اورامانات سرزمینی غریب در بستری، آکنده از تبعیض و نژادپرستیِ قومی
19:18 - 8 آذر 1391
Unknown Author
حیدر احمدی
به دنبال انقلاب تکنولوژیک و فناوری‌های مدرن، تحولات عظیمی در تمامی عرصه‌های زندگی حتی محرومترین و دور افتاده‌ترین نقاط دنیا به وقوع پیوست. سیستم‌های ارتباطی پیشرفته آخرین و مثمرثمرترین دستاورد‌های فکر بشر را به سمع و گوش جهانیان رساندند. به یُمن این پیام‌های نجات‌بخش که ندای بیداری فکری به صدا در آمد و پایه‌ی دیکتاتوری‌های محلی و مرکزی به لرزه در آمد. آموزش همگانی شد و بهداشت و پزشکی به کمک مردم آمد و توده‌های جمعیتی متمرکز سر بر آوردند و شهرنشینی گسترش یافت .
اکنون در این گفتار نقطه‌ی دوم ما بر روی منطقه ایست در برگیرند. چند شهر نوپا و قدیمی که علی رغم تحولات چشم گیر اخیر هنوز باید زیر یوغ تنگ نظری‌ها و تعصبات حاکمان مملکتی در تقلای وضعیت مطلوب خود باشند.
منطقه‌ی اورامانات شامل چهار شهرستان جوانرود، پاوه، روانسر و ثلاث باباجانی با ویژگی‌های خاص طبیعی و انسانی در غرب ایران و شمال غرب استان کرمانشاه واقع است.
اورامانات در اصل اهوارامانات یا هورامانات است به معنی سرزمین اهورا مزدا، خدای واحد ایرانیان که چندیدن قرن قبل از اسلام به وحدانیت خدا ایمان آورده بودند. هنوز آثار بقایایی از معابد آتشکده‌ها و مراسمات ویژه‌ی آئین باستانی ایرانیان در این منطقه وجود دارد که هیچگاه خوشایند حاکمان امروزی ایران نبوده بلکه همواره سعی در مستور ماندن آن دارند. چرا که تا این سن هویتی به تدریج منسوخ گردد .
حاکمان مرکزی ایران اکثراً به تنوعات فرهنگی و چند گونگی روی خوشی نشان نداده‌اند و هیچ گونه نماد گوناگونی و ارتباط تاریخی را بر نمی‌تابند .بسیار مرموزانه درصدد حذف گونه‌های اطراف خود هستند. افکار رادیکالی که حتی خواهان قطع ریشه‌ی تاریخی و هویت خویش نیز هستند.
واقعیت‌های تاریخی و کنونی اورامانات واضح‌ترین شاخصی است بر بستر دیرینه‌ی زبانی و مذهبی این منطقه هم برای زبان فارسی پهلوی و هم دری و هم برای آئین زرتشت .
زبان شیرین فارسی که در گذشته به دلیل هجوم اعراب و هم اکنون به دلیل زبان اینترنت و بین‌الملل دستخوش تغییراتی گشته است به راحتی و بدون زحمت می‌تواند با مراجعه به ریشه‌های خود که در مناطقی امثالهم یافت می‌شود بهره جسته و متجانس‌ترین و با مسمی‌ترین واژگان و ساختار‌های زبانی را استخراج کنند. اما افسوس که فرهنگستان زبان فارسی تاکنون دوری جسته و تنها از طریق ترکیب واژگانی و مفاهیم طولانی است که به پر کردن جای خالی ریشه زبانی زبان فارسی می پردازد.
اورامانات از نظر مذهبی یکی از اضلاع سه گانه‌ی مثلث آیینی استان کرمانشاه است که در آن مسلمانان سنی مذهب هستند. دو ضلع دیگر این مثلث شیعیان و پیروان اهل حق هست که در دیگر مناطق کرمانشاه پراکنده‌اند. سنی بودن اهالی اورامانات در سرنوشت کنونی آنان تاثیر به سزایی داشته و همین امر باعث به حاشیه راندن آنها شده است. پست‌ها و مسئولیت‌های اورامانات هیچ گاه به خود ساکنین محول نمی‌شود و دیوار عظیم بی‌اعتمادی بین حاکمیت و مردم قر بر افراشته است.
