لە پەراوێزی وتاری رۆحانی لە کۆڕی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان!
15:19 - 6 رەزبەر 2714
Unknown Author
رەحمان پیرۆتی
کۆبوونەوەی کۆڕی گشتی رێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان، ساڵانە لە نیۆیۆرک، لە بنکەی سەرەکی ئەو رێکخراوە بەڕێوەدەچێ. رۆژی ٢٤ی سێپتامبر، بە بەشداری ١٩٣ وڵاتی ئەندامو زیاتر لە سەد رێکخراوو کەسایەتی نێودەوڵەتی، ٦٩ـەمین خولی کۆڕی گشتی ئەو رێکخراوە دەستی بە کارەکانی کرد. حەسەن رۆحانی، سەرکۆماریی ئێران، یەکێک لە قسەکەرانی رۆژی دووەمی ئەو کۆبوونەوە بوو. ناوبراو لە حاڵێکدا کە بەشێکی هەراوی کورسییەکانی ئەو کۆبوونەوە بەتاڵ بوون، پەیامی خۆی بە ئاواتخواستن بۆ سەقامگیربوونی ئاسایش لە ناوچە ئاڵۆزەکانو خۆشبژێوی زیاتر بۆ گشت مرۆڤەکانی جیهان دەستپێکرد. وتاری رۆحانی دوو تەوەری سەرەکی هەبوو: یەکەم، دیاردەی دەمارگرژی ئایینیو تێرۆریسمی نێودەوڵەتیو دووەم، پەروەندەی ناوکیی ئێران و رەوتی وتووێژەکان.
رۆحانی لە سەرەتای قسەکانیدا بە وشیارکردنەوە لەمەڕ مەترسیی تووندوتیژی هەوسارپساو، ئاماژەی بە پرۆسەی بەجیهانیبوونی تێرۆریسم کردو وتی: \"تیرۆریستان بە یەک زمان قسە ناکەن، تەنانەت رەنگی پێستیشیان یەک نییە و لە نەتەوەیەکیش نین. بەڵام ئایدیۆلۆژییەکی هاوبەشیان هەیە: دەمارگرژیو تووندوتیژی. ئامانجێکی هاوبەشیان هەیە: لەناوبردنی شارستانییەتو ئیسلامهەراسیو دروستکردنی بەستێنی شیاو بۆ دەستێوەردانی سەرلەنوێی هێزە دەرەکییەکان لە کاروباری ناوچە\". ناوبراو بە وەبیرهێنانەوەی ئەو خاڵە کە تیرۆریستان لەناو تۆڕێکی نێونەتەوەییدا خۆیان رێکخستووە، بەو پەڕی باوەڕبەخۆبوونەوە، و بە لەبیرکردنی مێژووی هاوچەرخی وڵاتەکەیو ناوچە، کۆماری ئیسلامی لە بەرەی دژ بە تێرۆریسمدا جێ کردەوە و لەو سۆنگەوە داوای کۆدەنگی نێونەتەوەیی بۆ بەرەنگاربوونەوەی تێرۆری کرد. لێرەدا پرسیارێکی مەنتقی دەتوانێ ئەوە بێ کە حەسەن رۆحانی، بە کام پشتوانەی سیاسی و مێژوویی ئەو نوسخەپێچییانە دەکا؟
نزیک بە چوار دەیە تەمەنی کۆماری ئیسلامی، کۆلێکسیۆنێکی دەوڵەمەند لە کردەوەی تیرۆریستیو تێرۆریسمی دەوڵەتی ئەو وڵاتە لە ناوخۆو دەرەوەیە.
