چاه‌های عمیق، دشت دهگلان( له‌یلاخ)، مرگ تدریجی زندگی و فاجعه نابخشودنی
19:04 - 29 بهمن 1393
Unknown Author
مهندس احمد گرگه‌ای
مقدمه
: همواره همه ما جمله زیبا به رنگ زندگی و جنب وجوش و حرکت و سر سبزی، (آب و آبادانی ) را شنیده‌ایم و اما بحث چاه‌های عمیق و نیمه عمیق در دشت‌های شرق استان درشهرستان‌های قروه، دهگلان حکایتی مرگ بار و فاجعه‌ای در راستای نابودی آبهای زیر زمینی و به تبع آن آبادانی روستاها می‌باشد. دردهه دوم بعد از انقلاب که توسعه اقتصادی یکی از شاخص‌های دولت آن دوره بود قطعاً یکی از محورهای توسعه کشاورزی و تولیدات محصولات کشاورزی بوده است. ارگان‌ها وادارات مربوطه استان امور آب اقدام به دادن مجوز حفر چاه عمیق را در دشت‌های استان صادر نموده‌اند که این اقدام در راستای خدمت و توسعه اقتصادی می‌باشد. و اما آنچه قابل بحث و تحلیل است این که هر پروژه و طرحی باید در مرحله اول کارشناسی شود و سود و زیان و زمان اجرای طرح کامل روشن و شفاف باشد. اگر در طول زمان بازده آن مثبت و اقتصادی در تمام جنبه‌های رشد مفید باشد. باید اجرا شود و اما طرح حفر چاه‌ها ی عمیق ونیمه عمیق در دشت له یلاخ (دهگلان) مانند قماری بر سر سفره آبهای زیر زمینی منطقه بود. خیانتی که باید نسل آینده چوب آن را بخورند قماری که به رغم تمام ادعا و تولید محصول ضرر آن چون دود بلند بالای روستاه‌های به چشم نه خود کشاورز بلکه همه مردم می‌رود . اگر به گذشته نه چندان دور برگردیم ، حدود ٢٠ سال گذشته که روستاییان هنوز صاحب چاه عمیق و نیمه عمیق نبودند در یک بافت همگون، با هم زندگی می‌کردند اختلاف طبقاتی آنی و موقت چون حال بر زندگی آنها حاکم نبود. چاه‌های عمیق و نیمه عمیق موجود در دشت دهگلان وقروه به وضوح مشکلات و معضلات بی شماری را به وجود آورده که توسعه پایدار زندگی مردم بومی را هدف گرفته است.
چکیدە:
دشت دهگلان یکی از بزرگترین دشت‌های استان کردستان می‌باشد به جهت وسعت و پتانسیل بالای آب و خاک، ناشی از شرایط زمین، آب و هوای مناسب از اهمیت خاصی برخوردار است. این منطقه با اقلیم نیمه خشک دارای درجه حرارت متوسط ١٠-١٣ درجه سانتی گراد، متوسط تبخیر ٢٠٣٣ میلی متر و متوسط بارندگی سالیانه آن در حدود ٣٤٨ میلی متر و تعداد روزهای بارانی آن ٧٨ روز می باشد. وسعت حوضۀ ٢٥٨٧ کیلومتر مربع دشت دهگلان در حدود ٦٢٤ کیلومتر می‌باشد جنس سازنده‌های تشکیل دهنده و میزان منابع تغذیه کننده آب زیر زمینی موجب سفره آزاد با حجم ذخیره حدود ٨٠٠ میلیون متر مکعب شده است. علاوه بر ویژ گی‌های کمی آب زیر زمینی این منطقه از نظر کیفی نیز مناسب بوده و جهت شرب و کشاورزی مفید می‌باشد . هدایت الکتریکی از ٣١٤ تا ٩١٩ میکرو زیمنس بر سانتی متر و میزان کلر ٢/. تا ٨/.میلی گرم در لیتر تغییر می‌کند بطور کلی این پارامتره‌ها از تغذیه به سمت نقاط تخلیه افزایش می‌یابد و این خود بیانگر یک منبع تغذیه کننده است. با توجه به برآورد سطح آب در دوره ٢١ سال از سال ٦٦- ٨٧ که نماینگر افت سفره در حدود ١٥/١٨ متری آب در محدوده دشت دهگلان گردیده است که هر سال ٥٦/٦ میلیون متر مکعب از حجم مخزن کاهش می‌یابد.
