کردستان دوباره هدف موج بازداشت فله‌ای قرار گرفت

00:14 - 24 آبان 1400

کردستان از روز بیست تا بیست ‌و سوم آبان‌ماه، شاهد موج گسترده‌ای از بازداشت و احضار گروهی شهروندان در شهرهای بانه، مریوان، سقز و سنندج با توسل به خشونت توسط نیروهای امنیتی بوده است.

آنچه تاکنون کُردپا قادر به تایید آن است، در ٤ روستای بانه ١٧ نفر، در روستای "نی" مریوان ٦ نفر، در روستای "ملقرنی" سقز ٢ نفر و در روستای "نییه‌ر" سنندج ٥ نفر بصورت فله‌ای بازداشت شده‌اند.

همچنین ٣ نفر دیگر اهل روستای "پیرعمران" پس از احضار به اداره اطلاعات سقز، بازداشت و مورد بازجویی قرار گرفتند.

با این احتساب تاکنون ٣٣ نفر با هویت مشخص در روستاهای ذکر شده از توابع بانه، سنندج، مریوان و سقز بازداشت شده‌اند.

برخی منابع نیز از احضارهای گسترده‌ تلفنی در شهرهای کردستان خبر می‌دهند. این منابع اعلام کرده‌اند ستاد خبری اداره اطلاعات در شهرهای بانه، سقز، سنندج،‌ مریوان، دهگلان و کامیاران اقدام به احضار تلفنی ده‌ها فعال و زندانی سیاسی سابق کرده و خواهان  توقف هرگونه فعالیت مدنی و سیاسی آنها شده‌ است.

نحوه بازداشت، از توسل به خشونت تا استفاده از پهپاد؛

بازداشت‌های باتوسل به خشونت، همراه با ضرب‌وشتم، توهین، یورش و تفتیش منازل جهت ضبط وسایل شخصی و بدون ارائه حکم قضایی، از رویه‌ی آشنای بازداشت در کردستان است، اما در این موج تازه بازداشت، موارد جدیدی به آن اضافه شده؛ استفاده از "پهپاد" برای تعقیب و شناسایی افراد و به‌کارگرفتن آمبولانس هلال احمر برای انتقال افراد بازداشت شده به بازداشتگاه‌های امنیتی.

در بانه نیروهای امنیتی بدون ارائه حکم قضایی به منازل این افراد در روستاهای "نجنه، چومان، کوپیچ و نمشیر" از توابع بانه یورش بردند و با توسل به خشونت کلامی و فیزیکی آنان را بازداشت کردند.

نیروهای امنیتی برای تعقیب و شناسایی افراد بازداشت شده از "پهپاد" استفاده کرده و در حین بازداشت اعضای خانواده این افراد را مورد ضرب و شتم قرار داده‌اند.

بهنگام بازداشت، نیروهای امنیتی اقدام به تفتیش منازل این افراد کرده و وسایل شخصی از جمله لپ تاپ، دوربین عکاسی، گوشی موبایل و کتب آنان را ضبط و با خود برده‌اند.

در روستای "نییه‌ر" سنندج نیز، نیروهای امنیتی بدون ارائه حکم قضایی به منازل خانوادگی افراد بردند و آنان را بدون ارائه حکم قضایی بازداشت کردند.

نیروهای امنیتی در حین بازداشت اقدام به تفتیش منازل و ضرب و شتم آنان کرده‌ و وسایل شخصی این افراد از جمله کامپیوتر و گوشی آنها را ضبط و با خود برده‌اند.

از اتهام مطروحه نامشخص علیه بازداشت‌شدگان تا روال مشخص سرکوب در کردستان؛

تا لحظه تنظیم این گزارش، از دلیل بازداشت، اتهامات مطروحه و سرنوشت این افراد اطلاعی در دسترس نیست.

کُردپا اطلاع یافته که تمامی بازداشت‌شدگان به بازداشتگاه‌های امنیتی در قرارگاه "شهرام‌فر" سنندج جهت بازجویی منتقل شده‌اند، اما خانواده بازداشت‌شدگان حتی با وجود مراجعه به نهادهای امنیتی جهت اطلاع از سرنوشت فرزندانشان با عدم پاسخگویی روبه‌رو بوده‌اند.

طبق روال همیشگی حکومت، بازداشت‌شدگان در این بازداشتگاه‌ها بصورت میانگین از یک تا چندین ماه و گاهی سال، بدون حق دسترسی به وکیل و ملاقات، در سلول‌های این بازداشتگاه‌ها تحت بازجویی، اعترافات اجباری و شکنجه قرار می‌گیرند که این رویه‌ی بازداشت و بازجویی خود در چهارچوب "ناپدیدسازی قهری" و شکنجه سیستماتیک قرار می‌گیرد.

باید گفت، در سال‌های گذشته شاهد ادغام بسیاری از واحدهای امنیتی و تغییر نیرو و مدیریت در نهادهای امنیتی بوده‌ایم، به‌گونه‌ای که سازمان اطلاعات سپاه بسیاری از نهادهای اطلاعات را به کنترل خود در آورده و نیروهای دست نشانده خود را جایگزین کرده که نشان از رویه‌ی شدیدتر و سیستماتیک‌تر سرکوب در کردستان دارد.

