تێپەڕ بوونی ٣٣ ساڵ بەسەر تاوانی کۆمەڵکوژی کوردە فەیلیەکاندا
13:51 - 17 خاکەلێوه 2713
Unknown Author
دکتۆر ناجح گوڵپی
کوردی فەیلی بەشێکن لەنەتەوەی کورد. شوێنی نیشتەجێ بوونیان دەکەوێتە نێوان سنووری دەستکردی ئێراق و ئیرانەوە، سنووری فەیلیەکان لەئێراقدا لە باکورەوە دەست پێ دەکات و شارەکانی ( جەلەولا، خانەقین و مەندەلی ) و دەروات بەرەو باشوور هەتاکوو شارەکانی عەلی غەربی و بەدرە و جەسان و کووت نوعمانیە و عەزیزیە.. زۆربەی ئەم شار و گوندە فەیلی نشینانە دەکەونە پارێزگای واسط (کوت) و هەنێدێکیان لە پارێزگای میسان(عەممارە) و هەروەها ڕۆژهەڵاتی پارێزگای دیالە.. سەرەڕای بوونی ژمارەیەکی ئێجگار زۆری کوردی فەیلی لەناو شاری بەغدا لەدێر زەمانەوە نیشتەجێن، لەگەڕەکەکانی کفاح و شێخ.. بەکاری بازرگانیەوە خەریک بوون. فەیلەیکان باوەڕیان وایە کە بەغدا لەسەردەستی ئەوان دروست کراوە و شارێکی کوردییە.
بەڵام سنوری نێشتەجێ بوونی فەیلیەکان لەدیوی ئێران ئوستانەکانی ( لوڕستان .کرماشان. ئیلام. خوزستان) و شارەکانی خوسرەوی ، قەسرشیرین، کرماشان، ئیسلام ئابادی غەرب، عیلام. مهران و ئەندمیشک.... لەئیران بەفەیلیەکان دەڵێن لوڕ و پارێزگایەک هەیە بەناوی ئوستانی لوڕستان.
فەیلیەکان لەسەر دینی ئیسلام و مەزهەبی شیعە/ جعفری اثنی عشری.
لەسەردەمی دەسەڵاتی ئەحمەد حسن بەکری سەرکۆماری ئێراقەوە لەسالی ١٩٧٠ وە کۆچی زۆرەملی کوەدە فەیلیەکان دەستی پێ کردوە ،تاکو لەدوای گرتنەدەستی دەسەلات لەلایەن سەدام حوسەینی فاشی و ڕەگەز پەرستەوە، پیلانەکانی لەناوبردن و پاکتاوی ڕەگەزی کوردە فەیلەیەکان گەیشتە قەلاپۆپە، بۆیە لەسەرەتای مانگی١٩٨٠ وە شاڵاوی گرتن و زیندانی کردنی گەنجانی کوردی فەیلی پەرەی سەند، شانبەشانی ئەوەش کۆچی زۆرەملی هەزاران خێزان ی فەیلی بۆ وڵاتی ئێران دەستی پێ کرد بەبیانوی ئەوەی کە ئەمانە لە ڕیشەدا بیگانەن و ئێراقی نین واتە ئێرانین، و مەترسیان بۆ سەر ئاسایشی نەتەوەیی عەرەب و عراق هەیە.
هەروەها هەڵگیرسانی شەڕی عراق ئیران یش (٢٢/٩/١٩٨١) ئەوەندەی تر ئەنجامدانی ئەم تاوانەی خێراتر و بەگوڕتر کرد. بە بیانوی ئەوەی کوردە فەیلیەکان شیعەن و لەوڵاتی ئێرانەوە هاتوون ،بونیان لەوڵاتی ئێراقدا دەبێتە مایەی هەڕەشە بۆ ئاژاوەگێری لەناوەوەی وڵات.
