چاوخشاندنێک به‌شێوازی شێعری مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س وخستنه‌رووی روانگه‌کانی شاعیر*
14:18 - 14 گەلاوێژ 2714
Unknown Author
لوقمان زه‌هرایی
خۆم .. ئه‌و وه‌خته‌ی باڵنده‌م!
ئه‌و شمشاڵه‌ی به‌لێوی \'\' با\'\' وه‌ئه‌یبینن ئه‌وه‌ئه‌ندێشه‌ی لوول خواردووی عه‌شقی منه ژانێک کون کونی کردووه‌و له‌جیاتی من \'\' چونکه‌بۆخۆم نازانم شمشاڵ لێبده‌م \'\' \'\' با \'\' ئه‌یزانێ وئه‌و ئه‌‌یژه‌نێ ئه‌و باڵنده‌نارنجیه‌ش که‌ئێواران ده‌رئه‌که‌وێ و له‌خۆرنشیندا ئه‌یبینن، تاق وته‌نیا دێت وئه‌چێ و به‌باڵه‌کانی ئه‌نووسێ ئه‌وه‌باڵنده‌ی تر نییه \'\' چونکه‌باڵنده‌ئه‌خوێنێ وهیچ نانووسێ \'\' ئه‌وه‌منم ... ئه‌وه‌خۆمم، له‌وه‌ختێکدا یان \'\' چیرۆک \'\' ئه‌که‌م به‌باران یان \'\'په‌خشان\'\' ئه‌که‌م به‌زه‌رده یا خود \'\' شێعر\'\' به‌ئه‌ستێره‌و که‌شه‌و داهات له‌سه‌رتاندا دابگیرسێ!
شێرکۆ بێکه‌س له‌دیوانه‌شێعری \'\' خۆم .. ئه‌و وه‌خته‌ی باڵنده‌م! \'\'. سلێمانی ٢/٢/٢٠٠٢
پیناسه‌کردنی تایبه‌تمه‌ندیه‌کانی شێعری مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س
١. پاراوی له‌زمانی کوردی دا و خۆبواردن له‌به‌کار هێنانی وشه‌ی بێگانه.
٢. زمانی شێعری شاعیر زمانی کوردی ده‌وڵه‌مه‌ند کردووه‌و ده‌کرێ دیوانه‌‌کانی مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س وه‌کوو فه‌رهه‌نگی زمانی کوردی سه‌یر بکه‌ین بۆ فێربوونی وشه‌ی کوردی.
٣. توانایی له‌وه‌سف کردن و پان و به‌رینی دونیای خه‌یاڵاتی شاعیر یه‌کجار گه‌وره‌یه‌و روانگه‌و جیهانبینی شاعیر وایکردووه‌که‌له‌کوردستان و ده‌ره‌وه‌ی سنووره‌کانی کوردستان وه‌کوو شاسواری شێعری هاوچه‌رخی کوردی بناسرێ.
٤.مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س، شاعیری نه‌ته‌وه‌یی کورده.
به‌رێزان
بۆ تێگه‌یشتن له‌ناوه‌رۆکی شێعره‌کانی مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س ده‌بێ به‌ناخی دونیای بێ کۆتایی خه‌یاڵاتی شاعیردا رۆبچین و ده‌بێ هاورێ له‌گه‌ڵ ئه‌و، جوانییه‌کانی سروشت و ژینگه‌ی کوردستان بناسین و له‌گه‌ڵ ئه‌و بچینه‌سه‌یری که‌ژوچیا ودۆل وده‌شت ودارستان وکانیاو وتاڤگه‌و کوێستان و هه‌وارگه‌ی کوێستانچیان و ژیانی گوندنشیان وناسینی هه‌موو بونه‌وه‌ران و زینده‌وه‌ران و له‌گه‌ڵیان بکه‌وینه‌قسه کردن وهه‌ر کامه‌یان به‌زمانی خۆیان بدوێنین. ده‌بێ له‌گه‌ڵ شاعیر هه‌ست به‌قوڵایی سیاسه‌تی ژینۆسایدی نه‌ته‌وه‌ی کورد و کاوڵ کردنی کوردستان بکه‌ین و کاریگه‌ری له‌سه‌ر ژیانی خه‌ڵکه‌که‌ی و له‌سه‌ر ژینگه‌که‌ی. ده‌بێ له‌گه‌ڵ ئه‌و فرمێسکی به‌هه‌زاران بێوه‌ژنی پاشماوه‌ی ئه‌نفال ببینین که‌به‌کۆشێک منداڵ و بێ ده‌رتان و له‌و په‌ڕی نه‌داری دا ژیان تێپه‌ر ده‌که‌ن و شه‌و و ڕۆژ چاوه‌ڕوانی گه‌ڕانه‌وه‌ی ئازیزانیان ده‌که‌ن وبه‌دایم چاو له‌ده‌رگای ده‌ره‌وه‌ده‌که‌ن به‌هومیدی دیتنی تروسکه‌یه‌کی رووناکی له‌ژیانیاندا. ده‌بێ له‌گه‌ڵ ئه‌و پێشمه‌رگه‌وخۆراگری و فیداکاری وئازایه‌تی وله خۆبردوویی ئه‌و رۆله‌کورده‌بناسین که‌بۆ به‌رگری له‌مانه‌وه‌ی نه‌ته‌وه‌که‌ی له‌حاست داگیرکه‌ر دا چۆن هه‌موو شتێکی فیدا ده‌کا. ده‌بێ له‌گه‌ڵ شاعیر له‌سنوره‌کانی ده‌ستکری داگیرکه‌ر ڕه‌دبین و زولم و زۆری و بێبه‌شی کورد له‌به‌شه‌کانی دیکه‌ی داگیرکراوی کوردستان به‌چاو بیبین و هه‌ست به‌ده‌رد وئازاری قوڵی گه‌لێکی ده‌یان میلیۆنی بکه‌ین که‌له‌سه‌ره‌تایترین مافه‌کانی بێ به‌ش کراوه.
