مزد قلم در کوردستان میله و زندان است!
20:42 - 26 آبان 1394
Unknown Author
کیهان یوسفی
حرفه روزنامه‌نگاری در ایران در انحصار قدرت مرکزی است و حدود و ثغور قانونی راه را برای فعالیت‌های آزادانه روزنامه‌نگاران مسدود نموده است.
تاریخ نزدیک به ١٨٠ ساله روزنامه‌نگاری ایرانی همواره تحت شعاع قدرت سیاسی در مرکز ایران بوده است. روزنامه‌نگاران ایرانی یکی از بازوهای قدرت سیاسی در مرکز برای ترویج سیاست و گفتمان قدرت حاکم بوده‌اند.
مقاطع آزادی بیان در ایران و فعالیت آزادانه روزنامه‌نگاری در ایران به چند دوره محدود ختم می‌شود، شهریور ١٣٢٠، قیام تیرماه ١٣٣١ تا کودتای ٢٨ مرداد، و دی‌ماه ١٣٥٧ تا آخرتابستان ١٣٥٨.
روزنامه‌نگاری کوردی که تاریخ آن به ١١٧ سال قبل یعنی انتشار اولین شماره روزنامه‌ی کوردستان در سال ١٨٩٨ توسط مقداد مدحت بدرخان در قاهره میرسد، حداقل در ایران نتوانسته است آنچنان که باید آزادانه فعالیت و رسالت خود را به انجام برساند.
فضای پلیسی و امنیتی حاکم بر ایران و به ویژه کوردستان باعث شده است که روزنامه‌نگاری متعهد در کوردستان و ایران هزینه‌ی بالایی برای روزنامه‌نگاران به دنبال داشته باشد.
این امر باعث شده که اکثر روزنامه‌نگاران کورد همان فعالان سیاسی باشند که بیشتر فعالیت‌شان در خارج از مرزهای ایران باشد. روزنامه‌نگاری و روزنامه‌نگاران در تبعید بخش بزرگ و قابل توجه و تاثیرگذار روزنامه‌نگاری کوردی در کوردستان ایران را تشکیل می‌دهند.
تاریخ اولین نشریه‌ها در کردستان ایران به سال ١٩٠٦ در کرماشان باز می‌گردد. چاپ نشریه \"شهاب ثاقب\" توسط عبدالکریم غیرت کرماشانی و یک سال بعد انتشار \"بیستون\" توسط ابولقاسم لاهوتی با همکاری فرج الله کاویانی در کرماشان.
آقای سعید مرادیان در پژوهشی با نام \"فهرستگان یک قرن مطبوعات مناطق کردنشین\" اشاره می‌کند که تنها در دوران قاجار (١٢٨٥ تا ١٣٠٤) افزون بر این دو روزنامه در مجموع ١٤ نشریه در کرماشان و در کل ٢٠ نشریه توسط روزنامه‌نگاران کورد منتشر شده است.
در دوران پهلوی (١٣٠٤ تا ١٣٥٧) این رقم به ١٤١ نشریه و از سال ١٣٥٧ تا ١٣٨٥ به ١٦٨ نشریه و تعداد نشریات دانشجویی در همین برهه زمانی ١٢٤ نشریه برشمرده شده است.
بعد از انقلاب ١٣٥٧ در مدت دو سال حدود ٤٠ نشریه در مناطق کردنشین منتشر شده است. ولی بعد از سال ١٣٦٠ و تا اواخر سال ١٣٧٠ تنها دو نشریه حق چاپ داشتند که اولی توسط سپاه پاسداران به چاپ می‌رسید با نام \"اصحاب قلم\" و دومی توسط قرارگاه خاتم النبیاء سپا پاسداران با مدیر مسئولی رحیم مشایی تحت عنوان \"سروه\". در دواران اصلاحات روزنامه‌ها و نشریه‌هایی تا حدی آزادتر منتشر شدند، که با پایان دوران اصلاحات اکثرا بسته شدند. (کاوه قریشی، ١١٢ سال مطبوعات در کردستان،روزآنلاین)
عدنان حسن پور، روزنامه‌نگار هفته نامه \"ئاسو\" که در سال ١٣٨٣ دستگیر شد با محکومیت اعدام مواجه گشت و بعدها این حکم به ١٥ سال زندان تقلیل یافت.
