زن بودن، به خودی خود جرم است
16:54 - 4 مرداد 1392
Unknown Author
نیشتمان فیشال
زن بودن، به خودی خود جرم است............ کفنی سیاه بر سرش پوشاندند و زندگی را در او کشتند !! تار مویش، رویش، لبخندش، صدایش و همەی وجودش ممنوع و جرم است، حتی عکسش بر اعلامیه مرگش هم جرم است.
هر روز از سر عادت هر وقت پا بە محل کارم می‌گذارم اولین کارم روشن کردن کامپیوترم است کە ضمن انجام کار اخبار را هم جویا باشم، در کمتر از ١ ماە چندین زن کورد در کوردستان و کوردانی کە مقیم اروپا هستند توسط شوهر (مالک زن) یا اعضای خانوادە خود بە قتل رسیدەاند!!!!
هلالە خزری ٣٥ سالە نیمە شب توسط شوهرش در نروژ بە شیوە‌ی فجیحی بە قتل میرسد، در کرماشان بهار میری توسط پدرش کشتە می‌شود. شوهر زهرە معلم دلسوز دبستان چمچمال، با شلیک گلولە بە سرش او را بە قتل می‌رساند. سویبە ٣٥ سالە توسط ٤ برادرش در شهر مریوان کشتە شد، جسد یک دختر و پسر جوان در نزدیکی دیاربکر پیدا شد و و و ..................................و چندین مورد دیکر کە اخبار آن بە دلایلی هرگز گزارش نخواهد شد.
سالانه ده‌ها زن به دست خانوادۀ خود به نام شرافت خانوادگی به قتل می‌رسند، به دست آوردن آماری دقیق در این زمینه کار دشواری است، قتل‌ها گزارش نمی‌شوند، عاملان آن مجازات نمی‌گردند و مفهوم قتل ناموسی در جامعەی ما بسیار راحت توجیه می‌شود. چنانچە هر زنی اگر بە دلایل غیرناموسی هم کشتە شود بر چسب خیانتکار بە خود می‌گیرد تا خانودها بتوانند عمل خود را بهتر توجیە کنند.
براساس ماده ۲۲۰ قانون مجازات اسلامی، کەدر بخش‌های از کوردستان هم حاکم است و از این قانون مستثنی نیست، در صورتی که پدر یا جد پدری که فرزند خود را بکشد قصاص نمی‌شود و به پرداخت دیه قتل به ورثه و تعزیر محکوم خواهد شد. یا طبق مادە ٦٣٠ قانون مجازات اسلامی هر مردی کە همسرش را در حال زنا ببیند می‌تواند همسرش را بکشد.
زنی کە ناموس خود و خانوادە را بە خطر اندازد نیاز بە شاکی خصوصی ندارد و قانوناً مجازات خواهد شد. پس این دو ماده، به نوعی مجوز قتل‌های ناموسی را صادر کرده و بر اساس این دو ماده است که ممقتولین زنان با کمترین مجازات روبرو شده و از چنگال عدالت می‌گریزند. باید بگویم قانونی کە بە مرد اجازە کشتن زن را جهت حفظ آبروی خانودە می‌دهد در کشورهای اسلامی کە بخشی از کوردستان نیز زیر احاطەی آن ادارە می‌شود در حال حاضر هم اجرا می‌شود کە گاهی زن را تا لبە‌ی سنگسار هم می‌کشاند در بخش‌های دیگر کوردستان هم بە دلیل سیستم قبیلەای و عشیرەای و برخورد نکردن و پیگیر نبودن جدی قانون با افراد مزمون وضع بە همین منوال است.
قانون در جامعە ما در جهت منافع مردان و محدود کردن آزادی زنان تدوین یافتە است و این در حالی ست کە کسانی کە خود را مالک زنان خانودە خود می‌نامند پا را کمی فراتر از این هم نهادەاند در کوچکترین مورد اقدام بە کشتن خواهر، مادر و یا همسر خود می‌نمایند بە عنوان مثال مردی همسر خود را بە خاطر یک پیامک تلفنی با کارد آشپزخانە نصف شب بە قتل می‌رساند، پدری دختر ١٥ سالە خود را بە دلیل داشتن ارتباط دوستی با پسری وادار بە خود سوزی می‌نماید.