از دید حاکمان در این نواحی افراد شایسته و کار آزموده‌ای یافت نمی‌شود و قحط‌الرجال مطلق است تا بتوانند پُست‌ها و مقامات را به آنها محول کنند این در حالی است که دانش آموزان شهرستان جوانرود، پاوه، روانسر هر ساله عالی‌ترین رتبه‌های کنکور سراسری را به خود اختصاص داده و سهم قابل توجهی در این همآورد علمی کشور دارند.
مسئولین شهرهای مذکور از افراد غیر بومی بوده که کسانی در میان آنها هستند که بسیار ناکارآزموده و حتی سوء پیشینه و سابقه‌ی ضدیت با مردم منطقه را دارد .
اهالی اورامانات از نظر پوشش لباس به طور یکدست لباس‌های کُردی می پوشند که با توجه به وضعیت آب و هوایی سرد منطقه بیشتر این لباس‌ها از پارچه‌های گرم می‌باشند .
متاسفانه به دلیل تخریب و تخدیش‌های فرهنگی که یقیناً از جانب برنامه‌های حساب شده دولتی حمایت می‌شود و پوشندگان این لباس‌ها در دیگر شهر‌ها مورد جسارت و بی ادبی قرار می‌گیرند. زبان خاص اهالی اورامانات لهجه‌ی جافی و هورامی می‌باشد که به دلیل شاخصه‌ی لهجه‌ای به اضافه‌ی لباس کُردی که می‌پوشند تمایز آشکار آنان را در میان دیگران می‌نمایاند.
علی الخصوص در شهر کرمانشاه آنچنان اصطکاک‌هایی به راه افتاده است که حتی کُردهای شیعه مذهب کرمانشاه به تمسخر لباس و پوشش همنوعان خود می‌کنند. این اصطکاک‌های بین دسته‌های مختلف در سال‌های اخیر به جایی رسید که حتی ساکنین شهر کرمانشاه خود را جدا از فرهنگ و ریشه‌ی خود می‌دانند و به زبان مادری و لباس کُردیشان پشت پا زده‌اند به طوری که حتی به کسانی که ملبس به لباس‌های کُردی هستند اهانت و فحاشی می‌کنند.
مسلم است که تا دستی پشت این ماجرا نباشد خانواده‌ی فرنگ و زبان کُردی چنین از هم متلاشی نمی‌شود. از نظر سابقه مبارزات ضد استبدادی در حکومت های پیشین مردم شهر های اورامانات سابقه‌ای درخشان داشته و همواره هم گام و هم صدا با توده‌ی مردم ایران بوده است. از جمله می‌توان به قیام مردم جوانرود به رهبری حسین بیگ وکیل اشاره کرد که همراه همرزمان رشید و مردم دلاور جوانرود مقاومت‌های چشمگیری در مقابل استبداد شاه ایرن داشته‌اند. اما متاسفانه در کتب تاریخی معاصر کمترین اشاره به هیچ یک از دسته‌های مبارزاتی کُردهای غرب کشور نشده است.
بطور کلی در بیان کلی این واقعیت‌ها که به صورت پراکنده بدان‌ها اشاره‌هایی گشت باید اذعان کرد که نگاه حاکمیت ایران به مناطق کُردنشین مدام تبعیض آمیز بوده و در میان کُردهای سنی مذهب که هم از نظر زبانی و هم نظر عقیده متفاوت بوده بیشتر آماج کینه‌ها و غرض ورزی‌های بی‌جهت بوده‌اند. در این میان بیچاره مردمان اورامانات که جدا از اینکه در سطح کلی به خاطر کُرد بودن مانند همه‌ی کُردها در رنج هستند بلکه در مقیاس کوچک‌تر تقسیمات کشوری هم خانواده‌ی کُردهای شیعه مذهب کرمانشاه هستند که از آن جانب هم رنج‌های خاص دیگری که بدان‌ها اشاره گشت متحمل می‌گردند.