مشخصات عمومی دشت دهگلان در استان کردستان در قسمت جنوب شرقی این استان قرار دارد. این دشت که بین طول‌های جغرافیای ٠٠؛١٠؛٤٧ تا ٠٠؛٤٥؛٤٧ شرقی ٣٥ طول جغرافیای اشغال نموده است و عرض‌های جغرافیای ٠٠؛٥؛٣٥تا 00؛٣٥؛٣٥ شمالی بصورت چهار گوش یا مربع می‌باشد.
این دشت از مرزهای شرقی به خط الراس نه چندان مرتفع شانوره و شهرستان قروه و از جنوب به ارتفاعات کوه دربندکبود و زاجیان عبالرحمان، دشت امیر آباد کامیاران و سنقر و از شمال به ارتفاعات کوه شیدا و آخی کمال و خط الراس ارتفاعات مشرف به روستاهای سراب سرخه – حقه – دولت آباد- تیلکو- امیر آباد و نهایتا از غرب به ارتفاعات خاتو شیشه‌ره، خسرو کش، باوه ریز – یوسف سیاه – سلطان و شهر سنندج محدود می‌باشد پست‌ترین نقطه ارتفاعی در محدوده مورد مطالعه در مرز شمالی با کمتر از ١٧٠٠ متر ارتفاع از سطح دریا و بلندترین نقطه ارتفاعی آن در ارتفاعات جنوب شرق (( کوه خولانه )) با بیش از ٢٨٠٠ متر از سطح دریا واقع است و بلندترین مقر روستایی در منطقه مورد مطالعه رامول با ارتفاع ٢٠٩٧ متر می‌باشد میانگین ارتفاع دشت دهگلان از سطح دریا ١٨٧٦ متر و میانگین رطوبت نسبی سالیانه آن در حدود ٧/٤٢ درصد می‌باشد دشت دهگلان در مسیر جاده اصلی سنندج – همدان و در نزدیکی قروه قرار دارد و راه‌های دیگری نیز که از نقاط مختلف استان به این جاده ختم می‌گردند می‌تواند به عنوان راه دسترسی به منطقه تلقی گردد به طور مثال جاده فرعی منشعب از جاده کامیاران – سنندج (جاده موچش – دهگلان) که از نواحی جنوبی دشت به سمت شمال امتداد دارد قابل ذکر است.
عوامل پارامترهای که به عنوان معضل بزرگ سبب نابودی وافت آبهای زیرزمینی دهگلان وسبب ایجاد مشکلاتی این دشت گردیده است . 1- صدور مجوز پیش از حد اداره امور آب استان کرستان بدون کار کارشناسی ورویه عملی منطقی اقوام به صدور مجوز های بی حد واندازه نمود((طبق امار واطلاعات منتج از آمار برداری در محدود دهگلان جمعا ٢٣٢٢ حلقه چاه که تعداد ١١٥٧ حلقه عمیق و ١١٦٥ حلقه نیمه عمیق می‌باشد)) که خود جای تأسف و تأمل می‌باشد طمع بدست آوردن ثروت‌های آنی و موقت طی یک یا چند سال موجب حفاری‌های غیر مجاز در منطقه و اطراف چاه‌هایی که دارای مجوز می‌باشند 2- افت آبهای زیرزمینی با توجه به آمارهای موجود در این دشت میزان افت آبهای زیرزمینی از سال 66 تا 82 در حدود ٨٥/8 متر بوده است در حالی که از سال ٦٦ تا ٨٧ ، ١٥/١٨ متر بوده است که هر سال در این دشت از آبهای زیرزمینی کاسته شده است ، عمق آب در مهرماه سال ٦٦ در حدود ٨٠/١٨٤٢ متر بوده است که در سال ٨٧ عمق آب ٩٣/١٨٢٣ متر رسیده است. ٣- خشک شدن چشمه‌ها و قنات‌ها بر اساس آخرین گزارشات آماربرداری تعداد ٩٩٦ دهنه چشمه و ٦٠ رشته قنات گزارش شده است. واقعیت این است که بدون توجه به چشمه‌ها و قنوات موجود در این دشت که خود منبع آب شرب و کشاورزی اغلب روستاهای خود دشت و حواشی دشت می‌باشد کارشناسان محترم امور آب اقدام به صدور مجوز هر ٥٠٠ متر یک چاه عمیق به عمق حداقل ٨٠ متری می‌نمایند و کشاورزان هر روز شاهد خشک شدن چرخه زندگی و سر سبزی مراتع و دشت و زندگی خود می‌باشند