لەناوخۆی وڵات، کۆماری ئیسلامی بەپێداگری لەسەر بیری رادیکاڵیسمی مەزهەبی، بەکەڵک وەرگرتن لەتیرۆر و هەڕەشەو بۆمبارانی تەبلیغاتیو بەوشێوە، لەمەیدان بەدەرکردنی لایەنو حیزبە سیاسییەکانوقۆڕخ کردنی دەسەڵات، حکومەتێکی دیکتاتۆڕی بەسەر گەلانی ئێراندا سەپاندووە کە لەگەڵ هەرچەشنە گۆڕانکارییەکی سەردەمیانە نامۆیە. لە لایەکیتر، کۆماری ئیسلامی، تێرۆریسمی دەرەوەی سنوورەکانی خۆی هەم بەدژ ینەیارانی سیاسیو هێزەکانی ئۆپۆزیسیۆنو هە مبەدژی رکەبەرانی ناوچەیی خۆی لەچوارچێوەی ستراتێژیی دامەزراندنی کەوانەی شیعەو رێبەری کردنی جیهانی ئیسلام؛ وهەروەها بەدژی بەرژەوەندی وڵاتانی زلهێزی جیهان بۆ وەدەستهێنانی پوانومافی دەنگدان لە بڕیارە نێودەوڵەتییەکان بەشێوەیەکی بەرنامە بۆداڕێژراو ئەنجامداوەو تا ئێستاش شێلگیرانە درێژەی پێدەدا.
رۆحانی بە لەبیرکردنی ئەو رابردوو و ئەو راستییە حاشاهەڵنەگرە، کۆماری ئیسلامی لە دروستکردنی کێشە ئارایییەکانی جیهانو بەتایبەتی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەردەهاوێو \"ژمارەیەک لە وڵاتان\" بە خوڵقاندنی ئەو دۆخە تاوانبار دەکا. ناوبراو دەڵێ:\" دەستدرێژیی نیزامی بۆ سەر ئەفغانستانو عێراقو دەستێوەردانی هەڵنەسەنگێندراو لە پرسی سووریا، نمونە هەرە دیارەکانی ستراتێژیی هەڵەی رۆژئاوا لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستن.\"رۆحانی ئەزموونی دامەزراندنو بەهێزکردنی ئەلقاعیدەو تاڵبانو گروپە رادیکاڵەکانی دیکە وەبیر هەمووان دێنێتەوەو دەڵێ:\"کە ئەو تەجروبە نیشانیدا کە ناکرێ لایەنێک بە مەبەستێکی تایبەتی بەهێز بکرێو کاری پێ بکرێو دواتر لە هەڵسوکەوتە نەخوازراوەکانی کەس بەرپرسیار نەبێ\"و بە هەموو ئەو لایەنانەی کە لە خوڵقاندنی ئەو دۆخە بەشدار بوونە، پێشنیار دەکا کە دان بە هەڵەی خۆیان دابنێنو نەتەنیا لە بەرامبەر رابردوو، بەڵکوو لەپێناو دۆزینەوەی رێگاچارەیەک بۆ داهاتوو داوای لێبوردن لە کۆمەڵگەی جیهانی بکەن.
ناوبراو \"گەشەسەندنو دادپەروەری\" بە چارەسەری پرسی تێرۆریسم دەزانێ، \"ئیسلامهەراسی\" لە بنەڕەتدا بە پرۆژەیەکی دەستکردی رۆژئاوا ناو دەباو رەخنە لە حەولەکان بۆ پەرەپێدانی دێمۆکراسی یان بە وتەی خۆی \"دێموکراسی هەناردەیی بە کۆڵەپشتی\" دەگرێو بە چەند وشەی رازاوە وەکوو میانەڕەویو پێکەوەژیان، نمونەی سەرکەوتووی کۆماری ئیسلامی بۆ وڵاتانی جیهان نوسخەپێچ دەکا. ئەو لێدوانە لە حاڵێک دایە کە کۆماری ئیسلامی، بە بیرۆکەی هەناردەکردنی شۆڕشو دامەزراندنی حکوومەتی جیهانی ئیسلام فڕچکی گرتووەو هەر لە سەرەتای دامەزرانییەوە بەشێوەیەکی پراکتیکی کاری بۆ کردووە، \"ئیسلامی رادیکاڵی\" نادادپەروەرانە بە سەر گەلانی ئێران و ناوچەدا تاقی کردۆتەوە و بە هەمان رادەی رۆژئاوا، و بگرە زیاتریش لە سەرهەڵدانی رەوتی جیهانی تێرۆریسم و یەک لەوان دروستبوونی داعش بەرپرسیارە.