زنان و دختران می‌توانند به خاطر خیلی از کار‌ها کشته شوند: تلاش برای طلاق گرفتن، صحبت کردن با مرد نامحرم، مورد تجاوز قرار گرفتن، اجتناب از ازدواج اجباری و ….. خشونت بە نام آبرو و ناموس یک مسئلەی خصوصی است و قانون از برخورد با ان باید دوری کند، خانوادەها و بزرگان فامیل از عمل کشتن چشم پوشی میکنند. متاسفانه با تجربه‌ای که وجود دارد آن کسانی که می‌کشند و مجری این فرهنگ هستند، می‌دانند که قانون با آنها هیچ کاری ندارد و حتی به نوعی مورد حمایت نیز قرار می‌گیرند، در نتیجه این فرهنگ تداوم پیدا کرده و باقی می‌ماند.
آنها می‌دانند که با حکمی سبک روبرو بوده و با کوچکترین شانس، تبرئه می‌شوند. در این میان هیچ حمایتی از کسانی که مورد آزار قرار گرفته‌اند صورت نمی‌گیرد و حتی کسانی که در این زمینه دست به اعتراض می‌زنند، دستگیر شده و مورد بازجویی قرار می‌گیرند. در فرهنگ ما واژە ناموس بە غلط تعریف شدە است در هر جایی ناموس ارتباط مستقیم با زنان دارد، ناموس یعنی زنان یک خانودە اعم از مادر، خواهر، همسر و ......کە وابستە بە مرد هستند،در نتیجە مردان باید همیشە مواظب ناموس خود باشند کە مبادا زنان دست از پا خطا کنند و آبروی آنان خدشە‌دار شود.
در فرهنگ جامعەی ما شرف و غیرت ارتباط مستقیم با زنان دارد. پس مردان همیشە باید مواظب ناموس خود بر اساس برداشت خود از ناموس باشند. هر اندازە زن سر بە زیرتر و مطیع‌تر باشد و از حقوق فردی و اجتماعی خود بی‌خبر باشد اعتبار بیشتری بە مرد می‌دهد،،اما با کوچکترین آگاهی زن از حقوق خویش، زنان را در برابر مردان قرار می‌دهد و زنان را با تهدید جدی کشتن مواجە میکنند.
بە دلیل مسایل اقتصادی ،متکی نبودن زنان بە خود، نبود پشتوانە مالی نە از طرف دولت نە از طرف خانودەها در زندگی، ترس و عدم آگاهی از حقوق خود، زنان بە این سبک زندگی تن دادە و با آن مخالفت چندانی ندارند و این واقعییت تلخ را بە عنوان سرنوشت خود قبول کرداند و آن گونە زندگی میکنند کە مورد پسند مردان باشند، و در بعضی موارد چە بسا مادر خانوادە کە خود او یک زن است در بە قتل رساندن فرزند دختر خود برای حفظ آبرو بە پسرانش کمک کردە است، و سرپوشی بر آن نهادە است.
وقتی درخواست طلاق، پدری را بی‌ناموس می‌كند، علاقەی یک دختر و پسر غیرت و شرف برادر را جریحە‌دار می کند، امتناع از ازدواج اجباری، مردان خانواده را بی‌ناموس می‌كند روشن است کە منجربه قتل دخترکان و زنان بی‌گناە خواهد شد.
در جامعەی ما ناموس فقط بە زنان مربوط می‌باشد تمام مردان خانوادە بدون در نظر گرفتن سن و سال وظیفەی پاسبانی از آنان را عهدە دار هستند، چنانکە جنس مذکر حق مالکیت تمام کمال زن را دارد، تعرض یا ارتباط با جنس مونث گناهی‌ست نابخشودنی، زیرا زن هویت مستقل از خود نداشتە و مانند یک کالا معاملە خوهد شد، و مالکیت خود را ندارد پس باید آنگونە رفتار کند کە مالکان آنان می‌خواهند و این اطرافیان هستند کە حدود رفتار یک زن را تعیین میکنند. اگر زن فراتر از این محدودە قدم نهد با خطرات جدی روبرو خواهد شد.
اگر مرد این خشونت و قتل را در برابر زنی کە تنها خواستە مانند یک انسان آزاد زندگی کند انجام ندهد از سوی اطرافیان تحقیر و بی‌لیاقت شمردە می‌شود. در جامعەای کە قوانین و حقوق بر اساس برتری مرد بر زن پایە‌ریزی شدە ،جامعەای کە زن شهروند درجە دوم حساب می‌شود خانوادەها برای حفظ ناموس و شرافت خود مردانی را برای نگهبانی زنانشان پروردە می‌نمایند، در فرهنگ جامعەی ما زن به قتل میرسد به دلیل اینکه زیر بار ازدواج ناخواسته نرفته، زن از بین برده می‌شود زیرا از مردی جدا شده که شکنجه‌اش کرده و مورد تجاوزش قرارداده است.