و فرزندان آنها در جستجوی زندگی به حاشیه شهرها پناه برده‌اند. آنها که خود را کارشناس و متخصص حفاری می‌دانستند با یک امضاء و تأیید سر هویت فرهنگی و اقتصادی و کشاورزی مردم را زیر پا گذاشتند تا افراد انگشت شماری تولید بیشتری داشته باشند. اما گذشت روزگار درستترین و صادقترین قاضی وقت است هر فردی دوست دارد و می‌خواهد که ثروتمند و موفق باشد ولی نه به قیمت بالا رفتن از دست و سر دیگران و خیانت به نسل‌های آینده. ٤- نشست زمین‌هایی که سفره آبی آن کم و یا کاهش یافته است: بنا به گفته کارشناسان زمین شناسی و جغرافیا اگر آبهای زیر زمینی را کم نمائیم زمین بالای سفره آبی به مساحت و حجم خاکی که روی آن قرار دارد افت نموده و نشست آن بر ساختمان شهرها و روستاها اثر خود را مخصوصاً روی شناژها و وشکستن آن؛ همچنین ارتفاع دره‌های کم شیب و دشت‌ها نسبت به سطح دریا کم و کمتر می‌شود پس قبل از آنکه با دست خود زندگی و کاشانه خود را تخریب نمائیم به فکر راه و چاره‌ای باشیم. 5- نصب نکردن کنتورهای حجمی و خرید زمین اطراف چاه‌ها توسط صاحبان آنها هر چاه عمیق یا نیمه عمیق در دفترچه آن مشخص است که در هر روز ، ماه یا سال چند لیتر آب استحصال نماید ولی در دهگلان هیچ کدام از چاه‌ها دارای کنتور حجمی نیست و صاحبان چاه‌ها اقدام به خرید زمین‌های اطراف چاه‌ها با قیمت‌های نجومی و گزاف نموده‌اند که محصولات و تولیدات خود را با ولعی سیر نشدنی افزایش دهند مثلاً با سند ٨ هکتاری آب ، زمین کشاورزی ٣٠ هکتاری را آبیاری و یا بیشتر می‌نمایند که خود فاصله طبقاتی غنی و فقیر را افزایش داده است .
٦- مهاجرت مردم از روستاها به شهر یکی از مشکلات مهم و یکی از معضلات جامعه کشورهای در حال توسعه مهاجرت مردم از روستا به شهر بوده است، کوچک شدن زمین‌های کشاورزی از یک طرف و خریدار بودن زمینها توسط مالکان پولدار سبب فروخته شدن زمین‌های دیگر روستائیان شده و در نتیجه سبب مهاجرت مردم از روستا به شهر و مشکلات از جمله ایجاد شغل‌های کاذب، وجود حومه نشینی و زاغه نشینی در اطراف شهرها و فقر شهری شدید و انتقال فرهنگ روستائیان به شهرها شده است. ٧- جمع نمودن ثروت موقت و فصلی در دست عده معدودی در روستا روستائیانی که در ٢٠ سال گذشته هماهنگ و همسان زندگی می‌کردند حال شاهد ثروتمند شدن عده معدود آنهم از نوع عدم زحمت کشیدن و ثروت پیدا نمودن است. مثلاً اجاره دادن زمین‌هایی که خود کشاورز هیچ نقشی در تولید و فروش محصولات نداشته باشد و نتواند هیچ نوع دانش کار و فرآیند آموزشی را طی نموده و یا یاد بگیرد، خود کشاورز اجاره‌ای را ترویج داده است و در کل خود سبب ایجاد سود خواری مثبت شده است. ٨- آلودگی زیست محیطی بدون هیچ بحث و گفتگویی کشاورز محصولی بدون کود شیمیایی تولید نمیکند و استفاده از انواع کودها چه به صورت جامد و مایع در هر حال تولید محصول مصنوعی، تولید ثروت در پایین است و ورود سموم به آبهای زیرزمینی تأثیرگذار باشد و آلودگی هوا، آب و زمین با انواع کودها توسط خود آنان صورت می گیرد و این در نوع خود خودکشی انسان‌ها به دست خود انسان می‌باشد. ٩- اجاره دادن زمین کشاورز یا توان