رۆحانی بەشی دووەم لە وتارەکەی لە کۆڕی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ باس لەسەر پەروەندەی ناوکی وڵاتەکەی تەرخان کرد. ناوبراوبە ئاماژە بەوە کە \"ئێران بیر لە بەرهەمهێنانی چەکی ناوکی ناکاتەوەو لە بەرنامەی ناوکیدا هیچ شتێکی بۆ شاردنەوە نییەو لە حاڵەتێکدا کە لایەنەکانی دانوستانکار، ئیرادەی پێویستیان بۆ چارەسەریی ئەو بابەتە هەبێ و بتوانن لە ماوەی دیاریکراودا بە رێکەوتنی کۆتایی بگەن، شایەتی کەشێکی جیاواز بۆ هاوکاریی ناوچەیی و جیهانی دەبین\"، لەشوێن گەڵاڵەکردنی ئەو بابەتە بوو کە \"رێکەوتنی کۆتایی لەسەر پرسی چالاکییە ناوکییەکانی ئێران دەتوانێ دەسپێکی هاوکاریی هەمەلایەنە لە ئاستی ناوچەیی و نێونەتەوییدا بێ\"؛ واتا پوان وەرگرتن لە بەرنامەی ناوکی بە پواندان لە سیاسەتی ناوچەیی دەگۆڕێتەوە.
ئەوە لە حاڵێکدایە کە رۆژئاوا، رایگەیاندووە کە ئامادە نییە بۆ گەیشتن بە چارەسەرێک بۆ پرسەکانی ناوچە، بەگوێڕەی ویستەکانی تاران، سازان لەسەر بەرنامەی ناوکی ئەو وڵاتە بکا. کۆمەڵگەی جیهانی بەردەوام دووپاتی کردۆتەوە کە بەرامبەر بە چالاکییە ناوکییەکانی ئێران نیگەرانە و جەختی لەسەر ئەو بابەتە کردۆتەوە کە رێگای ئێران بۆ گەیشتن بە چەکی ناوکی بەربەست دەکا و بۆ ئەو مەبەستە بایکۆتکردنی بەربڵاوی پیشەسازیی نیزامی و کەرتەکانی پێوەندیدار بەو بەرنامەیەیان ئەنجامداوە. رۆحانی لە تریبونی نەتەوە یەکگرتووەکان، \"درێژەکێشانی ئەو بایکوتە ستەمکارانە بەدژی ئێران، بە هەڵەیەکی گەورە دەزانێ\" و وتووێژ و دانوستان، بە تەنیا رێگەی چارەسەریی ئەو پرسە دەزانێ. ئەوە لە حاڵێکدایە کە وتووێژەکان بۆ چارەسەریی ئەو پرسە، زیاتر لە یەک دەیەیە بەبێ دەرەنجام درێژەیان هەیە و بەگوێڕەی زانیاریی دەزگا هەواڵگرییەکان، ئێران لەو ماوەدا بەردەوام لە حەولی دروستکردنی چەکی ناوکی دابووە.
ئێستا، ئێرانو وڵاتانی ١+٥ بۆ گەیشتن بە رێکەوتنی کۆتایی، کەمتر لە دوو مانگیان کات ماوە و ئەگەر لەو ماوەدا پرسی ناوکی ئێران رێگاچارەی بۆ نەدۆزرێتەوە؛ درێژەکێشانی بێدەرەنجامی دانوستانەکان تەنیا دەتوانی لە چوارچێوەی پرۆژەی کۆماری ئیسلامی بۆ \"یاریکردن بە رۆژئاوا\" تا گەیشتن بە مەبەستی سەرەکی خۆی، واتا بەرهەمهێنانی چەکی ناوکی، پاساوهەڵگر بێ.
بە گشتی، دووەمین وتاری رۆحانی لە کۆڕی گشتی نەتەوەیەکگرتووەکان سەرەڕای ئەوەیکە تەواو بە مەبەستی پێشاندانی سیمایەکی میانەڕەوو سەردەمیانە لە کۆماری ئیسلامی داڕێژرابوو، بەڵام تەواو لەگەڵ ناوەڕۆکو چییەتیی ئەو حکوومەتە ناڕێک بوو. کۆماری ئیسلامی باشترین بەڵگەی \"ئیسلامهەراسی\"یە؛ دیارترین نمونەی تێرۆریسمە و ئەگەر کۆمەڵگەی جیهانی پێش بە چالاکییە ناوکییەکانی نەگرێ، نەتەنیا بەرهەمهێنانی چەکی ناوکی بە مافی خۆی دەزانێ بەڵکوو بۆ گەیشتن بە ئامانجەکانی لە بەکارهێنانیشی سڵ ناکاتەوە.
