ، پاشەشكەی كردووە و ئامادەی جێبەجێكردنی داواكارییەكان بووە.
جگە لەوەی لە ئاستی نێودەوڵەتیشدا خاڵێكی دیكەی رەش بە دۆسیەی پێشێلی مافەكانی مرۆڤ لە ئێران زیاد كراوە. هەرچەندە دوای چەند رۆژ لەو مانگرتنە، یەكێك لە مانگرتووەكان (سابیر موخەلید ماوانە) حوكمەكەی جێبەجێ و لە سێدارە درا، بەڵام پێش لەزۆر شتی گیرا و زیندانیانی كورد پەیامی خۆیان گەیاند. هەروەك چۆن ٥٩ مانگرتووی سیاسی لە زیندانی ئەهوازیش چەند رۆژی رابردوو پاش ١٧ رۆژ بەردەوامی بەئەنجام گەیشت و داواكانیان جێبەجێ كرا.
كۆماری ئیسلامی حەساسییەتێكی تایبەتی بە مانگرتن و ناڕەزایەتیی گشتیی نێوەخۆیی هەیە، بەشێوەیەك كە دەتوانین لە خەباتی مەدەنی دژی ئەو دەسەڵاتە لە ئێستەدا وەك چەكی یەكەم ناوی ببیەن. سەرچاوەكان بەتایبەت لە زیندانییە كوردەكان بەردەوام ئەوەمان پێدەڵێن كە بەرپرسانی زیندان بە راستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ پەیوەندی بە زیندانییەكان دەكەن و ئامادەن \"ئیمتیازی شەخسی و بەڵێنی باش\" بدەن تا بۆ نموونە مانگرتنێكی گشتی سەرنەگرێ.
بەو پێیە، حیزبە كوردییەكانی نەیاری كۆماری ئیسلامی دەرفەتێكی باشیان هەیە لەسەر ئەو بابەتە وردتر و پڕتر كار بكەن و پەیوەندی و رێكخستنەكانی خۆیان بۆ ناو زیندانەكان چڕ بكەنەوە. پژاك یەكێك لەو هێزانەیە لەو بوارەدا هەمیشە سەركەوتووتر دەركەوتووە و بەشێكی سەرەكیی لە رێكخستنەكانی بۆ ناو بەندینخانەكانی ئێرانی تەرخان كردووە. هەرچەندە تا ئێستە ئامارێكی ورد و جێگەی متمانە لەبارەی ژمارەی گشت زیندانیانی كورد لە ئێران لەبەردەستدا نییە، بەڵام هەر ئێستە دەیان كوردی زیندانی سیاسی لە ٥ زیندانی ئێراندا بەسەر دەبەن كە زۆربەیان سزای لەسێدارەدانیان بۆ بڕاوەتەوە، جگە لەو دەیان كوردەی پێشتر لە زیندانە جۆرەجۆرەكانی ئێراندا بەتۆمەتی سیاسی گیراون و لەسێدارە دراون.
ئەنجامی مانگرتنەكانی پێشووتری زیندانییانی سیاسی لە ئاستی ئێران و هەروەها مانگرتنەكەی دواییی كوردان لە زیندانی ورمێ، ئاماژەن بۆ ئەوەی حزبەكان دەتوانن پشت بەو چەكەش ببەستن و بتوانن هاوكات كە پشتگیری ئەو زیندانییانە دەكەن، دەتوانن كارتێكی فشاری زیاتر لەسەر ئەو دەسەڵاتە دروست بكەن و وەك جۆرێك لە خەبات سەیری بكەن، كارێك كە تا ئێستە گرینگییەكی زۆری پێ نەدراوە و لە چوارچێوەی رووماڵكردنێكی میدیایی و ئاسایی رووداوەكان دەرنەچووە و لە باشترین حاڵەتدا پاش سێدارەدانی زیندانییەكە بەیاننامەیەكی \"حیزبی\" بڵاو كراوەتەوە كە ئەوەیان بەتەنیا وەڵامدەر نەبووە و پێویستە وەك هێزێكی گەورەتر سەیری كوردانی ناو زیندانەكانی ئێران بكرێ.
