روز جهانی زبان مادری؛ احکام بازداشت و زندان علیه فعالین زبان کُردی در سال ۱۴۰۳

سازمان حقوق بشری کُردپا به مناسبت روز جهانی زبانی مادری، به ۷ مورد از احکام بازداشت و زندان علیه فعالین و مدرسین زبان کُردی در کردستان ایران پرداخته است.

براساس این گزارش؛

۷ تن از فعالین زبان کُردی در شهرهای سنندج، بوکان، دهگلان، پیرانشهر و خراسان رضوی با احکام زندان روبرو بوده‌اند.

از این میان محمود نیرومند، آزاد عباسی و حاجی برزه در زندان به‌سر می‌برند.

این افراد مجموعا به ۱۶سال و ۲۰ ماه زندان و جرایم نقدی و تبعید محکوم شده‌اند.

مدرسان زبان کُردی بازداشت شده و محکوم به حبس و زندان؛

محمود نیرومند؛ اواخر دی ۱۴۰۳ محمود نیرومند، فعال فرهنگی کُرد و زندانی سیاسی سابق جهت اجرای حکم یک سال و ۶ ماه حبس، بازداشت و به زندان درگز در استان خراسان رضوی منتقل شد. او پیشتر توسط نیروهای امنیتی با پرونده‌سازی به‌دليل فعالیت‌های فرهنگی در زمینه فرهنگ و زبان کُردی در خراسان روبرو بوده است. در نهایت توسط شعبه اول دادگاه عمومی و انقلاب درگز به ریاست قاضی «وفایی» با اتهامات «تبلیغ علیه نظام و اقدام علیه امنیت ملی» به یکسال و ۶ ماه زندان محکوم شده است‌.

حاجی برزه؛ ٢٨ آذر ١٤٠٣، حاجی برزه، مدرس زبان کُردی در موسسه‌ی آموزش زبان کُردی «بیان» جهت اجرای حکم حبس به زندان نقده منتقل شد. او از سوی شعبه ۱۰۲ دادگاه کیفری دو پیرانشهر به ریاست قاضی «امیر محمدی» به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به پنج ماه حبس و به اتهام «نشر اکاذیب» به پرداخت ١٥ میلیون تومان جزای نقدی محکوم شده بود. روز چهارشنبه نوزدهم اردیبهشت ١٤٠٣، حاجی برزه بدون ارائه حکم قضایی در محل کارش توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد.

سوسن حسن‌زاده؛ ١٣ آذر ١٤٠٣، سوسن حسن‌زاده فعال مدنی و مدرس زبان کُردی اهل بوکان جهت اجرای حکم حبس بازداشت و به زندان مرکزی ارومیه منتقل شد. او به اتهام «تبلیغ علیه نظام» توسط شعبه ١٠١ دادگاه کیفری دو بوکان به سه ماه حبس تعزیری محکوم و این حکم روز پنجشنبه ١٩ مهر ١٤٠٣ به وی ابلاغ شده بود. خانم حسن‌زاده روز چهارشنبه بیست و ششم اردیبهشت ١٤٠٣ بدون ارائه حکم قضایی و با توسل به خشونت در یکی از خیابان‌های بوکان توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده بود.

آزاد عباسی؛ ۱۰ آبان ۱۴۰۳، آزاد عباسی مدیر انجمن فرهنگی_اجتماعی «نوژین» و مدرس زبان کُردی جهت اجرای حکم دو سال زندان بازداشت و به زندان قروه منتقل شد.او به اتهام «اقدام علیه امنیت ملی» به ۵ سال حبس، به اتهام «توهین به رهبری » به دو سال حبس و به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به یک سال حبس به‌صورت‌ غیابی محکوم ‌شد. پس از اعتراض، از اتهام «اقدام علیه امنیت ملی» مبرا گشت، اما احکام دیگر اتهامات عینا تایید شده‌اند.

