جوانرود؛ از برکناری و محرومیت تا پرونده‌سازی به‌اتهام «تبلیغ علیه نظام» برای زیتون کهزادی‌نسب و مهری خسروی‌زاده به‌دلیل اجرای سرود «راه مبارزه»
۷ آبان ۱۴۰۳؛ در ادامه روند فشارهای امنیتی و اداری بر معلمان کُرد در کُردستان، دو معلم زن اهل جوانرود به نامهای زیتون کهزادی‌نسب (مدیر) و مهری خسروی‌زاده (معاون پرورشی) دبستان دخترانه «فردوس»، به‌دلیل اجرای سرود «ڕێی خەبات» (راه مبارزه) از سوی دانش‌آموزان این مدرسه، هدف احضار، بازجویی‌های مکرر، برکناری از سمت‌های مدیریتی، تنزل رتبه، کاهش حقوق و نهایتا تشکیل پرونده قضایی به اتهام «تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی» قرار گرفته‌اند.
به گفته‌ی یک منبع مطلع به کُردپا، در ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ و به مناسبت سالگرد بمباران شیمیایی حلبچه، دانش‌آموزان مدرسه «فردوس» با مدیریت و هماهنگی این دو معلم، سرود «ڕێی خەبات» را اجرا کردند. انتشار ویدیوی این اجرا در شبکه‌های اجتماعی، موجب احضار و بازجویی پی‌درپی آنان از سوی نهادهای امنیتی شد. پس از آن، زیتون کهزادی‌نسب و مهری خسروی‌زاده با مجازات‌های اداری همچون تنزل رتبه، کسر حقوق و ممنوعیت از ارتقای شغلی روبرو شدند.
بر پایه‌ی اطلاعات دریافتی، در نهایت شعبه ۱ دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان جوانرود در تاریخ ۱۲ شهریور ۱۴۰۴ با صدور قرار نهایی دادسرا، برای هر دو معلم به اتهام «تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی» پرونده‌سازی کرده و پرونده را برای رسیدگی نهایی به دادگاه انقلاب جوانرود ارجاع داده است. این اتهام می‌تواند منجر به صدور حکم سه ماه تا یک سال حبس تعزیری برای هر یک از آنان شود.
نسخه‌ای از برگه قضایی «قرار نهایی دادسرا» که نام و اتهامات این دو معلم در آن ذکر شده، توسط صفحه اینستاگرامی «صدای کرمانشاه» منتشر شده است.
به گفته منابع آگاه؛ زیتون کهزادی‌نسب، فرزند فتح‌الله، از مدیر به معاون مدرسه تنزل رتبه یافته و ماهانه حدود چهار میلیون تومان از حقوقش کسر می‌شود. همچنین مهری خسروی‌زاده، فرزند یونس، از سمت معاونت پرورشی برکنار شده و اکنون به عنوان معلم پایه با محرومیت کامل از ارتقای شغلی و اداری مشغول به کار است. با وجود این فشارها، هر دو معلم همچنان در دبستان «فردوس» به تدریس ادامه می‌دهند.
«ڕێی خەباتمان» یا «ڕێی خەبات» (راه مبارزه‌مان)، از جمله آثار حماسی ماندگار در حافظه جمعی مردم کردستان است که آهنگ آن برگرفته از سرود روسی «کاتیوشا» بوده و نسخه‌ی کُردی آن توسط شهید «آرام» تنظیم شده است. تاکنون بسیاری از هنرمندان کُرد این سرود را بازخوانی کرده‌اند و در مراسم‌های فرهنگی و مناسبت‌های جمعی مردم کردستان نیز همخوانی می‌شود.
سرود «کاتیوشا» یکی از معروف‌ترین ترانه‌های روسی دوران جنگ جهانی دوم است که به نماد وطن‌پرستی، عشق و وفاداری تبدیل شد. امروز این سرود نماد امید و عشق در روزهای سخت در فرهنگ روسی و جهانی است و به بیش از ۶۰ زبان بازخوانی شده است.
سرودخوانی این کودکان در ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ از سوی شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران منتشر شد و نوشت؛ «دختران جوانرود با خواندن سرود «ڕێی خەبات»، پیامی از ایستادگی، اتحاد و امید به آینده‌ای عادلانه را به گوش جهان رساندند.»
دبستان دخترانه «فردوس»، یکی از مدارس دولتی شهرستان جوانرود در استان کرمانشاه است که در خیابان «کاوات» و فاز یک فرهنگیان این شهر واقع شده و دارای دو معاون در کادر آموزشی خود است.
سازمان حقوق بشری کُردپا، محکومیت و پرونده‌سازی علیه دو معلم زن اهل جوانرود، زیتون کهزادی‌نسب و مهری خسروی‌زاده را به‌شدت محکوم می‌کند و آن را نمونه‌ای آشکار از سرکوب آزادی بیان، فعالیت فرهنگی و حق آموزش آزادانه در کُردستان می‌داند. اجرای سرود «ڕێی خەبات» (راه مبارزه) در مدرسه‌ای دخترانه، که به مناسبت سالروز بمباران شیمیایی حلبچه (جنایتی که توسط رژیم بعث عراق و صدام حسین علیه مردم کردستان انجام گرفت و هیچ ارتباطی با جمهوری اسلامی ندارد) صورت گرفته بود، اقدامی فرهنگی و یادآور مقاومت و رنج مردم کردستان است، نه مصداق «تبلیغ علیه نظام». برخورد امنیتی، اداری و قضایی با این دو معلم در واقع ادامه‌ی سیاست سرکوب سازمان‌یافته جامعه مدنی کردستان است؛ سیاستی که با بهانه‌سازی از هر حرکت فرهنگی و هنری، تلاش دارد صدای معلمان، هنرمندان و فعالان فرهنگی کُرد را خاموش کند و عرصه‌ی آموزش و فرهنگ را از هرگونه استقلال و آزادی تهی سازد.