٢. یەكگرتن و هاودەنگیی هێزەكان
یەكگرتن و نزیكبوونەوە ویستی یەكەم و مەرجی سەرەكی هەر خەباتێكە بەتایبەت بۆ كوردی ئێران كە دوژمنەكەیان بۆ گەیشتن بە بچووكترین ئامانجی ئامادەیە لە دوورترین دوژمنی خۆی نێزیك بێتەوە. تا ئێستە بەڕەسمی ٢٥ حیزب و هێز و لایەنی سیاسیی كوردی نەیاری كۆماری ئیسلامی روو لە كوردستانی ئێران خۆیان راگەیاندووە، بەڵام بەهۆی كێشەكانی ناوەخۆی ئەو هێزانە تا ئێستە كەمترین مانۆڕی سیاسی و خەباتكارانە لەو هێزانە بینراوە. ئەوەی دیار و بەرچاوە باس لە حزبی دیموكرات و كۆمەڵە دەكرێ كە ئەو دوو هێزانە ئێستە دابەشی سەر ٥ دانە بوونە و هەركامیان پێیوایە لەوانی تر \"دیموكرات تر\" یان \"كۆمەڵە ترە\" هەرچەندە لەماوەی رابردوودا لەلایەن دیموكراتەوە هەوڵێكی باش بۆ یەكگرتنەوە هەیە كە تا رادەیەكی زۆر جێگەی \"دڵخۆشی\" هەردوولایە و لەسەر ئاستی سكرتێر و رێبەرایەتیی هەردوولا راستەوخۆ كاری بۆ دەكرێ، بەڵام ئەو دابڕانە و نەبوونی دەنگێك بۆ یەكخستنیان وایكردووە كۆماری ئیسلامی مەیدانێكی فرەوانتری بەدەستەوە بێ و باشتر بتوانێ بانگەشەی ئەوە بكات \"كێشەی كورد لەگەڵ ئێمە نییە، بەڵكوو لەنێوان خۆیانە\". ئەگەر هێزە كوردییەكان خۆیان بە خاوەن بەڵێن و بەرپرسیار بەرامبەر خەڵك و قوربانییانی خەباتی رابردوو و ئێستەیان دەزانن، پێویستە بەر لە هەموو شتێك بیر لە یەكگرتن بكەنەوە. لێك نێزیكبوونەوەی كوردانی رۆژهەڵاتی ترسێكی گەورەیە كە بەرپرسانی ئێرانی لە رێگەی خۆیانەوە كاری زۆری بۆ دەكەن تا سەر نەگرێت، خەمێك كە تا ئێستە نەبووەتە ئەركی یەكەمی هیچ كام لە حزب و هێزە كوردییەكانی ئەو پارچەیە و زیانەكانی دەبینین.
٣. تێكەڵبوون بە رێكخراوەكانی مافی مرۆڤـ
حیزبە كوردییەكانی نەیاری كۆماری ئیسلامی بە جەماوەر و ئەندامانی خۆیانەوە قوربانییەكی زۆریان بەخشیوە هەر لە كوژران، گرتن، ئەشكەنجە و راونان و جۆرەكانی تری سەركوت لەلایەن دەسەڵاتی تارانەوە، بەڵام زۆر بە كەمی هەوڵیان داوە لە بەرژەوەندیی خۆیان و وەك چەكێكی مرۆیی سوود لەو مەینەتیانە وەربگرن، واتە دژی ئێران تۆمار و بانگەشەی بۆ بكەن.