محمد صدیق کبودوند نیز که در سال ١٣٨٣ بازداشت و با قرار وثیقه آزاد شده بود از تیرماه سال ١٣٨٦ به یازده سال زندان محکوم شد که تا کنون نیز در زندان است.
در آن سال‌ها روزنامه‌نگاران کورد دیگری نیز بازداشت و زندانی شدند. در این دوران تا اندازه‌یی دست روزنامه‌نگاران کورد باز شده بود و روزنامه‌های غیر حزبی به میدان آمده بودند،ولی با سرکار آمدن دولت احمدی نژاد بار دیگر روزنامه‌نگاری و روزنامه‌نگاران به بیرون از مرزها رانده شدند و روزنامه‌نگاری کوردی به خارج از کشور عزیمت کرد.
ایران یکی از خطرناک‌ترین و ترسناک‌ترین کشورها برای روزنامه‌نگاران به شمار می‌آید. گزارش‌های سازمان‌های جهانی حامی مطبوعات و روزنامه‌نگاران، سازمان گزارشگران بدون مرز، خانه آزادی و کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران بیانگر این واقعیت تلخ است.
سازمان گزارشگران بدون مرز در فوریه ٢٠١٥ ایران را در رتبه ١٧٣مین کشور در بین ١٨٠ کشور از لحاظ آزادی مطبوعات قرار داد.
این سازمان ابراز نمود که وعده‌های حسن روحانی در بهبود وضعیت آزادی مطبوعات هنوز بی‌نتیجه مانده است و حکومتگران ایران هنوز کنترل همه جانبه‌یی بر اطلاع‌رسانی انجام می‌دهند.
خانه آزادی freedom house ایران را از میان ١٩٩ کشور در سال ٢٠١٥ در رتبه ١٩١ قرار داده است و ایران در بین ده کشوری قرار دادرد که وضعیت آزادی مطبوعات در آنها در زمره بدترین بدترین‌ها قرار دارد.
فصل دوم قانون مطبوعات جمهوری اسلامی ایران http://www.magiran.com/article.asp?AID=34 رسالت روزنامه‌نگاران و مطبوعات در ایران که پیشبرد قانون اساسی و تحکیم شعار نه شرقی و نه غربی است تعیین نموده است.
فصل‌های سوم و چهارم این قانون، حقوق و حدود مطبوعات را مشخص ساخته و به نوعی این قانون، روزنامه‌نگاران را به ابزاری برای تحکیم قدرت قدرتمدارن و حکومت و ترویج ایدولوژی رژیم در داخل و خارج کشور بدل ساخته و به آنها ماموریت داده است.
در ماده ٦ در فصل چهارم محدودیت‌های سختگیرانه‌یی برای روزنامه‌نگاران وضع شده است. این محدودیت برای روزنامه‌نگاران ملت‌های تحت ستم و به ویژه کوردها بسیار بارزتر است.
در بند ٤ ماده ٦ فصل دوم آمده است که روزنامه‌نگاران آزادند هر کاری انجام دهند به غیر از \"ايجاد اختلاف مابين اقشار جامعه، به ويژه از طريق طرح مسائل نژادی و قومی\"، در مواد دیگر انتقاد از رهبری، نظام و اسلام نیز به نوعی خط قرمز تعیین شده و در این باره به تاکید هشدار داده شده است.
این بند به نوعی روزنامه‌نگاران ملت‌های تحت ستم در ایران که دغدغه اصلی آنها ستم مضاعف ملی می‌باشد را در تنگنا قرار داده و آنها را ناچار به چشم پوشی از حقوق ملی ملت‌های خویش می‌کنند.
