کەرکوک لە نێوان بەردەئاشی عیراقیبون و کوردستانیبوندا
15:08 - 2 خەزەڵوەر 2713
Unknown Author
مەهدی خالید خەمبار
لە وڵاتانی دونیای پێشکەوتوو بە پێچەوانەی وڵاتی ئێمە ( کوردستان) دەستوور و یاسا باڵادەسترین دەسەڵاتن، بە پێی ئەو دەستور و یاسا و ڕێسایە ئەرک و مافەکان دیاری دەکرێن، لەکەسی قبوڵ ناکەن بستێک لە سەروی یاساوە بێت ، هەمو تاکەکانیش لە بەرامبەر یاسادا یەکسانن .
لەم وڵاتانەدا هەم حکوومەت و دام و دەزگاکانی و هەمیش ئەو دارییەی کە لە کۆی سەرچاوەی داهاتەکانیەوە دەستدەکەون، بەوپەڕی ڕاستگۆیی و ڕوونیەوە دەخرێنە خزمەت هەموو چین و توێژە جیاجیاکانی کۆمەڵگا، دابینکردنی ژیانی نوێ، هەڵکردن لە گەڵ جیهانگیری و ڕەوتی پێشکەوتنی هاوچەرخ ، دابینکردنی ئاسایش و ئۆقرەیی ، پێشکەش کردنی گشت جۆرە خزمەتگوزارییەک ، لەوانە پلانسازی تۆکمە ، بنیاتنان ، بووژانەوە ، تەندروستی و چارەسەرکردنی بێکاری بەشێکن لە شاکارەکانی ئەم حکوومەت و وڵاتانە.
ئەم وڵاتە ( فینلەند) بەم هەژاری و دەستکورتیەی خۆیەوە کە نە خاوەنی بیرە نەوتێک و نە کانزایەکی ئەوتۆیە، جگە لە دار و دروستکردنی کەشتی و وەرگرتنی باج و هەندێ کۆمپانیای وەک نۆکیا، کەچی توانیویەتی لە زۆربەی بوارەکاندا لەوانە ( نەبونی گەندەڵی و خوێندن و پەروەردە و پاک و خاوێنی ) یا لە پلەی یەکەمدا یا لە ژمارە نایابەکانی تردا جێگای خۆی بکاتەوە.
لە وڵاتی ئێراقیشدا کەرکوک وەک نمونەی تەنها شارێکی ئەم وڵاتە پڕ لە نەوت و سامانی سروشتیە دەهێنمەوە، کەرکوک بە حوکمی لکاندنی بە عێراقی عەرەبیەوە، وەک شارێکی کەڤنار و دێرین و دەوڵەمەندی ( کوردستان ) ی هەم لە ڕابردو و هەم لە ئێستادا کراوە بە چەقی یەکلاکەرەوەی ململانێ و کێشە سیاسیە ناوخۆیی و ئیقلیمیەکان. ئەم زێڕە ڕەشەشی کە لە خاکەکەیەوە هەڵدەقوڵێت و بازارەکانی دونیای پڕکردوە لە خۆشگوزەرانی ، کەچی بۆ خەڵکەکەی هەمیشە لە جیاتی ئاوەدانی و دابینکردنی خۆشگوزەانی و پەروەردە و ژیانی ئاسودە و دابینکردنی ئاسایش و پاراستنی سەر و ماڵی دانیشتوانەکەی، بە پێچەوانەی هەموو ئەمانەوە وەک گەورەترین سەرچاوەی دابین و پڕچەک کردن و گەڕانی ماشینی جەنگی سەربازی و لەناوبردن و وێرانکاری و سوتماک کردن و داپڵوسین لە دژی خەڵکی سڤیل و هاونیشتیمانیانی کوردستان لە لایەن حوکمڕان و حکوومەتە یەک لەدوای یەکەکانی عێراقەوە سودیان لێ وەرگیراوە و وەردەگیرێت.
چارەنوسی کەرکووک و کەرکووکیەکان بەهۆی ئەو مامەڵە سیاسی و ئەو چەڵەمەشکێنە و پەتپەتێنەیەی کە لە دەرەوەی ئیرادەی ( کوردە کەرکووکیەکانەوە) ئەنجامدراون و دەدرێن ، (راکێش راکێشی پەتی کەرکووک لە نێوان حکومەتی مەرکەزی و لایەنی کوردی) ، (لایەنی کوردی و حیزبە ئیسلامیە شیعیەکان و سونیەکان) ، ( تورکمانەکان و کورد وڵاتانی ئیقلیمی و عێراق)، سەرباری ئەمانەش ( راکێش راکێشی نێوان هەردوو حیزبی خاوەن دەسەڵات ) ( پارتی و یەکێتی ).