به‌رێزان
بۆ ناسینی شیوازی شێعری مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س واباشه‌له‌زمان خۆیه‌وه‌ئه‌و پێناسه‌یه‌بزانین. شاعیر له پێشه‌کی دیوانه‌شێعری \'\' خۆم .. ئه‌و وه‌خته‌ی باڵنده‌م \'\' شیوازی شێعری خۆی به‌سێ جۆر دابه‌ش کردووه‌و له‌و باره‌وه‌ده‌نووسێ.
له‌ڕێزبه‌ندی ناوه‌رۆکی ئه‌م کتێبه‌شدا، وام به‌چاک زانی ده‌قه‌کان بکه‌م به‌سێ به‌شه‌وه‌یان بیانخه‌مه‌سێ ته‌لانی جیاجیاوه‌وبه‌ڵام به‌هه‌موویان هه‌ر یه‌ک باخ وهه‌واریان هه‌بێت: یه‌که‌م: که‌ژی شێعر: تایبه‌ت به‌شێعره‌درێژه‌کان. دووه‌م: باڵنده‌بچکۆله‌کان: تایبه‌ت به‌کورته‌شێعره‌کان. سێهه‌م: پێده‌شتی په‌خشان: تایبه‌ت به‌په‌خشان وپه‌خشانه‌شێعر وپه‌یڤه‌شێعریه‌کان که‌من بۆ خۆم بۆ هه‌ر یه‌کێک له‌م ژانرانه‌لێکدانه‌وه‌ی تایبه‌تم هه‌یه‌وبه‌شێوه‌یه‌کی گشتیش ئه‌وه‌ی شێعر له‌په‌خشانه‌شێعر جیائه‌کاته‌وه، ئه‌و مۆسیقا وئاهه‌نگه‌یه‌که‌له‌زمانی ئه‌وه‌یاندا هه‌یه‌و له‌میاندا که‌متریان نی یه. دڵنیاشم که‌خوێنه‌ر ئه‌گه‌ر به‌سه‌لیقه‌ی خۆیشی بێت له‌وه‌ختی خوێندنه‌وه‌دا هه‌ست به‌م جیاوازیانه‌ئه‌کات. ئه‌مه‌له‌کاتێکدا، مانای ئه‌وه‌نی یه‌له‌نرخی ئه‌فراندنی په‌خشان وپه‌خشانه‌شێعر که‌م بکه‌ینه‌وه. چونکه‌هه‌رگیز ئیبداع وداهێنان تاقه‌مالێکیان نه‌بووه.
شێرکۆ بێکه‌س سلێمانی ٢٧/٢/٢٠٠٢
به‌رێزان
ناوه‌رۆکی شێعره‌کانی مامۆستا شێرکۆبێکه‌س سیاسی، مێژوویی. نه‌ته‌وه‌یی، کۆمه‌ڵایه‌تیی، عاشقانه‌و یه‌کسانی خوازی و ئازادی ده‌گرنه‌خۆ. بۆ ئه‌و کۆریاده‌چه‌ند دانه‌له‌و شێعرانه‌م هه‌ڵبژاردووه‌وبۆ ئه‌وه‌ی له‌ناخی بیروبۆچوون و روانگه‌ی مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س حالی بین.
یه‌که‌م پارچه‌شێعر، شێعرێکی کورتی سیاسی یه‌به‌ناوی \'\' داوا\'\'.
داوا
ژوورێک داوای چرایه‌ک و ... چراکه‌داوای مێزێک و ... مێزه‌که‌داوای ده‌فته‌رێ و ... ده‌فته‌ر داوای قه‌له‌مێک و ... قه‌له‌م داوای ده‌ست وپه‌نجه‌و په‌نجه‌یش داوای ئازادی کرد.
٢٢/٢/٢٠٠٢
له‌و شێعره‌سیاسی یه‌دا به‌روونی باس له‌ئازادی نووسین و ڕاده‌برێنی روناکبیران وخاوه‌ن بیروفکری جیاواز له‌ده‌سه‌ڵاتداران ده‌کا که‌ناتوانن ئازادانه‌بیروبۆچوونی خۆیان بخه‌نه‌به‌ره‌و ڕووی کۆمه‌لگا وله‌لایه‌ن ده‌سه‌لاتدارانه‌وه‌تووشی گیروگرفت وبه‌دواداچوون وگرتن وزیندان ده‌بن.
دوو پارچه‌شێعری دیکه‌که‌په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆیان به‌سیاسه‌تی ژێنۆسایدی نه‌ته‌وه‌ی کورد به‌ده‌ستی به‌عسیه‌نژادپه‌ره‌سته‌کا‌نه‌وه‌هه‌یه‌و تابلۆیه‌کی روونه‌له‌سیاسه‌تی ئه‌نفال وکاول کاری کوردستان.
شێعری \'\' تاشه‌به‌ردێ\'\'
تاشه‌به‌ردێ له‌گوندێکی بێوه‌ژندا یه‌که‌مجاربوو له‌ژیانیا وه‌ک ئه‌و ڕۆژه‌به‌کوڵ بگری وه‌ختێ ئه‌غیار به‌زۆری زۆر هه‌ڵیانکه‌ند وهه‌ڵیانگرت و بردیان سه‌ری کانییه‌کیان پێ داپۆشی!
