یک سال و نیم با رایزنی‌های هستهای*
21:41 - 6 فروردین 1394
Unknown Author
شهر لوزان برای دومین بار طی یک هفته اخیر و از شب گذشته (چهارشنبه، پنجم فروردین‌ماه) میزبان دور جدید رایزنی‌های هستهای به منظور حصول توافق جامع هستهای است.
اوایل شهریورماه سال ١٣٩٢ بود که وزرای خارجه ایران و ٦ کشور (آلمان، فرانسه، روسیه، چین، انگلستان و آمریکا) به همراه کاترین اشتون مسئول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حاشیه شصت و هشتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک توافق کردند که به منظور حل موضوع هستهای ایران مذاکره کنند و پس از آن بود که میز این مذاکرات در شهر ژنو چیده شد.
رایزنی‌ها برای حل این موضوع که به گفته محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران بحران غیر ضروری بود، با پیشنهاد ایران به گروه ١+٥ مبنی بر \"پایانی بر یک بحران غیرضروری، آغازی برای افق‌های جدید\" در شهر ژنو آغاز و سه بار این شهر میزبان این گفتوگوها بود و در حالی که قرار بود در ژنو ٢ توافقی در این زمینه حاصل شود، ولی به دلیل زیاده‌خواهی‌های فرانسه و با وجود اینکه وزرای خارجه ٦ کشور به ژنو آمده بودند تا کار را یکسره کنند، ولی همه به پایتخت‌ها بازگشتند و اعلام شد که دوباره به ژنو برمی‌گردند و در نهایت در ساعت سه بامداد روز یکشنبه سوم آذر ماه آن هم بعد از پنج روز مذاکره نفس گیر توافق ژنو با عنوان \"برنامه اقدام مشترک Joint Plan of Action\" حاصل شد و ظریف در نشستی خبری در پایان این توافق، آمادگی ایران را برای گفت‌وگو درباره گام پایانی توافقنامه ژنو اعلام کرد.
در مقدمه توافق ژنو (برنامه اقدام مشترک) آمد: هدف این مذاکرات رسیدن به یک راه‌حل جامع مورد توافق و بلند مدت است به نحوی که تضمین کند برنامه هستهای ایران کاملاً صلح آمیز باقی خواهد ماند. ایران اعلام می‌کند تحت هیچ شرایطی به دنبال دستیابی یا گسترش سلاح هستهای نیست. راه‌حل جامع مذکور مبتنی بر این اقدامات اولیه بوده و به یک گام نهایی منجر خواهد شد که دوره زمانی آن مورد توافق قرار گرفته و به رفع نگرانی‌ها می‌انجامد. این راه‌حل جامع، ایران را قادر می سازد تا به طور کامل از حقوق خود در بهره گیری از انرژی هستهای برای اهداف صلح‌آمیز بر اساس مواد مرتبط در معاهده منع گسترش سلاح‌های هستهای و با رعایت تعهدات خود بر طبق معاهده از آن برخوردار شود.
این راه حل جامع متضمن یک برنامه غنی سازی با تعریف مشترک و محدودیت‌های عملی و اقدامات شفاف ساز به منظور تضمین ماهیت صلح آمیز برنامه هستهای می‌باشد. این راه حل جامع به مثابه یک مجموعه منسجم خواهد بود که هیچ بخشی از آن مورد توافق قرار نمی‌گیرد مگر آنکه در مورد تمامی بخش‌های آن توافق حاصل شود. این راه‌حل جامع شامل یک فرایند متقابل و قدم به قدم می‌باشد و به رفع همه جانبه تمامی تحریم‌های شورای امنیت، تحریم‌های چندجانبه و تحریم‌های ملی مربوط به برنامه هستهای ایران می‌انجامد.
در این توافقنامه اعلام شد که گام اول دارای دوره زمانی شش ماهه خواهد بود و با توافق متقابل قابل تمدید می‌باشد. در این دوره همه اعضاء، با حسن نیت، در جهت حفظ فضای سازنده در مذاکرات فعالیت خواهند کرد.
پس از آنکه این توافقنامه در سی ام دی‌ماه سال ١٣٩٢ وارد مرحله اجرا شد، کلید رایزنی‌ها برای حصول توافق جامع هستهای در شهر وین زده شد و اولین دور این گفتوگوها ٢٩ بهمن‌ماه همان سال به مدت سه روز در وین برگزار و این شهر هفت بار دیگر نیز میزبان این گفتوگوها بود. در مجموع ایران و ٦ کشور ١٠ دور درباره راه‌حل جامع هستهای به گفت‌وگو نشستند که یک دور از این گفتوگوها در نیویورک و در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل و یک دور نیز در شهر مسقط پایتخت عمان برگزار شد.
در پنجمین دور مذاکرات که از ٢٧ خرداد ١٣٩٣ در وین برگزار شد کار نگارش متن پیش‌نویس توافقنامه جامع هستهای (برنامه جامع اقدام مشترک) آغاز شد و ظریف در پایان این مذاکرات اعلام کرد: در این دور از مذاکرات وارد مرحله نگارش شدیم. البته هنوز نمی‌توانیم بگوییم متن مشترکی وجود دارد. در بعضی موارد ممکن است روی قسمت‌هایی از متن توافق وجود داشته باشد، اما در بسیاری از موارد، اختلاف نظر هم در مورد محتوا و هم در مورد نحوه نگارش وجود دارد. ما در موضوعات اساسی هنوز به تفاهم نرسیدیم، در برخی موارد می‌توانیم زمینه‌هایی برای دستیابی به تفاهم ببینیم.
در ششمین دور مذاکرات که در تیرماه ٩٣ در وین برگزار شد بعد از حدود دو هفته رایزنی طرفین به این نتیجه رسیدند که به دلیل اختلافات موجود حصول توافق امکانپذیر نیست و رایزنی‌ها به منظور تمدید مذاکرات و شرایط و زمان آن آغاز شد و با رایزنی ظریف و اشتون آغاز و به رایزنی چندین ساعته ایران و آمریکا انجامید و در ساعت ٣٠ دقیقه بامداد شنبه ٢٨ تیرماه به وقت محلی اعلام شد که مذاکرات برای چهار ماه (٣ آذر ماه ٩٣) تمدید شد. دور هفتم مذاکرات جامع هستهای در نیویورک و دور هشتم در عمان برگزار و شهر وین هم میزبان دور دهم مذاکرات بود که در این مذاکرات هم به دلیل اختلافات موجود توافقی حاصل نشد و سوم آذرماه (زمان ضرب الاجل چهار ماهه توافق ژنو) طرفین توافقنامه ژنو را برای هفت ماه (نهم تیر ١٣٩٤) تمدید کرده و البته تأکید کردند که همه تلاش خود را صورت خواهند داد تا ظرف چهار ماه مذاکرات به نتیجه برسد.
