یک کارت قرمز­ - علی اسماعیل‌نژاد

علی اسماعیل‌نژاد

در این نوشتە تنها از بازیگران درون رژیمی در رژیم جمهوری اسلامی صحبت شدە است و دیگر بازیگران صحنە سیاسی ایران در نظر گرفتە نشدەاند.

رضا فرجی دانا روز چهارشنبە ٢٩ مرداد بە مجلس ایران فراخواندە شد و بعد از استیضاح رای اعتماد مجدد نگرفت.

استیضاح فرجی دانا و عدم رای برای تصدی مجدد پست وزارت علوم عطفی در نمایان شدن اختلافاتی است کە اساس دو جناح اصلی درون رژیم اسلامی ایران را تشکیل می‌دهد.

در این استیضاح دو مسئلە حائز اهمیت است:

١: چرایی استیضاح وزیر علوم

ظاهر مسئلە چرای استیضاح این است کە یک وزیر رانت بازی‌های وزیر و یا دولت قبل از خود را آشکار کردە و معلوم شدە است دولت قبلی کە از جناحی دیگر بودە است درصدد تصدی در پست‌های مختلف و بە نوعی نفوذ در جای جای ساختار دولت بودە است اگر از چرایی چنین رفتار پرسش شود باید گفت، در اساس دو دلیل می‌تواند چنین رفتاری را توجیە نماید:

١: ترس یک جناح سیاسی از کسب مجدد قدرت و احتمال حذف این جناح توسط جناح رقیب این مسئلە باتوجە بە رفتار جناح اصولگرا بعد از انتخابات فرمایشی دهمین دورە سیاست جمهوری در ایران می‌تواند از اهمیت خاصی برخوردار باشد.

٢: عدم وجود پایگاە اجتماعی جناح اصولگرا در جامعە ایران و تلاش برای تصدی پست‌های دولتی برای جبران مشروعیت بە زبان دیگر جناح اصولگرا از طریق تصدی در پست‌های دولتی درصدد بود و است مسئلە عدم مشروعیت اجتماعی این جناح در جامعە را پوشش بدهد.

شاید در اینجا پرسشی مطرح گردد و آن این است مگر جناح غیرە اصولگرا از مشروعیت برخوردار است؟!
هم باید گفت بلە و هم نە!!!
بلە بە این دلیل کە این جناح پایگاە اجتماعی جمهوری اسلامی در ایران را بە طرف خود جلب کردە و نە بە این دلیل کە پایگاە اجتماعی جمهوری اسلامی همە جامعە ایران نیست بلکە تنها بخشی از جامعە ایران است بخشی کە دغدغە اصلی آنها وجود دولتی شیعی در ایران است و آن دستە کە کسب منافع آنها در گرو ماندگاری جمهوری اسلامی است.

در اینجا باید اظهار کرد کە پایگاە هر دو جناح دورن رژیمی در رژیم اسلامی از لحاظ کمیت در مقایسە با کل جامعە از میزان زیاد برخوردار نیست اما در بازی سیاسی بین جناحی کە در ایران انجام میگیرد تنها این بخش از جامعە حق حضور دارند پس در عمل تنها پایگاە اجتماعی جمهوری اسلامی است کە می‌توانند قواعد بازی درون رژیمی و نتیجە آن را عوض کنند بقیە جامعە ایران در منازعات درون رژیمی قدرت حق حضور ندارند مشخص است کە این عدم حضور برای هر دو جناح ضمانتی برای ماندگاری در قدرت و در عین حال عدم حضور بە مفهوم عدم قدرت نیست اما مفهوم عدم کارای کافی برای تاثیر گذاری را دارد.

٢: تاثیرات بعد از استیضاح وزیر علوم

در این استیضاح تاثیرات بعد از استیضاح از چرایی استیضاح پر اهمیت‌تر است.

بعد از کسب عدم رای کافی توسط آقای فرجی دانا برای حضور مجدد در پست وزارت علوم وی بە عنوان مشاور علمی ریاست جمهوری انتخاب شود و کسی کە موقتا بە عنوان جانشین او انتصاب گردید آقای محمد علی نجفی است.

نجفی یک سال پیش موفق نشدە بود از همین مجلس رای اعتماد برای ریاست وزارت آموزش و پرورش بگیرد وی در عین حال از افراد نزدیک بە مهدی کروبی محسوب شدە و از معترضان بە نتایج انتخابات دهمین دورە ریاست جمهوری در ایران است این دو انتصاب در یک روز نمایانگر این است کە جناح غیرە اصولگرا در رژیم جمهوری اسلامی همچنان بر سیاستهای خود متاکد است و در صدد است تمام فضای موجود را برای ماندگاری خود در قدرت و اعمال سیاستهایش بکار گیرد.

جدا از این مسئلە ،جناح غیرە اصولگرا با توجە بە دلایل استیضاح وزیر علومش از این شانس برخوردار شد کە با جرئتی بیشتر رو بە پایگاە اجتماعی خود حرف بزند پس در عین اینکە این استیضاح میتواند بە منزلە یک کارت قرمز برای این جناح باشد و این جناح باید باری دیگر برای این کسب این پست امتیازاتی بە جناح رقیب بدهد اما دلایل استیضاح میتواند زمینە ساز آن گردد کە جناح غیرە اصولگرای درون رژیم اسلامی تمام اشتباهات و عدم تواناییهای خود را برای پایگاە اجتماعیش ،حضور جناح رقیب در دولت قلمداد کند پس در واقع این استیضاح خود دوپینگی برای روحانی و جناحش است.

البتە استیضاح فوق در مسائل بین المللی نیز بازتاب خواهد داشت، روحانی توانستە است غربیها را کە در پروندە هستەای جمهوری اسلامی تاثیر گذارند قانع کند کە وی متفاوت از احمدی نژاد می اندیشد اما روحانی و جناحش بیگمان در مذاکرات بین المللی بر سر بحران هستەای جمهوری اسلامی اشارە بە قدرت محدود خود در نظام ایران خواهند کرد و از تندرویهای جناح مقابل برای بە سرانجام نرسیدن این پروندە بە مانند حربەای استفادە خواهند نمود.

در سە ماە زمانی کە برای حل بحران هستەای جمهوری اسلامی زمان باقی ماندە است قطعا با تقابل بیشتر این دو جناح درون رژیمی روبرو خواهیم شد.