راستییه‌کی تاڵ ! _ئاوات سارێژ

21:07 - 15 خاکەلێوه 2713
Unknown Author
ئاوات سارێژ

هه‌موو ساڵێک له‌سه‌رده‌می نه‌وروز و جه‌ژن و هاتنی به‌هار له‌زۆر جیگه‌ و له‌ناو زۆر کۆر و کوبونه‌وه‌دا ،زۆر به‌شانازییه‌وه‌باسی کاوه‌ی قاره‌مان ده‌کرێت ،کاوه‌ی ئاسنگه‌ر ،ئه‌وکه‌سه‌ی که خه‌ڵک و نه‌ته‌وه‌یه‌ک وه‌ک کوردی له‌ژێر چه‌پوکی زوڵم و زۆرو بێدادی رزگار کردوه‌. ئه‌و قاره‌مانه‌ی که‌ئه‌گه‌ر ئه‌فسانه‌یه‌و ئه‌گه‌ر واقه‌ئیه‌ت زۆر که‌س پێه‌وه ‌شانازی ده‌کات و وه‌ک سه‌نبولێکی نه‌ته‌وه‌یی و شه‌هامه‌ت و قاره‌مانتی ناودێڕی ده‌کات ،جا ئه‌م کاوه‌قاره‌مانه‌شۆرشگێره‌ناودارو بێ باکه‌کێيه‌که‌هه‌تا کو ئێستا هیچ له‌قاره‌مانێه‌تی و ناوداریه‌تیی له‌لای زۆر که‌س که‌م نه‌بوه‌هیچ ،به‌ڵکوو هه‌موو کاتێک و هه‌مو ساڵێک بۆته‌هێمای به‌رخۆدان و ڕه‌مزی پیرۆزی خۆبردوویی و شۆڕشگێڕی به‌سه‌ر تاریکی و زستاندا؟!

حه‌کایه‌ت ئه‌مه‌‌یه‌وه‌ک چیرۆک ،زه‌هاکی زاڵم و خوین مێژو دڕنده‌هه‌ر ئه‌و که‌سه‌یه‌که‌دوو مار له‌سه‌ر شانه‌کانیه‌و خۆراکی ئه‌م دووماره‌رۆژانه‌مێشکی سه‌ری دوو گه‌نجه‌! جا که‌وا‌یه به‌قاره‌مانێتی خۆی دێت و خۆ به‌خشانه‌ئه‌م زاڵمه‌له‌ناو ده‌بات و ده‌سه‌ڵاتیش ته‌سلیمی که‌سێک وه‌ک فه‌ره‌یدوون یان ......ده‌کات ،ئه‌مه‌یتر زۆر گه‌وره‌یی کابرایه‌ک ده‌گه‌ینێ که‌ئه‌وه‌نده‌خۆ به‌خش و به‌شه‌هامه‌ت بووه‌که‌ده‌سه‌ڵات خوازیش نه‌بووه‌و به‌س بۆ ڕزگاری خه‌ڵک هاتۆته‌مه‌یدان !

جا لێره‌ده‌ڵێن چیرۆکه‌،خۆ ئه‌گه‌ر چیرۆک بێت ئیتر قاره‌مانێتی چی و هێمای چی و سه مبولی کام نه‌ته‌وه‌و کام جۆره‌ڕزگاری ؟!

چیرۆکه‌یانی درۆ یانی ئه‌فسانه‌یانی قسه‌ێ بێ ناوه‌ڕۆک به‌ڵام خافڵێنه‌ره!

بڕێک ده‌ڵێن نه‌، ئه‌مه‌چیرۆک نییه‌و ڕاسته‌ !

جا خۆ ئه‌گه‌ر ڕاست بێت له‌کام چاخ و کام سه‌ده‌و له‌قۆناخی کام پاشادا هه‌بووه‌؟!

ئه‌م کاوه‌یه‌کێیه‌ و دوژمن و پاشای زاڵمی وه‌خت کێیه‌؟! کاوه‌به‌چ هێزێگ توانیوێتی‌ئه‌م پاشایه‌له‌ناو به‌رێت؟!
کاوه‌له‌به‌رانبه‌ری زه‌هاک بووه‌،زه‌هاک ئه‌گه‌ر پا‌شا بووبێت و ده‌سه‌ڵات و پاشایه‌تیی هه‌بووبێت پاشای کام وڵات بووه‌ و ئه‌م کاوه‌یه‌ش کێیه‌که‌هاتووه‌ و له‌ناوی بردووه؟!

ئه‌گه‌ر سرنج بده‌ینه‌مێژوو به‌ڵام به‌شرۆڤه‌یه‌کی مه‌نتقی و دروست نه‌له‌سه‌ر ئه‌ساس گرتنی مێژووی پڕ له‌چه‌واشه‌دا.