در بیانیه‌ای که توسط ظریف و اشتون در سوم آذر ماه قرائت شد، آمده است: \"ما و وزرای خارجه کشورهای ١+٥، توافق کرده‌ایم که تلاش‌های دیپلماتیک خود را ادامه دهیم. تصمیم گرفته‌ایم که مفاد برنامه اقدام مشترک را تا نهم تیر ماه سال ١٣٩٤ تمدید کنیم تا امکان مذاکرات بیشتر فراهم شود. ما قصد داریم که با استفاده از شتاب ایجاد شده کنونی، مذاکرات را در کوتاه‌ترین زمان ممکن حداکثر طی چهار ماه نهایی کنیم و در صورت ضرورت از زمان باقی‌مانده تا نهم تیر ماه به منظور نهایی کردن هرگونه تعهدات کار فنی و یا نگارشی احتمالی باقی مانده استفاده کنیم. ایران و کشورهای ١+٥ مجدداً تاکید می‌کنند که کماکان تعهدات خود در برنامه اقدام مشترک را به صورت موثر و به موقع اجرا خواهند کرد.\"
پس از آن بود که رایزنی‌هایی در شهرهای ژنو، زوریخ، استانبول، مونیخ، مونترو و لوزان برگزار و وزیر خارجه چین در سفر به تهران با ظریف در خصوص برنامه هستهای به گفت‌وگو پرداخت.
نگاهی کوتاه به رایزنی‌ها پس از تمدید هفت ماهه توافقنامه ژنو
* ژنو یک
اولین دور مذاکرات درباره راه‌حل جامع هستهای پس از تمدید هفت ماهه توافقنامه ژنو از ٢٤ آذر ماه به مدت سه روز در شهر ژنو برگزار شد.
تیم مذاکره کننده ایرانی به ریاست سیدعباس عراقچی بامداد دوشنبه ٢٤ آذر به منظور شرکت در این مذاکرات و انجام رایزنی‌ها در راستای حصول توافق جامع راهی ژنو شد و طی روزهای دوشنبه و سه‌شنبه ٢٤ و ٢٥ آذر ماه تیم مذاکره کننده ایرانی با هیأت آمریکایی طی سه دور و جمعاً ١٢ ساعت در سطح معاونان و کارشناسان به گفت‌وگو پرداخت و آنگونه که سید عباس عراقچی اعلام کرد مذاکرات مفصلی درباره همه موضوعات انجام شد.
هیأت ایرانی همچنین در ادامه رایزنی‌ها با هیأت‌های ١+٥ در ٢٥ آذر ماه به مدت ٢ ساعت با هیأت فرانسوی به ریاست \"نیکلای دوریویر\" به گفت‌وگو پرداخت و یازدهمین نشست عمومی ایران و ١+٥ نیز ٢٦ آذر ماه در این شهر برگزار شد.
تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان همچنین با نمایندگان روسیه و چین در گروه ١+٥ به صورت دوجانبه به رایزنی پرداخت و پس از آن در نشستی چهارجانبه با سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلستان) به گفت‌وگو پرداخت.
* ژنو دو
دومین رایزنی‌های هستهای پس از تمدید هفت ماهه توافقنامه ژنو باز هم در شهر ژنو برگزار شد و البته این بار در سطحی بالاتر بین محمدجواد ظریف و جان کری و البته بین ظریف و وزرای خارجه آلمان و فرانسه و همچنین مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا. محمدجواد ظریف بدین منظور در رأس تیم مذاکره کننده هستهای روز چهارشنبه ٢٤ دی ماه وارد شهر ژنو شد و در همان روز گفت‌وگوهای فشرده هشت ساعته‌ای را در چند نوبت به همراه معاونانش با جان کری داشت.
مذاکره کننده ارشد هستهای کشورمان پنجشنبه ژنو را به مقصد برلین ترک کرد و در آنجا با فرانک والتر اشتاین مایر همتای آلمانی در خصوص مناسبات دوجانبه و تحولات مرتبط با مذاکرات هستهای به گفت‌وگو نشست. وزرای امور خارجه ایران و آلمان در این دیدار بر لزوم دسترسی هر چه سریعتر به توافق جامع با لحاظ کردن ملاحظات و نقطه نظرات اساسی دو طرف تاکید کردند.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران سپس راهی بروکسل شد و با فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار و گفت‌وگو کرد و روز جمعه هم به پاریس رفت و قبل از دیدار با لوران فابیوس همتای فرانسوی، گفت‌وگویی یک ساعته با جان کری که در پاریس به سر می‌برد انجام داد و سپس با فابیوس دیدار کرد و مجدداً به ژنو بازگشت.
وزیر خارجه ایران در پاریس اعلام کرده بود که در ژنو گفت‌وگوی تلفنی با همتایان خود در ١+٥ خواهد داشت که در همین راستا با فیلیپ هاموند وزیر خارجه انگلیس به رایزنی تلفنی در خصوص آخرین تحولات هستهای پرداخت.
معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا و کارشناسان دو طرف نیز به رایزنی در طی این چند روز پرداختند و معاونان ظریف همچنین با هلگا اشمیت معاون فدریکا موگرینی دیدار و گفت‌وگو کردند و با سرگئی ریابکوف نماینده روسیه در گروه ١+٥ به رایزنی پرداختند.
نشست عمومی دوازدهمین دور مذاکرات ایران و ١+٥ درباره راه‌حل جامع هستهای نیز ٢٨ دی ماه در سطح معاونان و در شهر ژنو برگزار شد.
*زوریخ
به فاصله ٥ روز بعد در سوم بهمن ماه در زوریخ ظریف و کری در حاشیه چهل و پنجمین اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس به مدت نیم ساعت گفت‌وگو کردند و سومین دور مذاکرات ایران و آمریکا در سطح معاونان نیز روزهای سوم و چهارم بهمن ماه برای اولین بار در شهر زوریخ سوئیس برگزار شد.
البته در همان هفته نیز رایزنی تلفنی بین سید عباس عراقچی و سرگئی ریابکوف معاونان وزرای خارجه ایران و روسیه انجام شد.
*استانبول
در زوریخ عنوان شد که قرار است هیأت مذاکره کننده ایرانی در آخر هفته با نمایندگان سه کشور اروپایی در ١+٥ به گفت‌وگو بپردازد. البته این بار رایزنی‌ها به استانبول منتقل شد و ایران و سه کشور اروپایی در سطح معاونان و کارشناسان پنجشنبه نهم بهمن ماه به مدت هشت ساعت و نیم در شهر استانبول به گفت‌وگو درباره راه‌حل جامع هستهای پرداختند و هیأت مذاکره کننده ایران و آلمان نیز رایزنی دوجانبه‌ای داشتند.
* مونیخ
در طی این مدت اخباری مطرح می‌شد مبنی بر اینکه قرار است دور بعدی مذاکرات ایران و ٦ کشور در سطح وزرای خارجه در حاشیه پنجاه و یکمین نشست امنیتی مونیخ در این شهر برگزار شود، البته رایزنی‌هایی در حاشیه این اجلاس بین ظریف و همتایان اروپایی و آمریکا انجام شد، ولی چین غایب این نشست بود. در همین راستا ظریف به همراه تیم مذاکره کننده ایرانی ١٧ بهمن ماه و برای شرکت در پنجاه و یکمین نشست امنیتی مونیخ راهی این شهر شد و از روز جمعه (١٧ بهمن ماه) دو بار با کری به مدت چهار ساعت به گفت‌وگوی هستهای پرداخت و در روزهای جمعه و شنبه ضمن دیدار و گفت‌وگو با فرانک والتر اشتاین مایر وزیر خارجه آلمان با سرگئی لاوروف، فیلیپ هاموند و لوران فابیوس وزرای خارجه روسیه، انگلستان و فرانسه نیز ملاقات و در خصوص مذاکرات هستهای و تحولات روابط دوجانبه بحث و تبادل نظر کرد.
