٧٧٩ مورد مسئله کارگری در کردستان ایران در سال ١٣٩٦

آژانس خبررسانی کُردپا در چهارمین سال پیاپی و در روز جهانی کارگر در یک گزارش تحلیلی ـ آماری، مسائل و موارد حقوقی مرتبط با جامعه کارگری کردستان ایران را در سال ١٣٩٦ ارائه می‌دهد.

این گزارش نگاهی به ٧٧٩ مورد مسئله کارگری در سال ١٣٩٦ در کردستان انداخته که در این مدت رسانه‌ای شده و با استناد به منابع معتبر بوده که در این گزارش بصورت دقیق ذکر خواهد شد.

در سال ١٣٩٣،١٣٩٤ و ١٣٩٥ نیز این آمار با ترتیب ١٧٥،٢٢٤ و ٣٨٤ مورد همراه بوده است.

مرگ و میر و مصدومیت ناشی از حوادث کار، کشته و زخمی شدن کولبران کارگر، بازداشت و احضار کارگران و فعالین کارگری به نهادهای امنیتی و موارد اخراج و بیکاری از کار و اعتراضات کارگری از جمله مسائل کارگران کُرد در سال ١٣٩٦ بوده است.

جدول (١)

موارد نقض حقوق کارگران در سال ١٣٩٦ در کردستان ایران



نمودی کلی از وضعیت کارگران کُرد:

در سال ١٣٩٦، مجموعا ٩٤ کارگر کُرد در حین کار کشته و زخمی شده‌اند (٦٨ کشته و ٢٦ زخمی)

جدول (٢)

عوامل کشته و زخمی شدن کارگران کُرد در حین کار



طبق آمار ثبت شده از مجموع کارگرانی که در حین کار کشته شده‌اند مجموع ٣٣ تن از آنان در شهرهایی غیر از شهرهای کردستانی کشته و زخمی شده‌اند (٢٥کشته و ٨ زخمی).

همچنین ٢ تن از این کشته شدگان در اقلیم کردستان عراق در حین کار کشته شده‌اند.

٥ تن از این کارگران زیر ١٨ سال سن داشته‌اند که ٣ نفر ١٠ ساله بوده‌اند (٣کشته و ٢ زخمی).

همچنین ٦ نفر از آنان زن بوده‌اند (٢ کشته و ٤ زخمی)

به اذعان سخنگوی کانون انجمن های صنفی کارگران ساختمانی، هر ماه دستکم ٥ الی ٦ کارگر به علت فقدان ایمنی و به دلایل مختلف منجمله سقوط از ارتفاع جان خود را ازدست میدهند.

بازداشت، و احضار فعالین کارگری به نهادهای امنیتی

مجموع ٣٥٣ نفر در حوزه فعالیت کارگری و کار و کولبری در سال ١٣٩٦ بازداشت شده‌اند که از این مجموع ٨ نفر فعال کارگری، ٣٤١ نفر کولبر و کاسبکار و کارگر که بیشتر آنان به صورت گروهی بازداشت شده‌اند.

در این میان ٢٣ نفر از جمله تمامی فعالین کارگری بازداشت شده از سوی نیروهای امنیتی بازداشت شده‌اند.

همچنین سرنوشت ٦٠ تن از این بازداشت‌شدگان بعد از بازداشت تا مدتی نامعلوم بوده است.

همچنین ١ فعال کارگری به هنگام بازداشت مورد ضرب و شتم قرار گرفته است و نیروهای امنیتی به منزل ١ فعال کارگری دیگر در هنگام بازداشت یروش برده‌اند .

تمامی کولبران و کاسبکارن دیگری که بازداشت شده‌اند، بازداشت آنان از سوی نهادهای نظامی صورت گرفته است.

علیرغم تصریح قانون اساسی حکومت اسلامی ایران بر آزادی اجتماعات و تشکیل گروه‌ها، به دلیل دیدگاه \"امنیتی\"، احضار، بازداشت و صدور احکام قضایی برای فعالان کارگری و نیز برخورد با برگزاری هرگونه تجمع و نیز تشکیل گروه‌ها و سندیکاهای کارگری در ایران و کردستان ادامه داشته است.

احضار ، محکومیت به زندان و تهدید کارگران به نهادهای امنیتی:

• در سال ٩٦ مجموع ١٨ فعال کارگری به اداره اطلاعات و دادگاهها احضار شده‌اند.

همچنین ٢ فعال کارگری در این سال از سوی نهادهای امنتی تهدید شده‌اند.