مالی ندارد یا دانش و سواد تخصص کشاورزی مدرن و مکانیزه را ندارد بهانه‌ای برای افراد راحت طلب بوده که آب و سرزمین مادری خود را به افراد غیر بومی اجاره دادهاند، آنهم اجاره‌ای که ١ تا ١/٥ میلیون تومان به ازای هر هکتار، در صورتیکه افراد غیر بومی از آن بهره برداری ٥ الی ١٠ برابری می‌نمایند که خود نمایانگر بی‌سوادی و ناآگاهی مردمانی است که خود می‌خواهند یک شبه راه صد ساله را طی نمایند در صورتیکه با این کار توان و نای راه رفتن نسل‌های آینده دهگلانی‌ها را از بین می‌بریم ما این نسل را قربانی آنی و پولدار شدن حال حاضر خود می‌نمائیم و در آینده بچه‌های ما باید این دیار را ترک نمایند و به جاهای دیگر بروند که دیگر جایی مانند دهگلان نیست تا ما نیز مانند استان‌های همجوار به آنجا حمله نمائیم و در کل بحث توسعه پایدار در دهگلان اصلاً رعایت نمی‌شود چون این بحث بسیار مهم این را می‌رساند که استفاده از منابع طبیعی امروز بدون کاستن از توانمندی‌های نسل‌های آینده ١٠- انتقال فرهنگ غیر بومی بیشتر افرادی که وارد این دشت جهت اجاره شده‌اند افرادی غیر بومی از استان‌های همجوار می‌باشند زمانیکه یک عده به مدت ٤ یا ٥ سال در یک منطقه باشند خواسته یا ناخواسته فرهنگ خود را به مردمان آن منطقه انتقال می‌دهد و باعث بیکاری صاحبان چاه می‌شود به همراه آوردن گارگر فصلی و عدم انتقال تجربه و آموزش کار کشاورزی به آنها نوعی وابستگی ایجاد می‌نماید. ١١- از بین بردن گونه‌های زیست محیطی گیاهی و جانوری با ورود انواع ماشین آلات و ایجاد آلودگی‌های صوتی زیاد در منطقه به هر نحوی باعث فرار و نابودی انواع حیوانات وحشی از منطقه شده است و با شخم زدن‌های نامناسب و استفاده از انواع کودها باعث نابودی گیاهان قدیمی و بومی محل شده است و حتی در بعضی مواقع گونه‌های محلی بدست فراموشی سپرده شده است.
- مقروض نمودن و وام دار نمودن کشاورز ١٢. با توجه به حمایت دولت محترم جمهوری اسلامی از تولید کنندگان آنهم کشاورزان که به آنها وام‌های مختلف کشت، برداشت و آبیاری بارانی داده می‌شد چون تضمین خرید و فروش محصولات فقط برای گندم وجود دارد و مابقی محصولات روی دست کشاورز می‌ماند و فرد سال به سال مقروض تر و وام دارتر می‌شود . ١٣- نابودی راه‌های محلی و بین مزارع و اختلاف بین مردم به علت عدم مهارت کافی در زمینه آبیاری غرقابی و بارانی قطعاً در روز چندین نوبت به علت رها کردن آب، راه‌های ما بین روستاها و مزارع توسط صاحبان چاه‌ها غیر قابل استفاده می‌گردد و ایجاد مزاحمت می‌نماید و می‌تواند باعث اختلافات فاحشی ما بین همسایه نموده و حتی کار آنها به مراجع قضایی رسیده است. ١٤- تغییر بافت و چشم اندازهای روستاها چون هر فرد روستایی صاحب چاه برای مراقبت از وسایل کشاورزی خود و در بعضی مواقع به علت عدم خرید محصول خود مجبور به ساخت انواع انبارها در داخل روستا و خارج روستا نماید و این امر سبب بر هم خوردن بافت روستاها و تغییر چشم انداز طبیعی به چشم انداز فرهنگی می‌گردد. این ساختمان‌های دور از روستا بهترین محل برای کارهایی از جمله قاچاق بعضی از کالاها و اعتیاد افراد و... می‌گردد.