مذاکره کننده ارشد هستهای ایران همچنین با فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز دیدار و گفت‌وگو کرد.
*تهران
وانگ یی وزیر خارجه چین نیز ٢٥ بهمن ماه به منظور دیدار و گفت‌وگو با ظریف و در پاسخ به دعوت رسمی وزیر خارجه ایران وارد تهران شد و ٢٦ بهمن ماه نیز مذاکراتی مفصل درباره برنامه هستهای با همتای ایرانی خود داشت و نماینده چین در گروه ١+٥ نیز به صورت جداگانه با سید عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای به گفت‌وگو پرداخت.
* ژنو
طرفین در مونیخ تأکید کردند که گفتوگوها ادامه خواهد یافت، ولی جزئیاتی درباره زمان و مکان منتشر نشد تا اینکه دو روز مانده به دور بعدی مذاکرات، اعلام شد که این بار هم گفتوگوها در شهر ژنو خواهد بود و جمعه اول اسفند ماه نیز باز این شهر میزبان رایزنی‌های ایران و آمریکا در سطح معاونان بود و ظریف و کری روزهای یکشنبه و دوشنبه (سوم و چهارم اسفند ماه) در این شهر با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند و برای اولین بار نیز علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا در این گفتوگوها حضور داشتند و البته رایزنی‌های دوجانبه‌ای نیز با یکدیگر داشتند. در این دور از گفتوگوها حسین فریدون دستیار ویژه رئیس جمهور کشورمان نیز حضور داشت.
نشست عمومی سیزدهمین دور مذاکرات جامع هستهای ایران و ١+٥ با حضور هیأت‌های مذاکره کننده ایران و ٦ کشور (آمریکا، فرانسه، روسیه، چین، انگلستان و آلمان) نیز چهارم اسفند ماه در سطح معاونان در دفتر نمایندگی اتحادیه اروپا در ژنو برگزار و حدود یک ساعت و نیم به طول انجامید.
ظریف در پایان این رایزنی‌ها به عراق سفر کرد و روز سه‌شنبه پنجم اسفند ماه نیز سید عباس عراقچی برای دیدار و گفت‌وگو با یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به وین سفر کرد و به مدت ٢ ساعت با آمانو درباره همکاری‌های ایران و آژانس به گفت‌وگو پرداخت و توافق شد هیأتی از آژانس به ریاست معاون آمانو ١٨ اسفند ماه به تهران سفر کند.
*مونترو
دور بعدی مذاکرات این بار در مونترو سوئیس برگزار شد و به همین منظور یازدهم اسفند ماه نیز ظریف و تیم مذاکره کننده هستهای ایران برای حضور در دور جدید رایزنی‌های هستهای راهی سوئیس شدند و ظریف در ابتدا به ژنو رفت و ضمن شرکت در بیست و هشتمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل با سرگئی لاوروف همتای روس خود نیز دیدار و درباره برنامه هستهای و همچنین مناسبات دوجانبه گفت‌وگو کرد و پس از آن راهی مونترو شد.
معاونان ظریف و کری نیز از بعدازظهر دوشنبه (١١ اسفند ماه) گفت‌وگوهایشان را با حضور صالحی و مونیز آغاز کردند و پس از آنکه وزرای خارجه ٢ کشور به مونترو آمدند، گفتوگوها نیز در سطح وزرا و با حضور صالحی و مونیز و معاونان برگزار شد.
رایزنی‌های فشرده هستهای در مونترو در راستای حصول توافق جامع هستهای چهار روز به طول انجامید و ١٤ اسفند ماه نیز چهاردهمین نشست عمومی ایران و ١+٥ نیز در این شهر برگزار و در پایان قرار شد دور بعدی رایزنی‌های هستهای ١٠ روز دیگر (٢٤ اسفند ماه) برگزار شود که یک هفته بعد اعلام شد این رایزنی‌ها در لوزان سوئیس خواهد بود. جان کری نیز پس از مونترو راهی ریاض شد و با ملک سلمان پادشاه عربستان و سعود الفیصل دیدار و آنها را در جریان روند مذاکرات قرار داد.
*لوزان یک
شهر لوزان از ٢٤ تا ٢٩ اسفند ماه به مدت ٦ روز میزبان آخرین دور رایزنی‌های ایران و آمریکا بود و البته روز سه‌شنبه ٢٥ اسفند ماه نیز نمایندگان سایر کشورهای عضو ١+٥ راهی لوزان شدند و دیدارهایی با هیأت مذاکره کننده ایران داشتند.
اولین روز گفتوگوها در لوزان بین صالحی و مونیز و با حضور معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا برگزار شد و پس از آن هم نشست در سه سطح صالحی و مونیز، معاونان و کارشناسان ادامه یافت.
قرار بود یکشنبه شب ظریف و کری با هم دیدار کنند که به دلیل ورود با تأخیر کری به لوزان و به پیشنهاد هیأت ایرانی، مذاکره به صبح دوشنبه موکول شد. ظریف و کری به همراه صالحی، مونیز، معاونان و اشمیت و فریدون به گفت‌وگو پرداختند که ٥ ساعت به طول انجامید و البته دقایق پایانی مذاکرات به گفت‌وگوی دوجانبه کری و ظریف انجامید.
بعدازظهر دوشنبه ٢٥ اسفندماه نیز ظریف به همراه عراقچی و روانچی به دعوت قبلی موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به بروکسل رفت و رایزنی دوجانبه با موگرینی داشت. در این دیدار آخرین تحولات مربوط به روند مذاکرات هستهای، روابط ایران و اتحادیه اروپا و تحولات منطقه مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت.
ظریف در این دیدار عنوان کرد: باید درباره راه‌حل‌ها صحبت، روی آنها توافق و سپس نگارش را آغاز کنیم و روی هیچ موضوعی توافق نخواهد شد؛ مگر اینکه روی تمام موضوعات توافق شود.
موگرینی هم گفت: همه باید تلاش کنند تا فاصله‌های موجود در مذاکرات را کاهش دهند و شخصاً در این زمینه تلاش می‌کنم.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران پس از آن با فیلیپ هاموند همتای انگلیسی خود به گفت‌وگو پرداخت و آخرین رایزنی، نشست چهارجانبه وزرای خارجه ایران، انگلستان، آلمان و فرانسه با حضور موگرینی بود.
ظریف سپس به لوزان بازگشت و مذاکرات از روز دوشنبه در سطوح مختلف ادامه یافت.
پنجشنبه شب اخباری شنیده شد در خصوص حضور وزرای خارجه سه کشور اروپایی در لوزان و البته عنوان شد که حضور وزرای خارجه روسیه و چین هنوز قطعی نشده و در عین حال گفته شد که حضور وزرا به معنای حصول توافق نیست و به منظور انجام رایزنی‌های بیشتر و اطلاع از روند گفت‌وگوهاست.
البته جمعه اعلام شد که وزرا به لوزان نمی‌آیند و قرار است کری به برلین برود و با سه وزیر اروپایی دیدار کند، ولی بعداً عنوان شد که لندن محل این گفتوگوها خواهد بود.