زن خیلی به راحتی به قتل میرسد چون سر به زیر نیست و به مثابه یک انسان آزاده فکر می‌کند و به تبع آن عمل می‌کند. در قانون کشورهای اسلامی کە بخشی از کوردستان هم جزء آن محسوب می‌شود چون کشتن و سنگسار زن در بعضی مورد تاکید شدە و مجازات سختی برای مقتول در نظر گرفتە نمی‌شود.
پس این جنایات و قتل‌ها تکرار و تکرارتر خواهند شد و هیچگاە متوقف نمی‌شود، اگر چە این مورد ازقانون اساسی جنوب کوردستان حذف گردیدە اما عوض کردن قانون در رابطە با جنایاتی کە مربوط بە قتل زنان می‌باشد تنها راهگشای مشکلات زنان جامعە نیست، مورد بسیار وجود دارد کە مقتول با پرداخت وجە نقدی یا وساطت افراد سرشناس بدون مجازات تبرئە شدە اند. پس تا زمانی کە وضع بر این اساس باشد و جامعە و قانون پشتیبان مالکان زنان باشندهمچنان شاهد قتل زنان خواهیم بود.
در کوردستان با فاش شدن رابطه یک زن یا دختر با فردی نامحرم و یا اگر زنی مورد تجاوز قرار گرفتە باشد تنها حرکتی که ما دیده یا شنیده‌ایم این است که فرد خاطی توسط اطرافیان درجه اولش کشته شده و به قتل میرسد بدون اینکه فرد قاتل مورد مجازات یا بازخواست قرار گرفته باشد. زنی که مورد تجاوز جنسی قرار گرفته است، مورد قتل و خشونت واقع می‌شود.
زیرا بر اساس قوانین وارونه جامعە و سنت‌های عقب افتادەی رایج در جامعه و در خانواده، زنی که مورد تجاوز جنسی قرار گرفته است، به نوعی لکەی ننگی است برای خانواده و در سطحی وسیعت‌ر برای جامعه شده است و این درجامعە ما تا حدودی جا گرفتە است. کمتر خانودەای وجود دارد از این کار چشم پوشی کنند، یا خود زن را می‌کشند یا او را وادار بە خود کشی میکنند.
در نتیجه تنها کشتن و حذف کردن زن، از طریق کشتن وی ملکه ذهن ما شده و در ذهن ما جای گرفته است. و فردی که آبروی خانواده را پس گرفته باید مورد تشویق قرار بگیرد. و با اندک مجازاتی بە زندگی عادی خود ادامە دهد بدون اینکە عبرتی گرفتە باشد یا مورد عبرت دیگران واقع گردد، جامعە کوردی با آغوش باز تا حال با این مسئلە برخورد کردەاند.
زن در جامعەی یک کالاست نە یک موجود انسانی کە دارای حقوق یکسان با مرد باشد، زنان بە عنوان دارایی و اموال مردان محسوب می‌شوند و شرافت و ناموس مردان خود می‌باشند. بدن زنان آبروی خانوادگی‌ست. بیش از این کە بدن زن متعلق بە خود وی باشد متعلق بە مردان خانوداە است. برای اینکە خشونت و قتل زنان رسمیت دادە شود دفاع از ناموس را در برابر آن قرار می‌دهند.
متاسفانە روز بە روز با پیشرفت تکنولوژی و پیشرفت دانش مردم، آمار خودکشی،خود سوزی ،کشتن زنان بە دلایل سلطەی کامل مرد سالاری، سکوت سازمان‌ها و مراکز مسؤل، برخورد نکردن جدی روشنفکران جامعەی کوردستان با قتل زنان فزونی می‌یابد.
احزاب کوردستان، نهادها و سازمان‌ها، روشنفکر جامعه‌ی کوردستان، مدافعان حقوق زنان باید بدانند کە تا بە حال گام مثبتی در جهت برخود با مسائل زنان برنداشتە و تا حدودی نسبت بە آن بی‌تفاوت بودەاند چون اگر آن گونە نبود این معضل رشد صعودی در پی نمی داشت.