نێزیكبوون و پەیوەندیی هێزە كوردییەكان بەناوەندەكانی مافی مرۆڤی ناودەوڵەتی شتێكی نوێ و لاوازە و تەنیا لەو چەند ساڵەی دواییدا هەوڵی تێكەڵبوون بەو ناوەندانە دراوە كە تا ئێستە كەموكوڕی تێدایە. هەموو كوردێك باش دەزانێ و ئاشنایە بەو ئازار و سەركوتەی كورد لەدەسەڵاتی ئێرانەوە پێیدەگا، بەڵام باسكردنی ئەو پرسە و گێڕانەوەی تەنیا بۆ كوردان سوودێك ئەوتۆی نابێ، بەڵكوو پێویستە رەهەندێكی ناودەوڵەتی پێ بدرێ و بەڕەسمی دنیای لێ بەئاگا بێ.
ئەگەر لە ئاستی ئێران سەیر بكەین، لەو كاتەوە \"ئەحمەد شەهید\" وەك نوێنەر و گوزارشگەری تایبەتی ئەنجوومەنی مافەكانی مرۆڤی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ چاودێری ئێران دەستبەكار بووە (٢٠١١)، بەردەوام ئەو وڵاتە لە ئاستی ناودەوڵەتی بەڕەسمی سەركۆنە دەكرێ و هەموو دنیا ئاگادارە لەوەی بۆ نموونە زیندانییەك لە تاران چۆن مافە مرۆیییەكانی پێشێل دەكرێ.
راستە: ئەگەریش ئەمڕۆ ئەو نوێنەرە هیچی بۆ نەكرێ یان باری قورسی مرۆیی لە ئێران سووك ناكا، بەڵام هەنگاوێكی باش بووە لەوەی دنیا ئەگەر بۆ بەرژەوەندیی خۆیشی بێ هەڵوێستێكی هەبێ و فشارێك لەسەر تاران دروست بكا. بەتایبەت كە كۆماری ئیسلامی وەك وڵاتێكی نەیار باسی ئەو نوێنەرەی UN دەكا و راپۆرتەكانی ئەو ناوەندە وەك دوژمنێكی گەورە دەناسێ و هەمیشە لە ئاستێكی باڵا وەڵامی دەداتەوە.
لەبارەی كوردانەوە! پێویستە هێزەكان زۆر بە جوانی رێگەیەك بدۆزنەوە و دۆخی مرۆییی كورد لە ئێران كە زۆر نالەبارە بە بەڵگە و وردەكاری بۆ ناوەندەكانی مافی مرۆڤی ناودەوڵەتی بەتایبەت نەتەوە یەكگرتووەكان بگوازنەوە و بەشداری چالاكییەكانی ئەو ناوەندانە بن و تەنانەت راستەوخۆ كار بۆ چوونە ناو بەشی مرۆییی نەتەوە یەكگرتووەكان بكەن كە ئەوانەی شارەزای بوارەكەن دەزانن زۆر ئەستەم نییە.
وەك باسم كرد ئێستە بەو ئاراستەیەدا جووڵەیەك كراوە بەڵام لە ئاستی پێویستدا نییە، بۆ نموونە حیزبەكان لە كۆبوونەكانی ژنێف بۆ مافەكانی مرۆڤـ زیاتر باس لە شتە گشتییەكان دەكەن كە هەموو بەشداران چەند ساڵێكە دەیزانن و راپۆرتێكی ورد و بە ئامار و ژمارە پێشكێش نەكراوە. بۆ نموونە حیزبەكان دەبێ كەم یان زۆر ئاماری كوژرانی كۆڵبەران، قوربانییانی مین، منداڵانی بێ سەرپەرشت، بێكاری، دۆخی ژینگەی وڵات، ژیانی ئابووریی خەڵك و دەیان شتی تر بزانن كە دنیا بۆی گرینگە ئەگەر بە ژمارە باسیان بكرێ. چونكە ئەو رێكخراوانە حەز ناكەن سكرتێری حیزبێك لە كوردستانەوە بێ و لە كۆبوونەوەی گشتیی ژنێف بڵێ: \"ساڵانە ژمارەیەكی زۆر كۆڵبەری كورد دەكوژرێن\"، و ناتوانن پشت بەو جۆرە سەرچاوەیە ببەستن. بەڵكوو ئەو ناوەندانە گرینگی بە لێدوانێك دەدەن كە ئاماژە بكا: لە ساڵی ٢٠١٤ (بۆ نموونە) ٢٥ كۆڵبەری كورد لەسەر سنوورەكان كوژران و ١٢٠ كرێكاری كورد لەسەر كار گیانیان لەدەست داوە و ٢٠ هەزار خاوەنكاری كورد لەكار دەركراون.
