داعش و هەڵوێستی هێزە کوردییەکان
14:07 - 20 خەرمانان 2714
Unknown Author
تالب قه‌یسه‌ری
ئه‌وه‌ی راستی بێت هێرشی گرووپی تیرۆریستی داعش بۆ سه‌ر هه‌رێمی كوردستان هه‌ڵگری چه‌ند په‌یامێك و له‌هه‌مان كاتیشدا رووی راسته‌قینه‌ی هه‌ندێ حیزب و لایه‌نی ناخۆیی و كوردستانی بۆ رای گشتی و ده‌سه‌ڵاتدارانی هه‌رێمی كوردستان ده‌رخست.
په‌یامی داعش و هه‌ندێ له‌سه‌رۆك عه‌شیره‌ته‌عه‌ره‌به‌سوننه‌كان و چه‌ند وڵاتێكی هه‌رێمی ئه‌وه‌بوو وه‌ك پیشه‌ی هه‌میشه‌یییان تا بۆیان ده‌كرێ دژی سه‌ره‌تاییترین مافه‌كانی گه‌لی كورد ده‌وه‌ستنه‌وه‌و هه‌موو هه‌وڵی خۆیان وه‌گه‌ڕ ده‌خه‌ن تا ئه‌م پارچه‌رزگاركراوه‌ی كوردستان كه‌به‌خوێنی سه‌دان هه‌زار رۆڵه‌ی ئه‌م نیشتمانه‌هاتۆته‌به‌رهه‌م داگیر بكه‌ن و هه‌مدیس كورد ببێته‌وه‌كۆیله‌و ژێر چه‌پۆكه‌و یه‌غسیر و له‌هه‌مان كاتیشدا هه‌وڵی سه‌دان ساڵه‌ی ئه‌م گه‌له‌به‌ش مه‌ینه‌ته‌كه‌سه‌ربه‌خۆیی كوردستانه مایه‌پوچ بكه‌ن و هه‌میش بۆ فراوانكردنی ده‌سه‌ڵاتی خۆیان ده‌ست به‌سه‌ر ئه‌م به‌شه‌له‌كوردستاندا بگرن كه‌به‌هیمه‌تی پێشمه‌رگه‌قاره‌مانه‌كانی كوردستان و سه‌ركردایه‌تی كورد له‌باشوور و یارمه‌تی وڵاتانی هاوپه‌یمانی كوردستان ئه‌م سناریۆیه‌یان بۆ نه‌چووه‌سه‌ر و به‌پێچه‌وانه‌وه‌له‌وه‌ده‌چێ سه‌ری خۆیان بخوات و ئه‌و وڵاته‌ئیقلیمیانه‌ش به‌م سیاسه‌ته‌یان گورزێكی كوشنده‌یان له‌خۆیان وه‌شان له‌ئه‌گه‌ری هاتنه‌وه‌ی ئه‌مریكا بۆ ناوچه‌كه‌به‌تایبه‌ت عێراق.