لەم تاوانە دژە مرۆڤانەیەدا زیاتر لە ٦٠٠ هەزار کوردی فەیلی بەزۆر کۆچیان پێ کرا بۆ ئێران بەشێوەیەک تەنیا سەڵت و قوڵت سواری ماشێنی سەربازی دەکران و ئاودیوی سنوریان دەکردن، هەرچی ماڵو موڵكیان دەبو لە لایەن پیاوانی دەسەڵات داری ڕژێمی بەعسەوە دەستی بەسەردا دەگیرا هەروەها زیاتر لە ٢٠ هەزار لاو و گەنجی فەیلی بێسەروشوێن کران و هەتا ئیستاش چارەنوسیان نادیارە و نازانرێ بە چ شێوەیەک لەناوبراون، دیارنەمان و شوین بزربونی سەدان سەربازی کوردی فەیلی لەکاتی شەڕی عراق ئێراندا..ئەمانە چەندین تاوانی تر کە دەنگۆی ئەوە هەبووە ئەم کوردانە لە تاقیگەکانی دروست کردنی چەکی کیمیاوی و چەکی بایۆلۆجیدا ئەزمونیان لەسەر ئەنجام دراوە و کوژراون، دواتر لە گۆڕە بەکۆمەڵەکاندا کروان بەژێر خاکەوە، لەکاتی هەڵدانەوەی گۆڕەبەکۆمەڵەکاندا دەرکەوت کە کوری فەیلێس هەبون لەناویاندا، بەڵام بەکارهێنانی فەیلیەکان لەئەزمونەکانی چەکی بایلۆجی وکیمیاوی هێشتا بەڵگەی یەکلاکەرەوە لەبەردەست نیە.
ڕژێمی بەعس هەر بەوەوە نەوەستا بەڵکو ڕەگەز نامە و ناسنامەی ئێراقی لە کوردانی فەیلی داماڵی. ئەمە سیاسەتی ڕژێم بوو دەرهەق بەکوردی فەیلی هەر لەسەرەتای هاتنەسەرکاری بەعسیەکان لەبەرنامەیاندا بوو کە کوردی فەیلی لە ناوعراقدا پاکتاو بکەن و بیسڕنەوە چونکە کورد و شیعە بوون، ئەم دو فاکتەرەش بەهەڕەشەی ئەمنی قەومی بەعس دەهاتنە ئەژمارکردن.
کوردە فەیلیەکان لەژیانی ئاوارەیی و پەنا بەریدا توشی چەندین کارەساتی ژیان بونەتەوە پاش کۆچپێکردنی زۆرەملێیان بۆ ئیران، لەو وڵاتەدا مافی پەنابەریان پێ درا، لەکاتێکدا ڕژێم دەی وت ئەمانە لەڕیشەدا ئێرانی و مەجوسین. لە ژیانی پەنابەرێتیدا زۆرێک لەکوردەفەیلیەکان ڕویان لەوڵاتی ئوسترالیا کرد و لەڕێگا چەندین کارەساتی تراژیدی بەسەریاندا هات و بەهۆی نوقم بوونی بەلەمەکانی گواستنەوەوە لەدەریادا.
لەسەروبەندی شەڕی عراق-ئێراندا زیاتر لە ٢٠٠ هەزار لەخەڵکی ئێراق ئاوارەی ئێران بون کە %٦٥ یان کوردی فەیلی بون.
ڕژێم لەسەرەتای هەڵگیراسانی شەڕی عراق ئیراندا، هەڵمەتی کۆچی زۆرەملێ تەنها فەیلیەکانی نەگرتەوە بەڵکو سەدان خێزانی تری کورد لەپارێزگاکانی سلێمانی وهەولێردوجاری کۆچی زۆرەملێ کران بۆ ئێران،واتە ئەوخێزانانە کە یەکێ لەئەندامەکانیان بە ڕیشە کوردی ڕۆژهەلات بون(دایک یان باوک).