واتە، تێگەیشتن لە گرینگی و جۆری كاری ئەو رێكخراوانە، دەرفەتێكی تر دژی كۆماری ئیسلامی بە هێزە كوردەكانی نەیاری ئێران دەبەخشێ كە ئەگەر دركی پێبكرێ، مایەی هیوایە.
٤. گفتوگۆی راستەوخۆ و راشكاو لەگەڵ هەرێمی كوردستان
بەردەوام جۆرێك لە گومانی سیاسی و ئەمنی باڵی بەسەر پەیوەندیی هێزە كوردییەكانی ئێرانی لە هەرێم و حكوومەتی هەرێمدا كێشاوە كە مەبەستی سەرەكی هەمان پارتی دیموكرات و یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان بەرامبەر كوردانی ئێران لە هەرێمە كە هەردووكیان خۆیان بەرهەق دەزانن. حكوومەتی هەرێم پێیوایە كوردانی نەیاری ئێران دەبێ رەچاوی باری فەرمی و پێگەی سیاسیی حكوومەتی هەرێم بەرامبەر ئێران بكەن و لە بەرامبەردا كوردانی ئێرانیش چاوەڕێن لە كۆتاییدا حكوومەتی هەرێم كورد بە فارس نەگۆڕنەوە!
لەو نێوەندەدا هەندێك دەرفەت بۆ گلەیی و رەخنە لە هەردوولا دروست دەبێ كە تێیدا یار و نەیاری هەردوولایەنی هەرێم و رۆژهەڵات قسەی تێدا دەكەن. بۆ نموونە لە رووداوەكانی گیرانی چالاكانی كوردی ئێران لەبەردەم كۆنسوڵخانەی ئێران لە هەولێر (نۆڤێمبەری ٢٠١٣) و هەروەها سەردانی \"محەمەد جەعفەری سەحرارودی\" بكوژی سەرەكیی د.قاسملوو (رێبەری حیزبی دیموكرات ١٩٧١- ١٩٨٩)، لە چوارچێوەی شاندێكی باڵای كۆماری ئیسلامی بۆ هەرێمی كوردستان (دیسێمبەری ٢٠١٤) كە تێیدا رەخنەیەكی زۆر بەر بەرپرسانی هەرێم كەوت، دەرفەتی رەخنەی زۆری بەتایبەت دژی حكوومەتی هەرێم لێكەوتەوە و تەنانەت كەمپینی پاراستنی كەڕامەتی كوردی رۆژهەڵات لە باشوور ساز كرا.
ئەو دۆخە بەدڵی كۆماری ئیسلامییە، چونكە بەشێك لە وزەی كوردانی ئێرانی بۆ بەربەرەكانیی ناوەخۆی كورد دژی كورد بەفیڕی دەچێ، جگە لەوەی كێشەكە خزمەت بە هەستی نەتەوەیی ناكات.
