\"زاگرس\" شبکه‌ای جامانده از سیاست‌های موسیقایی

21:19 - 9 اردیبهشت 1393
Unknown Author
بهزاد خالوندی

طی سال های اخیر \"موسیقی\" جایگاه قابل توجهی در میان شبکه‌های تلویزیونی پیدا کرده است. کافی است مدتی شبکه‌های \"کُردستان\"، \"ایلام\" و \"افلاک\" لرستان را دنبال کنید تا به آسانی دریابید این شبکه‌ها بخش قابل توجهی از برنامه‌های خویش را به موسیقی اختصاص داده‌اند. آن‌ها طی سال‌های اخیر با در پیش گرفتن سیاست‌های موسیقایی هوشمندانه و قابل تحسین توانسته‌اند به موفقیت‌های چشمگیری در زمینه جذب مخاطب دست پیدا کنند. البته در این میان برخی شبکه‌ها مانند شبکه \"زاگرس\" کرمانشاه نیز هستند که تغییر چندانی در رویکردهای پیشین آن‌ها پدید نیامده و به همان رویه سنتی و قدیمی خویش همچنان وفادار مانده‌اند.

شبکه‌ی \"کُردستان\" شبکه موسیقی

از میان شبکه‌هایی که نام بردیم شبکه \"کُردستان\" را باید موفقترین لقب داد. این شبکه در عرصه موسیقی سنگ تمام گذاشته و با پخش ترانه‌های خوانندگان محبوبی که آثارشان سال‌ها مجوز پخش نداشته‌اند، توانسته خیل طرفداران این هنرمندان محبوب را با خود همراه کند. اوج کار این شبکه استانی را می‌توان در برنامه پُربیننده‌ای با عنوان \"دیاریتان گورانییکه\" دید. برنامه‌ای که هر شب با پخش جشنواره‌ای از ترانه‌های زیبای هنرمندانی مانند: حسن زیرک، مظهر خالقی، عثمان هورامی، محمد ماملی، عباس کمندی، عزیز شاهرخ و ده‌ها خواننده محبوب دیگر توانسته مخاطبانی بسیاری فراتر از گستره جغرافیایی استان کُردستان را جذب کند.

شبکه‌ی \"افلاک\" و بهره‌گیری از پتانسیل‌های موسیقی لُری

در این میان تنها لرستان نیست که به \"موسیقی\" توجهی ویژه دارد بلکه این هنر زیبا بخش ثابتی از برنامه‌های شبکه \"افلاک\" لرستان را هم تشکیل می‌دهد و این شبکه توانسته پس از سال‌ها مجوز پخش برخی از آهنگ‌های \"رضا سقایی\" خواننده‌ی بسیار محبوب این خطه را کسب کند. البته صدا و سیمای لرستان از بقیه هنرمندان محبوب خود مانند فرج علیپور، ایرج رحمانپور، بهمن اسکینی، نیز غافل نمانده است و در کنار این‌ها عرصه هنرنمایی را برای استعدادهای جوان نیز بازگذاشته است. این رویه منطقی باعث شده \"افلاک\" یکی از شبکه‌های پربیننده غرب کشور باشد و بینندگان آن تنها منحصر به این استان نباشند.

در این میان شبکه ایلام نیز هرچند یک مجموعه نوپاست و فعالیت‌های جدی خود را از اوایل دهه ٧٠ آغاز کرده است ولی طی همین دوران اندک با سرمایه‌گذاری روی استعدادهای جوان و پخش ترانه‌ها و تصنیف‌های زیبای کُردی توانسته در دل مردم دیارش جا باز کند و حتی از استان‌های همسایه نیز مخاطبان بسیاری جذب کند.

