گزارش/ نفت، اختلافات اربیل و بغداد را عمیق‌تر می‌کند

21:53 - 5 خرداد 1393
آژانس کُردپا: صدور نفت، وضعیت اقلیم کُردستان در خاورمیانه را از منظر سیاسی ـ دیپلماسی و اقتصادی با تحولات جدید و همزمان کشمکش با دولت مرکزی بغداد روبرو خواهد کرد.

به گزارش آژانس خبررسانی کُردپا، برای نخستین بار حکومت اقلیم کُردستان عراق به صورت مستقل و از طریق خط لوله‌، نفت استخراجی در میدان نفتی کُردستان را به کشورهای منطقه و جهان صادر کرد و متعاقب آن نیز دولت مرکزی عراق به اتاق بازرگانی بین‌المللی، که مقرش در پاریس شکایت نمود.

حکومت اقلیم کُردستان روز جمعه، دوم خردادماه  دربیانیه‌ای اعلام کرد  که اولین محموله نفت این منطقه به میزان بیش از یک میلیون بشکه که از طریق خطوط لوله نفت به بندرجیحان ترکیه انتقال یافته بود، پنج شنبه شب به بازارهای اروپایی فروخته شده است.

دولت مرکزی بغداد از شرکت \"بوتاش\" و دولت ترکیه به سبب نقض موافقتنامه خط لوله عراق-ترکیه شکایت کرده است.

تانر ییلدیز، وزیر انرژی ترکیه، ضمن تایید خبر اعزام محموله نفتی گفته است، حکومت اقلیم کُردستان میزان دو میلیون و پانصد هزار بشکه نفت در بندر جیحان دارد.

حکومت اقلیم کُردستان توجیه صدور نفت به بنادر جهانی را \"فشار و تهدیدات دولت مرکزی عراق و قطع بودجه سال جاری اقلیم کُردستان\" که ١٧% را شامل می‌گردد، اعلام کرد.

قطع بودجه ١٧درصدی از اقلیم کُردستان، مشکلات فراوانی را برای حکومت اربیل در پرداخت دستمزد کارکنان دولتی و حتی پروژه‌های عمرانی درپی داشته است. بودجه عراق برای سال جاری میلادی، ١٥٠ میلیارد دلار می‌باشد.

گذشته مشکلات

\"20163.jpg\"
اقلیم کُردستان در سال ٢٠٠٩ به طور مستقل نفت استخراجی در میادین سه استان دهوک، سلیمانیه و اربیل را از طریق خط لوله و با اطلاع کامل حکومت مرکزی عراق صادر کرد. اما این صدور نفت دیری نپایید که با مخالفت دولت مرکزی قطع شد و اقلیم کُردستان از ابتدای سال جاری میلادی رسما خط لوله جدی افتتاح نمود.

این مشکلات پیشتر نیز میان اربیل و بغداد بر سر مسائلی نظیر وزارت پیشمرگه، ماده ١٤٠، برکناری فرماندهان کُرد در ارتش عراق و نیز لشکرکشی نیروهای زمینی به منطقه مناقشه‌برانگیز استان کرکروک و موصل به اوج خود رسیدند و هر بار به صورت موقتا حل و فصل گردیدند.

تأثیر سیاست نفتی حکومت اقلیم بر آینده سیاسی عراق

\"20164.jpg\"
فشارهای حکومت مرکزی به ویژه نوری مالکی بر حکومت اقلیم کُردستان و نیز تقویت موضع کُردها در انتخابات پارلمانی، آنان را به فکر تغییر نوری مالکی و جایگزینی وی با فرد دیگری از میان شیعیان کرده است. در فردای انتخابات، سه لیست پیروز شیعیان با سفر به ایران و تأکید بر تشکیل کابینه توسط نوری مالکی، کُردها را به بازبینی سیاست در قبال مالکی و دولت آینده وادار کرده است.

نوری مالکی، نخست وزیر کنونی عراق در انتخابات یک ماه قبل توانست ٩٢ کُرسی پارلمان از مجموع ٣٢٨ را کسب نماید که به تنهایی قادر به تشکیل کابینه بدون حضور کُردها نخواهد بود.

به اعتقاد کارشناسان سیاسی، ادامه مخالفت دولت مرکزی با فروش نفت اقلیم و نیز قطع بودجه می‌تواند کُردها را از حمایت نوری مالکی برای تشکیل کابینه منصرف کند.

استراتژی نفت در اقلیم کُردستان

\"20165.jpg\"
حکومت اقلیم کُردستان به ویژه مسعود بارزانی بارها پایبندی خود را به قانون عراق فدرال اعلام کرده و دولت مرکزی را به نقض قانون اساسی متهم کرده است.

طبق یک نظرسنجی که در میان شهروندان اقلیم کُردستان عراق انجام گرفته است بسیاری از پرسش‌شوندگان از صدور نفت حمایت و پشتیبانی کرده‌اند اما همزمان خواستار تدوین سیاست شفاف اقلیم کُردستان در صدور نفت و تعیین استراتژی مشخص هستند.

به گفته‌ی دکتر محمود عثمان، عضو کُرد پارلمان عراق، صدور نفت اقلیم کُردستان موجب افزایش فشارها و تهدیدات گردیده و کشورهای منطقه این اقدام اربیل را مقدمات استقلال کُردستان از عراق تفسیر می‌کنند.

طبق توافق های آنکارا و اربیل در زمینه انتقال نفت و گاز، درآمد حاصل از این فروش در بانک \"هالک\" ترکیه ذخیره خواهد شد و حدود ٥% آن به غرامت‌های بین‌المللی عراق اختصاص داده می‌شود تا تعهدات این کشور در قبال سازمان ملل انجام پذیرد.

در تازه‌ترین برآوردها، ذخایر نفتی اقلیم کُردستان عراق بدون احتساب استان نفت‌خیز کرکوک بالغ بر بیش از٦٠ میلیارد بشکه اعلام کردند.

دولت اقلیم کُردستان تاکنون ٥٢ قرارداد نفتی و گازی با ٢٧ شرکت خارجی از ٢٧ کشور مختلف امضاء کرده است.

صفین دزیی، سخنگوی حکومت اقلیم کُردستان در هفته‌های گذشته از صادرات نفت اقلیم به بندر جیحان ترکیه به مرز ١٠ میلیون بشکه تا اواخر سال جاری میلادی خبر داده بود.