زن بودن، به خودی خود جرم است............ کفنی سیاه بر سرش پوشاندند و زندگی را در او کشتند !! تار مویش، رویش، لبخندش، صدایش و همەی وجودش ممنوع و جرم است، حتی عکسش بر اعلامیه مرگش هم جرم است.
هر روز از سر عادت هر وقت پا بە محل کارم می‌گذارم اولین کارم روشن کردن کامپیوترم است کە ضمن انجام کار اخبار را هم جویا باشم، در کمتر از ١ ماە چندین زن کورد در کوردستان و کوردانی کە مقیم اروپا هستند توسط شوهر (مالک زن) یا اعضای خانوادە خود بە قتل رسیدەاند!!!!
هلالە خزری ٣٥ سالە نیمە شب توسط شوهرش در نروژ بە شیوە‌ی فجیحی بە قتل میرسد، در کرماشان بهار میری توسط پدرش کشتە می‌شود. شوهر زهرە معلم دلسوز دبستان چمچمال، با شلیک گلولە بە سرش او را بە قتل می‌رساند. سویبە ٣٥ سالە توسط ٤ برادرش در شهر مریوان کشتە شد، جسد یک دختر و پسر جوان در نزدیکی دیاربکر پیدا شد و و و ..................................و چندین مورد دیکر کە اخبار آن بە دلایلی هرگز گزارش نخواهد شد.
سالانه ده‌ها زن به دست خانوادۀ خود به نام شرافت خانوادگی به قتل می‌رسند، به دست آوردن آماری دقیق در این زمینه کار دشواری است، قتل‌ها گزارش نمی‌شوند، عاملان آن مجازات نمی‌گردند و مفهوم قتل ناموسی در جامعەی ما بسیار راحت توجیه می‌شود. چنانچە هر زنی اگر بە دلایل غیرناموسی هم کشتە شود بر چسب خیانتکار بە خود می‌گیرد تا خانودها بتوانند عمل خود را بهتر توجیە کنند.
براساس ماده ۲۲۰ قانون مجازات اسلامی، کەدر بخش‌های از کوردستان هم حاکم است و از این قانون مستثنی نیست، در صورتی که پدر یا جد پدری که فرزند خود را بکشد قصاص نمی‌شود و به پرداخت دیه قتل به ورثه و تعزیر محکوم خواهد شد. یا طبق مادە ٦٣٠ قانون مجازات اسلامی هر مردی کە همسرش را در حال زنا ببیند می‌تواند همسرش را بکشد.
زنی کە ناموس خود و خانوادە را بە خطر اندازد نیاز بە شاکی خصوصی ندارد و قانوناً مجازات خواهد شد. پس این دو ماده، به نوعی مجوز قتل‌های ناموسی را صادر کرده و بر اساس این دو ماده است که ممقتولین زنان با کمترین مجازات روبرو شده و از چنگال عدالت می‌گریزند. باید بگویم قانونی کە بە مرد اجازە کشتن زن را جهت حفظ آبروی خانودە می‌دهد در کشورهای اسلامی کە بخشی از کوردستان نیز زیر احاطەی آن ادارە می‌شود در حال حاضر هم اجرا می‌شود کە گاهی زن را تا لبە‌ی سنگسار هم می‌کشاند در بخش‌های دیگر کوردستان هم بە دلیل سیستم قبیلەای و عشیرەای و برخورد نکردن و پیگیر نبودن جدی قانون با افراد مزمون وضع بە همین منوال است.
قانون در جامعە ما در جهت منافع مردان و محدود کردن آزادی زنان تدوین یافتە است و این در حالی ست کە کسانی کە خود را مالک زنان خانودە خود می‌نامند پا را کمی فراتر از این هم نهادەاند در کوچکترین مورد اقدام بە کشتن خواهر، مادر و یا همسر خود می‌نمایند بە عنوان مثال مردی همسر خود را بە خاطر یک پیامک تلفنی با کارد آشپزخانە نصف شب بە قتل می‌رساند، پدری دختر ١٥ سالە خود را بە دلیل داشتن ارتباط دوستی با پسری وادار بە خود سوزی می‌نماید.