به دنبال انقلاب تکنولوژیک و فناوری‌های مدرن، تحولات عظیمی در تمامی عرصه‌های زندگی حتی محرومترین و دور افتاده‌ترین نقاط دنیا به وقوع پیوست. سیستم‌های ارتباطی پیشرفته آخرین و مثمرثمرترین دستاورد‌های فکر بشر را به سمع و گوش جهانیان رساندند. به یُمن این پیام‌های نجات‌بخش که ندای بیداری فکری به صدا در آمد و پایه‌ی دیکتاتوری‌های محلی و مرکزی به لرزه در آمد. آموزش همگانی شد و بهداشت و پزشکی به کمک مردم آمد و توده‌های جمعیتی متمرکز سر بر آوردند و شهرنشینی گسترش یافت .
اکنون در این گفتار نقطه‌ی دوم ما بر روی منطقه ایست در برگیرند. چند شهر نوپا و قدیمی که علی رغم تحولات چشم گیر اخیر هنوز باید زیر یوغ تنگ نظری‌ها و تعصبات حاکمان مملکتی در تقلای وضعیت مطلوب خود باشند.
منطقه‌ی اورامانات شامل چهار شهرستان جوانرود، پاوه، روانسر و ثلاث باباجانی با ویژگی‌های خاص طبیعی و انسانی در غرب ایران و شمال غرب استان کرمانشاه واقع است.
اورامانات در اصل اهوارامانات یا هورامانات است به معنی سرزمین اهورا مزدا، خدای واحد ایرانیان که چندیدن قرن قبل از اسلام به وحدانیت خدا ایمان آورده بودند. هنوز آثار بقایایی از معابد آتشکده‌ها و مراسمات ویژه‌ی آئین باستانی ایرانیان در این منطقه وجود دارد که هیچگاه خوشایند حاکمان امروزی ایران نبوده بلکه همواره سعی در مستور ماندن آن دارند. چرا که تا این سن هویتی به تدریج منسوخ گردد .
حاکمان مرکزی ایران اکثراً به تنوعات فرهنگی و چند گونگی روی خوشی نشان نداده‌اند و هیچ گونه نماد گوناگونی و ارتباط تاریخی را بر نمی‌تابند .بسیار مرموزانه درصدد حذف گونه‌های اطراف خود هستند. افکار رادیکالی که حتی خواهان قطع ریشه‌ی تاریخی و هویت خویش نیز هستند.
واقعیت‌های تاریخی و کنونی اورامانات واضح‌ترین شاخصی است بر بستر دیرینه‌ی زبانی و مذهبی این منطقه هم برای زبان فارسی پهلوی و هم دری و هم برای آئین زرتشت .
زبان شیرین فارسی که در گذشته به دلیل هجوم اعراب و هم اکنون به دلیل زبان اینترنت و بین‌الملل دستخوش تغییراتی گشته است به راحتی و بدون زحمت می‌تواند با مراجعه به ریشه‌های خود که در مناطقی امثالهم یافت می‌شود بهره جسته و متجانس‌ترین و با مسمی‌ترین واژگان و ساختار‌های زبانی را استخراج کنند. اما افسوس که فرهنگستان زبان فارسی تاکنون دوری جسته و تنها از طریق ترکیب واژگانی و مفاهیم طولانی است که به پر کردن جای خالی ریشه زبانی زبان فارسی می پردازد.
اورامانات از نظر مذهبی یکی از اضلاع سه گانه‌ی مثلث آیینی استان کرمانشاه است که در آن مسلمانان سنی مذهب هستند. دو ضلع دیگر این مثلث شیعیان و پیروان اهل حق هست که در دیگر مناطق کرمانشاه پراکنده‌اند. سنی بودن اهالی اورامانات در سرنوشت کنونی آنان تاثیر به سزایی داشته و همین امر باعث به حاشیه راندن آنها شده است. پست‌ها و مسئولیت‌های اورامانات هیچ گاه به خود ساکنین محول نمی‌شود و دیوار عظیم بی‌اعتمادی بین حاکمیت و مردم قر بر افراشته است.