ئه‌وه‌ی ده‌گه‌رێته‌وه‌سه‌ر حیزب و لایه‌نه‌كوردییه‌كان به‌خۆشحاڵییه‌وه‌هێزه‌كانی رۆژهه‌ڵاتی كوردستان به‌تایبه‌ت حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران هه‌ر كه‌مه‌ترسی هێزه‌كانی داعشیان بۆ سه‌ر هه‌ولێری پایته‌ختی كوردستان هه‌ست پێكرد، خێرا و ده‌ستوبرد هێزه‌كانی خۆیان ره‌وانه‌ی به‌ره‌كانی شه‌ڕ دژ به‌داعش كرد و دواتر كۆمه‌ڵه‌ی شۆڕشگێڕی زه‌حمه‌تكێشانی كوردستانی ئێران وكۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تكێشانی كوردستان چوونه‌به‌ره‌كانی شه‌ڕه‌وه، هه‌رچه‌ند ماوه‌یه‌كی زۆر له‌به‌ره‌كانی شه‌ڕدا نه‌مانه‌وه‌و به‌هه‌ر هۆكارێك بوو پاشه‌كشه‌یان پێكرا به‌ڵام نییه‌ت پاكی و هاوسۆزی و ئینتیمای نه‌ته‌وه‌یی خۆیان به‌نیسبه‌ت ئه‌و به‌شه‌ی كوردستان به‌جێهێنا. به‌ڵام به‌داخه‌وه‌هه‌ندێ لایه‌نی ناوخۆیی هه‌رێمی كوردستان جیا له شه‌ڕی ئێعلامی و ناوزراندنی پێشمه‌رگه‌هه‌وڵی ئه‌وه‌یان دا به‌شێوازی جۆراوجۆر به‌ناوی هێزی رزگاریده‌ر و قاره‌مان هه‌ندێ حیزب بكه‌نه‌پاڵه‌وانی گۆڕه‌پانه‌كه‌و ببنه‌مایه‌سه‌رئێشه‌بۆ حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان.
له‌كه‌س شاراوه‌نییه‌كه‌كێ و به‌پیلانی كام وڵاتی هه‌رێمی هێزه‌كانی په‌كه‌كه‌بێ ئه‌وه‌ی ده‌سه‌ڵاتدارانی هه‌رێم ئیزنی هاتنه‌ناوه‌وه‌یان پێدابن، كاروان كاروان به‌سواری سه‌یاره‌و به‌به‌رزكردنه‌وه‌ی ئاڵاكه‌یان و به‌هۆتاف كێشان گوێی خه‌ڵكیان كه‌ڕ كرد و خه‌ڵكانێكیش هاندران بۆ پێشوازی كردن لێیان، دیاره‌خه‌ڵكی باشووری كوردستان پێشوازی له‌هه‌ر لایه‌نێك ده‌كه‌ن كه‌به‌دڵسۆزییه‌وه‌و دوور له‌هه‌ر هه‌لپه‌ره‌ستییه‌ك له‌رۆژی ته‌نگانه‌دا به‌ده‌میانه‌وه‌بێت، به‌ڵام ئه‌وه‌ی په‌كه‌كه‌كردی هاسۆزی و ئینتیمای نیشتمانی نه‌بوو به‌ڵكو ملكه‌چكردنی په‌كه‌كه‌بۆ كۆماری ئیسلامی و كه‌وتنه‌داوی هه‌ندێ هێزی ناوخۆیی و هه‌ڵپه‌ره‌ستی بوو وای كرد په‌كه‌كه‌بێته‌باشووری كوردستان و وه‌ك خۆشیان ئه‌ماژه‌یان پێداوه‌به‌ته‌مای ئه‌وه‌نین له‌و ناوچانه‌بكشنه‌وه.
بۆیه‌ده‌ڵێم هه‌لپه‌ره‌ستی چونكوو ئێستا كه‌شنگال هێشتا رزگار نه‌كراوه‌ئه‌وان له‌و ناوچه‌یه‌خه‌ریكی دامه‌زراندنی كانتۆنن و هێزی چه‌كدار داده‌مه‌زرێنن و ته‌نانه‌ت زۆر جاریش ده‌بنه‌رێگر له‌به‌رانبه‌ر گه‌یاندنی یارمه‌تی بۆ لێقه‌وماوانی چیای شنگال.