ئەم تاوانانەی کە دەرهەق بە کوردی فەیلی کراون بەپی پیوەریە یاسایی و نیودەوڵەتیەکانی مافی مرۆڤ دەچنە خانەی تاوانی دژ بەمرۆڤایەتی و پاشان تاوانی گەلکوژی(جینۆساید) جونکە نیەتی لەناوبردنی فەیلیەکان بە بەرنامەو بوە .گرتن و کوشتن و شوێن بزرکردن و کۆچی زۆرەملی و دەس بەسەراگرتنی ماڵو موڵكی خەڵکانێک کە نەژاد یان ئاینی جیاوازیان هەبێ.خۆی لەخۆیدا تاوانی جینۆساید ئەسەلمێنێ.
ئیستا دوای دەساڵ لەروخانی ڕژێمی بەعس و گەرانەوەی زۆربەی کوردە فەیلیەکان بۆ زێدی خۆیان، سەرەڕای ناساندن و دان پێدانانی تاوانی کوشتن و گرتن و کۆچی زۆرەملی فەیلیەکان وەک تاوانی کۆمەڵکوژی لەلایەن داداگای باڵای تاوانەکانە وە لەڕۆژی ٢٩/١١/٢٠١٠ بڕیاری لەسەردرا ئەوەی دەرهەق بەکوردی فەیلی کراوە لەئێراق (کۆچی زۆرەملێ، گرتن وکوشتن، سەرلەگوم کردن، زەوتکردنی ماڵ مولک ... هتد، ئەمانە دەچنە خانەی تاوانی کۆمەڵکوژیەوە(جینۆساید) (ئەم دادگا لەلایەن حکومەتی عراقەوە دامەزراوە لە سالی ٢٠٠٥ دا بۆ ئەوەی دادگای ئەو کەسانە بکات کە دەستیان هەبوە لەئەنجامدانی گەورەتاوانی کۆمەڵکوژی لەعراقدا) و لەم بڕیارەدا باس لە گەراندنەوەی هەمو مافە زەوت کراوەکانی هاوڵاتیانی کوردی فەیلی دەکات. ئەنجومەنی وەزیران و سەرۆکایەتی کۆماری عراق بە گەرمی پێشوازیو پشتگیری ئەم بڕیارەیان کردوەوە بەڵێنی جێ بەجێ کردنیان داوە.
قسەی بریقەداری بەرپرسانی دەسەڵاتداری ئێراق بەرامبەر فەیلیەکان، کەمتەرخەمی لە جێ بەجێ کردنی بڕگەکانی بڕیار بەجینۆساید ناساندنی تاوانەکە،،هێشتا بەتەوای مافی خۆیان بۆ نەگەراوەتەوە ،،چونکە تاکو ئیستا زۆربەیان ئەو ماڵ و موڵک خانو باخ ..هتد کە داگیر کرابوو بۆیان نەگەراوەتەوە،تائیستا زۆربەشیان ڕەگەزنامەی عراقی ناسنامەیان وەرنەگرتۆتەوە ، تائیستا زیاتر لە 6000فەیلی ڕەگەزنامەی بۆ گەڕاوەتەوە هەروەها زیاتر لە 4500 فەیلی ناسنامەی عراقی بۆ گەڕاوەتەوە و کێشە و گرفتی زۆر ناقۆڵا دێتە ڕێگەیان بۆ وەدەست هێنانی بەڵگەنامەکانی کە عراقی بوونی خۆیان بسەلمێنن..هەروەها حکوومەتی عراق لەڕێ گەڕاندنەوەی ئەفسەر و پلەدارانی ڕژێمی لەناو چوەوە ئەوەندەی تر دڵ و دەرونی فەیلیەکان ئازار دەدات وا هەست دەکەنکە جارێکی تر کۆمەڵکوژ دەکرێنەوە.