زه‌هاک هه‌مان ئه‌ژده‌هاک یان ئاژی ده‌هاک یه‌کێک له‌ئاخرین پاشای ماده‌کان بووه‌،ئاژیده‌هاک و ئه‌ژده‌هاک ،وشه‌یه‌کی کوردی په‌تی \"کرمانجییه‌\" که‌به‌واتای \"ئه‌ژ+ ده‌=هاکه \" ‌که‌ده‌بێته‌\"من له‌خاک\" !

ئاژی ده‌هاک هه‌ر ئه‌و \'\'منیش له‌ئه‌م خاکه‌مه‌\'\'یه‌،که‌ده‌توانین بڵێن سفه‌ت و ناز ناوێکی به‌نرخ و پیرۆز بۆ زۆ‌هاکی ئه‌مرو ئاژی ده‌هاکی \"ئاخرین پاشای ماد\"بووه‌،هه‌ر وه‌ها ناوی یوونانی ئه‌م پاشایه‌ده‌بێته‌ئاستیاگ !

ئاستیاگ زۆر له‌بۆاری بێژه‌ \"ته‌له‌فۆز\" و شکڵ و مانادا به‌ئاژیده‌هاک نزیکه‌.ئاستیاگ ئه‌گه‌ر ئاشتیاگ بێت \"له‌یوونانیدا)\" به‌س

ئاشتیاگ واته‌\"ئاشی +داته‌+ ئاگ\" به ‌مانای رۆژنایی و یه‌کسانی و ئه‌داڵه‌تی ئاسمانی .واته‌\"ئاشی=ئه‌داڵه‌ت /داته‌=قانوون / وه‌ئاگیش به‌مانای ئاگر و خودای ئاگر و گه‌رمایی و نوره‌\" هه‌ر وه‌ها ئاستیاگ واته‌پاشای ئادڵ و ئاشتی خواز و پڕ خه‌ێر و خاوه‌نی فه‌رهه‌نگ و ژیار که‌بۆ ئاشتی و یه‌کسانی و ژیان و پێشکه‌وتنی فه‌رهه‌نگ و شارستانیه‌ت هاتووه‌که‌دیاره‌ئه‌م پاشایه‌ده‌توانێت خاک په‌رست و نیشتمانی و ئه‌داڵه‌ت خواز بێت چۆن زۆر جار باس کراوه‌که‌له‌سه‌رده‌می ئاستیاگ ئاخرین پاشای ماد به‌کرده‌وه‌چاخی فه‌رهه‌نگ و زانین و ئاشتی و شارستانیه‌ت بووه‌نه‌شه‌ڕ و ئاژاوه ‌و کوشتن!

هه‌ر وه‌ها له‌ئه‌م چاخ و قوناخه‌ێ ئاژیده‌هاک بووه‌که‌شاره‌ستانیه‌تی جیهانی ره‌نگی پێشکه‌وتووی به‌خۆیه‌وه‌بینیوه‌،ئه‌م سه‌رده‌مه‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ساڵه‌کانی 585 پیشی زایین که‌ده‌قیقه‌ن له‌گه‌ڵ یه‌کم پاشای هه‌خامه‌نشییه‌کانا واته‌کورشی دووهه‌م \"که‌له‌ناو و ناسراوه‌!\" هاتووه‌ !

جا کاوه‌کی بوو ؟!

ئه‌گه‌ر کاوه‌وجوودی هه‌بێت که‌دیاره‌ئه‌م پاشایه‌\"ئاژیده‌هاک\" به‌ده‌ستی کاوه‌له‌ناو چووه‌یان له‌ده‌سه‌ڵات لادرایه‌،بۆ نه‌ڵێن که‌ئه‌م کاوه‌هه‌ر کورشه‌\"کورشی گه‌وره‌ی هه‌خامه‌نشییه‌کان\" !؟

کاوه‌وشه‌یه‌کی کوردیه‌ و به‌مانای شین ،ری رۆشن ،به‌ره‌نگی ئاسمان و هه‌ر ئه‌و خه‌تی که‌هکه‌شانه‌یه‌که‌هیچ کام له‌م مانایانه‌بۆ کورش نابێت چۆن یه‌کم ئه‌م کابرایه‌کوردنیه‌ \"دایکی مادیه ‌و باوکی پارسی\" هیچ مانایه‌کی خۆی نییه‌که‌ناوی کاوه‌بێت و لێره‌نامی کاوه‌خه‌یاڵی و بێ واتایه ‌و له‌چیرۆکی پڕ له‌درۆ و خوڕافات هاتووه‌!

واته‌کاوه‌ی ئاسنگه‌ر بوونی نییه‌ و به‌س چیرۆک بووه‌.

