رۆژههڵاتی كوردستان، پێویستی به شۆڕشێكی جهماوهری ههیه
13:53 - 29 پووشپەڕ 2713
Unknown Author
ئهحمهد مهكڵاوهیی
ئازیزانی خوێنهر، پێشهكی پێویستهبۆ نووسینی ئهم وتارهیان بابهتهكهم، كهمێك بهرهو رابردوو بگهڕێمهوهو لانی كهمی ئاوڕێكی زۆر زۆركورت لهمێژووی چهند دهیهیی رابردووی رۆژههڵاتی كوردستان بدهمهوهو جا ئهو كات زهرووریه كانی ئهو بابهتهم بینمهبهر چاوی خوینهرانی بهرێز و گشت جهماوهری بهشهرهفی كوردستان و ههموو رێكخراو و حێزب و سازمان و جهریانهسیاسی و فهرههنگی و كۆمهلایهتیهكان و ئیدی.
ئازیزان ، زۆر لهمێژهرۆڵهكانی نهتهوهكهمان لهرۆژههڵاتی كوردستان وهچه بهدوای وهچهدا لهرێزی راپهرینهجیاجیاكانی وهک مهحمود خانی كانی سانان لهجنووبی رۆژههڵاتی كوردستان و راپهرێنی جوتیارانی موكریان و هاتنهمهیدانی ئهمهر حهمهسوور لهناوچهی سهردهشت و راپهرێنی سمایلاغای شكاک لهناوچهی ورمێ و، تێكۆشانی كۆمهڵهیژیكاف لهمههاباد كهدروستبوونی حیزبی دێموكراتی كوردستان و دامهزراندنی كۆماری كوردستانی لێكهوتهوهو ههمووحیزب و رێكخراو و سازمانهجیا جیاكانی ئهو بهشهی كوردستان ، بۆ وهدهست هێنانی مافی خۆیان خهباتیان كردوهو خهبات دهكهن.
ئه م خهبات و تێكۆشانانه ههموویان پێویست بوون و جێی شانازی نهتهوهی كوردن و لهمێژووی نهتهوهكهماندا وهك ئهستێرهیهكی گهشی ئاسمانی نیشتمانهكهمان ههمیشهلهبهر چاوی رۆلهكانی نهتهوهی كورد دا دهدرهوشێن و قهت لهسۆلهناكهون و زۆریان خزمهت بهبهرهو پێشبردنی مهسهلهی كورد كردوهو به دهیان ههنگاو بهرهو پیشیان بردوهكه لهو پێناوهدا نهتهوهی كورد زۆری قوربانی داوهو سهرمایهكی گهورهی خۆی پێشكهش بهبارگای ئازادی و سهربهستی كردوهكهلهناو ئهو قوربانی دانهدا زۆر سهر كردهو فهرماندهو رێبهری بهئهزموون و نهترس لهههموو حیزب و سازمان و رێكخراوهجیا جیاكانی رۆژههڵاتی كوردستان دا دهبیندرین كه بهگشتی ههموویان لهناو گهلی كورد دا جیگهی شانازین و فهخریان پێوهدهكرێ كهههموویان تهئسیر و كارایی خۆیان ههبوهو ههیهكهوێڕای ههموو شههیدانی كوردستان جێگهی شانازین و نهخشیان دیارهو ون نین، بهڵام با ئهو راستیهمان لهبیر نهچێ و هیچ كام لهخۆبایی نهبین كهلهگشتی دا جگهلهدوو دهورانی كورتی وهك سهردهمی كۆماری كوردستان و سهرهتای ئینقلابی ١٣٥٧ی ههتاوی گهلانی ئێران، ئهویش لهماوهیهكی كهم و كورت دا كهئهویش گشت گیر نهبوون، نهمانتوانیوهشۆڕشێكی گشت گیری جهماوهری و ههمهلایهنهلهناو جهماوهری كوردستاندا دروست بكهین و شۆڕشی كورد لهرۆژههڵاتی كوردستاندا بكهینهشۆڕشێكی جهماوهری، بهو مانایهكهلهگشتییماندا حهللی مهسهلهی كوردمان لهو بهشهدا لهمهسهلهی حیزبی و رێكخراوهیی و سازمانی و ئیدی پی گرنگتر بێت، چوونكهگهر وانهبوایه یهكمان دهگرت و ئێستا مهسهلهی قهزیهیی كورد جۆرێكی ترو لهجێیهكی تر دهبوو.