نظر نویسنده بازتاب دیدگاه آژانس خبررسانی کُردپا نمی‌باشد.
مقدمه
: همواره همه ما جمله زیبا به رنگ زندگی و جنب وجوش و حرکت و سر سبزی، (آب و آبادانی ) را شنیده‌ایم و اما بحث چاه‌های عمیق و نیمه عمیق در دشت‌های شرق استان درشهرستان‌های قروه، دهگلان حکایتی مرگ بار و فاجعه‌ای در راستای نابودی آبهای زیر زمینی و به تبع آن آبادانی روستاها می‌باشد. دردهه دوم بعد از انقلاب که توسعه اقتصادی یکی از شاخص‌های دولت آن دوره بود قطعاً یکی از محورهای توسعه کشاورزی و تولیدات محصولات کشاورزی بوده است. ارگان‌ها وادارات مربوطه استان امور آب اقدام به دادن مجوز حفر چاه عمیق را در دشت‌های استان صادر نموده‌اند که این اقدام در راستای خدمت و توسعه اقتصادی می‌باشد. و اما آنچه قابل بحث و تحلیل است این که هر پروژه و طرحی باید در مرحله اول کارشناسی شود و سود و زیان و زمان اجرای طرح کامل روشن و شفاف باشد. اگر در طول زمان بازده آن مثبت و اقتصادی در تمام جنبه‌های رشد مفید باشد. باید اجرا شود و اما طرح حفر چاه‌ها ی عمیق ونیمه عمیق در دشت له یلاخ (دهگلان) مانند قماری بر سر سفره آبهای زیر زمینی منطقه بود. خیانتی که باید نسل آینده چوب آن را بخورند قماری که به رغم تمام ادعا و تولید محصول ضرر آن چون دود بلند بالای روستاه‌های به چشم نه خود کشاورز بلکه همه مردم می‌رود . اگر به گذشته نه چندان دور برگردیم ، حدود ٢٠ سال گذشته که روستاییان هنوز صاحب چاه عمیق و نیمه عمیق نبودند در یک بافت همگون، با هم زندگی می‌کردند اختلاف طبقاتی آنی و موقت چون حال بر زندگی آنها حاکم نبود. چاه‌های عمیق و نیمه عمیق موجود در دشت دهگلان وقروه به وضوح مشکلات و معضلات بی شماری را به وجود آورده که توسعه پایدار زندگی مردم بومی را هدف گرفته است.
چکیدە:
دشت دهگلان یکی از بزرگترین دشت‌های استان کردستان می‌باشد به جهت وسعت و پتانسیل بالای آب و خاک، ناشی از شرایط زمین، آب و هوای مناسب از اهمیت خاصی برخوردار است. این منطقه با اقلیم نیمه خشک دارای درجه حرارت متوسط ١٠-١٣ درجه سانتی گراد، متوسط تبخیر ٢٠٣٣ میلی متر و متوسط بارندگی سالیانه آن در حدود ٣٤٨ میلی متر و تعداد روزهای بارانی آن ٧٨ روز می باشد. وسعت حوضۀ ٢٥٨٧ کیلومتر مربع دشت دهگلان در حدود ٦٢٤ کیلومتر می‌باشد جنس سازنده‌های تشکیل دهنده و میزان منابع تغذیه کننده آب زیر زمینی موجب سفره آزاد با حجم ذخیره حدود ٨٠٠ میلیون متر مکعب شده است. علاوه بر ویژ گی‌های کمی آب زیر زمینی این منطقه از نظر کیفی نیز مناسب بوده و جهت شرب و کشاورزی مفید می‌باشد . هدایت الکتریکی از ٣١٤ تا ٩١٩ میکرو زیمنس بر سانتی متر و میزان کلر ٢/. تا ٨/.میلی گرم در لیتر تغییر می‌کند بطور کلی این پارامتره‌ها از تغذیه به سمت نقاط تخلیه افزایش می‌یابد و این خود بیانگر یک منبع تغذیه کننده است. با توجه به برآورد سطح آب در دوره ٢١ سال از سال ٦٦- ٨٧ که نماینگر افت سفره در حدود ١٥/١٨ متری آب در محدوده دشت دهگلان گردیده است که هر سال ٥٦/٦ میلیون متر مکعب از حجم مخزن کاهش می‌یابد.