كۆماری ئیسلامیش ویستی له‌رێگای په‌كه‌كه‌وه‌بۆشایییه‌ك له‌چیای شنگال بدۆزێته‌وه‌تا له‌م رێگایه‌وه‌مه‌ترسی بۆ سه‌ره‌كیترین هاوپه‌یمانی ئه‌مریكا كه‌ئیسراییله‌دروست بكات، چونكو چیای شنگال هه‌م له‌باری سه‌ربازییه‌وه‌و هه‌م له‌باری ستراتیژییه‌وه‌ناوچه‌یه‌كی زۆر هه‌ستیاره‌كه‌ده‌كرێ هه‌م بنكه‌ی موشه‌كی لێ دابمه‌زرێ و هه‌م دژه‌موشه‌ك، دیاره‌له‌م شوێنه‌وه‌كاتی خۆی سه‌دام حوسێن چه‌ندین جار ئیسرائیلی موشه‌كباران كردبوو. مه‌به‌ستێكی دیكه‌ی كۆماری ئیسلامی و په‌كه‌كه‌له‌چوونه‌چیای شنگال نانه‌وه‌ی دووبه‌ره‌كی و درزخستنه‌ناو ریزه‌كانی گه‌لی كورد به‌تایبه‌ت هێزه‌ده‌سه‌ڵاتداره‌كانی ئه‌و ناوچه‌یه‌و خه‌ڵكی ناوچه‌كه‌و دواجار سه‌رئێشه‌دروستكردن و نانه‌وه‌ی كۆسپ و ته‌گه‌ره‌له‌به‌رده‌م رایی كردنی ئه‌ركه‌كانیاندا و سه‌رئه‌نجامیش سه‌رهه‌ڵدانی ناكۆكی و كێشه‌ی قوڵ كه‌ئاكامه‌كه‌ی ته‌نیا دڵی دوژمنانی كورد خۆش ده‌كا تا به‌م شێوه‌یه‌له‌ئاوی لێڵ ماسی بگرن. ئه‌وه‌ی راستی بێت نه‌ئه‌مریكا و نه‌پارتی دیموكراتی كوردستانیش پێموانییه‌قبووڵی ئه‌وه‌بكه‌ن كه‌په‌كه‌كه‌له‌و شوێنه‌بمێنێته‌وه‌و وا دیاره‌ئه‌و سیگناڵه‌شیان پێگه‌یشتووه‌كه‌ئه‌گه‌ر نه‌كشنه‌وه‌ئه‌وه‌ئه‌مریكا به‌شێوه‌یه‌كی دیكه‌پاشه‌كشه‌یان پێده‌كات، له‌م رووه‌وه‌هه‌م سناریۆكه‌ی ئێران و هه‌م په‌كه‌كه‌و هه‌م لایه‌نه‌كانی تریش ده‌بنه‌بڵقی سه‌ر ئاو و هه‌میش خه‌ڵكی هه‌رچوارپارچه‌ی كوردستان له‌مه‌رامی راسته‌قینه‌ی ئه‌و به‌ناو هێزه‌رزگاریده‌رانه‌تێده‌گه‌ن.
ئه‌وه‌ی راستی بێت مێژوو ره‌حم به‌كه‌س ناكات و سه‌ره‌نجام ئه‌وه‌ی رۆژێك له‌رۆژان پاڵی به‌دوژمنه‌وه‌دابێت’ وه‌ك په‌ڵه‌یه‌كی ره‌ش له‌مێژوودا به‌ناو چاوانیه‌یه‌ده‌مێنێته‌وه‌و دڵنیاشم په‌كه‌كه‌دیسانه‌وه‌به‌ره‌و سنووره‌كانی ئێران پاشه‌كشه‌ده‌كات تا وه‌ك هه‌میشه‌پارێزه‌ری سنووره‌كانی رژێمی ئێران بێت و په‌یه‌ده‌ش كه‌وه‌ك باڵی رۆژاوای په‌كه‌كه‌ناسراوه‌ده‌چێته‌وه‌ناو خاكی رۆژای كوردستان تا وه‌ك ٣ساڵی رابردوو شه‌ڕی به‌وه‌كاله‌ت بۆ مانه‌وه‌ی به‌شار ئه‌سه‌د بكات و رێگر بێت له‌چوونه‌ناوه‌وه‌ی هێزه‌كانی دیكه‌ی ئه‌و پارچه‌یه‌بۆ رۆژاوای كوردستان.