مهحموود خانی كانی سانان تێكۆشانی درێژهدا و ماندوو نهبوو، ئهمهر حهمهسوور سربازی نهدا بهرێژیمی شاو خۆ راگری كرد، سمایلاغا شههید كرا و كود بهچۆكدا نههات، راپهرینی موكریانیان تێكشكاند، بهڵام بیری نهتهوهیی نهمرد، كۆماریان رووخاند و قازی و قازیهكان و ئیدیان لهدار دان، بهڵام شۆڕش ههر وا درێژهی كێشا و ئینقلای ٥٧ بهسهردا هات و خومهینی گوتی شتێكمان به نێوی مهسهڵی كورد نیهو حاشای لی بوونی نهتهوهی كورد، بهڵام شۆڕش دانهمركا و ههر چهند بهداخهوهحیزبهكان نێوان ناخۆشیان لێ پهیدا بووو، لهو رێگهیهشدا بهگشتی نهتهوهكهمان زهبری گهورهی خوارد، بهڵام لهبهرامبهر دوژمندا راوهستان و زهبری زۆر گهورهی گیانی و ماڵیان لهدوژمن وهشاند.
بهڵام دوژمن پیلانی جۆاو جۆری گێڕا و لهكوردستان و دهرهوهی وڵات رێبهری حیزب و رێكخراوهسیاسیهكان كرده سێرهی چهكی دوژمنانهی و زۆری لی شههید كردین و بۆ چاو ترسێنی كردنی نهتهوهكهشمان لهناو خۆی وڵاتیشدا بۆ ماوهی ٣٤ ساڵ درێژهی بهكوشت و بڕی كچ و كورانی نیشتمانهكهمان دا و، زهبرێكی زۆر قورس و بهژانی لهنهتهوهكهمان وهشاند.
سهرئهنجام به دوای ههموو ئهوانهدا شۆڕشی چهكداری بۆ كاتی كۆتایی پێهات و ئیدی بههێندیك هۆوهكهلێرهدا پێویست بهروونكردنهوهیان ناكات، هێــزهسیاسیهكان وهک رابردوو لهمهیدانی حزووری هێزی پێشمهرگه لهناو خۆی كوردستان دا نهمان ، كهبهدوای ئهوهدا ئێستا كوردستان چاوروانی شتێكی ترهكهئهویش شۆڕشی جهماوهریه.
لێرهدا رهنگبێ بۆ ههمومان لهم بارهوهپرسیار بێتهپێش كهبۆ ئهمه چی بكهین باش و بهجی و زهرووریه؟
١_ بهنهزهری من، بۆ دروستكردنی شۆڕشیكی گهورهی جهماوهری، پێویستهو زهرووریهكهلهپێشدا حیزبهكانی دهرهوهو ناو خۆی رۆژههلاتی كوردستان بهجیددی و دوور لهههر جۆرهدڵهراوكهیهک بكهونهفكری پهیدا كردن و دۆزینهوهی ئهو رێگایهبۆ دهرباز بوونی كورد لهژیر دهستی و راكیشانی بیر وڕای گشتیی كۆمهڵگای نێو نهتهوهیی بۆ لای مهسهلهی كورد.
٢ _ حیزب و رێكخراو و سازمانهكان مهسهلهلاوهكیهكانیان وهلا بنین و پهنجهی راكێشانیان بۆ لای حهللی مهسهلهی كورد بكهنهیهک و لهناو خۆیان دا ریزیكی یهكگرتوو درووست بكهن و لهبهیاننامهیهكی هاوبهشدا بڵاوی بكهنهوه كهبهم كارهڕاستهو خۆ سهفی تهشكیلاتی خۆیان لهرۆژههڵاتی كوردستان دهكهن بهیهك و، تهشكیلاتێكی ئاشكرای گهورهی جهماوهری لهگشت خهلكی كوردستان دروست دهكهن و راستهو خۆ بهگژ دوژمندا دهچێ و شۆرشی گهورهی جهماوهری لهخهڵكی نهترس وخۆڕاگر دروست دهبێت.