یکی از مسائلی که یک روزنامه‌نگار کورد و هر کدام از ملت‌های تحت ستم در ایران باید پیگیری کنند، حقوق تضییع شده ملی آنهاست. ولی این بند طرح هر گونه حقوقی را به اختلاف و اقدام علیه امنیت ملی و اختلال در نظم عمومی قلمداد نموده و مجازات سختی را برای آن در نظر گرفته است.
خسرو کردپور که به همراه برادرش مسعود کردپور به ٦ سال و سه سال و نیم زندان محکوم شده‌اند، بدین علت بود که در وب‌سایت خبری آژانس موکریان پیگیر نقض حقوق بشر شهروندان در کوردستان و ستم و ناعدالتی‌های مضاعف در کردستان را در وب‌سایت خویش اطلاع‌رسانی می‌کردند.
اخیراً نیز آقای حسن شیخ آقایی سردبیر وب‌سایت تحلیلی روانگه در شهر مهاباد بازداشت شده است.
برخورد سخت دستگاه‌های امنیتی با روزنامه‌نگاران و وب‌نگاران تنها به استناد قانون مطبوعات نیست. دیدگاه رژیم ایران به کوردستان و فعالان و روزنامه‌نگاران کورد یک دیدگاه امنیتی است. اقدام علیه امنیت ملی، وابستگی به بیگانگان و تلاش برای تجزیه طلبی اتهاماتی است که روی میز هر قاضی قرار دارد تا از طریق آن فعالان و رورزنامه‌نگاران کورد را مورد اتهام قرار داده و مجازات کند.
دیگر ملت‌های تحت ستم نیز در ایران به ویژه بلوچ‌ها و عرب‌ها و تورک‌ها روزگاری بهتر از کوردها ندارند. بدون شک در هر کدام از این مناطق هرگونه فعالیت روزنامه‌نگاران خیلی راحت با انگ تجزیه‌طلبی، اقدام علیه امنیت ملی و ... روبرو شده و روزنامه‌نگاران یا ممنوع الفعالیت شده و مجبور به ترک وطن می‌گردند و یا زندانی می‌گردند.
نظر نویسنده بازتاب دیدگاه آژانس خبررسانی کُردپا نمی‌باشد.
حرفه روزنامه‌نگاری در ایران در انحصار قدرت مرکزی است و حدود و ثغور قانونی راه را برای فعالیت‌های آزادانه روزنامه‌نگاران مسدود نموده است.
تاریخ نزدیک به ١٨٠ ساله روزنامه‌نگاری ایرانی همواره تحت شعاع قدرت سیاسی در مرکز ایران بوده است. روزنامه‌نگاران ایرانی یکی از بازوهای قدرت سیاسی در مرکز برای ترویج سیاست و گفتمان قدرت حاکم بوده‌اند.
مقاطع آزادی بیان در ایران و فعالیت آزادانه روزنامه‌نگاری در ایران به چند دوره محدود ختم می‌شود، شهریور ١٣٢٠، قیام تیرماه ١٣٣١ تا کودتای ٢٨ مرداد، و دی‌ماه ١٣٥٧ تا آخرتابستان ١٣٥٨.
روزنامه‌نگاری کوردی که تاریخ آن به ١١٧ سال قبل یعنی انتشار اولین شماره روزنامه‌ی کوردستان در سال ١٨٩٨ توسط مقداد مدحت بدرخان در قاهره میرسد، حداقل در ایران نتوانسته است آنچنان که باید آزادانه فعالیت و رسالت خود را به انجام برساند.
فضای پلیسی و امنیتی حاکم بر ایران و به ویژه کوردستان باعث شده است که روزنامه‌نگاری متعهد در کوردستان و ایران هزینه‌ی بالایی برای روزنامه‌نگاران به دنبال داشته باشد.
این امر باعث شده که اکثر روزنامه‌نگاران کورد همان فعالان سیاسی باشند که بیشتر فعالیت‌شان در خارج از مرزهای ایران باشد. روزنامه‌نگاری و روزنامه‌نگاران در تبعید بخش بزرگ و قابل توجه و تاثیرگذار روزنامه‌نگاری کوردی در کوردستان ایران را تشکیل می‌دهند.