کورش له‌ زمان عیلامی کوارش هاتوه‌ ، له‌ زمانی ئه‌که‌دی کورش هاتوه‌ ،له‌ یونانی کوروس و هه‌ر وه‌ها له‌ ئه‌ورۆپا سایروس و سیروس ده‌وترێت ،فارس و پارسه‌کان ده‌ڵێن کورش به‌ واتای خۆرشید (هه‌تاوه‌) جا ریشێ ئه‌م وشه‌ له‌ کوێ هاتوه‌ و چۆنه‌ دیسان بێ واتایه‌ !

ئایا ده‌توانین بڵێن کوره‌ش هه‌ر ئه‌و (خوروش یان خورشید) یه‌، ک ته‌نها له‌ هاڵه‌تێکدا وه‌ک سه‌نبوڵ له‌ ناو هه‌خامه‌نشیه‌کاندا به‌ حکومی ئاگر په‌ره‌ستی و خۆر هێمای ژیان و رۆناکی و میترائی بوون بێت ئه‌م نازناوه‌ (وه‌ک خۆر یان خۆرشید =هه‌تاو) بۆ هه‌موو گه‌وراو ده‌سه‌ڵاتدارو قاره‌مان و ته‌نانه‌ت خوای رۆژنایی له‌ رۆژهه‌ڵاتدا(له‌ زۆر به‌ی سه‌رده‌مه‌کان دا که‌ هه‌موو ده‌گه‌رێته‌وه‌ سه‌ر میترایی بوون) به‌کارهاتوه‌و ته‌نها بۆ کورش نه‌بوه‌ !

ماناێ دیتری کوروش ده‌توانیت هه‌ر ئه‌و کوڕره‌ش بێت که‌ (کوڕ= کوڕ له‌ کوردیدا =پسر ) وه‌ ره‌ش هه‌ر ئه‌و سیاه‌ ی ،فارسییه‌) بێت که‌ ئه‌م ناوه‌ واته‌ کوڕی ره‌ش یان که‌سێکی ره‌شه‌ به‌ نام و نشان و ته‌نانه‌ت وێنه‌ی کورش ( ئه‌و وێنه‌ مێژۆییه‌ که‌ بۆ کورش دانرایه‌!) زۆر نزیکه‌و ده‌توانێرێت یه‌ک بێت.هه‌ر وه‌ها کورش ده توانێت کاره‌ش یان هه‌ر ئه‌و کاکاره‌ش کوردیه‌ بێت واته‌ (کا=برا ،و ره‌ش =سیه‌ -سیاه‌) بێت ) که‌ ئاساییه‌ له‌ لایانی هاوڕییان و دۆستان و هه‌ر وه‌ها پشتیوانانی کورشه‌وه‌ پی وترابێت و به‌ر له‌م ناوه‌ ناویکی دیتری هه‌بوبێت!. ئه‌گه‌ر ته‌ماشای وێنه‌ی(راست یان ناراستی) کورش بکه‌ین ئه‌م نام و نشانه‌ له‌ گه‌ڵ کورش و قوناخی ژیانی کورش و ته‌نانه‌ت وێنه‌ی کورشدا یه‌ک ده‌گرنه‌وه‌ .

له‌ێره‌ دیتر کاوه‌ی قاره‌مان و چیرۆکی کاوه‌و زوهاک درویه‌وه‌ هه‌ر ئه‌و ئاستیاگ و کورشه‌ دروسته‌ که‌ له‌ مێژۆدا هه‌بونه‌و دیاره‌ کورش کچه‌ زای ئاستیاگ(کوڕی ماندانای کچی ئاستیاگه‌ - باوکی کوروش هه‌ر ئه‌و که‌مبوجیه‌ی پارسه‌) که‌ ناوی له‌ زنجیره‌ی پاشاکانی پارسیدا هاتوه‌ .

جا له‌یره‌ شانازی کردن به‌ ئه‌فسانه‌و خه‌ێاڵ و دروه‌وه‌ هیچ نرخیکی نیه‌و راستی ئاستیاگ و کورش ئه‌میه‌ !
واته‌ ئه‌و کورده‌ که‌ به‌ خه‌تاو چه‌واشه‌ی مێژو نه‌یارانی مادو دژمنانی راستی و ژیانی پڕ له‌ شارستانیه‌تدا که‌وتوته‌ شوینی شۆئاریکی درو و بێ بنه‌ڕه‌ت!