پیام نوروزی باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا به مردم ایران در آستانه نوروز واکنش ظریف را در پی داشت. اوباما در این پیام گفت: \"پیام من به شما ملت ایران این است که ما باید با هم با صدای بلند بر آینده‌ای که برای آن تلاش می‌کنیم پافشاری کنیم. امسال بهترین فرصت را در دهه‌ها برای تلاش برای آینده‌ای متفاوت میان دو کشور داریم. دستیابی به توافق هستهای در باز کردن درها به سوی آینده‌ای بهتر برای شما که چیزهای زیادی را به جهان ارائه کردید، سهم خواهد داشت.\"
ظریف هم صبح جمعه در واکنش به این پیام در صفحه توئیتر خود نوشت: \"مردم ایران تصمیم خود را گرفته‌اند، \"تعامل با عزت\". زمان آن رسیده که آمریکا و متحدانش انتخاب کنند \"فشار یا توافق.\"
پس از انتشار خبر درگذشت والده رئیس جمهور کشورمان در صبح جمعه هم جان کری، مونیز و شرمن با حضور در محل اقامت هیأت ایرانی در لوزان و دیدار با حسین فریدون دستیار ویژه رئیس جمهور، به وی تسلیت گفتند.
با اینکه برخی خبرها حاکی از آن بود که احتمالاً این دور از گفتوگوها تا یکشنبه به طول خواهد انجامید، ولی ظهر جمعه اعلام شد که این دور از گفتوگوها جمعه بعدازظهر برای انجام رایزنی‌های آمریکا و طرف‌های اروپایی پایان می‌یابد و دوباره چهارشنبه ٥ فروردین از سر گرفته می‌شود و آخرین دیدار روز پایانی مذاکرات لوزان، رایزنی ظریف و کری به همراه صالحی و مونیز و معاونان بود و پس از آن تیم مذاکره کننده ایرانی راهی تهران شد.
سیدعباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان بعدازظهر جمعه و قبل از نهمین دور رایزنی‌های ظریف و کری درباره مذاکرات لوزان گفت: طی چند روز گذشته مذاکرات بسیار جدی و فشرده‌ای بین هیئت‌های ایران و ١+٥ صورت گرفته و اکنون زمانی است که نیاز به رایزنی‌ها و هماهنگی‌های بیشتری وجود دارد؛ به همین منظور وزرای خارجه آمریکا و کشورهای اروپایی دیدار خواهند کرد.
اظهارات مقامات حاضر در مذاکرات لوزان در این چند روز حاکی از پیشرفت بود. ظریف هم اول فروردین ماه در صفحه فیس بوکش و در اولین پیام نوروزی نوشت: راه‌حل‌های مناسب فنی و سیاسی برای موضوعاتی که در گذشته غیر قابل حل بود، پیدا شده است. آمادگی ادامه مذاکره را داشتیم، ولی طرف‌های مقابل به زمان بیشتری برای هماهنگی نیاز داشتند.
وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرد: \"مذاکرات این دور، سخت و فشرده؛ اما مفید و راهگشا بود. به لطف خدا و با تلاش، نوآوری و همفکری مسئولان و کارشناسان وزارت امور خارجه، سازمان انرژی اتمی و دیگر دستگاه‌ها، راه‌حل‌های مناسب فنی و سیاسی برای موضوعاتی که غیرقابل حل می‌نمود، پیدا شده است.\"
ظریف ادامه داد: \"اعضای هیئت مذاکره کننده آمادگی داشتند که حتی در روزهای تعطیل نوروز نیز مذاکرات را برای نهایی کردن جزئیات راه حل‌ها ادامه دهند. ولی طرف‌های مذاکره ما به زمان بیشتری برای هماهنگی داخلی بین اعضای ١+٥ نیاز داشتند که در برخی موارد به دلیل تنوع منافع و گرایش‌های سیاسی و یا مسائل فردی و شخصیتی حتی از مذاکرات اصلی نیز حساس‌تر می‌شود.\"
وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرد: قرار است چهارشنبه برای ادامه و انشاءالله نهایی کردن جزئیات راه‌حل‌ها بازگردیم.
مقامات ایرانی همواره اعلام کرده‌اند که در صورت وجود اراده سیاسی در طرف مقابل حصول نتیجه ممکن است.
اعضای تیم مذاکره کننده ایرانی در اظهارنظرهای مختلف تأکید کرده‌اند که تلاش داریم که درباره موضوعات مختلف به راه‌حلی عاقلانه و عادلانه با کشورهای ١+٥ برسیم و آن را مکتوب کنیم و البته هر گونه توافقی باید بر سر همه موضوعات و شامل جزئیات و کلیات و یک مرحله‌ای باشد.
\"جان کری\" وزیر امور خارجه آمریکا نیز شنبه اول فروردین در نشست خبری در لوزان سوئیس گفت که پیشرفت‌های واقعی در مذاکره مستقیم با محمدجواد ظریف حاصل شده ولی آمریکا برای توافق، عجله‌ای ندارد.
کری هم شنبه بعدازظهر اول فروردین ماه ٩٤ به لندن رفت و با سه همتای اروپایی و موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار و در پایان بیانیه مشترکی صادر شد.
این بیانیه بر \"پیشرفت‌های محسوس\" در مذاکرات هستهای بین ایران و گروه ١+٥ تأکید کرد و افزود: هنوز موضوعات مهمی هستند که باید حل شوند.
*لوزان دو
دور جدید رایزنی‌های هستهای برای حصول راه‌حل جامع هستهای از چهارشنبه شب (پنجم فروردین) در سطح معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا آغاز شده و امروز نیز در این شهر در جریان است و احتمالاً تا یکشنبه ٩ فروردین به طول خواهد انجامید.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان پیش از ترک تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری صدا و سیما گفت: همواره گفته‌ایم گروه ١+ ٥ به ویژه طرف غربی این گروه باید تصمیم خود را بگیرند که آیا یک راه حل مبتنی بر مذاکره می‌خواهند یا می‌خواهند به فشار ادامه دهند؟
وی افزود: این دوره از مذاکرات بسیار حساس است به ویژه با توجه به اینکه به تاریخ‌هایی که از قبل برای رسیدن به چارچوب‌ها تعیین کرده بودیم، نزدیک شدیم.
وی گفت: در دور قبل توانستیم درباره راه‌حل‌های مختلف برای موضوعاتی که باقی مانده از قبیل غنی‌سازی، تحقیق و توسعه، فردو، رفع همه تحریم‌ها و برنامه زمان بندی و همچنین زمان اجرای این توافق‌ها بحث کنیم و توانستیم در مواردی هم به راه حل‌ها بسیار نزدیک شویم.
مذاکره کننده ارشد هستهای ایران همچنین عنوان کرد: احتمال اینکه در پایان هفته یا شنبه هفته آینده سایر وزرای گروه ١+٥ به مذاکرات بپیوندند کاملاً وجود دارد.
وزارت خارجه فرانسه امروز اعلام کرد که لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه روز شنبه برای شرکت در مذاکرات هستهای، به شهر لوزان سوئیس سفر خواهد کرد.