ئه‌وه‌ی راستی بێت هێرشی گرووپی تیرۆریستی داعش بۆ سه‌ر هه‌رێمی كوردستان هه‌ڵگری چه‌ند په‌یامێك و له‌هه‌مان كاتیشدا رووی راسته‌قینه‌ی هه‌ندێ حیزب و لایه‌نی ناخۆیی و كوردستانی بۆ رای گشتی و ده‌سه‌ڵاتدارانی هه‌رێمی كوردستان ده‌رخست.
په‌یامی داعش و هه‌ندێ له‌سه‌رۆك عه‌شیره‌ته‌عه‌ره‌به‌سوننه‌كان و چه‌ند وڵاتێكی هه‌رێمی ئه‌وه‌بوو وه‌ك پیشه‌ی هه‌میشه‌یییان تا بۆیان ده‌كرێ دژی سه‌ره‌تاییترین مافه‌كانی گه‌لی كورد ده‌وه‌ستنه‌وه‌و هه‌موو هه‌وڵی خۆیان وه‌گه‌ڕ ده‌خه‌ن تا ئه‌م پارچه‌رزگاركراوه‌ی كوردستان كه‌به‌خوێنی سه‌دان هه‌زار رۆڵه‌ی ئه‌م نیشتمانه‌هاتۆته‌به‌رهه‌م داگیر بكه‌ن و هه‌مدیس كورد ببێته‌وه‌كۆیله‌و ژێر چه‌پۆكه‌و یه‌غسیر و له‌هه‌مان كاتیشدا هه‌وڵی سه‌دان ساڵه‌ی ئه‌م گه‌له‌به‌ش مه‌ینه‌ته‌كه‌سه‌ربه‌خۆیی كوردستانه مایه‌پوچ بكه‌ن و هه‌میش بۆ فراوانكردنی ده‌سه‌ڵاتی خۆیان ده‌ست به‌سه‌ر ئه‌م به‌شه‌له‌كوردستاندا بگرن كه‌به‌هیمه‌تی پێشمه‌رگه‌قاره‌مانه‌كانی كوردستان و سه‌ركردایه‌تی كورد له‌باشوور و یارمه‌تی وڵاتانی هاوپه‌یمانی كوردستان ئه‌م سناریۆیه‌یان بۆ نه‌چووه‌سه‌ر و به‌پێچه‌وانه‌وه‌له‌وه‌ده‌چێ سه‌ری خۆیان بخوات و ئه‌و وڵاته‌ئیقلیمیانه‌ش به‌م سیاسه‌ته‌یان گورزێكی كوشنده‌یان له‌خۆیان وه‌شان له‌ئه‌گه‌ری هاتنه‌وه‌ی ئه‌مریكا بۆ ناوچه‌كه‌به‌تایبه‌ت عێراق.
ئه‌وه‌ی ده‌گه‌رێته‌وه‌سه‌ر حیزب و لایه‌نه‌كوردییه‌كان به‌خۆشحاڵییه‌وه‌هێزه‌كانی رۆژهه‌ڵاتی كوردستان به‌تایبه‌ت حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران هه‌ر كه‌مه‌ترسی هێزه‌كانی داعشیان بۆ سه‌ر هه‌ولێری پایته‌ختی كوردستان هه‌ست پێكرد، خێرا و ده‌ستوبرد هێزه‌كانی خۆیان ره‌وانه‌ی به‌ره‌كانی شه‌ڕ دژ به‌داعش كرد و دواتر كۆمه‌ڵه‌ی شۆڕشگێڕی زه‌حمه‌تكێشانی كوردستانی ئێران وكۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تكێشانی كوردستان چوونه‌به‌ره‌كانی شه‌ڕه‌وه، هه‌رچه‌ند ماوه‌یه‌كی زۆر له‌به‌ره‌كانی شه‌ڕدا نه‌مانه‌وه‌و به‌هه‌ر هۆكارێك بوو پاشه‌كشه‌یان پێكرا به‌ڵام نییه‌ت پاكی و هاوسۆزی و ئینتیمای نه‌ته‌وه‌یی خۆیان به‌نیسبه‌ت ئه‌و به‌شه‌ی كوردستان به‌جێهێنا. به‌ڵام به‌داخه‌وه‌هه‌ندێ لایه‌نی ناوخۆیی هه‌رێمی كوردستان جیا له شه‌ڕی ئێعلامی و ناوزراندنی پێشمه‌رگه‌هه‌وڵی ئه‌وه‌یان دا به‌شێوازی جۆراوجۆر به‌ناوی هێزی رزگاریده‌ر و قاره‌مان هه‌ندێ حیزب بكه‌نه‌پاڵه‌وانی گۆڕه‌پانه‌كه‌و ببنه‌مایه‌سه‌رئێشه‌بۆ حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان.