مشخصات عمومی دشت دهگلان در استان کردستان در قسمت جنوب شرقی این استان قرار دارد. این دشت که بین طول‌های جغرافیای ٠٠؛١٠؛٤٧ تا ٠٠؛٤٥؛٤٧ شرقی ٣٥ طول جغرافیای اشغال نموده است و عرض‌های جغرافیای ٠٠؛٥؛٣٥تا 00؛٣٥؛٣٥ شمالی بصورت چهار گوش یا مربع می‌باشد.
این دشت از مرزهای شرقی به خط الراس نه چندان مرتفع شانوره و شهرستان قروه و از جنوب به ارتفاعات کوه دربندکبود و زاجیان عبالرحمان، دشت امیر آباد کامیاران و سنقر و از شمال به ارتفاعات کوه شیدا و آخی کمال و خط الراس ارتفاعات مشرف به روستاهای سراب سرخه – حقه – دولت آباد- تیلکو- امیر آباد و نهایتا از غرب به ارتفاعات خاتو شیشه‌ره، خسرو کش، باوه ریز – یوسف سیاه – سلطان و شهر سنندج محدود می‌باشد پست‌ترین نقطه ارتفاعی در محدوده مورد مطالعه در مرز شمالی با کمتر از ١٧٠٠ متر ارتفاع از سطح دریا و بلندترین نقطه ارتفاعی آن در ارتفاعات جنوب شرق (( کوه خولانه )) با بیش از ٢٨٠٠ متر از سطح دریا واقع است و بلندترین مقر روستایی در منطقه مورد مطالعه رامول با ارتفاع ٢٠٩٧ متر می‌باشد میانگین ارتفاع دشت دهگلان از سطح دریا ١٨٧٦ متر و میانگین رطوبت نسبی سالیانه آن در حدود ٧/٤٢ درصد می‌باشد دشت دهگلان در مسیر جاده اصلی سنندج – همدان و در نزدیکی قروه قرار دارد و راه‌های دیگری نیز که از نقاط مختلف استان به این جاده ختم می‌گردند می‌تواند به عنوان راه دسترسی به منطقه تلقی گردد به طور مثال جاده فرعی منشعب از جاده کامیاران – سنندج (جاده موچش – دهگلان) که از نواحی جنوبی دشت به سمت شمال امتداد دارد قابل ذکر است.
عوامل پارامترهای که به عنوان معضل بزرگ سبب نابودی وافت آبهای زیرزمینی دهگلان وسبب ایجاد مشکلاتی این دشت گردیده است . 1- صدور مجوز پیش از حد اداره امور آب استان کرستان بدون کار کارشناسی ورویه عملی منطقی اقوام به صدور مجوز های بی حد واندازه نمود((طبق امار واطلاعات منتج از آمار برداری در محدود دهگلان جمعا ٢٣٢٢ حلقه چاه که تعداد ١١٥٧ حلقه عمیق و ١١٦٥ حلقه نیمه عمیق می‌باشد)) که خود جای تأسف و تأمل می‌باشد طمع بدست آوردن ثروت‌های آنی و موقت طی یک یا چند سال موجب حفاری‌های غیر مجاز در منطقه و اطراف چاه‌هایی که دارای مجوز می‌باشند 2- افت آبهای زیرزمینی با توجه به آمارهای موجود در این دشت میزان افت آبهای زیرزمینی از سال 66 تا 82 در حدود ٨٥/8 متر بوده است در حالی که از سال ٦٦ تا ٨٧ ، ١٥/١٨ متر بوده است که هر سال در این دشت از آبهای زیرزمینی کاسته شده است ، عمق آب در مهرماه سال ٦٦ در حدود ٨٠/١٨٤٢ متر بوده است که در سال ٨٧ عمق آب ٩٣/١٨٢٣ متر رسیده است. ٣- خشک شدن چشمه‌ها و قنات‌ها بر اساس آخرین گزارشات آماربرداری تعداد ٩٩٦ دهنه چشمه و ٦٠ رشته قنات گزارش شده است. واقعیت این است که بدون توجه به چشمه‌ها و قنوات موجود در این دشت که خود منبع آب شرب و کشاورزی اغلب روستاهای خود دشت و حواشی دشت می‌باشد کارشناسان محترم امور آب اقدام به صدور مجوز هر ٥٠٠ متر یک چاه عمیق به عمق حداقل ٨٠ متری می‌نمایند و کشاورزان هر روز شاهد خشک شدن چرخه زندگی و سر سبزی مراتع و دشت و زندگی خود می‌باشند و فرزندان آنها در