٣_ بۆ ئهم رێكخستن و هاتنهسهر ئهو شهقام بوونهش پێویستهكهههموو حیزب و رێكخراو و سازمانهسیاسی و فهرههنگی و كۆمهڵایهتیهكانی دهرهوهو ناوخۆ یهک بگرن و وێكڕا ههموویان دهست بدهنهناو دهستی یهكتر و وێكڕا لێبڕاوان دهست پێبكهن و ههركام بی جیاوازی فیكری بهقازانجی گشتی ،لهناو كۆڵان و شهقامی شارو شارۆچكهو گوندهكانی كوردستان و ئهو شوێنانهی كوڕ و كچانی كوردی لێدهژین، بكهونهفكری هێنانهمهیدانی گشت مۆرهكانی كوردستان كهدهتوانن جهماوهر راپهرێن، جا چ كهسانی مامۆستای ئاینی بن و چ مامۆستایانی قوتابخانهو زانكۆ كان بن و چ پیاو ما قووڵ و ریش سپی بن و چ كوڕو كچی بهنفووزی ناو لاوانی كوردستان بن كهئهم كارهسهفی خهڵكی كوردستان دهكات بهیهک و شۆڕشی جهماوهری سهر ههڵدهدا و بههیچ شتیك تیك ناشكێ.
كهیهكگرتنێكی وا دروست بوو و خود بهخود شۆڕشی جهماوهری درووست دهبێ و شهقامی شار و گوندهكانی كوردستان پڕ لهجهماوهر دهبن و، وینهو دهنگی ئهو شۆڕشهلهمیدیاكانی خودی و نیونهتهوهیی و ئیدی دا، دهنگ و رهنگی دهدهنهوه و ، لهدونیای دهرهوهو لهئاستی كۆمهڵگای نیونهتهوهیی دا قسهكان بۆ پشتیوانی لهمهسهلهی كورد باشتر وهردهگیرێن و حیسابی باشتر لهسهر قهزیهیی مهسهلهی كورد دهكرێت و بهرهو پیرهاتنی كۆمهڵگای نێونهتهوهیی بۆ لای مهسهلهی كورد زیاتر و ئاسانتر دهبیت وشهقامی كورد دهگۆڕدرێ و بهرههمی ئهو یهكگرتنهدێتهدێ.
من بۆ خۆم ئاواتم ئهم رۆژهیهكهبهم زوانهبهرهیهكی یهكگرتوو لهههمووحیزب و رێكخراو و سازمانهسیاسی و فهرههنگی و كۆمهلایهتیهكانی رۆژههلاتی كوردستان چ لهناو خۆ چ لهدهرهوه، بهناوی ( بهرهی رێكخستنی شۆڕشی جهماوهی) بۆ وهدهست هێنانی مافی خهڵكی كورد لهرۆژههلاتی كوردستان، درووست ببێت، كهبێشك خهڵكی كورد پێشوازی گهرمی لێدهكات و جاماوهر بۆ ئهم مهبهستهئاماده ده بێت و لهمهقسهدی ئهسڵی نزیک دهبینهوهو كۆمهڵگای نێونهتهوهیش دهبێت پشتیوانی ئهو شۆڕشهجهماوهریهو چیتر كچ و كوڕانی نیشتمانپهروهری رۆژههلاتی كوردستان لهژیر ئهشكهنجهو ئێعدامهبهتاك و كۆمهڵهكاندا دا نامرن و لهو وهزعهناخۆشه دهرباز دهبن و ئهو كات مهسهلهی كورد بهرهو چارهسهر كردن دهچێ و ریژمی كۆماری ئیسلامی ئێران ناتوانی وهک ئێستا و رابردووی بهشێوهی زهرووی خوین خۆر، خوێنی شۆڕشگێرانی كوردستان بمژێ.