کۆبوونەوەی کۆڕی گشتی رێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان، ساڵانە لە نیۆیۆرک، لە بنکەی سەرەکی ئەو رێکخراوە بەڕێوەدەچێ. رۆژی ٢٤ی سێپتامبر، بە بەشداری ١٩٣ وڵاتی ئەندامو زیاتر لە سەد رێکخراوو کەسایەتی نێودەوڵەتی، ٦٩ـەمین خولی کۆڕی گشتی ئەو رێکخراوە دەستی بە کارەکانی کرد. حەسەن رۆحانی، سەرکۆماریی ئێران، یەکێک لە قسەکەرانی رۆژی دووەمی ئەو کۆبوونەوە بوو. ناوبراو لە حاڵێکدا کە بەشێکی هەراوی کورسییەکانی ئەو کۆبوونەوە بەتاڵ بوون، پەیامی خۆی بە ئاواتخواستن بۆ سەقامگیربوونی ئاسایش لە ناوچە ئاڵۆزەکانو خۆشبژێوی زیاتر بۆ گشت مرۆڤەکانی جیهان دەستپێکرد. وتاری رۆحانی دوو تەوەری سەرەکی هەبوو: یەکەم، دیاردەی دەمارگرژی ئایینیو تێرۆریسمی نێودەوڵەتیو دووەم، پەروەندەی ناوکیی ئێران و رەوتی وتووێژەکان.
رۆحانی لە سەرەتای قسەکانیدا بە وشیارکردنەوە لەمەڕ مەترسیی تووندوتیژی هەوسارپساو، ئاماژەی بە پرۆسەی بەجیهانیبوونی تێرۆریسم کردو وتی: \"تیرۆریستان بە یەک زمان قسە ناکەن، تەنانەت رەنگی پێستیشیان یەک نییە و لە نەتەوەیەکیش نین. بەڵام ئایدیۆلۆژییەکی هاوبەشیان هەیە: دەمارگرژیو تووندوتیژی. ئامانجێکی هاوبەشیان هەیە: لەناوبردنی شارستانییەتو ئیسلامهەراسیو دروستکردنی بەستێنی شیاو بۆ دەستێوەردانی سەرلەنوێی هێزە دەرەکییەکان لە کاروباری ناوچە\". ناوبراو بە وەبیرهێنانەوەی ئەو خاڵە کە تیرۆریستان لەناو تۆڕێکی نێونەتەوەییدا خۆیان رێکخستووە، بەو پەڕی باوەڕبەخۆبوونەوە، و بە لەبیرکردنی مێژووی هاوچەرخی وڵاتەکەیو ناوچە، کۆماری ئیسلامی لە بەرەی دژ بە تێرۆریسمدا جێ کردەوە و لەو سۆنگەوە داوای کۆدەنگی نێونەتەوەیی بۆ بەرەنگاربوونەوەی تێرۆری کرد. لێرەدا پرسیارێکی مەنتقی دەتوانێ ئەوە بێ کە حەسەن رۆحانی، بە کام پشتوانەی سیاسی و مێژوویی ئەو نوسخەپێچییانە دەکا؟
نزیک بە چوار دەیە تەمەنی کۆماری ئیسلامی، کۆلێکسیۆنێکی دەوڵەمەند لە کردەوەی تیرۆریستیو تێرۆریسمی دەوڵەتی ئەو وڵاتە لە ناوخۆو دەرەوەیە.
لەناوخۆی وڵات، کۆماری ئیسلامی بەپێداگری لەسەر بیری رادیکاڵیسمی مەزهەبی، بەکەڵک وەرگرتن لەتیرۆر و هەڕەشەو بۆمبارانی تەبلیغاتیو بەوشێوە، لەمەیدان بەدەرکردنی لایەنو حیزبە سیاسییەکانوقۆڕخ کردنی دەسەڵات، حکومەتێکی دیکتاتۆڕی بەسەر گەلانی ئێراندا سەپاندووە کە لەگەڵ هەرچەشنە گۆڕانکارییەکی سەردەمیانە نامۆیە. لە لایەکیتر، کۆماری ئیسلامی، تێرۆریسمی دەرەوەی سنوورەکانی خۆی هەم بەدژ ینەیارانی سیاسیو هێزەکانی ئۆپۆزیسیۆنو هە مبەدژی رکەبەرانی ناوچەیی خۆی لەچوارچێوەی ستراتێژیی دامەزراندنی کەوانەی شیعەو رێبەری کردنی جیهانی ئیسلام؛ وهەروەها بەدژی بەرژەوەندی وڵاتانی زلهێزی جیهان بۆ وەدەستهێنانی پوانومافی دەنگدان لە بڕیارە نێودەوڵەتییەکان بەشێوەیەکی بەرنامە بۆداڕێژراو ئەنجامداوەو تا ئێستاش شێلگیرانە درێژەی پێدەدا.