٢٢/٢/٢٠٠٢
له‌و پارچه‌شێعره‌دا شاعیر باسی سیاسه‌تی ئه‌نفال ده‌کا و باس له‌گوندێک ده‌کا که‌پیاوه‌کانی ئه‌نفال کراون وته‌نیا بێوه‌ژنه‌کان به‌کۆشێک منداڵه‌وه‌له‌و گونده‌دا به‌جێ ماون و سه‌ره‌رای ئه‌وه‌ش رێژیمی داگیرکه‌ر کانیاوی گونده‌که‌یان به‌تاشه‌به‌رێ داده‌پۆشی بۆ ئه‌وه‌ی له‌تینیوتیان قڕ بن ویان ناچاربن گونده‌که‌یان چۆل بکه‌ن.
شێعری \'\' هه‌ڵکه‌ندن\'\' ئه‌و شێعره‌ش هه‌ر تابلۆیه‌که‌له‌سیاسه‌تی ئه‌نفال وداگیرکاری رێژیمی به‌عسی نژادپه‌ره‌ست له‌کوردستان دا.
هه‌ڵکه‌ندن لێره‌وله‌وێ خاکمان هه‌ڵکه‌ند بۆ ئاو گه‌ڕاین .. له‌و ده‌شتانه‌له‌بناری شاخه‌کاندا بۆ نه‌ختینه‌وئاسه‌واری کۆنمان گه‌ڕاین .. له‌قه‌راغ شار خاکمان هه‌ڵکه‌ند بۆ بناغه‌ی ماڵێکی نوێ .. له‌ناو شاردا ئه‌رزمان هه‌ڵکه‌ند بۆ کێبڵ وبۆ خه‌ته‌کانی ته‌له‌فۆن .. به‌رله‌ئاو و
به‌ر له‌ئاسه‌واری کۆن و به‌ر له‌ماڵ وپێش ته‌له‌فۆن .. له‌ژێرخاکدا کاسه‌سه‌رو ئێسک وپروسکی تێکه‌ڵ و جلی بێ ڕه‌نگ وڕزیوی ئازیزه‌کانمان دۆزیه‌وه!
٢٢/٢/٢٠٠٢
به‌رێزان
مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س له‌وه‌سفی جوانی ژنی دا له‌و دیوانه‌ی دا پارچه‌شێعرێکی زۆر نایابی نووسیوه. شێعری \'\' کچ\'\'.
کچ
له‌و ده‌شته‌دا من کچێکی کراس سپیم له‌به‌ر مانگه‌شه‌ودا بینی بینیم خه‌ریکه‌به‌ده‌ستێک گوڵه‌مێلاقه‌ئه‌چنێ و به‌ده‌ستێکیش .. له‌و ده‌شته‌دا چه‌تری ئه‌ستێران هه‌ڵئه‌دا!
ئاوم بینی له‌دۆلێکدا تاق وته‌نیا ڕاوه‌ستاوه‌و له‌به‌رده‌می تریفه‌دا حه‌په‌ساوه! دارم بینی سه‌رکه‌وتۆته‌سه‌رگردێک و له‌وێوه‌را له‌دووره‌ئاگرێ راماوه!
ئاسکم بینی سڵ له‌سێبه‌ری هه‌وره‌کان ئه‌کاته‌وه‌و به‌فرم بینی له‌تاو عه‌شقه‌که‌ی هه‌ڵه‌کۆک تنۆک تنۆک تواوه‌ته‌وه مانگ جوان وده‌شت جوان وگوڵه‌مێلاقه‌وئه‌ستێران ئاو وئاسک، دره‌خت جوان و به‌ڵام له‌هه‌موویان جوانتر کچه‌که‌بوو!
١٠/٢/٢٠٠٢
له‌و شێعره‌دا جوانی وناسکی وپاکی و ئه‌وین وخۆشه‌ویستی ژن به‌سه‌ر هه‌موو جوانیه‌کانی دیکه‌ی گه‌ردون و زه‌وی دا زاڵه. کچ له‌و شێعره‌دا له‌مانگ، له‌ئاو، له‌ئه‌ستێره، له‌به‌فر، له‌دار، له‌ئاسک، له‌مانگه‌شه‌و، له‌گۆڵ و له‌ده‌شت جوانتره.
به‌رێزان
مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س شاعیری نه‌ته‌وه‌یی کورده‌و مڵکی هه‌ر چوارپارچه‌ی کوردستانه. ئه‌و له‌شێعره‌کانی دا به‌ئاشکرا هه‌ڵوێست و ڕوانگه‌ی خۆی له‌هه‌مبه‌ر به‌شه‌کانی دیکه‌ی کوردستان وسیاسه‌تی تێرۆر وکوشتاری کورد به‌ده‌ستی داگیرکه‌رانی به‌شه‌کانی دیکه‌ی کوردستان ده‌ربڕیوه‌و بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌کۆمه‌لێک شێعری داناوه. به‌بۆنه‌ی تیرۆری شه‌هید. د. قاسملو. د.شه‌ره‌فکه‌ندی. به‌بۆنه‌ی ڕفاندنی به‌رێز ئۆجالان. دژ به‌تێرۆر وتۆقاندنی ده‌سه‌ڵاتداران ونه‌هامه‌تیه‌کانی کوردانی ڕۆژئاوای کوردستان و له‌هه‌مبه‌ر له‌سێداره‌دانی رۆله‌کانی کورد به‌ده‌ستی رێژیمی شه‌ڕ وخوین وسێداره‌ی کۆماری ئیسلامی ئێران هه‌ڵوێستی گرتووه.