زنان و دختران می‌توانند به خاطر خیلی از کار‌ها کشته شوند: تلاش برای طلاق گرفتن، صحبت کردن با مرد نامحرم، مورد تجاوز قرار گرفتن، اجتناب از ازدواج اجباری و ….. خشونت بە نام آبرو و ناموس یک مسئلەی خصوصی است و قانون از برخورد با ان باید دوری کند، خانوادەها و بزرگان فامیل از عمل کشتن چشم پوشی میکنند. متاسفانه با تجربه‌ای که وجود دارد آن کسانی که می‌کشند و مجری این فرهنگ هستند، می‌دانند که قانون با آنها هیچ کاری ندارد و حتی به نوعی مورد حمایت نیز قرار می‌گیرند، در نتیجه این فرهنگ تداوم پیدا کرده و باقی می‌ماند.
آنها می‌دانند که با حکمی سبک روبرو بوده و با کوچکترین شانس، تبرئه می‌شوند. در این میان هیچ حمایتی از کسانی که مورد آزار قرار گرفته‌اند صورت نمی‌گیرد و حتی کسانی که در این زمینه دست به اعتراض می‌زنند، دستگیر شده و مورد بازجویی قرار می‌گیرند. در فرهنگ ما واژە ناموس بە غلط تعریف شدە است در هر جایی ناموس ارتباط مستقیم با زنان دارد، ناموس یعنی زنان یک خانودە اعم از مادر، خواهر، همسر و ......کە وابستە بە مرد هستند،در نتیجە مردان باید همیشە مواظب ناموس خود باشند کە مبادا زنان دست از پا خطا کنند و آبروی آنان خدشە‌دار شود.
در فرهنگ جامعەی ما شرف و غیرت ارتباط مستقیم با زنان دارد. پس مردان همیشە باید مواظب ناموس خود بر اساس برداشت خود از ناموس باشند. هر اندازە زن سر بە زیرتر و مطیع‌تر باشد و از حقوق فردی و اجتماعی خود بی‌خبر باشد اعتبار بیشتری بە مرد می‌دهد،،اما با کوچکترین آگاهی زن از حقوق خویش، زنان را در برابر مردان قرار می‌دهد و زنان را با تهدید جدی کشتن مواجە میکنند.
بە دلیل مسایل اقتصادی ،متکی نبودن زنان بە خود، نبود پشتوانە مالی نە از طرف دولت نە از طرف خانودەها در زندگی، ترس و عدم آگاهی از حقوق خود، زنان بە این سبک زندگی تن دادە و با آن مخالفت چندانی ندارند و این واقعییت تلخ را بە عنوان سرنوشت خود قبول کرداند و آن گونە زندگی میکنند کە مورد پسند مردان باشند، و در بعضی موارد چە بسا مادر خانوادە کە خود او یک زن است در بە قتل رساندن فرزند دختر خود برای حفظ آبرو بە پسرانش کمک کردە است، و سرپوشی بر آن نهادە است.
وقتی درخواست طلاق، پدری را بی‌ناموس می‌كند، علاقەی یک دختر و پسر غیرت و شرف برادر را جریحە‌دار می کند، امتناع از ازدواج اجباری، مردان خانواده را بی‌ناموس می‌كند روشن است کە منجربه قتل دخترکان و زنان بی‌گناە خواهد شد.
در جامعەی ما ناموس فقط بە زنان مربوط می‌باشد تمام مردان خانوادە بدون در نظر گرفتن سن و سال وظیفەی پاسبانی از آنان را عهدە دار هستند، چنانکە جنس مذکر حق مالکیت تمام کمال زن را دارد، تعرض یا ارتباط با جنس مونث گناهی‌ست نابخشودنی، زیرا زن هویت مستقل از خود نداشتە و مانند یک کالا معاملە خوهد شد، و مالکیت خود را ندارد پس باید آنگونە رفتار کند کە مالکان آنان می‌خواهند و این اطرافیان هستند کە حدود رفتار یک زن را تعیین میکنند. اگر زن فراتر از این محدودە قدم نهد با خطرات جدی روبرو خواهد شد.
اگر مرد این خشونت و قتل را در برابر زنی کە تنها خواستە مانند یک انسان آزاد زندگی کند انجام ندهد از سوی اطرافیان تحقیر و بی‌لیاقت شمردە می‌شود. در جامعەای کە قوانین و حقوق بر اساس برتری مرد بر زن پایە‌ریزی شدە ،جامعەای کە زن شهروند درجە دوم حساب می‌شود خانوادەها برای حفظ ناموس و شرافت خود مردانی را برای نگهبانی زنانشان پروردە می‌نمایند، در فرهنگ جامعەی ما زن به قتل میرسد به دلیل اینکه زیر بار ازدواج ناخواسته نرفته، زن از بین برده می‌شود زیرا از مردی جدا شده که شکنجه‌اش کرده و مورد تجاوزش قرارداده است.
