پایان فصل کوردیت در سکوت

آگری اسماعیل‌نژاد

سدە بیستم در کلیت خود عصر برندگان بهر قیمتی بود این سدە را میتوان سدە انحصار هم نامید، فکر ، اندیشە، اقتصاد، توانایی انسانی و رسانە منحصر در دست جمع و قدرتی خاص بود و افراد و مردمان این سدە هم تحت همان منطق انحصاری تنها کتب و جزوەهای منحصر بە خود میخوانند و آزادی و رفتار خود را با آن تنظیم میکردند. طنز تلخ این سدە این بود کە در این عصر بیشترین جنگهای برای کسب دمکراسی و آزادی در سایە دیکتاتوریت بین اللملی روسی_ آمریکای شکل گرفت. سدە بیست را باید عصر هژمونی موزون خواند بە دین مفهم کە ایدولوژیها، اندیشە، مفاهیم ، کارکرد، رفتار و اقتصاد در جامعە جهانی و ملل جهان در سایە هژمونی و سلطە چند دولت از آغاز فرانسە _بریتانیا و در پایان روسیە_ آمریکا شکل میگرفت، معنا میکرد و هویت میجست.

سقوط شوروی این هژمونی موزون را نە تنها بر هم زد بلکە منطق درون آن را با چالش معنا هم روبرو کرد معنا بدین مفهوم کە اندیشە، ایدولوژی، رفتار وعملکردها دیگر هم در این چهارچوب کانتیکس جهانی کە هژمونی موزون بە آن عینیت دادە بود تفسیر نمیشودند هم بر اساس ارزشهای کانتکس کە هژمونی موزون قدرتهای جهانی بە آن شکل دادە بودند معنا نمیشدند پس در واقع انحصار ایدولوژی، اندیشە، معنا، رفتار و کارکرد و از همە مهمتر اقتصاد با سقوط شوروی نە تنها در هم شکست و پایان پذیرفت، بلکە جامعە جهانی با برداشت ، معنا و منطق متفاوت از ایدولوژیها، اندیشە و \".. روبرو گردید نکتە مهم این بود کە ذهنیت و عینیت جهانی بعد از سقوط شوروی فضای غیرە موزون بخود گرفت. اگر بە این دو مهم شکلگیری جهان مجازی_ اینترنتی کە مسبب تبادل اطلاعات و حتی تواناییها شد، اضافە کنیم. میبینیم در شرایط کنونی در جامعە جهانی با جامعە چند صدایی یا جامعە غیرهژمونی موزون روبرو هستیم. هژمونی موزون جامعە جهانی و جامعە انحصاری کشورها را شکل میداد و هیچ عینیت و ذهنیتی در خارج از این هژمونی در سطح جهانی و داخلی شکل نمیگرفت یا بە سرانجام نمی رسید. حال بە جامعە ایران در سدە بیستم بپردازیم رفتار جامعە ایران در سدە بیستم از قوانین جامعە جهانی تابعیت نمود در آغاز مسئلە حقوق رعیت مطرح بود و پس آن خیزش ملت فارس برای تصاحب قدرت در ایران آغاز شد فارسها بە اساس و با کمک منطق هژمونی موزون جهانی توانستند قدرت را در ایران تصاحب کنند. پس از تصاحب قدرت در ایران این ملت تلاش کردند با هماهنگ شدن بیشتر با هژمونی موزون جهانی هم قدرت را از دست ندهند و هم آن را در ایران منحصر بخود بدانند آنها برای کسب این مهم جدا از هماهنگی با هژمونی موزون جهانی از قوانین و عقلیت همان هژمونی برای حل چالشها و مشکلها داخل تبعیت کردند، آنها هم قدرتهای مختلف اعم از قدرت سیاسی، اقتصادی و.. را منحصر و تحت کنترل خود کردند و هم تلاش کردند بە اندیشە ، معنا، رفتار و عملکرد ملل ایرانی در این کانتکس شکل دهند. برای مثال ملت فارس مسئلە \"حق تعیین سرنوشت ملل دیگر ایران\" را در کانتکس خود \" تجزیە طلبی\" نامیدند و سرکوب گستردە ملل غیرە فارس را در مقاطعی \" مدرنیزاسیون\" و در عصر \" تلاش برای تمامیت ارضی\" نامیدن. آنها حتی نماد و یا قدرتهای ملل دیگر کە برایشان قابل سرکوب و کنترل نبود تلاش کردن با معنا بخشی بە آن در کانتکس فارسی از اهمیت و اقتدار آن کم کنند. برای مثال ادبیات و موسیقی کوردی را \" محلی\" خوانند ، ادبیات و موسیقی خود را ملی پنداشتند آنها با این معنا سازی در تلاش هستند تا هم از ارزش قدرت فرهنگی کوردها بکاهند و هم ادبیات و موسیقی خودشان را کە منحصر در دست آنها بود برتر پندارند. انحصار قدرت و سرکوب برای ماندگاری این انحصار ، جامعە کوردستان شرقی را با این مسئلە روبرو کرد کە حقوق و خواستە و حتی قدرتهای خود را در سکوت و نهان بحث و حفظ کنند. برای مثال تا حال هم بخش اعظم از موسیقی و ادبیات کوردی در زیر زمینها تولید و همانجا میمانند. در شرایط کنونی جهانی کە منطق هژمونی موزون بر هم زدە شدە و انحصارها در هم شکستە شدە است، جامعە کوردستان شرقی باید با استفادە از پتانسیل منطق هژمونی غیر موزون و فضای مجازی_ اینترنتی بە سکوت و نهانکاریهای خود در مورد حقوق، خواست ، رفتار و قدرتهای ملیش پایان دهد و دیگر کوردیت را در زیرزمینها نهان نکند. مشخص است برای کسب این مهم باید دست بە رفتار جمعی بزند و در این میان در مقاطع اول برای کاهش هزینەها و جلوگیری از سرکوب در نطفە ، باید گذر از فصل کوردیت در سکوت ، باید با رفتار جمعی همراە باشد. ۲۲ تیرماە ۱۳۹٥ کوردها میتوانند با نافرمانی مدنی و تعطیلی بازار فصل کوردیت در سکوت را بە تاریخ قرن ۲٠ بسپارند و فصلی دیگر از کوردیت را آغاز کنند.

نظر نویسنده بازتاب دیدگاه آژانس خبررسانی کُردپا نمی‌باشد.