هه‌روه‌کوو له‌پێناسه‌ی شێوازی شێعری مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س دا هاتووه‌و خۆی ئه‌و پێناسه‌شێعرییانه‌ی دیاری کردووه، په‌خشان و په‌خشانه‌شێعر له‌داهێنانی ئه‌و شاعیره‌بلیمه‌تن و کۆمه‌لێک په‌خشان و په‌خشانه‌شێعری جوان وبه‌تام وچێژی نوسیوه. بۆ کۆتایی باسه‌که‌م وبه‌هۆی نه‌بوونی کاتی زیاتر یه‌کێک له‌و په‌خشانه‌شێعرانه‌م هه‌ڵبژاردووه‌که‌چه‌ند بڕگه‌تان پێشکه‌ش ده‌که‌م. مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س له‌و په‌خشانه‌شێعره‌دا باسی له‌سێداره‌دانی رۆله‌کانی کورد به‌ده‌ستی رێژێمی سێداره‌ی ئیسلامی ئێران ده‌کا. شه‌هیدان مامۆستا فه‌رزاد که‌مانگه‌ر، شیرین عه‌له‌م هولی، عه‌لی حه‌یده‌ریان، فه‌رهادی وه‌کیلی ومه‌هدی ئیسلامیان که‌که‌سێکی فارس زمانه.
ناوی په‌خشانه‌شێعره‌که : \'\' ئێمه‌ومردن\'\'
له‌راستیدا ئێمه ژیانین وگه‌نجه‌کانمان ئاینده‌ن ونابڕێنه‌وه ئێمه‌‌چیاین ناگوێزرینه‌وه ئێمه‌شعرین وشک نابین باهۆزین نانوشتێینه‌وه
زاوزێ ی ئازادی گه‌لین وکۆتایمان هه‌ربۆنیه ئێمه‌ژیان هه‌رخۆین ناتوینه‌وه ده‌پێم بلێن له‌م ڕۆژهه‌ڵاته‌وه‌تا ڕۆژئاوا له‌سه‌ره‌وه‌بۆ خواره‌وه‌ی ئه‌و وڵاتانه له‌کۆنه‌وه‌تا ئێستا سێداره‌کان چییان له‌ئێمه‌داکوشت توانیان چی له‌هاواری شۆرش وئازایمان که‌م بکه‌نه‌وه سێداره‌کان توانیان شاهۆ بترسێنن توانیان ده‌ریاچه‌ی وان و ورمێ بێده‌نگ بکه‌ن توانیان چۆک به‌پیره‌مه‌گرون دابده‌ن ئه‌وه‌ی تائێستا سێداره‌کان کردویانه، پێچه‌وانه‌که‌ی هاتۆته‌دی کاروانمان درێژتر بۆته‌وه، ده‌نگمان زوڵاتر وئاپۆره‌مان چڕوپڕتر وگه‌وره‌تر سێداره‌کان ترساون، له‌کورد ترساون سێداره‌کان به‌زیون وئێمه‌هه‌رماوین
کۆماری سێداره‌ی ئیسلامی پیرپیر بووه‌وبه‌ڵام ئێمه‌هه‌رگه‌نج کۆماری سێداره‌ی ئیسلامی خوارخوار بۆته‌وه‌وبه‌ڵام ئێمه تازه‌وا خه‌ریکین له‌مله‌به‌رزه‌وه‌ده‌ست بۆ خۆر به‌رین ودایگرینه‌سه‌ر عه‌رز له‌م به‌یانییه‌وه‌شه‌قامی هه‌ره‌گه‌وره‌ی سنه‌بوو به‌فه‌رزادی که‌مانگه‌ری له‌م به‌یانییه‌وه گه‌وره‌ترین باخچه‌ی مه‌هاباد بوو به‌شیرینی عه‌له‌م هولی له‌کازیوه‌ی ئه‌مرۆوه، هه‌موو ئه‌و منداڵانه‌ی له‌دایک بوون ناوی فه‌رهادی وه‌کیلیان لێ نرا
له‌مرۆوه،له‌یه‌که‌م گزینگی ده‌مه‌وبه‌یانییه‌وه، مه‌هدی ئیسلامیان بوو به‌گۆمی وان له‌شه‌فه‌قی ئه‌مرۆوه، عه‌لی حه‌یده‌ریان بوو به‌تاق بوستانی کرماشان ده‌فه‌رموون سنه‌له‌سێداره‌بده‌ن مه‌هاباد سه‌ر بڕن ده‌فه‌رموون مه‌هێلن منداڵانی ئێمه‌له‌دایک ببن ده‌فه‌رموون مه‌هێلن باران ببارێ ومه‌هێلن گیا سه‌وز بێ ومه‌هێلن زه‌وی بژی من ئیتر له‌مرۆوه‌عاشقی چاوه‌کانی شیرینی عه‌له‌م هولیم
له‌مرۆوه‌هه‌رچی شعرم هه‌یه‌ئه‌یانکه‌م به‌گوڵی گۆرانی بۆ باڵای شیرینی عه‌له‌م هولی له‌ئێسته‌وه‌من تاڵێ له‌قژی ئه‌وم له‌ئێسته‌وه‌من نینۆکی په‌نجه‌ی ئه‌وم له‌ئێسته‌وه من ئیتر ده‌بمه‌ئه‌و جووته‌پێڵاوه‌ی که‌دواجار له‌پێێ کرد و پێێ چوو سه‌ر سێداره
له‌ئێسته‌وه‌من بازنه‌ی به‌جێ ماوی ده‌ستی شیرینی عه‌له‌م هولیم کۆماری سێداره‌ی ئیسلامی چی له‌سێداره‌نه‌دا له‌خه‌ونه‌وه‌بۆ شعرو له‌شعره‌وه‌بۆ ژن وله‌ژنه‌وه‌بۆ نان وبۆ ئاو و بۆ کانی کۆماری سێداره‌ی ئیسلامی ئه‌وه‌ی هه‌رگیزاوهه‌رگیز ناتوانێ له‌سێداره‌ی بدا ئاینده‌یه‌وئازادی
کۆڕیادی مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س، هێلسینکی، ١٣/٩/٢٠١٤
خۆم .. ئه‌و وه‌خته‌ی باڵنده‌م!