جستجوی زندگی به حاشیه شهرها پناه برده‌اند. آنها که خود را کارشناس و متخصص حفاری می‌دانستند با یک امضاء و تأیید سر هویت فرهنگی و اقتصادی و کشاورزی مردم را زیر پا گذاشتند تا افراد انگشت شماری تولید بیشتری داشته باشند. اما گذشت روزگار درستترین و صادقترین قاضی وقت است هر فردی دوست دارد و می‌خواهد که ثروتمند و موفق باشد ولی نه به قیمت بالا رفتن از دست و سر دیگران و خیانت به نسل‌های آینده. ٤- نشست زمین‌هایی که سفره آبی آن کم و یا کاهش یافته است: بنا به گفته کارشناسان زمین شناسی و جغرافیا اگر آبهای زیر زمینی را کم نمائیم زمین بالای سفره آبی به مساحت و حجم خاکی که روی آن قرار دارد افت نموده و نشست آن بر ساختمان شهرها و روستاها اثر خود را مخصوصاً روی شناژها و وشکستن آن؛ همچنین ارتفاع دره‌های کم شیب و دشت‌ها نسبت به سطح دریا کم و کمتر می‌شود پس قبل از آنکه با دست خود زندگی و کاشانه خود را تخریب نمائیم به فکر راه و چاره‌ای باشیم. 5- نصب نکردن کنتورهای حجمی و خرید زمین اطراف چاه‌ها توسط صاحبان آنها هر چاه عمیق یا نیمه عمیق در دفترچه آن مشخص است که در هر روز ، ماه یا سال چند لیتر آب استحصال نماید ولی در دهگلان هیچ کدام از چاه‌ها دارای کنتور حجمی نیست و صاحبان چاه‌ها اقدام به خرید زمین‌های اطراف چاه‌ها با قیمت‌های نجومی و گزاف نموده‌اند که محصولات و تولیدات خود را با ولعی سیر نشدنی افزایش دهند مثلاً با سند ٨ هکتاری آب ، زمین کشاورزی ٣٠ هکتاری را آبیاری و یا بیشتر می‌نمایند که خود فاصله طبقاتی غنی و فقیر را افزایش داده است .
٦- مهاجرت مردم از روستاها به شهر یکی از مشکلات مهم و یکی از معضلات جامعه کشورهای در حال توسعه مهاجرت مردم از روستا به شهر بوده است، کوچک شدن زمین‌های کشاورزی از یک طرف و خریدار بودن زمینها توسط مالکان پولدار سبب فروخته شدن زمین‌های دیگر روستائیان شده و در نتیجه سبب مهاجرت مردم از روستا به شهر و مشکلات از جمله ایجاد شغل‌های کاذب، وجود حومه نشینی و زاغه نشینی در اطراف شهرها و فقر شهری شدید و انتقال فرهنگ روستائیان به شهرها شده است. ٧- جمع نمودن ثروت موقت و فصلی در دست عده معدودی در روستا روستائیانی که در ٢٠ سال گذشته هماهنگ و همسان زندگی می‌کردند حال شاهد ثروتمند شدن عده معدود آنهم از نوع عدم زحمت کشیدن و ثروت پیدا نمودن است. مثلاً اجاره دادن زمین‌هایی که خود کشاورز هیچ نقشی در تولید و فروش محصولات نداشته باشد و نتواند هیچ نوع دانش کار و فرآیند آموزشی را طی نموده و یا یاد بگیرد، خود کشاورز اجاره‌ای را ترویج داده است و در کل خود سبب ایجاد سود خواری مثبت شده است. ٨- آلودگی زیست محیطی بدون هیچ بحث و گفتگویی کشاورز محصولی بدون کود شیمیایی تولید نمیکند و استفاده از انواع کودها چه به صورت جامد و مایع در هر حال تولید محصول مصنوعی، تولید ثروت در پایین است و ورود سموم به آبهای زیرزمینی تأثیرگذار باشد و آلودگی هوا، آب و زمین با انواع کودها توسط خود آنان صورت می گیرد و این در نوع خود خودکشی انسان‌ها به دست خود انسان می‌باشد. ٩- اجاره دادن زمین کشاورز یا توان مالی ندارد یا دانش و سواد تخصص کشاورزی