ئازیزانی خوێنهر، پێشهكی پێویستهبۆ نووسینی ئهم وتارهیان بابهتهكهم، كهمێك بهرهو رابردوو بگهڕێمهوهو لانی كهمی ئاوڕێكی زۆر زۆركورت لهمێژووی چهند دهیهیی رابردووی رۆژههڵاتی كوردستان بدهمهوهو جا ئهو كات زهرووریه كانی ئهو بابهتهم بینمهبهر چاوی خوینهرانی بهرێز و گشت جهماوهری بهشهرهفی كوردستان و ههموو رێكخراو و حێزب و سازمان و جهریانهسیاسی و فهرههنگی و كۆمهلایهتیهكان و ئیدی.
ئازیزان ، زۆر لهمێژهرۆڵهكانی نهتهوهكهمان لهرۆژههڵاتی كوردستان وهچه بهدوای وهچهدا لهرێزی راپهرینهجیاجیاكانی وهک مهحمود خانی كانی سانان لهجنووبی رۆژههڵاتی كوردستان و راپهرێنی جوتیارانی موكریان و هاتنهمهیدانی ئهمهر حهمهسوور لهناوچهی سهردهشت و راپهرێنی سمایلاغای شكاک لهناوچهی ورمێ و، تێكۆشانی كۆمهڵهیژیكاف لهمههاباد كهدروستبوونی حیزبی دێموكراتی كوردستان و دامهزراندنی كۆماری كوردستانی لێكهوتهوهو ههمووحیزب و رێكخراو و سازمانهجیا جیاكانی ئهو بهشهی كوردستان ، بۆ وهدهست هێنانی مافی خۆیان خهباتیان كردوهو خهبات دهكهن.
ئه م خهبات و تێكۆشانانه ههموویان پێویست بوون و جێی شانازی نهتهوهی كوردن و لهمێژووی نهتهوهكهماندا وهك ئهستێرهیهكی گهشی ئاسمانی نیشتمانهكهمان ههمیشهلهبهر چاوی رۆلهكانی نهتهوهی كورد دا دهدرهوشێن و قهت لهسۆلهناكهون و زۆریان خزمهت بهبهرهو پێشبردنی مهسهلهی كورد كردوهو به دهیان ههنگاو بهرهو پیشیان بردوهكه لهو پێناوهدا نهتهوهی كورد زۆری قوربانی داوهو سهرمایهكی گهورهی خۆی پێشكهش بهبارگای ئازادی و سهربهستی كردوهكهلهناو ئهو قوربانی دانهدا زۆر سهر كردهو فهرماندهو رێبهری بهئهزموون و نهترس لهههموو حیزب و سازمان و رێكخراوهجیا جیاكانی رۆژههڵاتی كوردستان دا دهبیندرین كه بهگشتی ههموویان لهناو گهلی كورد دا جیگهی شانازین و فهخریان پێوهدهكرێ كهههموویان تهئسیر و كارایی خۆیان ههبوهو ههیهكهوێڕای ههموو شههیدانی كوردستان جێگهی شانازین و نهخشیان دیارهو ون نین، بهڵام با ئهو راستیهمان لهبیر نهچێ و هیچ كام لهخۆبایی نهبین كهلهگشتی دا جگهلهدوو دهورانی كورتی وهك سهردهمی كۆماری كوردستان و سهرهتای ئینقلابی ١٣٥٧ی ههتاوی گهلانی ئێران، ئهویش لهماوهیهكی كهم و كورت دا كهئهویش گشت گیر نهبوون، نهمانتوانیوهشۆڕشێكی گشت گیری جهماوهری و ههمهلایهنهلهناو جهماوهری كوردستاندا دروست بكهین و شۆڕشی كورد لهرۆژههڵاتی كوردستاندا بكهینهشۆڕشێكی جهماوهری، بهو مانایهكهلهگشتییماندا حهللی مهسهلهی كوردمان لهو بهشهدا لهمهسهلهی حیزبی و رێكخراوهیی و سازمانی و ئیدی پی گرنگتر بێت، چوونكهگهر وانهبوایه یهكمان دهگرت و ئێستا مهسهلهی قهزیهیی كورد جۆرێكی ترو لهجێیهكی تر دهبوو.