• فشار نیروهای امنیتی به خانواده یک کولبر کشته شده جهت ممانعت از مصاحبه و انتشار خبر کشته شدن این کولبر به رسانه‌های خارجی یکی دیگر از موارد بوده است.

• در این سال یک فعال کارگری از سوی نیروهای دولتی نیز مورد ضرب و شتم قرار گرفته است.

• در سال ١٣٩٦ یک فعال کارگری به نام محمود صالحی از سوی دادگاه‌های انقلاب نیز به ١سال و ١ روز حبس محکوم شده است.

جدول (٣)

نحوه کشته و زخمی شدن کولبران و شهروندان مدنی در مناطق کُردنشین ایران (١٣٩٦)



طبق جدول (٣) بیشترین تعداد کولبران با شلیک مستقیم نیروهای نظامی کشته‌ شده‌اند.

هدف شلیک قرار دادن کولبران کُرد و کشتن آنان در حالی صورت می‌گیرد که بیشتر شهروندان کُرد به دلیل وضعیت نامناسب اقتصادی، نبود فرصت‌های شغلی وبیکاری در مناطق کُردنشین ایران، مجبور به کار کولبری می‌شوند و با خطر مرگ دست و پنجه نرم می‌کنند.

در این سال در جریان کشته و زخمی‌شدن کولبران ٣ کولبر ١٣،١٧ و ١٨ ساله براثر شلیک مستقیم نیروهای نظامی کشته شده‌اند.

دیگر عوامل و موارد مرگ کارگران

خودکشی کارگران:

در سال ١٣٩٦ مجموع ٤ کارگر کرد به دلیل فقر و بیکاری و اخراج از کار به زندگی خود پایان داده‌اند و یک دستفروش با خودسوزی اقدام به خودکشی کرده است. (١نفر حلق آویز، ٢ نفر خودسوزی که یک نفر از آنان کارگر شهرداری بوده و به دلیل عدم پرداخت حقوق به زندگی خود پایان داده است).

کارگران کُرد اخراج شده:

در سال ١٣٩٦ کارگران کُرد در ٩ مورد با اخراج گسترده و دسته‌جمعی از سوی کارگاه‌ها و محلات کار روبرو بوده که در ٧ مورد مشخصا ٥١٤ نفر از کار اخراج شده و در ٢ مورد دیگر نیز صدها نفر از کار اخراج شدند.

جدول (٤)

موارد اخراج کارگران از کار در کردستان ایران (سال ١٣٩٦)



اعتراضات و تجمعات کارگری:

جدول (٥)

موارد اعتراضات و تجمعات کارگری در کردستان ایران (سال ١٣٩٦)



عدم پرداخت حقوق کارگران در کردستان در سال ١٣٩٦:

جدول (٦)

موارد اعتراضات و تجمعات کارگری در کردستان ایران (سال ١٣٩٦)



بلاتکلیفی کارگران در کردستان در سال ١٣٩٦:

جدول (٧)

موارد اعتراضات و تجمعات کارگری در کردستان ایران (سال ١٣٩٦)



مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران بر این باورند که نا امنی شغلی در سایه قراردادهای موقت کار، تعطیلی کارگاه‌ها و کارخانه‌ها و بیکاری هر روزه تعداد زیادی از کارگران، عدم ایمنی محیط‌های کار و افزایش میزان حوادث، عدم برخورداری از بیمه تامین اجتماعی مناسب همه‌گیر، عدم پرداخت به موقع حقوق و نیز تبعیض در پرداخت حقوق‌ها به ویژه با افزایش روزافزون کارگران غیررسمی و پنهانی که از هرگونه حقوق قانونی محروم هستند، تنها بخشی از دلایل اعتراضی کارگران طی سال‌های اخیر بوده است.

مسائل کارگری:

ـ امنیت شغلی از مهم‌ترین مطالبات جامعه کارگری ایران است. بیکاری فزاینده موجب شده که کارگران به قراردادهای موقت، قراردادهای بدون مهلت و سفید امضا و کمترین حقوق و مزایا تن دهند.

ـ در ایران کارگران به سه گروه تقسیم می‌شوند، کارگران شاغل، کارگران بیکار و کارگران بازنشسته که جمعاً ٤٠ میلیون نفر از جمعیت ایرانیان را به خود اختصاص داده‌اند.

به گفته دبیرکل خانه کارگر ایران وضعیت اشتغال صنعتی در ایران \"بسیار بد\" و \"اضطراری\" است و \"اشتغال صنعتی شیب منفی دارد و در چنین وضعیتی دائماً کارگران بیکار می‌شوند\".

بر اساس آماری که مرکز آمار ایران منتشر کرده است، موج عظیمی از بیکاری در ایران در جریان است و شرق کوردستان طبق این آمار در بالای جدول قرار گرفته است.

