درباره خودکشی صحبت نکنیم برای پیشگیری اقدام کنیم

22:15 - 14 خرداد 1396
Unknown Author
هادی نقدی

علیرغم تاکید بسیار بر رازداری در حرفه مشاوره و روان درمانی، خودکشی یکی از معدود مواردی است که مشاور، روانشناس و روانپزشک از نظر اخلاقی نمی‌توانند راز نگهدار مراجع خود باشند و باید آن را افشا و با خانواده فرد در میان بگذارند. اما آیا صحبت عمومی در مورد خودکشی و رسانه‌ای کردن آن کمکی به حل مشکل می‌کند؟

تمام متخصصین بر احتیاط در پوشش رسانه‌ای خودکشی متفق هستند. اما دامنه این احتیاط چیست و کجاست؟ همانگونه در مورد احتیاط در رسانه‌ای کردن خوکشی اتفاق نظر وجود دارد، در مورد اینکه خودکشی فریادی‌ست برای شنیده شدن نیز،- جز در موارد خاص-، میان متخصصین اتفاق نظر وجود دارد. وقتی افرادی که سال‌ها فریاد کمک خواهی داشته و کسی به کمک آنها نشتافته است، مشاهده کنند که فردی هم سطح با او از طریق خودکشی فریادش توسط میلیون‌ها نفر شنیده شده،و آنها را به واکنش و همدردی واداشته است، تشويق به خودکشی نمی شود؟ آیا نوعی تقویت جانشینی صورت نمی‌گیرد؟

نوع و گستره‌ی نفوذ رسانه‌های امروز با پنج سال پیش بسیار متفاوت است از این رو دوران در محاق سکوت ماندن خودکشی گذشته است تا خواهان صحبت کردن از آن برای رساندن فریاد کمک خواهی به گوش مسئولین مربوطه باشیم. مگر مسؤلان از ما بهتر در جریان ما واقع نیستند؟در جامعه ما رسانه چنان همگانی شده که هر فردی تبدیل به یک رسانه شده و اخبار خودکشی را با جزئیات آن دریافت می٢کند. اگر نتیجه پژوهشی دال بر تاثیر رسانه بر افزایش خودکشی وجود ندارد اما آیا علمی هم دال بر احتمال این افزایش نیز وجود ندارد؟ آخرین هدف علم پیش‌بینی کردن احتمال وقوع یک رفتار یا پدیده برای کنترل آن است. آیا ترغیب به بیشتر صحبت کردن و رسانه‌ای کردن خودکشی بر اساس تیوری الگو برداری(Modeling) افراد دارای مسایل مشابه فرد خودکشی کرده را در وادی تقلید و الگوگیری قرار نمی دهد؟ آیا رسانه‌ای کردن موارد خودکشی الگو سازی نیست؟

در شرایط خاص جامعه ی ما که استرسورهای گوناگون مردم را در بر گرفته‌اند، به جای حرف زدن از خودکشی باید برای خودکشی اقدام‌های پیشگیرانه داشت.آن هم نه توسط چند نهاد مشخص بلکه تمام نهادهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی باید برای پیشگیری از خودکشی برنامه و اقدام عملی داشته باشند. در این میان حتی اگر قرار است برنامه‌های پیشگیری از خودکشی برای عموم اجرا شود، صحیح‌تر به نظر می‌رسد با عنوان پیشگیری از خودکشی نامگذاری نشوند؛ بلکه بهتر است تحت عنوان مهارت‌های سازگاری(coping skills ) و مقابله با فشار روانی اجرا شوند چون این اقدام خود نوعی از پیشگیری است.

پدیده ی خودکشی از ایدز و اعتیاد جداست که به جای پنهان‌کاری باید رسانه‌ای شوند. خودکشی آن‌چنان مسئله‌ی حساسی است که حتی همدردی کردن با خودکشی کننده در خانواده و نزد کودکان و نوجوانان ممکن است پیامدهای ناگواری داشته باشد.

از این رو بهتر است به جای هیجانی رفتار کردن، عقلانی رفتار کرده و به نام صداقت علمی و اجتماعی و گردش آزاد اطلاعات، آسیب بیشتری ایجاد نکنیم.

نظر نویسنده بازتاب دیدگاه آژانس خبررسانی کُردپا نمی‌باشد.