اصلاحات دموکراتیک در ترکیه و مطالبات کُردها+گفتگو

آژانس کُردپا: طرح حزب حاکم ترکیه در راستای اصلاحات سیاسی ـ فرهنگی کشور با موضع متفاوت از سوی اشخاص مختلف روبه‌رو شد.

روز گذشته نخست وزیر ترکیه و دبیرکل حزب عدالت و توسعه طرح ٦٣ ماده‌ای \"اصلاحات دمکراتیک\" را اعلام و آن را \"لحظه‌ای تاریخی\" برای ترکیه توصیف کرد.

این طرح که گفته می‌شود حدود ٧٠% از آن برای حل و فصل قضیه‌ی کُرد در ترکیه تنظیم گردیده با مخالفت احزاب و شخصیت‌های سیاسی کُردستان مواجه و آن را فاقد مطالبات برحق کُردها دانستند.

یکی از رهبران حزب آشتی و دمکراسی در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: \"طرح ارائه‌شده مطالبات ما(کُردها) را برآورد نکرد، ترکیه به حکومتی تکرو گرفتار است و حزب عدالت و توسعه تنها سودمند طرح خواهد بود.

خبرگزاری آنادول به نقل از گُلتن کشاناک اعلام کرد: همین حالا هم تمامی موانع پیش‌روی آزادی بیان، رسانه و دمکراسی در ترکیه وجود دارد و هزاران زندانی سیاسی محبوس هستند.

از دیگر سو، جمیل بایک مرد شماره ٢ حزب کارگران کُردستان ترکیه در مطلبی که روزنامه‌ی \"ئازادیا ولات\" آن را منتشر نموده، طرح اردوغان را \"پرده‌پوشی حملات به غرب کُردستان(سوریه)\" عنوان کرد و حمله‌ی گروه‌های وابسته به حکومت ترکیه به ساکنین کُرد را دشمنی این کشور با کُردها تلقی کرد.

اشاره‌ی بایک به حمایت‌های ترکیه از گروه‌های تندروی سلفی و جبهه‌النصره در حملات علیه کُردهای سوریه می‌باشد.

درباره‌ی طرح اصلاحات دموکراتیک حزب حاکم AKP و تأثیر آن بر آینده‌ی قضیه‌ی کُرد در ترکیه، آژانس کُردپا با \"مامند روژه\" تحلیلگر مسائل ترکیه گفتوگویی انجام داده است.

وی ابتدا درباره‌ی اتخاذ مواضع مخالف از سوی حزب آشتی و دمکراسی(BDP) و حزب کارگران کُردستان (PKK) به طرح پیشنهادی اردوغان، گفت: \"این نوع مشکلات می‌بایستی قبلاً حل و فصل می‌شدند، ما اکنون نمی‌دانیم محتوای مذاکرات آقای اوجالان و دولت ترکیه و نامه‌های رد و بدل شده میان امرالی(محل حبس اوجالان) و قندیل(محل استقرار نیروهای پ.ک.ک) چه بوده و تضمین‌های ناشی از عقب‌نشینی گریلاها از عمق خاک ترکیه چه هستند\".

آقای روژه درپاسخ به این پرسش که علیرغم اینکه اکثریت مواد گنجانده‌شده در پکج دولت جهت حل و فصل قضیه‌ی کُرد می‌باشد اما اردوغان از بکارگیری واژه‌ی کُرد و کُردستان در کنفرانس اعلام اصلاحات خودداری کرد، اظهار داشت: حکومت در این شرایط نمی‌خواهد دست به ریسک بزند، زیرا انتخابات شهرداری‌ها نزدیک است و استفاده از چنین اصطلاحاتی موجب برانگیخته‌شدن احساسات ملی‌گراهای تُرک به ویژه حزب جنبش ملی‌گرای ترکیه(MHP) می‌شود و آن را مقدمات مذاکره با حزب کارگران کُردستان تلقی می‌کنند.

تحلیگر مسائل ترکیه بر این باور است که مهم‌ترین ماده در طرح اصلاحات دمکراتیک، تغییر و یا حذف کامل نظام انتخاباتی و کاهش حدنصاب ١٠درصدی راهیابی به پارلمان است.