از دید حاکمان در این نواحی افراد شایسته و کار آزموده‌ای یافت نمی‌شود و قحط‌الرجال مطلق است تا بتوانند پُست‌ها و مقامات را به آنها محول کنند این در حالی است که دانش آموزان شهرستان جوانرود، پاوه، روانسر هر ساله عالی‌ترین رتبه‌های کنکور سراسری را به خود اختصاص داده و سهم قابل توجهی در این همآورد علمی کشور دارند.
مسئولین شهرهای مذکور از افراد غیر بومی بوده که کسانی در میان آنها هستند که بسیار ناکارآزموده و حتی سوء پیشینه و سابقه‌ی ضدیت با مردم منطقه را دارد .
اهالی اورامانات از نظر پوشش لباس به طور یکدست لباس‌های کُردی می پوشند که با توجه به وضعیت آب و هوایی سرد منطقه بیشتر این لباس‌ها از پارچه‌های گرم می‌باشند .
متاسفانه به دلیل تخریب و تخدیش‌های فرهنگی که یقیناً از جانب برنامه‌های حساب شده دولتی حمایت می‌شود و پوشندگان این لباس‌ها در دیگر شهر‌ها مورد جسارت و بی ادبی قرار می‌گیرند. زبان خاص اهالی اورامانات لهجه‌ی جافی و هورامی می‌باشد که به دلیل شاخصه‌ی لهجه‌ای به اضافه‌ی لباس کُردی که می‌پوشند تمایز آشکار آنان را در میان دیگران می‌نمایاند.
علی الخصوص در شهر کرمانشاه آنچنان اصطکاک‌هایی به راه افتاده است که حتی کُردهای شیعه مذهب کرمانشاه به تمسخر لباس و پوشش همنوعان خود می‌کنند. این اصطکاک‌های بین دسته‌های مختلف در سال‌های اخیر به جایی رسید که حتی ساکنین شهر کرمانشاه خود را جدا از فرهنگ و ریشه‌ی خود می‌دانند و به زبان مادری و لباس کُردیشان پشت پا زده‌اند به طوری که حتی به کسانی که ملبس به لباس‌های کُردی هستند اهانت و فحاشی می‌کنند.
مسلم است که تا دستی پشت این ماجرا نباشد خانواده‌ی فرنگ و زبان کُردی چنین از هم متلاشی نمی‌شود. از نظر سابقه مبارزات ضد استبدادی در حکومت های پیشین مردم شهر های اورامانات سابقه‌ای درخشان داشته و همواره هم گام و هم صدا با توده‌ی مردم ایران بوده است. از جمله می‌توان به قیام مردم جوانرود به رهبری حسین بیگ وکیل اشاره کرد که همراه همرزمان رشید و مردم دلاور جوانرود مقاومت‌های چشمگیری در مقابل استبداد شاه ایرن داشته‌اند. اما متاسفانه در کتب تاریخی معاصر کمترین اشاره به هیچ یک از دسته‌های مبارزاتی کُردهای غرب کشور نشده است.
بطور کلی در بیان کلی این واقعیت‌ها که به صورت پراکنده بدان‌ها اشاره‌هایی گشت باید اذعان کرد که نگاه حاکمیت ایران به مناطق کُردنشین مدام تبعیض آمیز بوده و در میان کُردهای سنی مذهب که هم از نظر زبانی و هم نظر عقیده متفاوت بوده بیشتر آماج کینه‌ها و غرض ورزی‌های بی‌جهت بوده‌اند. در این میان بیچاره مردمان اورامانات که جدا از اینکه در سطح کلی به خاطر کُرد بودن مانند همه‌ی کُردها در رنج هستند بلکه در مقیاس کوچک‌تر تقسیمات کشوری هم خانواده‌ی کُردهای شیعه مذهب کرمانشاه هستند که از آن جانب هم رنج‌های خاص دیگری که بدان‌ها اشاره گشت متحمل می‌گردند.