تاریخ اولین نشریه‌ها در کردستان ایران به سال ١٩٠٦ در کرماشان باز می‌گردد. چاپ نشریه \"شهاب ثاقب\" توسط عبدالکریم غیرت کرماشانی و یک سال بعد انتشار \"بیستون\" توسط ابولقاسم لاهوتی با همکاری فرج الله کاویانی در کرماشان.
آقای سعید مرادیان در پژوهشی با نام \"فهرستگان یک قرن مطبوعات مناطق کردنشین\" اشاره می‌کند که تنها در دوران قاجار (١٢٨٥ تا ١٣٠٤) افزون بر این دو روزنامه در مجموع ١٤ نشریه در کرماشان و در کل ٢٠ نشریه توسط روزنامه‌نگاران کورد منتشر شده است.
در دوران پهلوی (١٣٠٤ تا ١٣٥٧) این رقم به ١٤١ نشریه و از سال ١٣٥٧ تا ١٣٨٥ به ١٦٨ نشریه و تعداد نشریات دانشجویی در همین برهه زمانی ١٢٤ نشریه برشمرده شده است.
بعد از انقلاب ١٣٥٧ در مدت دو سال حدود ٤٠ نشریه در مناطق کردنشین منتشر شده است. ولی بعد از سال ١٣٦٠ و تا اواخر سال ١٣٧٠ تنها دو نشریه حق چاپ داشتند که اولی توسط سپاه پاسداران به چاپ می‌رسید با نام \"اصحاب قلم\" و دومی توسط قرارگاه خاتم النبیاء سپا پاسداران با مدیر مسئولی رحیم مشایی تحت عنوان \"سروه\". در دواران اصلاحات روزنامه‌ها و نشریه‌هایی تا حدی آزادتر منتشر شدند، که با پایان دوران اصلاحات اکثرا بسته شدند. (کاوه قریشی، ١١٢ سال مطبوعات در کردستان،روزآنلاین)
عدنان حسن پور، روزنامه‌نگار هفته نامه \"ئاسو\" که در سال ١٣٨٣ دستگیر شد با محکومیت اعدام مواجه گشت و بعدها این حکم به ١٥ سال زندان تقلیل یافت.
محمد صدیق کبودوند نیز که در سال ١٣٨٣ بازداشت و با قرار وثیقه آزاد شده بود از تیرماه سال ١٣٨٦ به یازده سال زندان محکوم شد که تا کنون نیز در زندان است.
در آن سال‌ها روزنامه‌نگاران کورد دیگری نیز بازداشت و زندانی شدند. در این دوران تا اندازه‌یی دست روزنامه‌نگاران کورد باز شده بود و روزنامه‌های غیر حزبی به میدان آمده بودند،ولی با سرکار آمدن دولت احمدی نژاد بار دیگر روزنامه‌نگاری و روزنامه‌نگاران به بیرون از مرزها رانده شدند و روزنامه‌نگاری کوردی به خارج از کشور عزیمت کرد.
ایران یکی از خطرناک‌ترین و ترسناک‌ترین کشورها برای روزنامه‌نگاران به شمار می‌آید. گزارش‌های سازمان‌های جهانی حامی مطبوعات و روزنامه‌نگاران، سازمان گزارشگران بدون مرز، خانه آزادی و کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران بیانگر این واقعیت تلخ است.
سازمان گزارشگران بدون مرز در فوریه ٢٠١٥ ایران را در رتبه ١٧٣مین کشور در بین ١٨٠ کشور از لحاظ آزادی مطبوعات قرار داد.
این سازمان ابراز نمود که وعده‌های حسن روحانی در بهبود وضعیت آزادی مطبوعات هنوز بی‌نتیجه مانده است و حکومتگران ایران هنوز کنترل همه جانبه‌یی بر اطلاع‌رسانی انجام می‌دهند.
خانه آزادی freedom house ایران را از میان ١٩٩ کشور در سال ٢٠١٥ در رتبه ١٩١ قرار داده است و ایران در بین ده کشوری قرار دادرد که وضعیت آزادی مطبوعات در آنها در زمره بدترین بدترین‌ها قرار دارد.