مهحموود خانی كانی سانان تێكۆشانی درێژهدا و ماندوو نهبوو، ئهمهر حهمهسوور سربازی نهدا بهرێژیمی شاو خۆ راگری كرد، سمایلاغا شههید كرا و كود بهچۆكدا نههات، راپهرینی موكریانیان تێكشكاند، بهڵام بیری نهتهوهیی نهمرد، كۆماریان رووخاند و قازی و قازیهكان و ئیدیان لهدار دان، بهڵام شۆڕش ههر وا درێژهی كێشا و ئینقلای ٥٧ بهسهردا هات و خومهینی گوتی شتێكمان به نێوی مهسهڵی كورد نیهو حاشای لی بوونی نهتهوهی كورد، بهڵام شۆڕش دانهمركا و ههر چهند بهداخهوهحیزبهكان نێوان ناخۆشیان لێ پهیدا بووو، لهو رێگهیهشدا بهگشتی نهتهوهكهمان زهبری گهورهی خوارد، بهڵام لهبهرامبهر دوژمندا راوهستان و زهبری زۆر گهورهی گیانی و ماڵیان لهدوژمن وهشاند.
بهڵام دوژمن پیلانی جۆاو جۆری گێڕا و لهكوردستان و دهرهوهی وڵات رێبهری حیزب و رێكخراوهسیاسیهكان كرده سێرهی چهكی دوژمنانهی و زۆری لی شههید كردین و بۆ چاو ترسێنی كردنی نهتهوهكهشمان لهناو خۆی وڵاتیشدا بۆ ماوهی ٣٤ ساڵ درێژهی بهكوشت و بڕی كچ و كورانی نیشتمانهكهمان دا و، زهبرێكی زۆر قورس و بهژانی لهنهتهوهكهمان وهشاند.
سهرئهنجام به دوای ههموو ئهوانهدا شۆڕشی چهكداری بۆ كاتی كۆتایی پێهات و ئیدی بههێندیك هۆوهكهلێرهدا پێویست بهروونكردنهوهیان ناكات، هێــزهسیاسیهكان وهک رابردوو لهمهیدانی حزووری هێزی پێشمهرگه لهناو خۆی كوردستان دا نهمان ، كهبهدوای ئهوهدا ئێستا كوردستان چاوروانی شتێكی ترهكهئهویش شۆڕشی جهماوهریه.
لێرهدا رهنگبێ بۆ ههمومان لهم بارهوهپرسیار بێتهپێش كهبۆ ئهمه چی بكهین باش و بهجی و زهرووریه؟
١_ بهنهزهری من، بۆ دروستكردنی شۆڕشیكی گهورهی جهماوهری، پێویستهو زهرووریهكهلهپێشدا حیزبهكانی دهرهوهو ناو خۆی رۆژههلاتی كوردستان بهجیددی و دوور لهههر جۆرهدڵهراوكهیهک بكهونهفكری پهیدا كردن و دۆزینهوهی ئهو رێگایهبۆ دهرباز بوونی كورد لهژیر دهستی و راكیشانی بیر وڕای گشتیی كۆمهڵگای نێو نهتهوهیی بۆ لای مهسهلهی كورد.
٢ _ حیزب و رێكخراو و سازمانهكان مهسهلهلاوهكیهكانیان وهلا بنین و پهنجهی راكێشانیان بۆ لای حهللی مهسهلهی كورد بكهنهیهک و لهناو خۆیان دا ریزیكی یهكگرتوو درووست بكهن و لهبهیاننامهیهكی هاوبهشدا بڵاوی بكهنهوه كهبهم كارهڕاستهو خۆ سهفی تهشكیلاتی خۆیان لهرۆژههڵاتی كوردستان دهكهن بهیهك و، تهشكیلاتێكی ئاشكرای گهورهی جهماوهری لهگشت خهلكی كوردستان دروست دهكهن و راستهو خۆ بهگژ دوژمندا دهچێ و شۆرشی گهورهی جهماوهری لهخهڵكی نهترس وخۆڕاگر دروست دهبێت.