کُردپا تاکید می‌کند که در نبود برنامه‌های فرهنگی و هنری مستقل، آزادی فرهنگ و هنر اقلیت‌های تحت ستم و در شرایطی که مراسم و آموزش‌ها به‌طور سیستماتیک بر اساس ایدئولوژی جمهوری اسلامی ایدئولوژی‌زدایی و کنترل می‌شوند، این سرکوب معلمان و فعالان فرهنگی به‌عنوان بخشی از سیاست ادامه‌دار ایدئولوژی کردن مدارس پیگیری می‌شود. چنین سیاستی نه تنها با آزادی فعالیت‌های فرهنگی، آموزشی و هنری اقلیت‌ها در تضاد است، بلکه مستقیما با معیارها و استانداردهای حقوق بشری بین‌المللی، از جمله حق آموزش بدون تبعیض و حق آزادی بیان و فعالیت فرهنگی، مغایرت دارد.
نگاهی به برخوردهای فله‌ای و سازمان‌یافته با معلمان کردستان؛ از حذف رتبه‌بندی تا احکام انضباطی و قضایی (۱۴۰۱ تا ۱۴۰۴)؛
بررسی اسناد و گزارش‌های منتشرشده نشان می‌دهد که برخورد با معلمان کُردستان در سه سال گذشته نه اقدامی موردی، بلکه روندی سازمان‌یافته و هماهنگ میان نهادهای امنیتی، قضایی و اداری بوده است. اداره‌کل آموزش‌وپرورش استان، هیئت‌های تخلفات اداری و شورای عالی امنیت ملی در این روند نقش مستقیم داشته‌اند. هدف اصلی این اقدامات، به‌جای حل مطالبات صنفی، مهار اعتراضات، حذف نیروهای منتقد و کنترل فضای آموزشی بوده است.
در ۳ دی ۱۴۰۱، بیش از ۲۰۰ معلم در سنندج، مریوان و سقز به دلیل شرکت در اعتصابات صنفی مورد توبیخ اداری گروهی قرار گرفتند.
در ۲ بهمن ۱۴۰۱، به دستور شورای عالی امنیت ملی، ۴۳ فعال صنفی با جریمه مالی گسترده مواجه شدند و از حقوقشان ماهانه حدود شش میلیون تومان کسر گردید؛ از جمله سلیمان عبدی، کاوه محمدزاده، مجید کریمی و مختار اسدی.
در ۱ اردیبهشت ۱۴۰۲، ده‌ها معلم از جمله غیاث نعمتی، پرویز احسنی و فیصل نوری به اتهام «اقدام علیه امنیت داخلی» از نظام رتبه‌بندی حذف شدند.
در ۱۴ بهمن ۱۴۰۳، اداره آموزش و پرورش کردستان علیه ۴۷ معلم در شهرهای مختلف استان احکام انضباطی جمعی صادر کرد؛ شامل اخراج، انفصال، بازنشستگی اجباری، کسر حقوق و تبعید.
در ۱۱ خرداد ۱۴۰۴، ۱۵ فعال صنفی معلمان با اتهام «اخلال در نظم عمومی» به دادگاه کیفری سنندج احضار شدند؛ از جمله مجید کریمی، نسرین کریمی، غیاث نعمتی و فیصل نوری.
۳۰ مرداد ۱۴۰۴؛ سرکوب فعالین صنفی معلمان کُردستان؛ از احکام اخراج و انفصال تا بازنشستگی اجباری و محرومیت اداری علیه ۱۵ معلم کُرد در سنندج، دیواندره و سقز.
همچنین روز شنبه ششم بهمن ۱۴۰۳، معلمان کردستان خطاب به مسئولان و افکار عمومی نامهای سرگشاده منتشر کردند که ضمن اشاره به وضعیت وخیم عدالت آموزشی، مدارس، دانش‌آموزان و معلمان؛ به انواع مختلفی از سرکوب مطالبه‌گری معلمان خصوصا بعد از خیزش انقلابی ژن ژیان ئازادی اشاره کرده‌اند. تنظیم؛
۲۰ بهمن ۱۴۰۳؛ به ابتکار سازمان حقوق بشری کُردپا، ۱۳ سازمان حقوق بشری با انتشار بیانیه‌ای، سرکوب سیستماتیک معلمان کُردستان خصوصا با آغاز اعتراضات ژن ژیان ئازادی را محکوم کرده؛ و خواهان توقف سرکوب‌های غیرقانونی علیه معلمان، نظارت نهادهای بین‌المللی بر شرایط آنها و اعمال فشار بر حکومت ایران برای رعایت حقوق بشر و آزادی‌های معلمان شدند.
تنظیم؛ اوین مصطفی‌زاده