هەروەها ئەمساڵ لەیادی کۆمەڵکوژی فەیلەیاکاندا ئەنجومەنی وەزیرانی حکومەتی عراق بۆ بەرزڕاگرتنی ئەم یادە لە بیرو هزری گەلی عراقدا گشتاندنێکی بڵاو کردەوە بەسەر هەمو وەزارەت و فەرمانگەکاندا کە بۆ ماوەی هەفتەیەک لە (٢- تا ٩ ی نیسان )کە ڕای گەیاند کۆمەڵکوژی فەیلیەکان دەکاتە دروشمی خۆی(تاوانەکانی ڕژێمی لەناوچوو دژ بەکوردە فەیلیەکان،تاوانی کۆمەڵكوژیە).
هەروەها پەرلەمانی ئێراقیش لەکۆبونەوەی ٣/٤/٢٠١٣ باس لەوە کراوە کە پێوستە بەزوترین کات قەربووی مادی و مەعنەوی فەیلەکان بکرێتەوە هەتاکوو شوێنەواری ئەو زوڵم زۆرە بسڕێتەوە کە لەلایەن ڕژێمی لەناو چوو بەسەریان دا هاتووە، سەرەڕای بڕیاری دانانی وێنەی یەکێک لە تاوانە تراژیدیەکانی کوردی فەیلی لەسەر دراوی نوێ ئێرا ق.. پارەی ئێراقی، بەڵام هێشتا زۆری ماوە کە بارتەقای ئەو تاوانە بکرێتەوە بۆ فەیلیەکان.
ئەوەی پێوستە بکرێ بۆفەیلیەکان دەبێ حکوەمەتی ئێراق بەتەواوی قەرەبووی مادی و مەعنەویان بکاتەوە، ماڵ و موڵکی داگیرکراویان بۆ بگەڕیتەوە و هەروەها چارەنووسی شوێن بزرەکانیان دەربخات. ڕەگەزنامە وناسنامەی ئێراقییان بۆ بگێڕێتەوە و لەلایەن حکوومەتەوە داوای لێبورینیان لێ بکرێت.
لەم یادەدا سەری ڕیز بۆ شەهیدانی کوردی فەیلی دائەنەوێنین
[email protected]
کوردی فەیلی بەشێکن لەنەتەوەی کورد. شوێنی نیشتەجێ بوونیان دەکەوێتە نێوان سنووری دەستکردی ئێراق و ئیرانەوە، سنووری فەیلیەکان لەئێراقدا لە باکورەوە دەست پێ دەکات و شارەکانی ( جەلەولا، خانەقین و مەندەلی ) و دەروات بەرەو باشوور هەتاکوو شارەکانی عەلی غەربی و بەدرە و جەسان و کووت نوعمانیە و عەزیزیە.. زۆربەی ئەم شار و گوندە فەیلی نشینانە دەکەونە پارێزگای واسط (کوت) و هەنێدێکیان لە پارێزگای میسان(عەممارە) و هەروەها ڕۆژهەڵاتی پارێزگای دیالە.. سەرەڕای بوونی ژمارەیەکی ئێجگار زۆری کوردی فەیلی لەناو شاری بەغدا لەدێر زەمانەوە نیشتەجێن، لەگەڕەکەکانی کفاح و شێخ.. بەکاری بازرگانیەوە خەریک بوون. فەیلەیکان باوەڕیان وایە کە بەغدا لەسەردەستی ئەوان دروست کراوە و شارێکی کوردییە.
بەڵام سنوری نێشتەجێ بوونی فەیلیەکان لەدیوی ئێران ئوستانەکانی ( لوڕستان .کرماشان. ئیلام. خوزستان) و شارەکانی خوسرەوی ، قەسرشیرین، کرماشان، ئیسلام ئابادی غەرب، عیلام. مهران و ئەندمیشک.... لەئیران بەفەیلیەکان دەڵێن لوڕ و پارێزگایەک هەیە بەناوی ئوستانی لوڕستان.
فەیلیەکان لەسەر دینی ئیسلام و مەزهەبی شیعە/ جعفری اثنی عشری.