مامند روژه کاهش حدنصاب را مقدمه‌ی حضور بیشتر کُردها در انتخابات و راهیابی نمایندگان به پارلمان می‌داند و می‌گوید که قوانین قبلی انتخابات مانع از راهیابی احزاب و گروه‌های سیاسی کُرد به پارلمان می‌شد و با این تغییرات حزبی نظیر BDP (عمده‌ترین تشکیلات قانونی کُردها) قادر خواهد بود بیش از ٥٠ نماینده به مجلس بفرستد.

حزب آشتی و دمکراسی ٢٩ کُرسی در پارلمان ترکیه دارد.

این تحلیل‌گر سیاسی مخالفت حزب آشتی و دمکراسی و کنفدرالیسم جوامع کُردستان (KCK) با طرح پیشنهادی نخست وزیر ترکیه را غیاب ٣ مطالبه‌ی اصلی آنها در اصلاحات دمکراتیک حزب حاکم ترکیه می‌بیند.

مامند روژه سه ماده‌ی مورد نظر مخالفان را این چنین توضیح داد: نخست حذف قانون ضد ترور در ترکیه است زیرا حکومت با استناد به این ماده‌ی قانونی قادر خواهد بود هرکسی را به اتهام عملیات تروریستی بازداشت و زندانی کند و این قانون مستقیما با مبارزات پ.ک.ک مرتبط می‌باشد و در صورت حذف آن تعدادی زیادی از گریلاهای پ.ک.ک خواهند توانست به فعالیت خود در داخل ترکیه ادمه دهند.

دومین دلیل مخالفت احزاب سیاسی کُرد با طرح اردوغان، عدم اشاره به زندانیان سیاسی و آزادی آنان از زندان‌ها می‌باشد که هم‌اکنون بنابه مفاد قانونی ترکیه بیش از ٨ هزار فعال سیاسی کُرد که اکثراً وابسته به ک.ج.ک هستند توسط مأموران و نهادهای حکومتی بازداشت و زندانی شده‌اند.

شرایط زندان امرالی و وضعیت عبدالله اوجالان سومین دلیل مخالفت با طرح اصلاحات دمکراتیک رجب طیب اردوغان از سوی ٢ حزب اصلی کُردها در داخل و خارج ترکیه می‌باشد.

این فعال سیاسی آگاه به مسائل ترکیه هرگونه استنباط از طرح مزبور که؛ دولت ترکیه تلاش دارد احزاب اصلی کُردستان را از صحنه‌ی سیاسی ترکیه خارج و حذف نماید، رد کرد و گفت: هرچند طرح یادشده تمامی مطالبات و خواست کُردها را براورده نمی‌کند اما یقیناً فضای سیاسی برای فعالیت احزاب کُرد را بازتر و فراخ‌تر و مبارزه‌ی آنان را قانونی خواهد کرد.

مامند این را نیز پنهان نکرد که مخالفت پ.ک.ک با طرح و یا عدم گنجاندن ٣ خواست اصلی آنان، همسو و در راستای انتخابات شهرداری‌ها در سال آینده‌ی میلادی است و این حزب همچون حزب حاکم عدالت و توسعه درصدد تأثیرگذاری بر انتخابات پیش‌رو است.

از دیگر موارد طرح اردوغان، تحصیل به زبان کُردی در مدارس غیردولتی است. این مورد شمار قابل توجهی از فرزندان خانواده‌های کُرد را شامل نخواهد شد زیرا که وضعیت اقتصادی و مالی کُردها در ترکیه نامناسب می‌باشد.

دولت ترکیه طی ده‌ها سال اخیر اسامی روستاها، شهرها و اماکن فرهنگی و تاریخی کُردستان را بصورت سیستماتیک تغییر و آنان را به اسم تُرکی درج می‌کرد اما با این طرح هویت و نام کُردی به آنها بازگردانده خواهد شد.

در ترکیه استفاده از ٣ حرف W(و) ،X(خ) و Q(ق) به این دلیل که کُردی هستند ممنوع بوده و هرگونه امور دولتی با مانع جدی مواجه می‌شد.

نخست وزیر ترکیه که حزب متبوعش در ١١ سال گذشته به دنبال گشایش در فضای سیاسی ترکیه و حل مسالمت‌آمیز قضیه‌ی کُرد بوده گفته است که این طرح، اولین و آخرین طرح نخواهد بود.

کُردها بزرگ‌ترین اقلیت اتنیکی در کشور ترکیه هستند که منابع غیررسمی جمعیت ملیت کُرد را بیش از ٢٥ میلیون نفر برآورد می‌کنند.