كوردانی ئێران پێویستە ئەو گرفتە بەگرینگ وەربگرن و لە ئاستێكی باڵادا خۆیان لەگەڵ حكوومەتی هەرێم ساخ بكەنەوە. ئەگەر بیانووی كاری لەوشێوە بۆ هەرێم پاساوی \"دیپلۆماسی\" یان هەر شتێكی تری هەیە، پێویستە ئەو پەیامە بە كوردی هەرێم بگات كە رەچاوی كورد لە ئێرانیش بكرێ. بەوشێوەیە كوردی ناوەخۆی ئێران دڵنیا بێ لەوەی سووكایەتی بە بەهاكانی ناكرێ و حیزب و لایەنێك هەیە باسی بكا. هەروەها رێگەش نادرێ هەر ئەوانەی بەمەبەست و زۆر بەشارەزایی شاندی \"تیرۆریستی\" رەوانەی سەرۆكایەتیی هەرێم دەكەن، دواتر لە ئاوی لێڵ ماسی بگرن. خۆ بواردن لەو پرسە و راشكاونەبوونی كوردی ئێران بەرامبەر حكوومەتی هەرێم لەسەر ئەو جۆرە پرسانە دەبێتە هۆی گومانێكی بەردەوام لە هەر مێوانێك كە زمانی فارسی بزانێ و سەردانی بەرپرسانی هەرێم بكا!
٥.خوێندنەوەی نوێ بۆ كوردانی دەرەوەی وڵات
زۆربەی ئەندام و كادرە دیار و دێرینەكانی حزب و لایەنە كوردییەكانی ئێرانی لە دەرەوەی وڵاتن كە هۆكارەكەی بۆ درێژەكێشانی مانەوەی هێزەكان لە هەرێمی كوردستان و دابڕان و كێشەكانی ناوەخۆی ئەو هێزانە پاش هاتنەخوار لە شاخ دەگەڕێتەوە. ئەو هێزەی كوردان لە دەرەوە كە حزبەكان تا ئێستە گرینگی خۆی پێنەداوە و كاری لێ نەكێشاوە.
روانینی حزبە كوردییەكان بۆ رەوەندی كورد لە دەرەوەی وڵات بەتایبەت ئوروپا زیاتر وەك هێزی پلەی دووی حیزبە و چاوەڕوانی هێزەكان لەو بەشەی كورد زیاتر هاوكاری و یارمەتیی دارایییە. هەرچەندە ئەوەش لە جێگەی خۆیدا پێویستە، بەڵام تا ئێستە لە هێزی راستەقینەی ئەو كوردانە تێنەگەیشتوون كە دەتوانن كاری زۆریان پێ بسپێرن. لە وڵاتانی ئوروپایی گرینگیەكی زۆر بە خۆپێشاندان و كاری سادەی مەدەنی دەدرێ و راستەوخۆ لە سیاسەتی ئەو وڵاتانەدا رەنگ دەداتەوە. بە گوتەی رۆژنامەنووسێكی دۆستی بیانیم \"گوێچكەیەكی دەسەڵاتدارانی رۆژئاوایی لەسەر شەقامە\". خۆپێشاندان و رێكخستنی ناڕەزایەتی و چالاكی لەبارەی رووداوەكانی وەك كارەساتی شنگال و تیرۆری ژنانی كورد لە پاریس تاكە سەرچاوەی رۆژئاواییەكان بوو كە دواتر هەڵوێست و بڕیاری گرینگی لێكەوتەوە.
فەرامۆشكردنی كوردی دەرەوەی وڵات زیانی زۆری بە گەیشتنی رووداوەكان بە شەقامی رۆژئاوایی گەیاندووە. زۆرجار بیانووی \"چالاك نەبوونی كوردی دەرەوە\" لە رێبەرانی حیزبە كوردییەكان دەبیستین، بەڵام كەمجار هەبووە ئەو كوردانە لە رێزی پێشەوەی گرینگیدانی حیزبە كوردییەكاندا بووبن. كورد لە دەرەوەی وڵات بەگشتی تەنیا لە هەندێك رووداوی دیاری وەك یادی هەڵەبجە، یادی تیرۆری قاسملوو و هەندێكجار شەڕەفكەندی و هەندێك رووداوی تری كۆمەڵایەتی وەك مەحكومكردنی كوژرانی دنیا، هەڵوێستی دەبینرێ. هەڵوێستەكانی تری كوردی رەوەند لە مەحكوومكردنی تیرۆرەكەی پاریس و مانگرتن لەبەردەم پەرلەمانی ئوروپا بۆ پشتگیریكردنی زیندانیانی مانگرتووی كورد لە توركیا و هەروەها شەرمەزاركردنی رووداوەكانی شنگال شتێكی نموونەیین كە هەموو ئوروپای بەئاگا هێنا.