لەسەردەمی دەسەڵاتی ئەحمەد حسن بەکری سەرکۆماری ئێراقەوە لەسالی ١٩٧٠ وە کۆچی زۆرەملی کوەدە فەیلیەکان دەستی پێ کردوە ،تاکو لەدوای گرتنەدەستی دەسەلات لەلایەن سەدام حوسەینی فاشی و ڕەگەز پەرستەوە، پیلانەکانی لەناوبردن و پاکتاوی ڕەگەزی کوردە فەیلەیەکان گەیشتە قەلاپۆپە، بۆیە لەسەرەتای مانگی١٩٨٠ وە شاڵاوی گرتن و زیندانی کردنی گەنجانی کوردی فەیلی پەرەی سەند، شانبەشانی ئەوەش کۆچی زۆرەملی هەزاران خێزان ی فەیلی بۆ وڵاتی ئێران دەستی پێ کرد بەبیانوی ئەوەی کە ئەمانە لە ڕیشەدا بیگانەن و ئێراقی نین واتە ئێرانین، و مەترسیان بۆ سەر ئاسایشی نەتەوەیی عەرەب و عراق هەیە.
هەروەها هەڵگیرسانی شەڕی عراق ئیران یش (٢٢/٩/١٩٨١) ئەوەندەی تر ئەنجامدانی ئەم تاوانەی خێراتر و بەگوڕتر کرد. بە بیانوی ئەوەی کوردە فەیلیەکان شیعەن و لەوڵاتی ئێرانەوە هاتوون ،بونیان لەوڵاتی ئێراقدا دەبێتە مایەی هەڕەشە بۆ ئاژاوەگێری لەناوەوەی وڵات.
لەم تاوانە دژە مرۆڤانەیەدا زیاتر لە ٦٠٠ هەزار کوردی فەیلی بەزۆر کۆچیان پێ کرا بۆ ئێران بەشێوەیەک تەنیا سەڵت و قوڵت سواری ماشێنی سەربازی دەکران و ئاودیوی سنوریان دەکردن، هەرچی ماڵو موڵكیان دەبو لە لایەن پیاوانی دەسەڵات داری ڕژێمی بەعسەوە دەستی بەسەردا دەگیرا هەروەها زیاتر لە ٢٠ هەزار لاو و گەنجی فەیلی بێسەروشوێن کران و هەتا ئیستاش چارەنوسیان نادیارە و نازانرێ بە چ شێوەیەک لەناوبراون، دیارنەمان و شوین بزربونی سەدان سەربازی کوردی فەیلی لەکاتی شەڕی عراق ئێراندا..ئەمانە چەندین تاوانی تر کە دەنگۆی ئەوە هەبووە ئەم کوردانە لە تاقیگەکانی دروست کردنی چەکی کیمیاوی و چەکی بایۆلۆجیدا ئەزمونیان لەسەر ئەنجام دراوە و کوژراون، دواتر لە گۆڕە بەکۆمەڵەکاندا کروان بەژێر خاکەوە، لەکاتی هەڵدانەوەی گۆڕەبەکۆمەڵەکاندا دەرکەوت کە کوری فەیلێس هەبون لەناویاندا، بەڵام بەکارهێنانی فەیلیەکان لەئەزمونەکانی چەکی بایلۆجی وکیمیاوی هێشتا بەڵگەی یەکلاکەرەوە لەبەردەست نیە.
ڕژێمی بەعس هەر بەوەوە نەوەستا بەڵکو ڕەگەز نامە و ناسنامەی ئێراقی لە کوردانی فەیلی داماڵی. ئەمە سیاسەتی ڕژێم بوو دەرهەق بەکوردی فەیلی هەر لەسەرەتای هاتنەسەرکاری بەعسیەکان لەبەرنامەیاندا بوو کە کوردی فەیلی لە ناوعراقدا پاکتاو بکەن و بیسڕنەوە چونکە کورد و شیعە بوون، ئەم دو فاکتەرەش بەهەڕەشەی ئەمنی قەومی بەعس دەهاتنە ئەژمارکردن.