لێداوانە عەنتیکەکانی لایەنی کوردی و ناوزەدکردنی کەرکوک بە ( دڵ و گورچیلە و مێشک و سیکڵدانۆچکە و قودس و مەکە و مەدینە) ، دەوترا کەرکوک شارێکی کوردستانیە، بەغدا و تورکیا ئاگریان دەکردەوە ! وتیان نەخێر شارێکە عێراقیە بەڵام ( هەویە و جنسیە و دەفتەر خدمەی کوردستانی لە باخەڵە) شاری ( پێکەوە ژیانی نەتەوەکانە) ، لە بەرامبەردا عێراقی عەرەبیش دەیفەرموو ( کەرکووک شارێکی عێراقیە وەک بەسرە و رۆمادی) ، ئەم جۆرە پیاهەڵگوتنە بە کەرکوکدا ماوەیەکی خایاند، تا پەتی پێیەکانی بەغداد و هەولێر کرانەوە و هاتوچۆکان و گفتوگۆی دوو قۆڵی نێو ژورە تاریکەکان بە شێوەیەکی گەرمتر دەستیان پێکردەوە و شەکراوی گرێبەستە نەوتیەکان لە هەولێر خورایەوە، هەولێر دوای ئەوە ئیتر لە بارەی کەرکوکەوە بو بە ماستی مەیو ، چاوی هیواکان کەوتنە سەر یەکێتی و سلێمانی ، ئەوانیش لەم هەڵبژاردنەدا زۆر بە کەمی بە ئاقاری کەرکوکدا گوزەریان کرد ، لەم چەند ڕۆژەی ڕابردوش جەنابی ( مالکی ) فەرموی ( کەرکووک شارێکی عێراقیە وەک چۆن سلێمانی و بەسرە عێراقین )
پرسیار ئەوەیە ! گەلۆ ئەمجارە نە هەولێر و نە سلێمانی نووقەیان لێوە نەهات !!؟؟ ئەمجا ئێمەی کەرکوکی بڵێین چی؟ شارەکەمان عێراقیە یا کوردستانی؟؟ سوپاس بۆ ئەوەی وەڵامی ئەم پرسیارەی کوردە کەرکووکیەکان دەداتەوە ؟.
لە وڵاتانی دونیای پێشکەوتوو بە پێچەوانەی وڵاتی ئێمە ( کوردستان) دەستوور و یاسا باڵادەسترین دەسەڵاتن، بە پێی ئەو دەستور و یاسا و ڕێسایە ئەرک و مافەکان دیاری دەکرێن، لەکەسی قبوڵ ناکەن بستێک لە سەروی یاساوە بێت ، هەمو تاکەکانیش لە بەرامبەر یاسادا یەکسانن .
لەم وڵاتانەدا هەم حکوومەت و دام و دەزگاکانی و هەمیش ئەو دارییەی کە لە کۆی سەرچاوەی داهاتەکانیەوە دەستدەکەون، بەوپەڕی ڕاستگۆیی و ڕوونیەوە دەخرێنە خزمەت هەموو چین و توێژە جیاجیاکانی کۆمەڵگا، دابینکردنی ژیانی نوێ، هەڵکردن لە گەڵ جیهانگیری و ڕەوتی پێشکەوتنی هاوچەرخ ، دابینکردنی ئاسایش و ئۆقرەیی ، پێشکەش کردنی گشت جۆرە خزمەتگوزارییەک ، لەوانە پلانسازی تۆکمە ، بنیاتنان ، بووژانەوە ، تەندروستی و چارەسەرکردنی بێکاری بەشێکن لە شاکارەکانی ئەم حکوومەت و وڵاتانە.
ئەم وڵاتە ( فینلەند) بەم هەژاری و دەستکورتیەی خۆیەوە کە نە خاوەنی بیرە نەوتێک و نە کانزایەکی ئەوتۆیە، جگە لە دار و دروستکردنی کەشتی و وەرگرتنی باج و هەندێ کۆمپانیای وەک نۆکیا، کەچی توانیویەتی لە زۆربەی بوارەکاندا لەوانە ( نەبونی گەندەڵی و خوێندن و پەروەردە و پاک و خاوێنی ) یا لە پلەی یەکەمدا یا لە ژمارە نایابەکانی تردا جێگای خۆی بکاتەوە.