که‌چی نه‌یاری کوردو مێژۆه‌که‌ی

هیچ وه‌خت به‌ دڵی ئیمه‌ی کوردو به‌ ره‌گه‌ز له‌ نه‌ته‌وه‌ی ماد له‌ هیچ نوسین و جیگایه‌کدا به‌ باشی باسی ده‌سه‌ڵاتی ئاستیاگ و هێزو چاکه‌و یه‌کسان خوازی ئه‌م پاشایه‌دانه‌کردوه‌و ناکات چۆن ته‌نانه‌ت به‌ له‌ ناو بردنی ئاستیاگ وه‌ک دیل و .... ده‌سه‌ڵاتی تازه‌ی (هه‌خامه‌نشی به‌ پاشایه‌تی کورش ) هیچ گۆڕان کاریه‌کی له‌ سیسته‌می پاشایه‌تی ئاستیاگدا نه‌کردوه‌و دیاره‌ سیسته‌م باش بوه‌ ،جا ئه‌گه‌ر سیسته‌م باش بێت هیچ مه‌نتقی نیه‌ که‌ ده‌سه‌ڵاتیک وه‌ک ئاستیاگ و حکومه‌ته‌که‌ی خراپ بێت چۆن یه‌ک ناگرنه‌وه‌ یان ده‌بیت هه‌ردوک خراپ بن ویان هه‌ردوک( ده‌سه‌ڵات وه‌ک ئاستیاگ و سیسته‌م = سیسته‌می ده‌سه‌ڵاتداری و به‌ڕێه‌وبردنی وڵاتێک!) باش بن که‌ چی به‌ بی گۆرانکاری له‌ سیسته‌مدا کورش هه‌ر ئه‌و رێ شوون و رێبازی ئاستیاگ( وه‌ک قانوون و سیسته‌م) به‌ رێه‌وه‌ بردوه‌ وه‌ هه‌ر وه‌ها به‌س شه‌ڕو کوشتن و تاڵان و داگیرکه‌ری و سوتان هه‌تا یونان و رووم و بابل و .....پێ زیاد کردوه‌ .که‌ هیچ مه‌نتقی نیه‌ به‌ بێ کوشتن و شه‌ڕو تاڵان کردن وڵاتێک رزگار بێت ! که‌ چی مه‌نشوری مافی مرۆڤێش بۆ ئه‌م پاشایاه‌ خوین ڕێژه‌ جه‌ئل کرایه‌و هه‌موو مرۆڤدوستی و شانازی بۆ که‌سێک ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ که‌ له‌ ته‌مه‌نی ژیانی خۆی دا به‌س شه‌ڕخوازو خوێنمژ و تاڵان چی بوه‌ هه‌تا مردنیکی نادیارو بێ شوێن!

جا ئاگه‌ر بگه‌ڕینه‌وه‌ سه‌ر مرۆڤه‌کان که‌ باسی قاره‌مانتی که‌سێک (دروین و بی ئه‌ساس ) وه‌ک کاوه‌ ده‌که‌ن ‌ و کوردیش به‌ هه‌ڵه‌و دور له‌ واقه‌ع بینی که‌وتوه‌ شونی شۆئاری پووچ وه‌ک کاوه‌ی ئاسنگه‌ر قاره‌مانی مێژۆو رزگاری ده‌ری کورد له‌ نه‌وروزدا که‌ له‌ سه‌دا سه‌د چه‌واشه‌و بێ واتایه‌ .

له‌ سه‌رکورشی هه‌خامه‌نشی بۆمرۆڤایه‌تی و هه‌موودونیا به‌تایبه‌ت مادو نه‌ته‌وه‌ی ماد هه‌تا کوو ئه‌مڕو هه‌ر چه‌ن کات بڕوات به‌ڵگه‌ به‌ده‌ر ده‌که‌وێت و راستیه‌کان رون ده‌بنه‌وه‌،که‌ ئه‌م که‌سه‌، مرۆڤیکی خائن به‌ باپیری خۆی و ده‌سه‌ڵات خوازیکی خوین رێژ و تینوی تاڵان بوه‌ .

له‌ کام مه‌نتق وفه‌لسه‌فه‌و رامانداو له‌ کام ئه‌قڵیه‌تدا جی ده‌گریته‌وه‌ که‌ هه‌تا بوی له‌ گه‌ڵ خوێندا په‌ێوه‌ندیت بوبێت و ببیته‌ خاوه‌نی مه‌نشوری مافی مرۆڤ ،ئه‌مه‌یه‌ چه‌واشه‌ له‌ مێژۆدا ،ئه‌مه‌یه‌ راستیه‌کی تاڵ بڵام بۆ داهاتویه‌کی شیرین که‌ چۆن به‌ شه‌هامه‌ته‌وه‌ راستیه‌کان قوبوڵ بکه‌ین و دیتر شانازی به‌ چیرۆک و درو و شۆئاره‌وه‌ نه‌که‌ین ،ئه‌مه‌ێه‌ مرۆڤدوستی و یه‌کسانی و ئه‌داڵه‌ت خوازی و راستییه‌کی حاشاهه‌ڵنه‌گر له‌ مێژۆی پڕ له‌ چه‌واشه‌و نادادپه‌روه‌ردا.