این تغییرات همانگونه که شاهد آن بوده‌ایم در وحله اول موج بازداشت‌های فله‌ای را تشدیدتر کرده آن هم جهت پرونده ‌و سناریوسازهای امنیتی خصوصا علیه فعالین مدنی در کردستان.

طبق آنچه کُردپا بدان دست یافته است، برخی بازداشت ‌شدگان شامل کسانی هستند که پیشتر در نهادهای امنیتی علیه آنها پرونده‌های سیاسی بازگشایی شده و برخی نیز قبلا زندانی سیاسی بوده‌اند، اما بیشتر این افراد شامل کسانی هستند که برای اولین بار بازداشت شده‌اند.

همچنین طبق اطلاعات کُردپا، تصمیم بازنگری علیه تمامی افرادی که پیشتر دارای پرونده سیاسی بوده‌اند از سوی نهادهای امنیتی صادر شده است.

مشخصات بازداشت‌شدگان؛

علاوه بر احضار گسترده‌ تلفنی ده‌ها فعال و زندانی سیاسی در شهرهای کردستان ازجمله؛ بانه، سقز، سنندج،‌ مریوان، دهگلان و کامیاران توسط ستاد خبری اداره اطلاعات؛ تاکنون آنچه برای کُردپا احراز شده هویت ٣٣ تن در روستاهای توابع بانه، سنندج، مریوان و سقز است.

بانه؛

صلاح پزشکی، رفیق پزشکی، مناف پزشکی، بهزاد پزشکی، کریم پزشکی، حاجی ابوبکر پزشکی، لقمان پزشکی، فرهاد پزشکی، فرزاد پزشکی، احمد پزشکی، ارسلان پزشکی، کامران پزشکی، سعید رشیدی، جمال مروتی، عثمان محمدپور، کوردو حسین‌پور و علی چومانی.

مریوان؛

فرید درخشانی، کیوان مینویی، عبدالرحمان افشار، ادریس بهرامیان، عبدالرحمان اشتک و محمد احمدی

سقز؛

عبدالله مهجور، محمد مهجور، ایوب مینایی، جمال عزیزی و سامان خسروی

سنندج؛

آرش منبری، زانیار منبری، سیوان منبری و میلاد منبری از اهالی روستای "نییه‌ر" سنندج و آرام مرادیان اهل روستای "تنگیسر".

درمیان بازداشت‌شدگان، کیوان مینویی، مدرس زبان کُردی در روستای "نی" بوده است.

همچنین عبدالله مهجور سال ۱۳۷۰ بازداشت و به اتهام "عضویت در حزب دمکرات کردستان ایران" به شش سال حبس محکوم و با اتمام دوران محکومیت از زندان قلعه خرم‌آباد آزاد شده بود.

آرام مرادیان نیز پس از احضار به شعبه دوم بازپرسی دادگاه انقلاب سنندج با صدور حکم قرار بازداشت موقت از سوی قاضی این شعبه بازداشت شده است.

بیشتر این افراد فعالین مدنی و فرهنگی کردستان هستند.

موج  سالانه بازداشت در کردستان؛

کردستان سالانه با چندین موج بازداشت از بازداشت‌های گروهی مواجه می‌شود که در زیر به برخی از آنها در سال گذشته می‌پردازیم.

  • موج اول، بازداشت  ٢٧ نفر در شهرهای بانه، اشنویه، پیرانشهر، مهاباد و سنندج.
  • موج دوم، در تیرماه ٩٩ به بازداشت ٢٣ نفر در مهاباد، اشنویه و پیرانشهر انجامید.
  • در موج سوم که گسترده‌ترین موج بازداشت بود، ١٠٤ تن در بیش از ١٥ شهر کردستان بازداشت شدند که عموما شامل فعالین مدنی و محیط زیست بود.

در رابطه با موج بازداشت جدید، تاکنون "جبهه متحد کُرد" در داخل ایران با انتشار پیامی آن را محکوم کرده است.

در بخشی از بیانیه این جبهه آمده است: "دستگیری فلەای جوانانی در شهرها و  مناطق مختلف کوردستان که اغلب در حوزه فرهنگی, مدنی یا زیست محیطی فعالیت دارند, فضا را از آنچه هست متشنج‌تر و ناامن‌تر کرده و اثر مثبتی بر رابطەی دولت و ملت نخواهد گذاشت و مطمئنا به‌حل هیچکدام از معضلات داخلی و خارجی کمکی نخواهد کرد.

جبهه متحد کورد ضمن محکوم کردن این شیوه برخورد و دستگیری‌ها، از مسئولین ذیربط و نهادهای امنیتی می‌خواهد هرچه سریع‌تر دستگیرشدگان آزاد شده و به این وضعیت تشنج آفرین خاتمه داده شود."

تنظیم: اوین مصطفی‌زاده