رۆحانی بە لەبیرکردنی ئەو رابردوو و ئەو راستییە حاشاهەڵنەگرە، کۆماری ئیسلامی لە دروستکردنی کێشە ئارایییەکانی جیهانو بەتایبەتی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەردەهاوێو \"ژمارەیەک لە وڵاتان\" بە خوڵقاندنی ئەو دۆخە تاوانبار دەکا. ناوبراو دەڵێ:\" دەستدرێژیی نیزامی بۆ سەر ئەفغانستانو عێراقو دەستێوەردانی هەڵنەسەنگێندراو لە پرسی سووریا، نمونە هەرە دیارەکانی ستراتێژیی هەڵەی رۆژئاوا لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستن.\"رۆحانی ئەزموونی دامەزراندنو بەهێزکردنی ئەلقاعیدەو تاڵبانو گروپە رادیکاڵەکانی دیکە وەبیر هەمووان دێنێتەوەو دەڵێ:\"کە ئەو تەجروبە نیشانیدا کە ناکرێ لایەنێک بە مەبەستێکی تایبەتی بەهێز بکرێو کاری پێ بکرێو دواتر لە هەڵسوکەوتە نەخوازراوەکانی کەس بەرپرسیار نەبێ\"و بە هەموو ئەو لایەنانەی کە لە خوڵقاندنی ئەو دۆخە بەشدار بوونە، پێشنیار دەکا کە دان بە هەڵەی خۆیان دابنێنو نەتەنیا لە بەرامبەر رابردوو، بەڵکوو لەپێناو دۆزینەوەی رێگاچارەیەک بۆ داهاتوو داوای لێبوردن لە کۆمەڵگەی جیهانی بکەن.
ناوبراو \"گەشەسەندنو دادپەروەری\" بە چارەسەری پرسی تێرۆریسم دەزانێ، \"ئیسلامهەراسی\" لە بنەڕەتدا بە پرۆژەیەکی دەستکردی رۆژئاوا ناو دەباو رەخنە لە حەولەکان بۆ پەرەپێدانی دێمۆکراسی یان بە وتەی خۆی \"دێموکراسی هەناردەیی بە کۆڵەپشتی\" دەگرێو بە چەند وشەی رازاوە وەکوو میانەڕەویو پێکەوەژیان، نمونەی سەرکەوتووی کۆماری ئیسلامی بۆ وڵاتانی جیهان نوسخەپێچ دەکا. ئەو لێدوانە لە حاڵێک دایە کە کۆماری ئیسلامی، بە بیرۆکەی هەناردەکردنی شۆڕشو دامەزراندنی حکوومەتی جیهانی ئیسلام فڕچکی گرتووەو هەر لە سەرەتای دامەزرانییەوە بەشێوەیەکی پراکتیکی کاری بۆ کردووە، \"ئیسلامی رادیکاڵی\" نادادپەروەرانە بە سەر گەلانی ئێران و ناوچەدا تاقی کردۆتەوە و بە هەمان رادەی رۆژئاوا، و بگرە زیاتریش لە سەرهەڵدانی رەوتی جیهانی تێرۆریسم و یەک لەوان دروستبوونی داعش بەرپرسیارە.