ئه‌و شمشاڵه‌ی به‌لێوی \'\' با\'\' وه‌ئه‌یبینن ئه‌وه‌ئه‌ندێشه‌ی لوول خواردووی عه‌شقی منه ژانێک کون کونی کردووه‌و له‌جیاتی من \'\' چونکه‌بۆخۆم نازانم شمشاڵ لێبده‌م \'\' \'\' با \'\' ئه‌یزانێ وئه‌و ئه‌‌یژه‌نێ ئه‌و باڵنده‌نارنجیه‌ش که‌ئێواران ده‌رئه‌که‌وێ و له‌خۆرنشیندا ئه‌یبینن، تاق وته‌نیا دێت وئه‌چێ و به‌باڵه‌کانی ئه‌نووسێ ئه‌وه‌باڵنده‌ی تر نییه \'\' چونکه‌باڵنده‌ئه‌خوێنێ وهیچ نانووسێ \'\' ئه‌وه‌منم ... ئه‌وه‌خۆمم، له‌وه‌ختێکدا یان \'\' چیرۆک \'\' ئه‌که‌م به‌باران یان \'\'په‌خشان\'\' ئه‌که‌م به‌زه‌رده یا خود \'\' شێعر\'\' به‌ئه‌ستێره‌و که‌شه‌و داهات له‌سه‌رتاندا دابگیرسێ!
شێرکۆ بێکه‌س له‌دیوانه‌شێعری \'\' خۆم .. ئه‌و وه‌خته‌ی باڵنده‌م! \'\'. سلێمانی ٢/٢/٢٠٠٢
پیناسه‌کردنی تایبه‌تمه‌ندیه‌کانی شێعری مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س
١. پاراوی له‌زمانی کوردی دا و خۆبواردن له‌به‌کار هێنانی وشه‌ی بێگانه.
٢. زمانی شێعری شاعیر زمانی کوردی ده‌وڵه‌مه‌ند کردووه‌و ده‌کرێ دیوانه‌‌کانی مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س وه‌کوو فه‌رهه‌نگی زمانی کوردی سه‌یر بکه‌ین بۆ فێربوونی وشه‌ی کوردی.
٣. توانایی له‌وه‌سف کردن و پان و به‌رینی دونیای خه‌یاڵاتی شاعیر یه‌کجار گه‌وره‌یه‌و روانگه‌و جیهانبینی شاعیر وایکردووه‌که‌له‌کوردستان و ده‌ره‌وه‌ی سنووره‌کانی کوردستان وه‌کوو شاسواری شێعری هاوچه‌رخی کوردی بناسرێ.
٤.مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س، شاعیری نه‌ته‌وه‌یی کورده.
به‌رێزان
بۆ تێگه‌یشتن له‌ناوه‌رۆکی شێعره‌کانی مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س ده‌بێ به‌ناخی دونیای بێ کۆتایی خه‌یاڵاتی شاعیردا رۆبچین و ده‌بێ هاورێ له‌گه‌ڵ ئه‌و، جوانییه‌کانی سروشت و ژینگه‌ی کوردستان بناسین و له‌گه‌ڵ ئه‌و بچینه‌سه‌یری که‌ژوچیا ودۆل وده‌شت ودارستان وکانیاو وتاڤگه‌و کوێستان و هه‌وارگه‌ی کوێستانچیان و ژیانی گوندنشیان وناسینی هه‌موو بونه‌وه‌ران و زینده‌وه‌ران و له‌گه‌ڵیان بکه‌وینه‌قسه کردن وهه‌ر کامه‌یان به‌زمانی خۆیان بدوێنین. ده‌بێ له‌گه‌ڵ شاعیر هه‌ست به‌قوڵایی سیاسه‌تی ژینۆسایدی نه‌ته‌وه‌ی کورد و کاوڵ کردنی کوردستان بکه‌ین و کاریگه‌ری له‌سه‌ر ژیانی خه‌ڵکه‌که‌ی و له‌سه‌ر ژینگه‌که‌ی. ده‌بێ له‌گه‌ڵ ئه‌و فرمێسکی به‌هه‌زاران بێوه‌ژنی پاشماوه‌ی ئه‌نفال ببینین که‌به‌کۆشێک منداڵ و بێ ده‌رتان و له‌و په‌ڕی نه‌داری دا ژیان تێپه‌ر ده‌که‌ن و شه‌و و ڕۆژ چاوه‌ڕوانی گه‌ڕانه‌وه‌ی ئازیزانیان ده‌که‌ن وبه‌دایم چاو له‌ده‌رگای ده‌ره‌وه‌ده‌که‌ن به‌هومیدی دیتنی تروسکه‌یه‌کی رووناکی له‌ژیانیاندا. ده‌بێ له‌گه‌ڵ ئه‌و پێشمه‌رگه‌وخۆراگری و فیداکاری وئازایه‌تی وله خۆبردوویی ئه‌و رۆله‌کورده‌بناسین که‌بۆ به‌رگری له‌مانه‌وه‌ی نه‌ته‌وه‌که‌ی له‌حاست داگیرکه‌ر دا چۆن هه‌موو شتێکی فیدا ده‌کا. ده‌بێ له‌گه‌ڵ شاعیر له‌سنوره‌کانی ده‌ستکری داگیرکه‌ر ڕه‌دبین و زولم و زۆری و بێبه‌شی کورد له‌به‌شه‌کانی دیکه‌ی داگیرکراوی کوردستان به‌چاو بیبین و هه‌ست به‌ده‌رد وئازاری قوڵی گه‌لێکی ده‌یان میلیۆنی بکه‌ین که‌له‌سه‌ره‌تایترین مافه‌کانی بێ به‌ش کراوه.