لە وڵاتی ئێراقیشدا کەرکوک وەک نمونەی تەنها شارێکی ئەم وڵاتە پڕ لە نەوت و سامانی سروشتیە دەهێنمەوە، کەرکوک بە حوکمی لکاندنی بە عێراقی عەرەبیەوە، وەک شارێکی کەڤنار و دێرین و دەوڵەمەندی ( کوردستان ) ی هەم لە ڕابردو و هەم لە ئێستادا کراوە بە چەقی یەکلاکەرەوەی ململانێ و کێشە سیاسیە ناوخۆیی و ئیقلیمیەکان. ئەم زێڕە ڕەشەشی کە لە خاکەکەیەوە هەڵدەقوڵێت و بازارەکانی دونیای پڕکردوە لە خۆشگوزەرانی ، کەچی بۆ خەڵکەکەی هەمیشە لە جیاتی ئاوەدانی و دابینکردنی خۆشگوزەانی و پەروەردە و ژیانی ئاسودە و دابینکردنی ئاسایش و پاراستنی سەر و ماڵی دانیشتوانەکەی، بە پێچەوانەی هەموو ئەمانەوە وەک گەورەترین سەرچاوەی دابین و پڕچەک کردن و گەڕانی ماشینی جەنگی سەربازی و لەناوبردن و وێرانکاری و سوتماک کردن و داپڵوسین لە دژی خەڵکی سڤیل و هاونیشتیمانیانی کوردستان لە لایەن حوکمڕان و حکوومەتە یەک لەدوای یەکەکانی عێراقەوە سودیان لێ وەرگیراوە و وەردەگیرێت.
چارەنوسی کەرکووک و کەرکووکیەکان بەهۆی ئەو مامەڵە سیاسی و ئەو چەڵەمەشکێنە و پەتپەتێنەیەی کە لە دەرەوەی ئیرادەی ( کوردە کەرکووکیەکانەوە) ئەنجامدراون و دەدرێن ، (راکێش راکێشی پەتی کەرکووک لە نێوان حکومەتی مەرکەزی و لایەنی کوردی) ، (لایەنی کوردی و حیزبە ئیسلامیە شیعیەکان و سونیەکان) ، ( تورکمانەکان و کورد وڵاتانی ئیقلیمی و عێراق)، سەرباری ئەمانەش ( راکێش راکێشی نێوان هەردوو حیزبی خاوەن دەسەڵات ) ( پارتی و یەکێتی ).
لێداوانە عەنتیکەکانی لایەنی کوردی و ناوزەدکردنی کەرکوک بە ( دڵ و گورچیلە و مێشک و سیکڵدانۆچکە و قودس و مەکە و مەدینە) ، دەوترا کەرکوک شارێکی کوردستانیە، بەغدا و تورکیا ئاگریان دەکردەوە ! وتیان نەخێر شارێکە عێراقیە بەڵام ( هەویە و جنسیە و دەفتەر خدمەی کوردستانی لە باخەڵە) شاری ( پێکەوە ژیانی نەتەوەکانە) ، لە بەرامبەردا عێراقی عەرەبیش دەیفەرموو ( کەرکووک شارێکی عێراقیە وەک بەسرە و رۆمادی) ، ئەم جۆرە پیاهەڵگوتنە بە کەرکوکدا ماوەیەکی خایاند، تا پەتی پێیەکانی بەغداد و هەولێر کرانەوە و هاتوچۆکان و گفتوگۆی دوو قۆڵی نێو ژورە تاریکەکان بە شێوەیەکی گەرمتر دەستیان پێکردەوە و شەکراوی گرێبەستە نەوتیەکان لە هەولێر خورایەوە، هەولێر دوای ئەوە ئیتر لە بارەی کەرکوکەوە بو بە ماستی مەیو ، چاوی هیواکان کەوتنە سەر یەکێتی و سلێمانی ، ئەوانیش لەم هەڵبژاردنەدا زۆر بە کەمی بە ئاقاری کەرکوکدا گوزەریان کرد ، لەم چەند ڕۆژەی ڕابردوش جەنابی ( مالکی ) فەرموی ( کەرکووک شارێکی عێراقیە وەک چۆن سلێمانی و بەسرە عێراقین )
پرسیار ئەوەیە ! گەلۆ ئەمجارە نە هەولێر و نە سلێمانی نووقەیان لێوە نەهات !!؟؟ ئەمجا ئێمەی کەرکوکی بڵێین چی؟ شارەکەمان عێراقیە یا کوردستانی؟؟ سوپاس بۆ ئەوەی وەڵامی ئەم پرسیارەی کوردە کەرکووکیەکان دەداتەوە ؟.