پێویستە هێز و لایەنە كوردیەكانی ئێرانیش بۆ گەیاندنی دەنگی خۆیان بە رۆژئاوا كار لەسەر رەوەندی كوردی بكەن و واز لە هەندێك روانینی ناسیاسی بۆ كوردی دەرەوەی وڵات بێنن و خۆیان لەو هێزە بێبەش نەكەن.
كۆماری ئیسلامی گرینگییەكی زۆر بە روخساری ناودەوڵەتیی خۆی دەدا، بەتایبەت كە دەسەڵاتی ئێستەی تاران هیوایەكی زۆری لەسەر ئاشتبوونەوەی لەگەڵ رۆژئاوا هەڵچنیوە ئەگەر بە رواڵەتیش بێ، بۆیە بچووكترین چالاكیی ناڕەزاییی دژی ئەو دەسەڵاتە لە هەر وڵاتێكی رۆژئاوایی نیگەرانی دەخاتە دڵی بەرپرسانی ئێرانی، بەتایبەت كە میدیا و راگەیاندنی رۆژئاوا بە شەفافی و بێ سانسۆر رووماڵی هەر رووداوێك دەكا و دواتر لای حكوومەت و رێكخراوە بیانییەكان وەك بەڵگە دەمێنێتەوە كە زیانێكی زۆر بە كۆماری ئیسلامی دەگەیەنێ.
ئەنجام
ئەوانەی باسیان كرا، بەكورتی خاڵە لاوازەكانی دەسەڵاتێك بوون كە نێزیكەی ٣٦ ساڵە لە ئێران كورد رەتدەكاتەوە. كورد لەو بەشەی كوردستان پێویستە لەسەر سیاسەتی نوێ و ئەمڕۆیی خۆی رێكبخاتەوە و نەیاری خۆی بناسێ، پاشان جۆری تاكتیكی خەباتەكەی دیاری بكا كە تا ئێستە زۆر بەكەمی هەست بەو خۆگونجاندنەی كورد دژی دەسەڵاتی كۆماری ئیسلامی دەكرێ. ئەگەر ئەو خاڵانەی سەرەوە لەبەرچاو نەگیرێن و رێگەی پێشووتری كورد بەبێ گۆڕانكاری وەك ئێستە بەردەوام بێ و لەسەر بەرپرسانی ئێرانی بەردەام رەخنە و سەركۆنەی \"بێ سوود\"ی كوردى پارچەكانی تری كوردستان بكەین، تەنانەت ئەگەر كۆماری ئیسلامی لەسەر دەستی هێزی دەرەكی و ناودەوڵەتیش لەناو بچێ، دیسان كورد ناتوانێ بەرگەی دەسەڵاتی داهاتووی تاران بگرێ و بەرژەوەندییەكانی خۆی بچەسپێنێ لە وڵاتێكدا كە هەزار ساڵە فارس بەڕێوەی دەبا.
سەرچاوەكان:
http://www.radiozamaneh.com/190768
https://hra-news.org/fa/prisoners/ghezel-hesar
http://www.roozonline.com/persian/news/newsitem/article/35-8.html
http://www.kurdpa.net/sorani/dreje/18148
http://www.didgah.net/maghalehMatnKamelHogh.php?id=7286
http://knnc.net/mob/Drejey-hawal.aspx?id=38317&LinkID=4&video=False
http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF
http://www.kurdistanukurd.com/ku/wtar.php?id=1223
http://radio-rfk.com/archives/1261
http://khorasannews.com/PrintOnlineNews.aspx?id=1093486
https://hra-news.org/fa/execution/b-413
http://www.kurdpa.net/sorani/dreje/18102
ئەم بابەتە روانگەی نووسەرەکەیەتی و ئاژانسی هەواڵدەریی کوردپا لێی بەرپرسیار نییە