ظریف گفت: این آمادگی را داریم که به استقبال موضوعات برویم و موضوعات را با اراده سیاسی که در جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به راه حل وجود دارد، حل کنیم.
برگرفته از خبرگزاری فارس
اوایل شهریورماه سال ١٣٩٢ بود که وزرای خارجه ایران و ٦ کشور (آلمان، فرانسه، روسیه، چین، انگلستان و آمریکا) به همراه کاترین اشتون مسئول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حاشیه شصت و هشتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک توافق کردند که به منظور حل موضوع هستهای ایران مذاکره کنند و پس از آن بود که میز این مذاکرات در شهر ژنو چیده شد.
رایزنی‌ها برای حل این موضوع که به گفته محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران بحران غیر ضروری بود، با پیشنهاد ایران به گروه ١+٥ مبنی بر \"پایانی بر یک بحران غیرضروری، آغازی برای افق‌های جدید\" در شهر ژنو آغاز و سه بار این شهر میزبان این گفتوگوها بود و در حالی که قرار بود در ژنو ٢ توافقی در این زمینه حاصل شود، ولی به دلیل زیاده‌خواهی‌های فرانسه و با وجود اینکه وزرای خارجه ٦ کشور به ژنو آمده بودند تا کار را یکسره کنند، ولی همه به پایتخت‌ها بازگشتند و اعلام شد که دوباره به ژنو برمی‌گردند و در نهایت در ساعت سه بامداد روز یکشنبه سوم آذر ماه آن هم بعد از پنج روز مذاکره نفس گیر توافق ژنو با عنوان \"برنامه اقدام مشترک Joint Plan of Action\" حاصل شد و ظریف در نشستی خبری در پایان این توافق، آمادگی ایران را برای گفت‌وگو درباره گام پایانی توافقنامه ژنو اعلام کرد.
در مقدمه توافق ژنو (برنامه اقدام مشترک) آمد: هدف این مذاکرات رسیدن به یک راه‌حل جامع مورد توافق و بلند مدت است به نحوی که تضمین کند برنامه هستهای ایران کاملاً صلح آمیز باقی خواهد ماند. ایران اعلام می‌کند تحت هیچ شرایطی به دنبال دستیابی یا گسترش سلاح هستهای نیست. راه‌حل جامع مذکور مبتنی بر این اقدامات اولیه بوده و به یک گام نهایی منجر خواهد شد که دوره زمانی آن مورد توافق قرار گرفته و به رفع نگرانی‌ها می‌انجامد. این راه‌حل جامع، ایران را قادر می سازد تا به طور کامل از حقوق خود در بهره گیری از انرژی هستهای برای اهداف صلح‌آمیز بر اساس مواد مرتبط در معاهده منع گسترش سلاح‌های هستهای و با رعایت تعهدات خود بر طبق معاهده از آن برخوردار شود.
این راه حل جامع متضمن یک برنامه غنی سازی با تعریف مشترک و محدودیت‌های عملی و اقدامات شفاف ساز به منظور تضمین ماهیت صلح آمیز برنامه هستهای می‌باشد. این راه حل جامع به مثابه یک مجموعه منسجم خواهد بود که هیچ بخشی از آن مورد توافق قرار نمی‌گیرد مگر آنکه در مورد تمامی بخش‌های آن توافق حاصل شود. این راه‌حل جامع شامل یک فرایند متقابل و قدم به قدم می‌باشد و به رفع همه جانبه تمامی تحریم‌های شورای امنیت، تحریم‌های چندجانبه و تحریم‌های ملی مربوط به برنامه هستهای ایران می‌انجامد.
در این توافقنامه اعلام شد که گام اول دارای دوره زمانی شش ماهه خواهد بود و با توافق متقابل قابل تمدید می‌باشد. در این دوره همه اعضاء، با حسن نیت، در جهت حفظ فضای سازنده در مذاکرات فعالیت خواهند کرد.
پس از آنکه این توافقنامه در سی ام دی‌ماه سال ١٣٩٢ وارد مرحله اجرا شد، کلید رایزنی‌ها برای حصول توافق جامع هستهای در شهر وین زده شد و اولین دور این گفتوگوها ٢٩ بهمن‌ماه همان سال به مدت سه روز در وین برگزار و این شهر هفت بار دیگر نیز میزبان این گفتوگوها بود. در مجموع ایران و ٦ کشور ١٠ دور درباره راه‌حل جامع هستهای به گفت‌وگو نشستند که یک دور از این گفتوگوها در نیویورک و در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل و یک دور نیز در شهر مسقط پایتخت عمان برگزار شد.
در پنجمین دور مذاکرات که از ٢٧ خرداد ١٣٩٣ در وین برگزار شد کار نگارش متن پیش‌نویس توافقنامه جامع هستهای (برنامه جامع اقدام مشترک) آغاز شد و ظریف در پایان این مذاکرات اعلام کرد: در این دور از مذاکرات وارد مرحله نگارش شدیم. البته هنوز نمی‌توانیم بگوییم متن مشترکی وجود دارد. در بعضی موارد ممکن است روی قسمت‌هایی از متن توافق وجود داشته باشد، اما در بسیاری از موارد، اختلاف نظر هم در مورد محتوا و هم در مورد نحوه نگارش وجود دارد. ما در موضوعات اساسی هنوز به تفاهم نرسیدیم، در برخی موارد می‌توانیم زمینه‌هایی برای دستیابی به تفاهم ببینیم.
در ششمین دور مذاکرات که در تیرماه ٩٣ در وین برگزار شد بعد از حدود دو هفته رایزنی طرفین به این نتیجه رسیدند که به دلیل اختلافات موجود حصول توافق امکانپذیر نیست و رایزنی‌ها به منظور تمدید مذاکرات و شرایط و زمان آن آغاز شد و با رایزنی ظریف و اشتون آغاز و به رایزنی چندین ساعته ایران و آمریکا انجامید و در ساعت ٣٠ دقیقه بامداد شنبه ٢٨ تیرماه به وقت محلی اعلام شد که مذاکرات برای چهار ماه (٣ آذر ماه ٩٣) تمدید شد. دور هفتم مذاکرات جامع هستهای در نیویورک و دور هشتم در عمان برگزار و شهر وین هم میزبان دور دهم مذاکرات بود که در این مذاکرات هم به دلیل اختلافات موجود توافقی حاصل نشد و سوم آذرماه (زمان ضرب الاجل چهار ماهه توافق ژنو) طرفین توافقنامه ژنو را برای هفت ماه (نهم تیر ١٣٩٤) تمدید کرده و البته تأکید کردند که همه تلاش خود را صورت خواهند داد تا ظرف چهار ماه مذاکرات به نتیجه برسد.