به‌رێزان
بۆ ناسینی شیوازی شێعری مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س واباشه‌له‌زمان خۆیه‌وه‌ئه‌و پێناسه‌یه‌بزانین. شاعیر له پێشه‌کی دیوانه‌شێعری \'\' خۆم .. ئه‌و وه‌خته‌ی باڵنده‌م \'\' شیوازی شێعری خۆی به‌سێ جۆر دابه‌ش کردووه‌و له‌و باره‌وه‌ده‌نووسێ.
له‌ڕێزبه‌ندی ناوه‌رۆکی ئه‌م کتێبه‌شدا، وام به‌چاک زانی ده‌قه‌کان بکه‌م به‌سێ به‌شه‌وه‌یان بیانخه‌مه‌سێ ته‌لانی جیاجیاوه‌وبه‌ڵام به‌هه‌موویان هه‌ر یه‌ک باخ وهه‌واریان هه‌بێت: یه‌که‌م: که‌ژی شێعر: تایبه‌ت به‌شێعره‌درێژه‌کان. دووه‌م: باڵنده‌بچکۆله‌کان: تایبه‌ت به‌کورته‌شێعره‌کان. سێهه‌م: پێده‌شتی په‌خشان: تایبه‌ت به‌په‌خشان وپه‌خشانه‌شێعر وپه‌یڤه‌شێعریه‌کان که‌من بۆ خۆم بۆ هه‌ر یه‌کێک له‌م ژانرانه‌لێکدانه‌وه‌ی تایبه‌تم هه‌یه‌وبه‌شێوه‌یه‌کی گشتیش ئه‌وه‌ی شێعر له‌په‌خشانه‌شێعر جیائه‌کاته‌وه، ئه‌و مۆسیقا وئاهه‌نگه‌یه‌که‌له‌زمانی ئه‌وه‌یاندا هه‌یه‌و له‌میاندا که‌متریان نی یه. دڵنیاشم که‌خوێنه‌ر ئه‌گه‌ر به‌سه‌لیقه‌ی خۆیشی بێت له‌وه‌ختی خوێندنه‌وه‌دا هه‌ست به‌م جیاوازیانه‌ئه‌کات. ئه‌مه‌له‌کاتێکدا، مانای ئه‌وه‌نی یه‌له‌نرخی ئه‌فراندنی په‌خشان وپه‌خشانه‌شێعر که‌م بکه‌ینه‌وه. چونکه‌هه‌رگیز ئیبداع وداهێنان تاقه‌مالێکیان نه‌بووه.
شێرکۆ بێکه‌س سلێمانی ٢٧/٢/٢٠٠٢
به‌رێزان
ناوه‌رۆکی شێعره‌کانی مامۆستا شێرکۆبێکه‌س سیاسی، مێژوویی. نه‌ته‌وه‌یی، کۆمه‌ڵایه‌تیی، عاشقانه‌و یه‌کسانی خوازی و ئازادی ده‌گرنه‌خۆ. بۆ ئه‌و کۆریاده‌چه‌ند دانه‌له‌و شێعرانه‌م هه‌ڵبژاردووه‌وبۆ ئه‌وه‌ی له‌ناخی بیروبۆچوون و روانگه‌ی مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س حالی بین.
یه‌که‌م پارچه‌شێعر، شێعرێکی کورتی سیاسی یه‌به‌ناوی \'\' داوا\'\'.
داوا
ژوورێک داوای چرایه‌ک و ... چراکه‌داوای مێزێک و ... مێزه‌که‌داوای ده‌فته‌رێ و ... ده‌فته‌ر داوای قه‌له‌مێک و ... قه‌له‌م داوای ده‌ست وپه‌نجه‌و په‌نجه‌یش داوای ئازادی کرد.
٢٢/٢/٢٠٠٢
له‌و شێعره‌سیاسی یه‌دا به‌روونی باس له‌ئازادی نووسین و ڕاده‌برێنی روناکبیران وخاوه‌ن بیروفکری جیاواز له‌ده‌سه‌ڵاتداران ده‌کا که‌ناتوانن ئازادانه‌بیروبۆچوونی خۆیان بخه‌نه‌به‌ره‌و ڕووی کۆمه‌لگا وله‌لایه‌ن ده‌سه‌لاتدارانه‌وه‌تووشی گیروگرفت وبه‌دواداچوون وگرتن وزیندان ده‌بن.
دوو پارچه‌شێعری دیکه‌که‌په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆیان به‌سیاسه‌تی ژێنۆسایدی نه‌ته‌وه‌ی کورد به‌ده‌ستی به‌عسیه‌نژادپه‌ره‌سته‌کا‌نه‌وه‌هه‌یه‌و تابلۆیه‌کی روونه‌له‌سیاسه‌تی ئه‌نفال وکاول کاری کوردستان.
شێعری \'\' تاشه‌به‌ردێ\'\'
تاشه‌به‌ردێ له‌گوندێکی بێوه‌ژندا یه‌که‌مجاربوو له‌ژیانیا وه‌ک ئه‌و ڕۆژه‌به‌کوڵ بگری وه‌ختێ ئه‌غیار به‌زۆری زۆر هه‌ڵیانکه‌ند وهه‌ڵیانگرت و بردیان سه‌ری کانییه‌کیان پێ داپۆشی!