٣_ بۆ ئهم رێكخستن و هاتنهسهر ئهو شهقام بوونهش پێویستهكهههموو حیزب و رێكخراو و سازمانهسیاسی و فهرههنگی و كۆمهڵایهتیهكانی دهرهوهو ناوخۆ یهک بگرن و وێكڕا ههموویان دهست بدهنهناو دهستی یهكتر و وێكڕا لێبڕاوان دهست پێبكهن و ههركام بی جیاوازی فیكری بهقازانجی گشتی ،لهناو كۆڵان و شهقامی شارو شارۆچكهو گوندهكانی كوردستان و ئهو شوێنانهی كوڕ و كچانی كوردی لێدهژین، بكهونهفكری هێنانهمهیدانی گشت مۆرهكانی كوردستان كهدهتوانن جهماوهر راپهرێن، جا چ كهسانی مامۆستای ئاینی بن و چ مامۆستایانی قوتابخانهو زانكۆ كان بن و چ پیاو ما قووڵ و ریش سپی بن و چ كوڕو كچی بهنفووزی ناو لاوانی كوردستان بن كهئهم كارهسهفی خهڵكی كوردستان دهكات بهیهک و شۆڕشی جهماوهری سهر ههڵدهدا و بههیچ شتیك تیك ناشكێ.
كهیهكگرتنێكی وا دروست بوو و خود بهخود شۆڕشی جهماوهری درووست دهبێ و شهقامی شار و گوندهكانی كوردستان پڕ لهجهماوهر دهبن و، وینهو دهنگی ئهو شۆڕشهلهمیدیاكانی خودی و نیونهتهوهیی و ئیدی دا، دهنگ و رهنگی دهدهنهوه و ، لهدونیای دهرهوهو لهئاستی كۆمهڵگای نیونهتهوهیی دا قسهكان بۆ پشتیوانی لهمهسهلهی كورد باشتر وهردهگیرێن و حیسابی باشتر لهسهر قهزیهیی مهسهلهی كورد دهكرێت و بهرهو پیرهاتنی كۆمهڵگای نێونهتهوهیی بۆ لای مهسهلهی كورد زیاتر و ئاسانتر دهبیت وشهقامی كورد دهگۆڕدرێ و بهرههمی ئهو یهكگرتنهدێتهدێ.
من بۆ خۆم ئاواتم ئهم رۆژهیهكهبهم زوانهبهرهیهكی یهكگرتوو لهههمووحیزب و رێكخراو و سازمانهسیاسی و فهرههنگی و كۆمهلایهتیهكانی رۆژههلاتی كوردستان چ لهناو خۆ چ لهدهرهوه، بهناوی ( بهرهی رێكخستنی شۆڕشی جهماوهی) بۆ وهدهست هێنانی مافی خهڵكی كورد لهرۆژههلاتی كوردستان، درووست ببێت، كهبێشك خهڵكی كورد پێشوازی گهرمی لێدهكات و جاماوهر بۆ ئهم مهبهستهئاماده ده بێت و لهمهقسهدی ئهسڵی نزیک دهبینهوهو كۆمهڵگای نێونهتهوهیش دهبێت پشتیوانی ئهو شۆڕشهجهماوهریهو چیتر كچ و كوڕانی نیشتمانپهروهری رۆژههلاتی كوردستان لهژیر ئهشكهنجهو ئێعدامهبهتاك و كۆمهڵهكاندا دا نامرن و لهو وهزعهناخۆشه دهرباز دهبن و ئهو كات مهسهلهی كورد بهرهو چارهسهر كردن دهچێ و ریژمی كۆماری ئیسلامی ئێران ناتوانی وهک ئێستا و رابردووی بهشێوهی زهرووی خوین خۆر، خوێنی شۆڕشگێرانی كوردستان بمژێ.