فقر، ثروت، ارتکاب جرم
20:05 - 23 تیر 1398
Unknown Author
بهزاد قادری
\"جرم\" مفهومی نسبی است، بدین معنا کە تلقی‌های گوناگونی از آن وجود دارد و وابستە بە فرهنگ، ایدوئولوژی و نظام سیاسی حاکم بر جامعە است. ممکن است در جامعەای عملی جرم تلقی شود، اما در جامعەای دیگر همان عمل موجە و مورد تایید باشد. با این حال در همە جوامع مسئلەای بە نام \"جرم\" وجود دارد کە پیگری قانونی می‌شود.
دیدگاەهای مکاتب مختلف روانشناسی در مورد \"جرم\" با هم متفاوت است. از دیدگاه آسیبشناسی اجتماعی، بزەکاری بە منزلە ناسازگاری فرد با جامعە است و کسی کە رفتارش خلاف مصالح اجتماعی باشد و بە سلامت روان جامعە آسیب بزند، مجرم شناختە می‌شود. از دیدگاه روان‌تحلیلی، بر نقش انگیزەهای ناخوداگاه دوران کودکی تایید می‌شود...
\"انریکو فری\"، بە نقش عوامل ترکیبی در بزەکاری اشارە می‌کند و جرم را معلول عوامل زیستی- روانی و اجتماعی می‌داند. عوامل زیستی همچون زیست شیمی بدن و سیستم مغز و اعصاب بزەکار؛ عوامل روانی همچون اختلالات شخصیت و خلق ناپایدار و اجتماعی همچون محیط جغرافیایی و طبقە اجتماعی، بویژە جامعەهایی با طبقە فرهنگی و اقتصادی پایین بستر لازم جهت ارتکاب بزە را فراهم می‌سازند.
در ادامە بە بررسی روابط بین فقر و ثروت با ارتکاب جرم می‌پردازیم کە از عوامل اجتماعی در بزەکاری هستند و این عوامل در ایران، از اصلی‌ترین عوامل نیز می‌باشند.
فقر و مشکلات اقتصادی بە طور غیرمستقیم زمینە بزەکاری را فراهم می‌نمایند. فقر هم رشد فیزیکی و جسمانی افراد را بە تاخیر می‌اندازد و یا از رشد طبیعی آن‌ها استفادە می‌کند و یا موجب اختلاف در خانوادە می‌شود، بطوری کە توقع افراد خانوادە برآوردە نمی‌شود و درنتیجە گرایش بسوی ارتکاب جرم‌هایی چون دروغگویی، دزدی و تجاوز بە حقوق دیگران برای تسکین عقدەهای روانی از طرفی و برآوردن خواستەها از طرف دیگر می‌شود. در خانوادە ممکن است بر اثر احساس بی‌کفایتی بە سرقت و آدمکشی رو بیاورد.
اگرچه سال‌هاست دولت ایران بر خلاف قانون، از تعیین خط فقر و ارائه آمار رسمی درباره آن سرباز می‌زند، اما گزارش‌های معتبر علمی از سوی مراکز رسمی وجود دارد که نشان می‌دهند دستکم چیزی در حدود ۱۷درصد جمعیت ایران، (بیش از ۱۳ میلیون نفر) در سراسر کشور زیر خط فقر مطلق قرار داشته‌اند و درآمدشان کمتر از حداقل لازم برای تهیه حداقل امکانات زندگی، از جمله غذای کافی به اندازه ۲۱۰۰ کالری در روز بوده است.
اما \"رابطەی فقر و جرم\" رابطەی پیچیدەتری است. تنها هنگامی فقر و محدودیت‌های ناشی از آن جرم‌زا می‌شود کە افراد فقیر شیفتە رسیدن بە ارزش‌های فرهنگی مورد تایید اعضا جامعە باشند و برای رسیدن بە آن با کسانی وارد رقابت شوند کە فرصت‌های مشروع را بە میزان بیشتر در اختیار دارند. در چنین وضعی رفتار \"ضد اجتماعی\" آنان طبیعی خواهد بود.
رفتار \"ضد اجتماعی\" کنشی است که به رفاه دیگران آسیب برساند. بسیاری از مردم نیز کنشی که برخلاف هنجارهای غالب در اجتماع باشد را به‌عنوان رفتار ضد اجتماعی محسوب می‌کنند. انجمن روان‌پزشکی آمریکا در راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی رفتار ضد اجتماعی را در زمرەی اختلال شخصیت ضد اجتماعی می‌شمارد. معمولا رفتار ضد اجتماعی در مورد افرادی به‌کار می‌رود که رفتارشان ناشی از اختلال روانی نیست اما تلاش می‌کنند در جامعه رفتارهایی نیرنگ‌بازانه و مخرب از خود نشان دهند.