٢٢/٢/٢٠٠٢
له‌و پارچه‌شێعره‌دا شاعیر باسی سیاسه‌تی ئه‌نفال ده‌کا و باس له‌گوندێک ده‌کا که‌پیاوه‌کانی ئه‌نفال کراون وته‌نیا بێوه‌ژنه‌کان به‌کۆشێک منداڵه‌وه‌له‌و گونده‌دا به‌جێ ماون و سه‌ره‌رای ئه‌وه‌ش رێژیمی داگیرکه‌ر کانیاوی گونده‌که‌یان به‌تاشه‌به‌رێ داده‌پۆشی بۆ ئه‌وه‌ی له‌تینیوتیان قڕ بن ویان ناچاربن گونده‌که‌یان چۆل بکه‌ن.
شێعری \'\' هه‌ڵکه‌ندن\'\' ئه‌و شێعره‌ش هه‌ر تابلۆیه‌که‌له‌سیاسه‌تی ئه‌نفال وداگیرکاری رێژیمی به‌عسی نژادپه‌ره‌ست له‌کوردستان دا.
هه‌ڵکه‌ندن لێره‌وله‌وێ خاکمان هه‌ڵکه‌ند بۆ ئاو گه‌ڕاین .. له‌و ده‌شتانه‌له‌بناری شاخه‌کاندا بۆ نه‌ختینه‌وئاسه‌واری کۆنمان گه‌ڕاین .. له‌قه‌راغ شار خاکمان هه‌ڵکه‌ند بۆ بناغه‌ی ماڵێکی نوێ .. له‌ناو شاردا ئه‌رزمان هه‌ڵکه‌ند بۆ کێبڵ وبۆ خه‌ته‌کانی ته‌له‌فۆن .. به‌رله‌ئاو و
به‌ر له‌ئاسه‌واری کۆن و به‌ر له‌ماڵ وپێش ته‌له‌فۆن .. له‌ژێرخاکدا کاسه‌سه‌رو ئێسک وپروسکی تێکه‌ڵ و جلی بێ ڕه‌نگ وڕزیوی ئازیزه‌کانمان دۆزیه‌وه!
٢٢/٢/٢٠٠٢
به‌رێزان
مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س له‌وه‌سفی جوانی ژنی دا له‌و دیوانه‌ی دا پارچه‌شێعرێکی زۆر نایابی نووسیوه. شێعری \'\' کچ\'\'.
کچ
له‌و ده‌شته‌دا من کچێکی کراس سپیم له‌به‌ر مانگه‌شه‌ودا بینی بینیم خه‌ریکه‌به‌ده‌ستێک گوڵه‌مێلاقه‌ئه‌چنێ و به‌ده‌ستێکیش .. له‌و ده‌شته‌دا چه‌تری ئه‌ستێران هه‌ڵئه‌دا!
ئاوم بینی له‌دۆلێکدا تاق وته‌نیا ڕاوه‌ستاوه‌و له‌به‌رده‌می تریفه‌دا حه‌په‌ساوه! دارم بینی سه‌رکه‌وتۆته‌سه‌رگردێک و له‌وێوه‌را له‌دووره‌ئاگرێ راماوه!
ئاسکم بینی سڵ له‌سێبه‌ری هه‌وره‌کان ئه‌کاته‌وه‌و به‌فرم بینی له‌تاو عه‌شقه‌که‌ی هه‌ڵه‌کۆک تنۆک تنۆک تواوه‌ته‌وه مانگ جوان وده‌شت جوان وگوڵه‌مێلاقه‌وئه‌ستێران ئاو وئاسک، دره‌خت جوان و به‌ڵام له‌هه‌موویان جوانتر کچه‌که‌بوو!
١٠/٢/٢٠٠٢
له‌و شێعره‌دا جوانی وناسکی وپاکی و ئه‌وین وخۆشه‌ویستی ژن به‌سه‌ر هه‌موو جوانیه‌کانی دیکه‌ی گه‌ردون و زه‌وی دا زاڵه. کچ له‌و شێعره‌دا له‌مانگ، له‌ئاو، له‌ئه‌ستێره، له‌به‌فر، له‌دار، له‌ئاسک، له‌مانگه‌شه‌و، له‌گۆڵ و له‌ده‌شت جوانتره.
به‌رێزان
مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س شاعیری نه‌ته‌وه‌یی کورده‌و مڵکی هه‌ر چوارپارچه‌ی کوردستانه. ئه‌و له‌شێعره‌کانی دا به‌ئاشکرا هه‌ڵوێست و ڕوانگه‌ی خۆی له‌هه‌مبه‌ر به‌شه‌کانی دیکه‌ی کوردستان وسیاسه‌تی تێرۆر وکوشتاری کورد به‌ده‌ستی داگیرکه‌رانی به‌شه‌کانی دیکه‌ی کوردستان ده‌ربڕیوه‌و بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌کۆمه‌لێک شێعری داناوه. به‌بۆنه‌ی تیرۆری شه‌هید. د. قاسملو. د.شه‌ره‌فکه‌ندی. به‌بۆنه‌ی ڕفاندنی به‌رێز ئۆجالان. دژ به‌تێرۆر وتۆقاندنی ده‌سه‌ڵاتداران ونه‌هامه‌تیه‌کانی کوردانی ڕۆژئاوای کوردستان و له‌هه‌مبه‌ر له‌سێداره‌دانی رۆله‌کانی کورد به‌ده‌ستی رێژیمی شه‌ڕ وخوین وسێداره‌ی کۆماری ئیسلامی ئێران هه‌ڵوێستی گرتووه.