سیوان ابراهیمی؛ ۱۳ تیر ١٤٠٣، سیوان ابراهیمی، مدرس زبان کُردی و عضو هیأت مدیره انجمن فرهنگی – اجتماعی «نوژین» پس از احضار به دادگاه سنندج بازداشت و جهت اجرای حکم هشت ماه حبس به زندان سنندج منتقل شد. سوم تیر ١٤٠٣، حکم ١٠ سال حبس آقای ابراهیمی به اتهام «تشکیل گروه و دسته‌جات به قصد بر هم زدن امنیت کشور» در دادگاه تجدیدنظر لغو و از این اتهام تبرئه شد و حکم یکسال حبس او به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به هشت ماه حبس کاهش پیدا کرد. او پیشتر به اتهام «اخلال در نظم عمومی» یک سال را در زندان سنندج گذارنده بود. از زندان سنندج آزاد شد. این مدرس زبان کُردی مردادماه ١٤٠٢ به اتهام "اخلال در نظم عمومی" از سوی شعبه ١٠٦ دادگاه کیفری سنندج به یکسال حبس تعزیری، تبعید به زندان دیزل آباد کرمانشاه و ٤٠ ضربه شلاق محکوم و روز شنبه یازدهم آذرماه ١٤٠٢، حکم حبس و شلاق این عضو «نوژین» در شعبه ١٢ دادگاه تجدیدنظر استان کردستان تأیید و حکم تبعید وی به زندان دیزل آباد کرمانشاه لغو شد. همچنین آقای ابراهیمی توسط شعبه اول دادگاه انقلاب سنندج به ریاست قاضی «کرمی» به اتهام «تشکیل گروه و دسته‌جات به قصد بر هم زدن امنیت کشور» به ١٠ سال حبس تعزیری و به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به یک سال حبس تعزیری محکوم و این حکم روز شنبه یازدهم آذرماه ١٤٠٢ به صورت رسمی به وی ابلاغ شد. روز چهارشنبه بیست و هشتم دی‌ماه ١٤٠١، آقای ابراهیمی بدون ارائه حکم قضایی از سوی نیروهای امنیتی بازداشت شد.

سروه پورمحمدی؛ ششم آذر ۱۴۰۳ حکم ١٠ سال حبس تعزیری سروه پورمحمدی، عضو انجمن فرهنگی – اجتماعی «نوژین» در دادگاه تجدیدنظر به پنج سال حبس تعزیری کاهش پیدا کرد. او پیتشر توسط شعبه اول دادگاه انقلاب سنندج به ریاست قاضی «کرمی» به اتهام «تشکیل گروه و دسته‌جات به قصد بر هم زدن امنیت کشور» به ١٠ سال حبس تعزیری محکوم و این حکم روز پنج‌شنبه ٤ آبان‌ ١٤٠٢ از طریق وکلایش دکتر جوامیر عبداللهی و هیمن مجیدی به وی ابلاغ شده بود. روز یکشنبه ٩ بهمن‌ ١٤٠١ خانم پورمحمدی در دادگاه انقلاب سنندج توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده بود.

سوما پورمحمدی؛ یکم اردیبهشت ۱۴۰۳ سوما پورمحمدی مدرس زبان کُردی و عضو هیأت مدیره انجمن فرهنگی – اجتماعی «نوژین» از سوی شعبه اول دادگاه انقلاب سنندج به ریاست قاضی «کرمی» به اتهام « تشکیل گروه و دسته‌جات به قصد بر هم زدن امنیت کشور» به ١٠ سال حبس و تبعید به زندان کرمانشاه محکوم شد. پیشتر، سوما پورمحمدی از سوی شعبه ١٠٦ دادگاه کیفری دو سنندج به اتهام «اخلال در نظم عمومی» به یکسال حبس تعلیقی محکوم شده بود. روز چهارشنبه بیست و هشتم دی‌ ١٤٠١، این عضو هیأت مدیره انجمن فرهنگی – اجتماعی «نوژین» در حین پیگیری پرونده همسرش ادریس منبری در دادگاه انقلاب سنندج از سوی نیروهای امنیتی بازداشت و روز دوشنبه بیست و چهارم بهمن ١٤٠١ با تودیع قرار وثیقه یک میلیارد تومانی به صورت موقت تا پایان مراحل دادرسی از بازداشت آزاد شد.

همچنین در سال گذشته فعالین فرهنگی و زبان کُردی چون مژگان کاووسی اهل کلاردشت مازندران، ادریس منبری مدرس زبان کُردی و عضو انجمن فرهنگی – اجتماعی «نوژین»،  واران محمدنژاد، دانشجوی ارشد هنر دانشگاە یزد و عضو انجمن فرهنگی – اجتماعی «نوژین»، سیروس عباسی، فعال مدنی و عضو هیأت مدیره مؤسسه آموزشی روزنوبار زانست کردستان با احکام بازداشت و حبس روبرو شدند.

کُردپا در گزارش سال ۱۴۰۲ به مناسبت روز جهانی زبان مادری به بازداشت، زندان و محکومیت ۱۸ فعال زبان و ادب کُردی با آغاز خیزش انقلابی ژن ژیان ئازادی در کردستان اشاره کرده بود.