کوردە فەیلیەکان لەژیانی ئاوارەیی و پەنا بەریدا توشی چەندین کارەساتی ژیان بونەتەوە پاش کۆچپێکردنی زۆرەملێیان بۆ ئیران، لەو وڵاتەدا مافی پەنابەریان پێ درا، لەکاتێکدا ڕژێم دەی وت ئەمانە لەڕیشەدا ئێرانی و مەجوسین. لە ژیانی پەنابەرێتیدا زۆرێک لەکوردەفەیلیەکان ڕویان لەوڵاتی ئوسترالیا کرد و لەڕێگا چەندین کارەساتی تراژیدی بەسەریاندا هات و بەهۆی نوقم بوونی بەلەمەکانی گواستنەوەوە لەدەریادا.
لەسەروبەندی شەڕی عراق-ئێراندا زیاتر لە ٢٠٠ هەزار لەخەڵکی ئێراق ئاوارەی ئێران بون کە %٦٥ یان کوردی فەیلی بون.
ڕژێم لەسەرەتای هەڵگیراسانی شەڕی عراق ئیراندا، هەڵمەتی کۆچی زۆرەملێ تەنها فەیلیەکانی نەگرتەوە بەڵکو سەدان خێزانی تری کورد لەپارێزگاکانی سلێمانی وهەولێردوجاری کۆچی زۆرەملێ کران بۆ ئێران،واتە ئەوخێزانانە کە یەکێ لەئەندامەکانیان بە ڕیشە کوردی ڕۆژهەلات بون(دایک یان باوک).
ئەم تاوانانەی کە دەرهەق بە کوردی فەیلی کراون بەپی پیوەریە یاسایی و نیودەوڵەتیەکانی مافی مرۆڤ دەچنە خانەی تاوانی دژ بەمرۆڤایەتی و پاشان تاوانی گەلکوژی(جینۆساید) جونکە نیەتی لەناوبردنی فەیلیەکان بە بەرنامەو بوە .گرتن و کوشتن و شوێن بزرکردن و کۆچی زۆرەملی و دەس بەسەراگرتنی ماڵو موڵكی خەڵکانێک کە نەژاد یان ئاینی جیاوازیان هەبێ.خۆی لەخۆیدا تاوانی جینۆساید ئەسەلمێنێ.
ئیستا دوای دەساڵ لەروخانی ڕژێمی بەعس و گەرانەوەی زۆربەی کوردە فەیلیەکان بۆ زێدی خۆیان، سەرەڕای ناساندن و دان پێدانانی تاوانی کوشتن و گرتن و کۆچی زۆرەملی فەیلیەکان وەک تاوانی کۆمەڵکوژی لەلایەن داداگای باڵای تاوانەکانە وە لەڕۆژی ٢٩/١١/٢٠١٠ بڕیاری لەسەردرا ئەوەی دەرهەق بەکوردی فەیلی کراوە لەئێراق (کۆچی زۆرەملێ، گرتن وکوشتن، سەرلەگوم کردن، زەوتکردنی ماڵ مولک ... هتد، ئەمانە دەچنە خانەی تاوانی کۆمەڵکوژیەوە(جینۆساید) (ئەم دادگا لەلایەن حکومەتی عراقەوە دامەزراوە لە سالی ٢٠٠٥ دا بۆ ئەوەی دادگای ئەو کەسانە بکات کە دەستیان هەبوە لەئەنجامدانی گەورەتاوانی کۆمەڵکوژی لەعراقدا) و لەم بڕیارەدا باس لە گەراندنەوەی هەمو مافە زەوت کراوەکانی هاوڵاتیانی کوردی فەیلی دەکات. ئەنجومەنی وەزیران و سەرۆکایەتی کۆماری عراق بە گەرمی پێشوازیو پشتگیری ئەم بڕیارەیان کردوەوە بەڵێنی جێ بەجێ کردنیان داوە.