رۆحانی بەشی دووەم لە وتارەکەی لە کۆڕی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ باس لەسەر پەروەندەی ناوکی وڵاتەکەی تەرخان کرد. ناوبراوبە ئاماژە بەوە کە \"ئێران بیر لە بەرهەمهێنانی چەکی ناوکی ناکاتەوەو لە بەرنامەی ناوکیدا هیچ شتێکی بۆ شاردنەوە نییەو لە حاڵەتێکدا کە لایەنەکانی دانوستانکار، ئیرادەی پێویستیان بۆ چارەسەریی ئەو بابەتە هەبێ و بتوانن لە ماوەی دیاریکراودا بە رێکەوتنی کۆتایی بگەن، شایەتی کەشێکی جیاواز بۆ هاوکاریی ناوچەیی و جیهانی دەبین\"، لەشوێن گەڵاڵەکردنی ئەو بابەتە بوو کە \"رێکەوتنی کۆتایی لەسەر پرسی چالاکییە ناوکییەکانی ئێران دەتوانێ دەسپێکی هاوکاریی هەمەلایەنە لە ئاستی ناوچەیی و نێونەتەوییدا بێ\"؛ واتا پوان وەرگرتن لە بەرنامەی ناوکی بە پواندان لە سیاسەتی ناوچەیی دەگۆڕێتەوە.
ئەوە لە حاڵێکدایە کە رۆژئاوا، رایگەیاندووە کە ئامادە نییە بۆ گەیشتن بە چارەسەرێک بۆ پرسەکانی ناوچە، بەگوێڕەی ویستەکانی تاران، سازان لەسەر بەرنامەی ناوکی ئەو وڵاتە بکا. کۆمەڵگەی جیهانی بەردەوام دووپاتی کردۆتەوە کە بەرامبەر بە چالاکییە ناوکییەکانی ئێران نیگەرانە و جەختی لەسەر ئەو بابەتە کردۆتەوە کە رێگای ئێران بۆ گەیشتن بە چەکی ناوکی بەربەست دەکا و بۆ ئەو مەبەستە بایکۆتکردنی بەربڵاوی پیشەسازیی نیزامی و کەرتەکانی پێوەندیدار بەو بەرنامەیەیان ئەنجامداوە. رۆحانی لە تریبونی نەتەوە یەکگرتووەکان، \"درێژەکێشانی ئەو بایکوتە ستەمکارانە بەدژی ئێران، بە هەڵەیەکی گەورە دەزانێ\" و وتووێژ و دانوستان، بە تەنیا رێگەی چارەسەریی ئەو پرسە دەزانێ. ئەوە لە حاڵێکدایە کە وتووێژەکان بۆ چارەسەریی ئەو پرسە، زیاتر لە یەک دەیەیە بەبێ دەرەنجام درێژەیان هەیە و بەگوێڕەی زانیاریی دەزگا هەواڵگرییەکان، ئێران لەو ماوەدا بەردەوام لە حەولی دروستکردنی چەکی ناوکی دابووە.
ئێستا، ئێرانو وڵاتانی ١+٥ بۆ گەیشتن بە رێکەوتنی کۆتایی، کەمتر لە دوو مانگیان کات ماوە و ئەگەر لەو ماوەدا پرسی ناوکی ئێران رێگاچارەی بۆ نەدۆزرێتەوە؛ درێژەکێشانی بێدەرەنجامی دانوستانەکان تەنیا دەتوانی لە چوارچێوەی پرۆژەی کۆماری ئیسلامی بۆ \"یاریکردن بە رۆژئاوا\" تا گەیشتن بە مەبەستی سەرەکی خۆی، واتا بەرهەمهێنانی چەکی ناوکی، پاساوهەڵگر بێ.
بە گشتی، دووەمین وتاری رۆحانی لە کۆڕی گشتی نەتەوەیەکگرتووەکان سەرەڕای ئەوەیکە تەواو بە مەبەستی پێشاندانی سیمایەکی میانەڕەوو سەردەمیانە لە کۆماری ئیسلامی داڕێژرابوو، بەڵام تەواو لەگەڵ ناوەڕۆکو چییەتیی ئەو حکوومەتە ناڕێک بوو. کۆماری ئیسلامی باشترین بەڵگەی \"ئیسلامهەراسی\"یە؛ دیارترین نمونەی تێرۆریسمە و ئەگەر کۆمەڵگەی جیهانی پێش بە چالاکییە ناوکییەکانی نەگرێ، نەتەنیا بەرهەمهێنانی چەکی ناوکی بە مافی خۆی دەزانێ بەڵکوو بۆ گەیشتن بە ئامانجەکانی لە بەکارهێنانیشی سڵ ناکاتەوە.