رویکردهای تازه به موسیقی در شبکه‌های سراسری

\"موسیقی\" طی این سال‌ها مورد توجه شبکه‌های سراسری بوده است و برخی از آن‌ها به ویژه شبکه \"شما\" گام‌های ارزنده‌ای در این عرصه برداشته است. این شبکه با برنامه \"هفت ترانه\" که هرشب پخش می‌شود مخاطبان ویژه و گسترده‌ای پیدا کرده و تبدیل به شبکه محبوب هنردوستان شده است. شبکه \"شما\" جدا از آهنگ‌های هنرمندان معروفی مانند مظهرخالقی و حسن زیرک پخش کارهای خوانندگان جوان و بعضاً پرطرفداری که نامشان بیشتر با موسیقی غیررسمی پیوند خورده را نیز در دستور کار خویش قرار داده که این کار هوشمندانه بر دامنه شهرت آن در میان جوانان افزوده است. \"سیمای کُردی\" شبکه سحر هم چنین سیاست‌های مشابهی را در پیش گرفته و به جذابیت‌های خود افزوده است.

زاگرس شبکه‌ای جامانده از تحولات موسیقایی کشور

اما در این میان حکایت شبکه زاگرس کرمانشاه یک حکایت کاملاً متفاوت است. با وجود این تغییر و تحولات گسترده‌ای که در سیاست‌های موسیقایی شبکه‌های مختلف استانی و سراسری به وقوع پیوسته، این شبکه همچنان راه خود را می‌رود. حتی تلاش‌هایی هم که واحد موسیقی این شبکه برای فراهم نمودن زمینه پخش آهنگ‌های حسن زیرک انجام داد نیز به دلیل مخالفت‌های صورت گرفته ناکام ماند و عطای این کار به لقایش بخشیده شد. حتی مدتی شبکه زاگرس اقدام به پخش برنامه‌ای به سبک و سیاق \"هفت ترانه\" کرد که عمر چندانی نداشت. در زمینه بهره‌گیری از چهره‌های جوانی که در میان مردم محبوبیت دارند نیز برخی تلاش‌های مقطعی صورت گرفت اما به سرانجامی نرسید. به عنوان نمونه \"حسین صفامنش\" در برنامه مشترک شبکه زاگرس و شبکه شما به اجرای برنامه پرداخت که به دلیل مخالفت‌هایی بعدی به همان یکبار محدود ماند. در واقع تلاش‌هایی که برای تحول در برنامه‌های موسیقایی شبکه زاگرس برداشته شده‌اند در عمل ناکام مانده‌اند و این شبکه به همان سبک و سیاق سابق به فعالیت ادامه می‌دهد. پیامد منطقی این رویه قاعدتاً این است که شبکه زاگرس طرفداران پرو پاقرص هنر در این استان را سخاوتمندانه تقدیم به دیگر شبکه‌های تلویزیونی کرده است.

به نظر می‌رسد شبکه زاگرس هنوز آمادگی پذیرش سیاست‌های جدید موسیقایی کشور را ندارد و مدیران ارشد این شبکه باید به فکر چاره‌ای جدی برای این موضوع باشد. هنوز دلیل امتناع شبکه زاگرس از پخش آهنگ‌هایی که به راحتی می‌توان آن‌ها از دیگر شبکه‌های رسمی کشور به نظاره نشست، مشخص نیست. اگر برخی واقعاً مخالف اینگونه آهنگ‌ها هستند چرا مانع پخش آن‌ها از طریق فرستنده‌های دیجیتال صدا و سیمای همین استان نمی‌شوند، لابد فکر می‌کنند این امواج بی‌واسطه از تهران ارسال می‌شوند! بی‌گمان در صورت ادامه این رویه شبکه زاگرس آهسته آهسته به حاشیه خواهد رفت و این امر نتیجه‌ای جز تضعیف جایگاه فرهنگی و موسیقایی کرمانشاه که به گهواره تمدن معروف است در پی نخواهد داشت. در حالیکه این مجموعه این پتانسیل را دارد که در صورت مهیا شدن بسترها از رکود فعلی بیرون بیاید و شبکه محبوب هر کرمانشاهی لقب بگیرد.