زن خیلی به راحتی به قتل میرسد چون سر به زیر نیست و به مثابه یک انسان آزاده فکر می‌کند و به تبع آن عمل می‌کند. در قانون کشورهای اسلامی کە بخشی از کوردستان هم جزء آن محسوب می‌شود چون کشتن و سنگسار زن در بعضی مورد تاکید شدە و مجازات سختی برای مقتول در نظر گرفتە نمی‌شود.
پس این جنایات و قتل‌ها تکرار و تکرارتر خواهند شد و هیچگاە متوقف نمی‌شود، اگر چە این مورد ازقانون اساسی جنوب کوردستان حذف گردیدە اما عوض کردن قانون در رابطە با جنایاتی کە مربوط بە قتل زنان می‌باشد تنها راهگشای مشکلات زنان جامعە نیست، مورد بسیار وجود دارد کە مقتول با پرداخت وجە نقدی یا وساطت افراد سرشناس بدون مجازات تبرئە شدە اند. پس تا زمانی کە وضع بر این اساس باشد و جامعە و قانون پشتیبان مالکان زنان باشندهمچنان شاهد قتل زنان خواهیم بود.
در کوردستان با فاش شدن رابطه یک زن یا دختر با فردی نامحرم و یا اگر زنی مورد تجاوز قرار گرفتە باشد تنها حرکتی که ما دیده یا شنیده‌ایم این است که فرد خاطی توسط اطرافیان درجه اولش کشته شده و به قتل میرسد بدون اینکه فرد قاتل مورد مجازات یا بازخواست قرار گرفته باشد. زنی که مورد تجاوز جنسی قرار گرفته است، مورد قتل و خشونت واقع می‌شود.
زیرا بر اساس قوانین وارونه جامعە و سنت‌های عقب افتادەی رایج در جامعه و در خانواده، زنی که مورد تجاوز جنسی قرار گرفته است، به نوعی لکەی ننگی است برای خانواده و در سطحی وسیعت‌ر برای جامعه شده است و این درجامعە ما تا حدودی جا گرفتە است. کمتر خانودەای وجود دارد از این کار چشم پوشی کنند، یا خود زن را می‌کشند یا او را وادار بە خود کشی میکنند.
در نتیجه تنها کشتن و حذف کردن زن، از طریق کشتن وی ملکه ذهن ما شده و در ذهن ما جای گرفته است. و فردی که آبروی خانواده را پس گرفته باید مورد تشویق قرار بگیرد. و با اندک مجازاتی بە زندگی عادی خود ادامە دهد بدون اینکە عبرتی گرفتە باشد یا مورد عبرت دیگران واقع گردد، جامعە کوردی با آغوش باز تا حال با این مسئلە برخورد کردەاند.
زن در جامعەی یک کالاست نە یک موجود انسانی کە دارای حقوق یکسان با مرد باشد، زنان بە عنوان دارایی و اموال مردان محسوب می‌شوند و شرافت و ناموس مردان خود می‌باشند. بدن زنان آبروی خانوادگی‌ست. بیش از این کە بدن زن متعلق بە خود وی باشد متعلق بە مردان خانوداە است. برای اینکە خشونت و قتل زنان رسمیت دادە شود دفاع از ناموس را در برابر آن قرار می‌دهند.
متاسفانە روز بە روز با پیشرفت تکنولوژی و پیشرفت دانش مردم، آمار خودکشی،خود سوزی ،کشتن زنان بە دلایل سلطەی کامل مرد سالاری، سکوت سازمان‌ها و مراکز مسؤل، برخورد نکردن جدی روشنفکران جامعەی کوردستان با قتل زنان فزونی می‌یابد.
احزاب کوردستان، نهادها و سازمان‌ها، روشنفکر جامعه‌ی کوردستان، مدافعان حقوق زنان باید بدانند کە تا بە حال گام مثبتی در جهت برخود با مسائل زنان برنداشتە و تا حدودی نسبت بە آن بی‌تفاوت بودەاند چون اگر آن گونە نبود این معضل رشد صعودی در پی نمی داشت.