فصل دوم قانون مطبوعات جمهوری اسلامی ایران http://www.magiran.com/article.asp?AID=34 رسالت روزنامه‌نگاران و مطبوعات در ایران که پیشبرد قانون اساسی و تحکیم شعار نه شرقی و نه غربی است تعیین نموده است.
فصل‌های سوم و چهارم این قانون، حقوق و حدود مطبوعات را مشخص ساخته و به نوعی این قانون، روزنامه‌نگاران را به ابزاری برای تحکیم قدرت قدرتمدارن و حکومت و ترویج ایدولوژی رژیم در داخل و خارج کشور بدل ساخته و به آنها ماموریت داده است.
در ماده ٦ در فصل چهارم محدودیت‌های سختگیرانه‌یی برای روزنامه‌نگاران وضع شده است. این محدودیت برای روزنامه‌نگاران ملت‌های تحت ستم و به ویژه کوردها بسیار بارزتر است.
در بند ٤ ماده ٦ فصل دوم آمده است که روزنامه‌نگاران آزادند هر کاری انجام دهند به غیر از \"ايجاد اختلاف مابين اقشار جامعه، به ويژه از طريق طرح مسائل نژادی و قومی\"، در مواد دیگر انتقاد از رهبری، نظام و اسلام نیز به نوعی خط قرمز تعیین شده و در این باره به تاکید هشدار داده شده است.
این بند به نوعی روزنامه‌نگاران ملت‌های تحت ستم در ایران که دغدغه اصلی آنها ستم مضاعف ملی می‌باشد را در تنگنا قرار داده و آنها را ناچار به چشم پوشی از حقوق ملی ملت‌های خویش می‌کنند.
یکی از مسائلی که یک روزنامه‌نگار کورد و هر کدام از ملت‌های تحت ستم در ایران باید پیگیری کنند، حقوق تضییع شده ملی آنهاست. ولی این بند طرح هر گونه حقوقی را به اختلاف و اقدام علیه امنیت ملی و اختلال در نظم عمومی قلمداد نموده و مجازات سختی را برای آن در نظر گرفته است.
خسرو کردپور که به همراه برادرش مسعود کردپور به ٦ سال و سه سال و نیم زندان محکوم شده‌اند، بدین علت بود که در وب‌سایت خبری آژانس موکریان پیگیر نقض حقوق بشر شهروندان در کوردستان و ستم و ناعدالتی‌های مضاعف در کردستان را در وب‌سایت خویش اطلاع‌رسانی می‌کردند.
اخیراً نیز آقای حسن شیخ آقایی سردبیر وب‌سایت تحلیلی روانگه در شهر مهاباد بازداشت شده است.
برخورد سخت دستگاه‌های امنیتی با روزنامه‌نگاران و وب‌نگاران تنها به استناد قانون مطبوعات نیست. دیدگاه رژیم ایران به کوردستان و فعالان و روزنامه‌نگاران کورد یک دیدگاه امنیتی است. اقدام علیه امنیت ملی، وابستگی به بیگانگان و تلاش برای تجزیه طلبی اتهاماتی است که روی میز هر قاضی قرار دارد تا از طریق آن فعالان و رورزنامه‌نگاران کورد را مورد اتهام قرار داده و مجازات کند.
دیگر ملت‌های تحت ستم نیز در ایران به ویژه بلوچ‌ها و عرب‌ها و تورک‌ها روزگاری بهتر از کوردها ندارند. بدون شک در هر کدام از این مناطق هرگونه فعالیت روزنامه‌نگاران خیلی راحت با انگ تجزیه‌طلبی، اقدام علیه امنیت ملی و ... روبرو شده و روزنامه‌نگاران یا ممنوع الفعالیت شده و مجبور به ترک وطن می‌گردند و یا زندانی می‌گردند.
نظر نویسنده بازتاب دیدگاه آژانس خبررسانی کُردپا نمی‌باشد.