بە همان میزان کە فقر و تنگدستی جرم‌زا تلقی می‌شود، داشتن ثروت هنگفت و فعالیت‌های اقتصادی نامشروع از قبیل پول‌شویی، کلاهبرداری، اختلاس (کە در ایران این مورد نیز بیداد می‌کند)، بزەکاری و قربانی‌کردن منافع عمومی بە پای نفع شخصی و اقلیت است. این نوع ارتکاب جرم، بیشتر توسط افراد \"یقە سفید\" و کسانی کە بە ظاهر انسان‌های محترم هستند، اما در پشت پردە خشن‌ترین جرایم را مرتکب می‌شوند.
توسعە فعالیت اقتصادی نە فقط بهبود سطح زندگی را بهمراه دارد، بلکە این امر منبع اتفاقات تکمیلی تبهکاری نیز هست، زیرا افزایش روابط مادی \"بالضرورە\" بیشتر موجد تصادم منافع و بروز جرایمی در این زمینە است. بهبود سطح زندگی در بروز جرایم موثر نیست، بلکە اتفاقات تکمیلی است کە موجب افزایش جرم می‌شود.
در مورد \"یقە سفید\"ها هم ناگفتە نماند کە دارای تشکیلات و سازمان هستند و از لحاظ اجتماعی سازگار و بە راحتی خود را با محیط تطبیق می‌دهند و جزو طبقه مرفە اجتماع می‌باشند، ولی قوانین مربوط بە فعالیت شغلی خود را نقض و یا با تقلب، جعل اسناد و دفاتر تجاری برای تقلیل بدهی مالیاتی، عوارض گمرکی و... جرایم مختلفی را مرتکب می‌شوند. اینگونە بزەکاران با مهارتی کە در ارتکاب جرایم مذکور دارند، کمتر دستگیر شدە و تعداد آنان در بین زندانیان خیلی خیلی کم است، دقیق همانند مسئولین کشوری ایران و \"آقازادە\"هایی کە ثروت این مملکت را غارت کردند.
موجودی حساب \"آقازاده‌ها\" بیشتر از ذخایر ارزی کشور است! دارایی \"آقازاده‌ها\" در بانک‌های خارج صدها میلیارد دلار است و در مقابل نیز، این آقازادەها با همکاری مسئولین اصلی دولت و اسکورتی فرماندەهای ردە بالای سپاه پاسداران، ترانزیت‌های بزرگ مواد مخدر را سازماندهی می‌کنند و این سوال مطرح می‌شود کە چە کسانی این \"یقە سفیدهای دولتی\" را دستگیر کند؟!
نظر نویسنده بازتاب دیدگاه آژانس خبررسانی کُردپا نمی‌باشد.
\"جرم\" مفهومی نسبی است، بدین معنا کە تلقی‌های گوناگونی از آن وجود دارد و وابستە بە فرهنگ، ایدوئولوژی و نظام سیاسی حاکم بر جامعە است. ممکن است در جامعەای عملی جرم تلقی شود، اما در جامعەای دیگر همان عمل موجە و مورد تایید باشد. با این حال در همە جوامع مسئلەای بە نام \"جرم\" وجود دارد کە پیگری قانونی می‌شود.
دیدگاەهای مکاتب مختلف روانشناسی در مورد \"جرم\" با هم متفاوت است. از دیدگاه آسیبشناسی اجتماعی، بزەکاری بە منزلە ناسازگاری فرد با جامعە است و کسی کە رفتارش خلاف مصالح اجتماعی باشد و بە سلامت روان جامعە آسیب بزند، مجرم شناختە می‌شود. از دیدگاه روان‌تحلیلی، بر نقش انگیزەهای ناخوداگاه دوران کودکی تایید می‌شود...
\"انریکو فری\"، بە نقش عوامل ترکیبی در بزەکاری اشارە می‌کند و جرم را معلول عوامل زیستی- روانی و اجتماعی می‌داند. عوامل زیستی همچون زیست شیمی بدن و سیستم مغز و اعصاب بزەکار؛ عوامل روانی همچون اختلالات شخصیت و خلق ناپایدار و اجتماعی همچون محیط جغرافیایی و طبقە اجتماعی، بویژە جامعەهایی با طبقە فرهنگی و اقتصادی پایین بستر لازم جهت ارتکاب بزە را فراهم می‌سازند.
در ادامە بە بررسی روابط بین فقر و ثروت با ارتکاب جرم می‌پردازیم کە از عوامل اجتماعی در بزەکاری هستند و این عوامل در ایران، از اصلی‌ترین عوامل نیز می‌باشند.
فقر و مشکلات اقتصادی بە طور غیرمستقیم زمینە بزەکاری را فراهم می‌نمایند. فقر هم رشد فیزیکی و جسمانی افراد را بە تاخیر می‌اندازد و یا از رشد طبیعی آن‌ها استفادە می‌کند و یا موجب اختلاف در خانوادە می‌شود، بطوری کە توقع افراد خانوادە برآوردە نمی‌شود و درنتیجە گرایش بسوی ارتکاب جرم‌هایی چون دروغگویی، دزدی و تجاوز بە حقوق دیگران برای تسکین عقدەهای روانی از طرفی و برآوردن خواستەها از طرف دیگر می‌شود. در خانوادە ممکن است بر اثر احساس بی‌کفایتی بە سرقت و آدمکشی رو بیاورد.