له‌كه‌س شاراوه‌نییه‌كه‌كێ و به‌پیلانی كام وڵاتی هه‌رێمی هێزه‌كانی په‌كه‌كه‌بێ ئه‌وه‌ی ده‌سه‌ڵاتدارانی هه‌رێم ئیزنی هاتنه‌ناوه‌وه‌یان پێدابن، كاروان كاروان به‌سواری سه‌یاره‌و به‌به‌رزكردنه‌وه‌ی ئاڵاكه‌یان و به‌هۆتاف كێشان گوێی خه‌ڵكیان كه‌ڕ كرد و خه‌ڵكانێكیش هاندران بۆ پێشوازی كردن لێیان، دیاره‌خه‌ڵكی باشووری كوردستان پێشوازی له‌هه‌ر لایه‌نێك ده‌كه‌ن كه‌به‌دڵسۆزییه‌وه‌و دوور له‌هه‌ر هه‌لپه‌ره‌ستییه‌ك له‌رۆژی ته‌نگانه‌دا به‌ده‌میانه‌وه‌بێت، به‌ڵام ئه‌وه‌ی په‌كه‌كه‌كردی هاسۆزی و ئینتیمای نیشتمانی نه‌بوو به‌ڵكو ملكه‌چكردنی په‌كه‌كه‌بۆ كۆماری ئیسلامی و كه‌وتنه‌داوی هه‌ندێ هێزی ناوخۆیی و هه‌ڵپه‌ره‌ستی بوو وای كرد په‌كه‌كه‌بێته‌باشووری كوردستان و وه‌ك خۆشیان ئه‌ماژه‌یان پێداوه‌به‌ته‌مای ئه‌وه‌نین له‌و ناوچانه‌بكشنه‌وه.
بۆیه‌ده‌ڵێم هه‌لپه‌ره‌ستی چونكوو ئێستا كه‌شنگال هێشتا رزگار نه‌كراوه‌ئه‌وان له‌و ناوچه‌یه‌خه‌ریكی دامه‌زراندنی كانتۆنن و هێزی چه‌كدار داده‌مه‌زرێنن و ته‌نانه‌ت زۆر جاریش ده‌بنه‌رێگر له‌به‌رانبه‌ر گه‌یاندنی یارمه‌تی بۆ لێقه‌وماوانی چیای شنگال.