در بیانیه‌ای که توسط ظریف و اشتون در سوم آذر ماه قرائت شد، آمده است: \"ما و وزرای خارجه کشورهای ١+٥، توافق کرده‌ایم که تلاش‌های دیپلماتیک خود را ادامه دهیم. تصمیم گرفته‌ایم که مفاد برنامه اقدام مشترک را تا نهم تیر ماه سال ١٣٩٤ تمدید کنیم تا امکان مذاکرات بیشتر فراهم شود. ما قصد داریم که با استفاده از شتاب ایجاد شده کنونی، مذاکرات را در کوتاه‌ترین زمان ممکن حداکثر طی چهار ماه نهایی کنیم و در صورت ضرورت از زمان باقی‌مانده تا نهم تیر ماه به منظور نهایی کردن هرگونه تعهدات کار فنی و یا نگارشی احتمالی باقی مانده استفاده کنیم. ایران و کشورهای ١+٥ مجدداً تاکید می‌کنند که کماکان تعهدات خود در برنامه اقدام مشترک را به صورت موثر و به موقع اجرا خواهند کرد.\"
پس از آن بود که رایزنی‌هایی در شهرهای ژنو، زوریخ، استانبول، مونیخ، مونترو و لوزان برگزار و وزیر خارجه چین در سفر به تهران با ظریف در خصوص برنامه هستهای به گفت‌وگو پرداخت.
نگاهی کوتاه به رایزنی‌ها پس از تمدید هفت ماهه توافقنامه ژنو
* ژنو یک
اولین دور مذاکرات درباره راه‌حل جامع هستهای پس از تمدید هفت ماهه توافقنامه ژنو از ٢٤ آذر ماه به مدت سه روز در شهر ژنو برگزار شد.
تیم مذاکره کننده ایرانی به ریاست سیدعباس عراقچی بامداد دوشنبه ٢٤ آذر به منظور شرکت در این مذاکرات و انجام رایزنی‌ها در راستای حصول توافق جامع راهی ژنو شد و طی روزهای دوشنبه و سه‌شنبه ٢٤ و ٢٥ آذر ماه تیم مذاکره کننده ایرانی با هیأت آمریکایی طی سه دور و جمعاً ١٢ ساعت در سطح معاونان و کارشناسان به گفت‌وگو پرداخت و آنگونه که سید عباس عراقچی اعلام کرد مذاکرات مفصلی درباره همه موضوعات انجام شد.
هیأت ایرانی همچنین در ادامه رایزنی‌ها با هیأت‌های ١+٥ در ٢٥ آذر ماه به مدت ٢ ساعت با هیأت فرانسوی به ریاست \"نیکلای دوریویر\" به گفت‌وگو پرداخت و یازدهمین نشست عمومی ایران و ١+٥ نیز ٢٦ آذر ماه در این شهر برگزار شد.
تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان همچنین با نمایندگان روسیه و چین در گروه ١+٥ به صورت دوجانبه به رایزنی پرداخت و پس از آن در نشستی چهارجانبه با سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلستان) به گفت‌وگو پرداخت.
* ژنو دو
دومین رایزنی‌های هستهای پس از تمدید هفت ماهه توافقنامه ژنو باز هم در شهر ژنو برگزار شد و البته این بار در سطحی بالاتر بین محمدجواد ظریف و جان کری و البته بین ظریف و وزرای خارجه آلمان و فرانسه و همچنین مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا. محمدجواد ظریف بدین منظور در رأس تیم مذاکره کننده هستهای روز چهارشنبه ٢٤ دی ماه وارد شهر ژنو شد و در همان روز گفت‌وگوهای فشرده هشت ساعته‌ای را در چند نوبت به همراه معاونانش با جان کری داشت.
مذاکره کننده ارشد هستهای کشورمان پنجشنبه ژنو را به مقصد برلین ترک کرد و در آنجا با فرانک والتر اشتاین مایر همتای آلمانی در خصوص مناسبات دوجانبه و تحولات مرتبط با مذاکرات هستهای به گفت‌وگو نشست. وزرای امور خارجه ایران و آلمان در این دیدار بر لزوم دسترسی هر چه سریعتر به توافق جامع با لحاظ کردن ملاحظات و نقطه نظرات اساسی دو طرف تاکید کردند.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران سپس راهی بروکسل شد و با فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار و گفت‌وگو کرد و روز جمعه هم به پاریس رفت و قبل از دیدار با لوران فابیوس همتای فرانسوی، گفت‌وگویی یک ساعته با جان کری که در پاریس به سر می‌برد انجام داد و سپس با فابیوس دیدار کرد و مجدداً به ژنو بازگشت.
وزیر خارجه ایران در پاریس اعلام کرده بود که در ژنو گفت‌وگوی تلفنی با همتایان خود در ١+٥ خواهد داشت که در همین راستا با فیلیپ هاموند وزیر خارجه انگلیس به رایزنی تلفنی در خصوص آخرین تحولات هستهای پرداخت.
معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا و کارشناسان دو طرف نیز به رایزنی در طی این چند روز پرداختند و معاونان ظریف همچنین با هلگا اشمیت معاون فدریکا موگرینی دیدار و گفت‌وگو کردند و با سرگئی ریابکوف نماینده روسیه در گروه ١+٥ به رایزنی پرداختند.
نشست عمومی دوازدهمین دور مذاکرات ایران و ١+٥ درباره راه‌حل جامع هستهای نیز ٢٨ دی ماه در سطح معاونان و در شهر ژنو برگزار شد.
*زوریخ
به فاصله ٥ روز بعد در سوم بهمن ماه در زوریخ ظریف و کری در حاشیه چهل و پنجمین اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس به مدت نیم ساعت گفت‌وگو کردند و سومین دور مذاکرات ایران و آمریکا در سطح معاونان نیز روزهای سوم و چهارم بهمن ماه برای اولین بار در شهر زوریخ سوئیس برگزار شد.
البته در همان هفته نیز رایزنی تلفنی بین سید عباس عراقچی و سرگئی ریابکوف معاونان وزرای خارجه ایران و روسیه انجام شد.
*استانبول
در زوریخ عنوان شد که قرار است هیأت مذاکره کننده ایرانی در آخر هفته با نمایندگان سه کشور اروپایی در ١+٥ به گفت‌وگو بپردازد. البته این بار رایزنی‌ها به استانبول منتقل شد و ایران و سه کشور اروپایی در سطح معاونان و کارشناسان پنجشنبه نهم بهمن ماه به مدت هشت ساعت و نیم در شهر استانبول به گفت‌وگو درباره راه‌حل جامع هستهای پرداختند و هیأت مذاکره کننده ایران و آلمان نیز رایزنی دوجانبه‌ای داشتند.
* مونیخ
در طی این مدت اخباری مطرح می‌شد مبنی بر اینکه قرار است دور بعدی مذاکرات ایران و ٦ کشور در سطح وزرای خارجه در حاشیه پنجاه و یکمین نشست امنیتی مونیخ در این شهر برگزار شود، البته رایزنی‌هایی در حاشیه این اجلاس بین ظریف و همتایان اروپایی و آمریکا انجام شد، ولی چین غایب این نشست بود. در همین راستا ظریف به همراه تیم مذاکره کننده ایرانی ١٧ بهمن ماه و برای شرکت در پنجاه و یکمین نشست امنیتی مونیخ راهی این شهر شد و از روز جمعه (١٧ بهمن ماه) دو بار با کری به مدت چهار ساعت به گفت‌وگوی هستهای پرداخت و در روزهای جمعه و شنبه ضمن دیدار و گفت‌وگو با فرانک والتر اشتاین مایر وزیر خارجه آلمان با سرگئی لاوروف، فیلیپ هاموند و لوران فابیوس وزرای خارجه روسیه، انگلستان و فرانسه نیز ملاقات و در خصوص مذاکرات هستهای و تحولات روابط دوجانبه بحث و تبادل نظر کرد.