مدرن و مکانیزه را ندارد بهانه‌ای برای افراد راحت طلب بوده که آب و سرزمین مادری خود را به افراد غیر بومی اجاره دادهاند، آنهم اجاره‌ای که ١ تا ١/٥ میلیون تومان به ازای هر هکتار، در صورتیکه افراد غیر بومی از آن بهره برداری ٥ الی ١٠ برابری می‌نمایند که خود نمایانگر بی‌سوادی و ناآگاهی مردمانی است که خود می‌خواهند یک شبه راه صد ساله را طی نمایند در صورتیکه با این کار توان و نای راه رفتن نسل‌های آینده دهگلانی‌ها را از بین می‌بریم ما این نسل را قربانی آنی و پولدار شدن حال حاضر خود می‌نمائیم و در آینده بچه‌های ما باید این دیار را ترک نمایند و به جاهای دیگر بروند که دیگر جایی مانند دهگلان نیست تا ما نیز مانند استان‌های همجوار به آنجا حمله نمائیم و در کل بحث توسعه پایدار در دهگلان اصلاً رعایت نمی‌شود چون این بحث بسیار مهم این را می‌رساند که استفاده از منابع طبیعی امروز بدون کاستن از توانمندی‌های نسل‌های آینده ١٠- انتقال فرهنگ غیر بومی بیشتر افرادی که وارد این دشت جهت اجاره شده‌اند افرادی غیر بومی از استان‌های همجوار می‌باشند زمانیکه یک عده به مدت ٤ یا ٥ سال در یک منطقه باشند خواسته یا ناخواسته فرهنگ خود را به مردمان آن منطقه انتقال می‌دهد و باعث بیکاری صاحبان چاه می‌شود به همراه آوردن گارگر فصلی و عدم انتقال تجربه و آموزش کار کشاورزی به آنها نوعی وابستگی ایجاد می‌نماید. ١١- از بین بردن گونه‌های زیست محیطی گیاهی و جانوری با ورود انواع ماشین آلات و ایجاد آلودگی‌های صوتی زیاد در منطقه به هر نحوی باعث فرار و نابودی انواع حیوانات وحشی از منطقه شده است و با شخم زدن‌های نامناسب و استفاده از انواع کودها باعث نابودی گیاهان قدیمی و بومی محل شده است و حتی در بعضی مواقع گونه‌های محلی بدست فراموشی سپرده شده است.
- مقروض نمودن و وام دار نمودن کشاورز ١٢. با توجه به حمایت دولت محترم جمهوری اسلامی از تولید کنندگان آنهم کشاورزان که به آنها وام‌های مختلف کشت، برداشت و آبیاری بارانی داده می‌شد چون تضمین خرید و فروش محصولات فقط برای گندم وجود دارد و مابقی محصولات روی دست کشاورز می‌ماند و فرد سال به سال مقروض تر و وام دارتر می‌شود . ١٣- نابودی راه‌های محلی و بین مزارع و اختلاف بین مردم به علت عدم مهارت کافی در زمینه آبیاری غرقابی و بارانی قطعاً در روز چندین نوبت به علت رها کردن آب، راه‌های ما بین روستاها و مزارع توسط صاحبان چاه‌ها غیر قابل استفاده می‌گردد و ایجاد مزاحمت می‌نماید و می‌تواند باعث اختلافات فاحشی ما بین همسایه نموده و حتی کار آنها به مراجع قضایی رسیده است. ١٤- تغییر بافت و چشم اندازهای روستاها چون هر فرد روستایی صاحب چاه برای مراقبت از وسایل کشاورزی خود و در بعضی مواقع به علت عدم خرید محصول خود مجبور به ساخت انواع انبارها در داخل روستا و خارج روستا نماید و این امر سبب بر هم خوردن بافت روستاها و تغییر چشم انداز طبیعی به چشم انداز فرهنگی می‌گردد. این ساختمان‌های دور از روستا بهترین محل برای کارهایی از جمله قاچاق بعضی از کالاها و اعتیاد افراد و... می‌گردد.
نظر نویسنده بازتاب دیدگاه آژانس خبررسانی کُردپا نمی‌باشد.