اگرچه سال‌هاست دولت ایران بر خلاف قانون، از تعیین خط فقر و ارائه آمار رسمی درباره آن سرباز می‌زند، اما گزارش‌های معتبر علمی از سوی مراکز رسمی وجود دارد که نشان می‌دهند دستکم چیزی در حدود ۱۷درصد جمعیت ایران، (بیش از ۱۳ میلیون نفر) در سراسر کشور زیر خط فقر مطلق قرار داشته‌اند و درآمدشان کمتر از حداقل لازم برای تهیه حداقل امکانات زندگی، از جمله غذای کافی به اندازه ۲۱۰۰ کالری در روز بوده است.
اما \"رابطەی فقر و جرم\" رابطەی پیچیدەتری است. تنها هنگامی فقر و محدودیت‌های ناشی از آن جرم‌زا می‌شود کە افراد فقیر شیفتە رسیدن بە ارزش‌های فرهنگی مورد تایید اعضا جامعە باشند و برای رسیدن بە آن با کسانی وارد رقابت شوند کە فرصت‌های مشروع را بە میزان بیشتر در اختیار دارند. در چنین وضعی رفتار \"ضد اجتماعی\" آنان طبیعی خواهد بود.
رفتار \"ضد اجتماعی\" کنشی است که به رفاه دیگران آسیب برساند. بسیاری از مردم نیز کنشی که برخلاف هنجارهای غالب در اجتماع باشد را به‌عنوان رفتار ضد اجتماعی محسوب می‌کنند. انجمن روان‌پزشکی آمریکا در راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی رفتار ضد اجتماعی را در زمرەی اختلال شخصیت ضد اجتماعی می‌شمارد. معمولا رفتار ضد اجتماعی در مورد افرادی به‌کار می‌رود که رفتارشان ناشی از اختلال روانی نیست اما تلاش می‌کنند در جامعه رفتارهایی نیرنگ‌بازانه و مخرب از خود نشان دهند.
بە همان میزان کە فقر و تنگدستی جرم‌زا تلقی می‌شود، داشتن ثروت هنگفت و فعالیت‌های اقتصادی نامشروع از قبیل پول‌شویی، کلاهبرداری، اختلاس (کە در ایران این مورد نیز بیداد می‌کند)، بزەکاری و قربانی‌کردن منافع عمومی بە پای نفع شخصی و اقلیت است. این نوع ارتکاب جرم، بیشتر توسط افراد \"یقە سفید\" و کسانی کە بە ظاهر انسان‌های محترم هستند، اما در پشت پردە خشن‌ترین جرایم را مرتکب می‌شوند.
توسعە فعالیت اقتصادی نە فقط بهبود سطح زندگی را بهمراه دارد، بلکە این امر منبع اتفاقات تکمیلی تبهکاری نیز هست، زیرا افزایش روابط مادی \"بالضرورە\" بیشتر موجد تصادم منافع و بروز جرایمی در این زمینە است. بهبود سطح زندگی در بروز جرایم موثر نیست، بلکە اتفاقات تکمیلی است کە موجب افزایش جرم می‌شود.
در مورد \"یقە سفید\"ها هم ناگفتە نماند کە دارای تشکیلات و سازمان هستند و از لحاظ اجتماعی سازگار و بە راحتی خود را با محیط تطبیق می‌دهند و جزو طبقه مرفە اجتماع می‌باشند، ولی قوانین مربوط بە فعالیت شغلی خود را نقض و یا با تقلب، جعل اسناد و دفاتر تجاری برای تقلیل بدهی مالیاتی، عوارض گمرکی و... جرایم مختلفی را مرتکب می‌شوند. اینگونە بزەکاران با مهارتی کە در ارتکاب جرایم مذکور دارند، کمتر دستگیر شدە و تعداد آنان در بین زندانیان خیلی خیلی کم است، دقیق همانند مسئولین کشوری ایران و \"آقازادە\"هایی کە ثروت این مملکت را غارت کردند.
موجودی حساب \"آقازاده‌ها\" بیشتر از ذخایر ارزی کشور است! دارایی \"آقازاده‌ها\" در بانک‌های خارج صدها میلیارد دلار است و در مقابل نیز، این آقازادەها با همکاری مسئولین اصلی دولت و اسکورتی فرماندەهای ردە بالای سپاه پاسداران، ترانزیت‌های بزرگ مواد مخدر را سازماندهی می‌کنند و این سوال مطرح می‌شود کە چە کسانی این \"یقە سفیدهای دولتی\" را دستگیر کند؟!
نظر نویسنده بازتاب دیدگاه آژانس خبررسانی کُردپا نمی‌باشد.