قسەی بریقەداری بەرپرسانی دەسەڵاتداری ئێراق بەرامبەر فەیلیەکان، کەمتەرخەمی لە جێ بەجێ کردنی بڕگەکانی بڕیار بەجینۆساید ناساندنی تاوانەکە،،هێشتا بەتەوای مافی خۆیان بۆ نەگەراوەتەوە ،،چونکە تاکو ئیستا زۆربەیان ئەو ماڵ و موڵک خانو باخ ..هتد کە داگیر کرابوو بۆیان نەگەراوەتەوە،تائیستا زۆربەشیان ڕەگەزنامەی عراقی ناسنامەیان وەرنەگرتۆتەوە ، تائیستا زیاتر لە 6000فەیلی ڕەگەزنامەی بۆ گەڕاوەتەوە هەروەها زیاتر لە 4500 فەیلی ناسنامەی عراقی بۆ گەڕاوەتەوە و کێشە و گرفتی زۆر ناقۆڵا دێتە ڕێگەیان بۆ وەدەست هێنانی بەڵگەنامەکانی کە عراقی بوونی خۆیان بسەلمێنن..هەروەها حکوومەتی عراق لەڕێ گەڕاندنەوەی ئەفسەر و پلەدارانی ڕژێمی لەناو چوەوە ئەوەندەی تر دڵ و دەرونی فەیلیەکان ئازار دەدات وا هەست دەکەنکە جارێکی تر کۆمەڵکوژ دەکرێنەوە.
هەروەها ئەمساڵ لەیادی کۆمەڵکوژی فەیلەیاکاندا ئەنجومەنی وەزیرانی حکومەتی عراق بۆ بەرزڕاگرتنی ئەم یادە لە بیرو هزری گەلی عراقدا گشتاندنێکی بڵاو کردەوە بەسەر هەمو وەزارەت و فەرمانگەکاندا کە بۆ ماوەی هەفتەیەک لە (٢- تا ٩ ی نیسان )کە ڕای گەیاند کۆمەڵکوژی فەیلیەکان دەکاتە دروشمی خۆی(تاوانەکانی ڕژێمی لەناوچوو دژ بەکوردە فەیلیەکان،تاوانی کۆمەڵكوژیە).
هەروەها پەرلەمانی ئێراقیش لەکۆبونەوەی ٣/٤/٢٠١٣ باس لەوە کراوە کە پێوستە بەزوترین کات قەربووی مادی و مەعنەوی فەیلەکان بکرێتەوە هەتاکوو شوێنەواری ئەو زوڵم زۆرە بسڕێتەوە کە لەلایەن ڕژێمی لەناو چوو بەسەریان دا هاتووە، سەرەڕای بڕیاری دانانی وێنەی یەکێک لە تاوانە تراژیدیەکانی کوردی فەیلی لەسەر دراوی نوێ ئێرا ق.. پارەی ئێراقی، بەڵام هێشتا زۆری ماوە کە بارتەقای ئەو تاوانە بکرێتەوە بۆ فەیلیەکان.
ئەوەی پێوستە بکرێ بۆفەیلیەکان دەبێ حکوەمەتی ئێراق بەتەواوی قەرەبووی مادی و مەعنەویان بکاتەوە، ماڵ و موڵکی داگیرکراویان بۆ بگەڕیتەوە و هەروەها چارەنووسی شوێن بزرەکانیان دەربخات. ڕەگەزنامە وناسنامەی ئێراقییان بۆ بگێڕێتەوە و لەلایەن حکوومەتەوە داوای لێبورینیان لێ بکرێت.
لەم یادەدا سەری ڕیز بۆ شەهیدانی کوردی فەیلی دائەنەوێنین
[email protected]