كۆماری ئیسلامیش ویستی له‌رێگای په‌كه‌كه‌وه‌بۆشایییه‌ك له‌چیای شنگال بدۆزێته‌وه‌تا له‌م رێگایه‌وه‌مه‌ترسی بۆ سه‌ره‌كیترین هاوپه‌یمانی ئه‌مریكا كه‌ئیسراییله‌دروست بكات، چونكو چیای شنگال هه‌م له‌باری سه‌ربازییه‌وه‌و هه‌م له‌باری ستراتیژییه‌وه‌ناوچه‌یه‌كی زۆر هه‌ستیاره‌كه‌ده‌كرێ هه‌م بنكه‌ی موشه‌كی لێ دابمه‌زرێ و هه‌م دژه‌موشه‌ك، دیاره‌له‌م شوێنه‌وه‌كاتی خۆی سه‌دام حوسێن چه‌ندین جار ئیسرائیلی موشه‌كباران كردبوو. مه‌به‌ستێكی دیكه‌ی كۆماری ئیسلامی و په‌كه‌كه‌له‌چوونه‌چیای شنگال نانه‌وه‌ی دووبه‌ره‌كی و درزخستنه‌ناو ریزه‌كانی گه‌لی كورد به‌تایبه‌ت هێزه‌ده‌سه‌ڵاتداره‌كانی ئه‌و ناوچه‌یه‌و خه‌ڵكی ناوچه‌كه‌و دواجار سه‌رئێشه‌دروستكردن و نانه‌وه‌ی كۆسپ و ته‌گه‌ره‌له‌به‌رده‌م رایی كردنی ئه‌ركه‌كانیاندا و سه‌رئه‌نجامیش سه‌رهه‌ڵدانی ناكۆكی و كێشه‌ی قوڵ كه‌ئاكامه‌كه‌ی ته‌نیا دڵی دوژمنانی كورد خۆش ده‌كا تا به‌م شێوه‌یه‌له‌ئاوی لێڵ ماسی بگرن. ئه‌وه‌ی راستی بێت نه‌ئه‌مریكا و نه‌پارتی دیموكراتی كوردستانیش پێموانییه‌قبووڵی ئه‌وه‌بكه‌ن كه‌په‌كه‌كه‌له‌و شوێنه‌بمێنێته‌وه‌و وا دیاره‌ئه‌و سیگناڵه‌شیان پێگه‌یشتووه‌كه‌ئه‌گه‌ر نه‌كشنه‌وه‌ئه‌وه‌ئه‌مریكا به‌شێوه‌یه‌كی دیكه‌پاشه‌كشه‌یان پێده‌كات، له‌م رووه‌وه‌هه‌م سناریۆكه‌ی ئێران و هه‌م په‌كه‌كه‌و هه‌م لایه‌نه‌كانی تریش ده‌بنه‌بڵقی سه‌ر ئاو و هه‌میش خه‌ڵكی هه‌رچوارپارچه‌ی كوردستان له‌مه‌رامی راسته‌قینه‌ی ئه‌و به‌ناو هێزه‌رزگاریده‌رانه‌تێده‌گه‌ن.
ئه‌وه‌ی راستی بێت مێژوو ره‌حم به‌كه‌س ناكات و سه‌ره‌نجام ئه‌وه‌ی رۆژێك له‌رۆژان پاڵی به‌دوژمنه‌وه‌دابێت’ وه‌ك په‌ڵه‌یه‌كی ره‌ش له‌مێژوودا به‌ناو چاوانیه‌یه‌ده‌مێنێته‌وه‌و دڵنیاشم په‌كه‌كه‌دیسانه‌وه‌به‌ره‌و سنووره‌كانی ئێران پاشه‌كشه‌ده‌كات تا وه‌ك هه‌میشه‌پارێزه‌ری سنووره‌كانی رژێمی ئێران بێت و په‌یه‌ده‌ش كه‌وه‌ك باڵی رۆژاوای په‌كه‌كه‌ناسراوه‌ده‌چێته‌وه‌ناو خاكی رۆژای كوردستان تا وه‌ك ٣ساڵی رابردوو شه‌ڕی به‌وه‌كاله‌ت بۆ مانه‌وه‌ی به‌شار ئه‌سه‌د بكات و رێگر بێت له‌چوونه‌ناوه‌وه‌ی هێزه‌كانی دیكه‌ی ئه‌و پارچه‌یه‌بۆ رۆژاوای كوردستان.