مذاکره کننده ارشد هستهای ایران همچنین با فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز دیدار و گفت‌وگو کرد.
*تهران
وانگ یی وزیر خارجه چین نیز ٢٥ بهمن ماه به منظور دیدار و گفت‌وگو با ظریف و در پاسخ به دعوت رسمی وزیر خارجه ایران وارد تهران شد و ٢٦ بهمن ماه نیز مذاکراتی مفصل درباره برنامه هستهای با همتای ایرانی خود داشت و نماینده چین در گروه ١+٥ نیز به صورت جداگانه با سید عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای به گفت‌وگو پرداخت.
* ژنو
طرفین در مونیخ تأکید کردند که گفتوگوها ادامه خواهد یافت، ولی جزئیاتی درباره زمان و مکان منتشر نشد تا اینکه دو روز مانده به دور بعدی مذاکرات، اعلام شد که این بار هم گفتوگوها در شهر ژنو خواهد بود و جمعه اول اسفند ماه نیز باز این شهر میزبان رایزنی‌های ایران و آمریکا در سطح معاونان بود و ظریف و کری روزهای یکشنبه و دوشنبه (سوم و چهارم اسفند ماه) در این شهر با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند و برای اولین بار نیز علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا در این گفتوگوها حضور داشتند و البته رایزنی‌های دوجانبه‌ای نیز با یکدیگر داشتند. در این دور از گفتوگوها حسین فریدون دستیار ویژه رئیس جمهور کشورمان نیز حضور داشت.
نشست عمومی سیزدهمین دور مذاکرات جامع هستهای ایران و ١+٥ با حضور هیأت‌های مذاکره کننده ایران و ٦ کشور (آمریکا، فرانسه، روسیه، چین، انگلستان و آلمان) نیز چهارم اسفند ماه در سطح معاونان در دفتر نمایندگی اتحادیه اروپا در ژنو برگزار و حدود یک ساعت و نیم به طول انجامید.
ظریف در پایان این رایزنی‌ها به عراق سفر کرد و روز سه‌شنبه پنجم اسفند ماه نیز سید عباس عراقچی برای دیدار و گفت‌وگو با یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به وین سفر کرد و به مدت ٢ ساعت با آمانو درباره همکاری‌های ایران و آژانس به گفت‌وگو پرداخت و توافق شد هیأتی از آژانس به ریاست معاون آمانو ١٨ اسفند ماه به تهران سفر کند.
*مونترو
دور بعدی مذاکرات این بار در مونترو سوئیس برگزار شد و به همین منظور یازدهم اسفند ماه نیز ظریف و تیم مذاکره کننده هستهای ایران برای حضور در دور جدید رایزنی‌های هستهای راهی سوئیس شدند و ظریف در ابتدا به ژنو رفت و ضمن شرکت در بیست و هشتمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل با سرگئی لاوروف همتای روس خود نیز دیدار و درباره برنامه هستهای و همچنین مناسبات دوجانبه گفت‌وگو کرد و پس از آن راهی مونترو شد.
معاونان ظریف و کری نیز از بعدازظهر دوشنبه (١١ اسفند ماه) گفت‌وگوهایشان را با حضور صالحی و مونیز آغاز کردند و پس از آنکه وزرای خارجه ٢ کشور به مونترو آمدند، گفتوگوها نیز در سطح وزرا و با حضور صالحی و مونیز و معاونان برگزار شد.
رایزنی‌های فشرده هستهای در مونترو در راستای حصول توافق جامع هستهای چهار روز به طول انجامید و ١٤ اسفند ماه نیز چهاردهمین نشست عمومی ایران و ١+٥ نیز در این شهر برگزار و در پایان قرار شد دور بعدی رایزنی‌های هستهای ١٠ روز دیگر (٢٤ اسفند ماه) برگزار شود که یک هفته بعد اعلام شد این رایزنی‌ها در لوزان سوئیس خواهد بود. جان کری نیز پس از مونترو راهی ریاض شد و با ملک سلمان پادشاه عربستان و سعود الفیصل دیدار و آنها را در جریان روند مذاکرات قرار داد.
*لوزان یک
شهر لوزان از ٢٤ تا ٢٩ اسفند ماه به مدت ٦ روز میزبان آخرین دور رایزنی‌های ایران و آمریکا بود و البته روز سه‌شنبه ٢٥ اسفند ماه نیز نمایندگان سایر کشورهای عضو ١+٥ راهی لوزان شدند و دیدارهایی با هیأت مذاکره کننده ایران داشتند.
اولین روز گفتوگوها در لوزان بین صالحی و مونیز و با حضور معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا برگزار شد و پس از آن هم نشست در سه سطح صالحی و مونیز، معاونان و کارشناسان ادامه یافت.
قرار بود یکشنبه شب ظریف و کری با هم دیدار کنند که به دلیل ورود با تأخیر کری به لوزان و به پیشنهاد هیأت ایرانی، مذاکره به صبح دوشنبه موکول شد. ظریف و کری به همراه صالحی، مونیز، معاونان و اشمیت و فریدون به گفت‌وگو پرداختند که ٥ ساعت به طول انجامید و البته دقایق پایانی مذاکرات به گفت‌وگوی دوجانبه کری و ظریف انجامید.
بعدازظهر دوشنبه ٢٥ اسفندماه نیز ظریف به همراه عراقچی و روانچی به دعوت قبلی موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به بروکسل رفت و رایزنی دوجانبه با موگرینی داشت. در این دیدار آخرین تحولات مربوط به روند مذاکرات هستهای، روابط ایران و اتحادیه اروپا و تحولات منطقه مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت.
ظریف در این دیدار عنوان کرد: باید درباره راه‌حل‌ها صحبت، روی آنها توافق و سپس نگارش را آغاز کنیم و روی هیچ موضوعی توافق نخواهد شد؛ مگر اینکه روی تمام موضوعات توافق شود.
موگرینی هم گفت: همه باید تلاش کنند تا فاصله‌های موجود در مذاکرات را کاهش دهند و شخصاً در این زمینه تلاش می‌کنم.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران پس از آن با فیلیپ هاموند همتای انگلیسی خود به گفت‌وگو پرداخت و آخرین رایزنی، نشست چهارجانبه وزرای خارجه ایران، انگلستان، آلمان و فرانسه با حضور موگرینی بود.
ظریف سپس به لوزان بازگشت و مذاکرات از روز دوشنبه در سطوح مختلف ادامه یافت.
پنجشنبه شب اخباری شنیده شد در خصوص حضور وزرای خارجه سه کشور اروپایی در لوزان و البته عنوان شد که حضور وزرای خارجه روسیه و چین هنوز قطعی نشده و در عین حال گفته شد که حضور وزرا به معنای حصول توافق نیست و به منظور انجام رایزنی‌های بیشتر و اطلاع از روند گفت‌وگوهاست.
البته جمعه اعلام شد که وزرا به لوزان نمی‌آیند و قرار است کری به برلین برود و با سه وزیر اروپایی دیدار کند، ولی بعداً عنوان شد که لندن محل این گفتوگوها خواهد بود.