هه‌روه‌کوو له‌پێناسه‌ی شێوازی شێعری مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س دا هاتووه‌و خۆی ئه‌و پێناسه‌شێعرییانه‌ی دیاری کردووه، په‌خشان و په‌خشانه‌شێعر له‌داهێنانی ئه‌و شاعیره‌بلیمه‌تن و کۆمه‌لێک په‌خشان و په‌خشانه‌شێعری جوان وبه‌تام وچێژی نوسیوه. بۆ کۆتایی باسه‌که‌م وبه‌هۆی نه‌بوونی کاتی زیاتر یه‌کێک له‌و په‌خشانه‌شێعرانه‌م هه‌ڵبژاردووه‌که‌چه‌ند بڕگه‌تان پێشکه‌ش ده‌که‌م. مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س له‌و په‌خشانه‌شێعره‌دا باسی له‌سێداره‌دانی رۆله‌کانی کورد به‌ده‌ستی رێژێمی سێداره‌ی ئیسلامی ئێران ده‌کا. شه‌هیدان مامۆستا فه‌رزاد که‌مانگه‌ر، شیرین عه‌له‌م هولی، عه‌لی حه‌یده‌ریان، فه‌رهادی وه‌کیلی ومه‌هدی ئیسلامیان که‌که‌سێکی فارس زمانه.
ناوی په‌خشانه‌شێعره‌که : \'\' ئێمه‌ومردن\'\'
له‌راستیدا ئێمه ژیانین وگه‌نجه‌کانمان ئاینده‌ن ونابڕێنه‌وه ئێمه‌‌چیاین ناگوێزرینه‌وه ئێمه‌شعرین وشک نابین باهۆزین نانوشتێینه‌وه
زاوزێ ی ئازادی گه‌لین وکۆتایمان هه‌ربۆنیه ئێمه‌ژیان هه‌رخۆین ناتوینه‌وه ده‌پێم بلێن له‌م ڕۆژهه‌ڵاته‌وه‌تا ڕۆژئاوا له‌سه‌ره‌وه‌بۆ خواره‌وه‌ی ئه‌و وڵاتانه له‌کۆنه‌وه‌تا ئێستا سێداره‌کان چییان له‌ئێمه‌داکوشت توانیان چی له‌هاواری شۆرش وئازایمان که‌م بکه‌نه‌وه سێداره‌کان توانیان شاهۆ بترسێنن توانیان ده‌ریاچه‌ی وان و ورمێ بێده‌نگ بکه‌ن توانیان چۆک به‌پیره‌مه‌گرون دابده‌ن ئه‌وه‌ی تائێستا سێداره‌کان کردویانه، پێچه‌وانه‌که‌ی هاتۆته‌دی کاروانمان درێژتر بۆته‌وه، ده‌نگمان زوڵاتر وئاپۆره‌مان چڕوپڕتر وگه‌وره‌تر سێداره‌کان ترساون، له‌کورد ترساون سێداره‌کان به‌زیون وئێمه‌هه‌رماوین
کۆماری سێداره‌ی ئیسلامی پیرپیر بووه‌وبه‌ڵام ئێمه‌هه‌رگه‌نج کۆماری سێداره‌ی ئیسلامی خوارخوار بۆته‌وه‌وبه‌ڵام ئێمه تازه‌وا خه‌ریکین له‌مله‌به‌رزه‌وه‌ده‌ست بۆ خۆر به‌رین ودایگرینه‌سه‌ر عه‌رز له‌م به‌یانییه‌وه‌شه‌قامی هه‌ره‌گه‌وره‌ی سنه‌بوو به‌فه‌رزادی که‌مانگه‌ری له‌م به‌یانییه‌وه گه‌وره‌ترین باخچه‌ی مه‌هاباد بوو به‌شیرینی عه‌له‌م هولی له‌کازیوه‌ی ئه‌مرۆوه، هه‌موو ئه‌و منداڵانه‌ی له‌دایک بوون ناوی فه‌رهادی وه‌کیلیان لێ نرا
له‌مرۆوه،له‌یه‌که‌م گزینگی ده‌مه‌وبه‌یانییه‌وه، مه‌هدی ئیسلامیان بوو به‌گۆمی وان له‌شه‌فه‌قی ئه‌مرۆوه، عه‌لی حه‌یده‌ریان بوو به‌تاق بوستانی کرماشان ده‌فه‌رموون سنه‌له‌سێداره‌بده‌ن مه‌هاباد سه‌ر بڕن ده‌فه‌رموون مه‌هێلن منداڵانی ئێمه‌له‌دایک ببن ده‌فه‌رموون مه‌هێلن باران ببارێ ومه‌هێلن گیا سه‌وز بێ ومه‌هێلن زه‌وی بژی من ئیتر له‌مرۆوه‌عاشقی چاوه‌کانی شیرینی عه‌له‌م هولیم
له‌مرۆوه‌هه‌رچی شعرم هه‌یه‌ئه‌یانکه‌م به‌گوڵی گۆرانی بۆ باڵای شیرینی عه‌له‌م هولی له‌ئێسته‌وه‌من تاڵێ له‌قژی ئه‌وم له‌ئێسته‌وه‌من نینۆکی په‌نجه‌ی ئه‌وم له‌ئێسته‌وه من ئیتر ده‌بمه‌ئه‌و جووته‌پێڵاوه‌ی که‌دواجار له‌پێێ کرد و پێێ چوو سه‌ر سێداره
له‌ئێسته‌وه‌من بازنه‌ی به‌جێ ماوی ده‌ستی شیرینی عه‌له‌م هولیم کۆماری سێداره‌ی ئیسلامی چی له‌سێداره‌نه‌دا له‌خه‌ونه‌وه‌بۆ شعرو له‌شعره‌وه‌بۆ ژن وله‌ژنه‌وه‌بۆ نان وبۆ ئاو و بۆ کانی کۆماری سێداره‌ی ئیسلامی ئه‌وه‌ی هه‌رگیزاوهه‌رگیز ناتوانێ له‌سێداره‌ی بدا ئاینده‌یه‌وئازادی
کۆڕیادی مامۆستا شێرکۆ بێکه‌س، هێلسینکی، ١٣/٩/٢٠١٤
