کُرد شیعە، کُرد سنی ، کُرد یاری

آگری اسماعیل‌نژاد

اکثریت مردم در شرق کُردستان از لحاظ دینی از دو مذهب تشییع ، تسنن و آیین یاری پیروی می‌کنند بسیاری از مواقع کسانی کە بە عنوان منتقد مبارزات کُردستان شناختە میشوند اظهار می‌کنند کە، مبارزات ملی کُردها مختص بە کُردهای سنی می‌باشد و دیگر ادیان و مذاهب ملت کُرد و جامعە کُردستان نمی‌توانند جایی برای خود در این مبارزە تعریف نمایند.

جدا از این مسئلە کە مبارزات ملی کُردها در شرق کُردستان از ساختاری غیرە مذهبی برخودار بودە و هدف آن تشکیل حکومتی سکولار با محوریت احقاق حقوق ملی ، دمکراسی و حقوق فردی است.

اساساً در زمانی می‌تواند این نقد را بر مبارزات ملی کُردها مطرح نمود کە سە هویت سیاسی مختلف با محوریت آیین در کُردستان وجود داشتە باشد.

بە این مفهوم در زمانی می‌توان این نقد مطرح باشد کە ما هویت سیاسی_شیعی، هویت سیاسی_سنی و هویت سیاسی _یاری در کُردستان داشتە باشیم .

اما در جامعە شرق کُردستان دین یک تنوع است نە یک هویت سیاسی، پس در عمل اگر حکومتی کە مبارزان ملی کُردستان در تلاش برای تشکیل آن هستند مذهب و یا آیینی را تنها آیین کُردستان اعلام نکنند و نیز بر اساس قانون اساسی این حکومت هر سە آیین اکثریت کُردستان از حقوق مساوی برخوردار باشند مسئلە کُرد شیعە ، سنی و یاری اصلاً نمی‌تواند مطرح باشد.

در عمل اعتقاد بە حقوق مساوی ادیان و نیز تلاش برای حکومت سکولار در شرق کُردستان این مسئلە را از موضوعیت خارج نمود است جدا از این مسئلە مبارزان کُرد در تمام دوران مبارزاتی خود تلاش نمودەاند با احترام با ادیان جامعە کُردستان برخورد نمایند و اگر گاها بە شیوە رسمی احزاب کُردستانی اعتراضاتی بە نقض حقوق مذهبی نمودەاند بر اساس دفاع از یک مذهب و یا آیین در برابر مذهب دیگر نبودە و نخواهد بود بلکە بر اساس اعتقاد بە آزادی انتخاب دین و نیز حقوق مساوی پیروان ادیان بودە است.

پس در واقع منتقدینی کە از عدم حضور پیروان آیین خاصی در مبارزات کُردستان بحث بە میان میاوردند نە تنها نقد آنها نقدی واقعی نیست، بلکە در واقع آن منتقدین در تلاشند از طریق طرح موضوع هویت مذهبی مبارزات ملی کُردها را با چالش هویت سیاسی _ مذهبی روبرو کنند در حالی کە مبارزات بر اساس هویت سیاسی_ حقوق ملی طراحی شدە است و همزمان با آن کلیت مبارزە با آزادی ادیان و نیز حقوق مساوی برای پیروان آیینها کُردستان اعتقاد عملی و راسخ دارد.

بە مفهوم دیگر طرح نمودن این مسئلە کە ، احزاب کُردستانی از صلاحیت نمایندگی یک دین و یا مذهب خاص برخودار نبودە در راستا دفاع از حقوق مذهبی جامعە کُردستان نیست بلکە تنها در راستای بە چالش کشیدن مبارزاتی است کە حقوق ملی کُردها را در محور اندیشە خود قرار دادە است و در شرایط کنونی تمام جامعە کُردستان جدا از مسئلە تنوع دینی، حقوق ملی آنها نقض می‌شود. و بە جرات می‌توان گفت هر سە آیین با مسئلە نقض حقوق مذهبی نیز روبرو هستند.