پیام نوروزی باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا به مردم ایران در آستانه نوروز واکنش ظریف را در پی داشت. اوباما در این پیام گفت: \"پیام من به شما ملت ایران این است که ما باید با هم با صدای بلند بر آینده‌ای که برای آن تلاش می‌کنیم پافشاری کنیم. امسال بهترین فرصت را در دهه‌ها برای تلاش برای آینده‌ای متفاوت میان دو کشور داریم. دستیابی به توافق هستهای در باز کردن درها به سوی آینده‌ای بهتر برای شما که چیزهای زیادی را به جهان ارائه کردید، سهم خواهد داشت.\"
ظریف هم صبح جمعه در واکنش به این پیام در صفحه توئیتر خود نوشت: \"مردم ایران تصمیم خود را گرفته‌اند، \"تعامل با عزت\". زمان آن رسیده که آمریکا و متحدانش انتخاب کنند \"فشار یا توافق.\"
پس از انتشار خبر درگذشت والده رئیس جمهور کشورمان در صبح جمعه هم جان کری، مونیز و شرمن با حضور در محل اقامت هیأت ایرانی در لوزان و دیدار با حسین فریدون دستیار ویژه رئیس جمهور، به وی تسلیت گفتند.
با اینکه برخی خبرها حاکی از آن بود که احتمالاً این دور از گفتوگوها تا یکشنبه به طول خواهد انجامید، ولی ظهر جمعه اعلام شد که این دور از گفتوگوها جمعه بعدازظهر برای انجام رایزنی‌های آمریکا و طرف‌های اروپایی پایان می‌یابد و دوباره چهارشنبه ٥ فروردین از سر گرفته می‌شود و آخرین دیدار روز پایانی مذاکرات لوزان، رایزنی ظریف و کری به همراه صالحی و مونیز و معاونان بود و پس از آن تیم مذاکره کننده ایرانی راهی تهران شد.
سیدعباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان بعدازظهر جمعه و قبل از نهمین دور رایزنی‌های ظریف و کری درباره مذاکرات لوزان گفت: طی چند روز گذشته مذاکرات بسیار جدی و فشرده‌ای بین هیئت‌های ایران و ١+٥ صورت گرفته و اکنون زمانی است که نیاز به رایزنی‌ها و هماهنگی‌های بیشتری وجود دارد؛ به همین منظور وزرای خارجه آمریکا و کشورهای اروپایی دیدار خواهند کرد.
اظهارات مقامات حاضر در مذاکرات لوزان در این چند روز حاکی از پیشرفت بود. ظریف هم اول فروردین ماه در صفحه فیس بوکش و در اولین پیام نوروزی نوشت: راه‌حل‌های مناسب فنی و سیاسی برای موضوعاتی که در گذشته غیر قابل حل بود، پیدا شده است. آمادگی ادامه مذاکره را داشتیم، ولی طرف‌های مقابل به زمان بیشتری برای هماهنگی نیاز داشتند.
وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرد: \"مذاکرات این دور، سخت و فشرده؛ اما مفید و راهگشا بود. به لطف خدا و با تلاش، نوآوری و همفکری مسئولان و کارشناسان وزارت امور خارجه، سازمان انرژی اتمی و دیگر دستگاه‌ها، راه‌حل‌های مناسب فنی و سیاسی برای موضوعاتی که غیرقابل حل می‌نمود، پیدا شده است.\"
ظریف ادامه داد: \"اعضای هیئت مذاکره کننده آمادگی داشتند که حتی در روزهای تعطیل نوروز نیز مذاکرات را برای نهایی کردن جزئیات راه حل‌ها ادامه دهند. ولی طرف‌های مذاکره ما به زمان بیشتری برای هماهنگی داخلی بین اعضای ١+٥ نیاز داشتند که در برخی موارد به دلیل تنوع منافع و گرایش‌های سیاسی و یا مسائل فردی و شخصیتی حتی از مذاکرات اصلی نیز حساس‌تر می‌شود.\"
وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرد: قرار است چهارشنبه برای ادامه و انشاءالله نهایی کردن جزئیات راه‌حل‌ها بازگردیم.
مقامات ایرانی همواره اعلام کرده‌اند که در صورت وجود اراده سیاسی در طرف مقابل حصول نتیجه ممکن است.
اعضای تیم مذاکره کننده ایرانی در اظهارنظرهای مختلف تأکید کرده‌اند که تلاش داریم که درباره موضوعات مختلف به راه‌حلی عاقلانه و عادلانه با کشورهای ١+٥ برسیم و آن را مکتوب کنیم و البته هر گونه توافقی باید بر سر همه موضوعات و شامل جزئیات و کلیات و یک مرحله‌ای باشد.
\"جان کری\" وزیر امور خارجه آمریکا نیز شنبه اول فروردین در نشست خبری در لوزان سوئیس گفت که پیشرفت‌های واقعی در مذاکره مستقیم با محمدجواد ظریف حاصل شده ولی آمریکا برای توافق، عجله‌ای ندارد.
کری هم شنبه بعدازظهر اول فروردین ماه ٩٤ به لندن رفت و با سه همتای اروپایی و موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار و در پایان بیانیه مشترکی صادر شد.
این بیانیه بر \"پیشرفت‌های محسوس\" در مذاکرات هستهای بین ایران و گروه ١+٥ تأکید کرد و افزود: هنوز موضوعات مهمی هستند که باید حل شوند.
*لوزان دو
دور جدید رایزنی‌های هستهای برای حصول راه‌حل جامع هستهای از چهارشنبه شب (پنجم فروردین) در سطح معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا آغاز شده و امروز نیز در این شهر در جریان است و احتمالاً تا یکشنبه ٩ فروردین به طول خواهد انجامید.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان پیش از ترک تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری صدا و سیما گفت: همواره گفته‌ایم گروه ١+ ٥ به ویژه طرف غربی این گروه باید تصمیم خود را بگیرند که آیا یک راه حل مبتنی بر مذاکره می‌خواهند یا می‌خواهند به فشار ادامه دهند؟
وی افزود: این دوره از مذاکرات بسیار حساس است به ویژه با توجه به اینکه به تاریخ‌هایی که از قبل برای رسیدن به چارچوب‌ها تعیین کرده بودیم، نزدیک شدیم.
وی گفت: در دور قبل توانستیم درباره راه‌حل‌های مختلف برای موضوعاتی که باقی مانده از قبیل غنی‌سازی، تحقیق و توسعه، فردو، رفع همه تحریم‌ها و برنامه زمان بندی و همچنین زمان اجرای این توافق‌ها بحث کنیم و توانستیم در مواردی هم به راه حل‌ها بسیار نزدیک شویم.
مذاکره کننده ارشد هستهای ایران همچنین عنوان کرد: احتمال اینکه در پایان هفته یا شنبه هفته آینده سایر وزرای گروه ١+٥ به مذاکرات بپیوندند کاملاً وجود دارد.
وزارت خارجه فرانسه امروز اعلام کرد که لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه روز شنبه برای شرکت در مذاکرات هستهای، به شهر لوزان سوئیس سفر خواهد کرد.
ظریف گفت: این آمادگی را داریم که به استقبال موضوعات برویم و موضوعات را با اراده سیاسی که در جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به راه حل وجود دارد، حل کنیم.
برگرفته از خبرگزاری فارس