در تازه ترین آمار که در پاییز سال جاری منتشر شده است جمعیت فعال اقتصادی ایران بالغ بر ۲۶.۵ میلیون نفر ذکر شده که این میزان ۴۰.۱ درصد جمعیت ایران است.

بر اساس همین گزارش حدود ۴٦ درصد جمعیت فعال اقتصادی ایران را مردان تشکیل داده و درصد زنان فعال ۱۶ درصد میباشد ، آمار مردان فعال چهار برابر زنان ذکر شده است.

نرخ بیکاری در میان جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله ۲٨.۴ درصد اعلام شده که شمال بیکاری ۲۴.۵ درصد مرد و ۴۲.۳ درصد زن می‌باشد، این در حالیست که زنان علاوه بر بیکاری بیشتر، از حقوق کاری کمتری نسبت به مردان برخوردار هستند.

هر چند مرکز آمار ایران نرخ بیکاری در استانهای ایران را متفاوت خوانده اما استانهای شرق کوردستان در بالای جدول نرخ بیکاری قرار گرفته اند کرماشان با اورمیە با ۱۵ درصد بیشترین نرخ بیکاران را به خود اختصاص داده اند. استانهای چهارمحال و بختیاری ۲۱.۱ درصد و و خوزستان ۱۴.۶ درصد از استانهایی هستند که به ترتیب پس از کرماشان بیشترین بیکاران را در خود جای داده‌اند.

آمار بیکاری در شهرها ۱۳.۲ و در روستاها ‎٨.۱ درصد ذکر شده است ، در چندین سال گذشته آمار بیکاری پیشرفت چشمگیری داشته و بر تعداد بیکاران جامعه ایران بویژه در شرق کوردستان روز به روز افزایش یافته است.

قابل ذکر است که با توجه به گزارش‌های غیررسمی و داده های که خارج از کنترل دولتی منتشر شده‌است، انار بیکاری به مراقبت بیشتر از میزان های ذکر شده در مرکز آمار ایران است.

در سال گذشته بیش از ٦٨١ هزار نفر از کار اخراج شده اند. این مهم، ناشی از سیاست تعدیل نیروی کارخانجات، و همچنین عدم تمدید قرارداد، و نهایتا اخراج کارگران می‌باشد.

سطح بیکاری در ایران\" ١١.٧%\" است. این آمار همچنان رو به افزایش بوده، و از عمده دلایل اصلی آن سیاستهای اشتباه و ناکارآمد، در حوزه اقتصادی و ضد کارگری است. این امر به سود جامعه سرمایه داری و نهادها و همچنین افراد و شخصیتهای حقیقی و حقوقی وابسته، تنظیم و اجرایی می‌شود.

صاحبان مشاغل و سرمایه، کارگران را به صورت قراردادی، و یا در قبال اخذ تعهد و برگه سفید امضاء، به کار میگیرند. و بعد از اتمام قرارداد، آنها را بدون پرداخت دستمزد و مزایا، از کار اخراج می‌کنند.

همچنین در طی سالهای اخیر، تحت تاثیر تحریم‌های اقتصادی، تعداد قابل توجهی از کارخانجات و تولید کنندگان، رو به ورشکستگی نهاده و گاها بلاجبار به تعطیلی کشیده شده اند. که این مسئله باعث افزایش بیش از پیش آمار بیکاری در کشور شده است. همچنین فقدان امنیت شغلی، از دیگر دلایلی است که همواره کارگران را در ایران تهدید می‌کند.

افزایش روز افزون نرخ بیکاری و سیرصعودی قیمتها در ایران، باعث چشمگیرترشدن وضعیت فقر وپیامدهای ناشی از آن شده است. که علت اصلی ان سیاست‌های غلط وضدکارگری حکومت ایران است.

_ نکته شایان توجه و قابل تامل کلیدی در درک حق آزادی سندیکایی در ایران، این واقعیت است که علی‌رغم عضویت دولت ایران در سازمان بین‌المللی کار و پذیرش برخی مقاوله‌‌نامه‌های آن، دولت ایران، تاکنون عضویت در مقاوله‌‌نامه‌های بین‌المللی ۸۷ و ۹۸ کار که ناظر به آزادی و استقلال تشکل‌ها و سندیکاهای کارگری می‌باشند را تصویب نکرده است و از پذیرش آنها امتناع می‌کند که نشان‌دهنده نوعی ممنوعیت عام آزادی سندیکایی می‌باشد که در نتیجه آن پروسه تشکیل و فعالیت تشکل‌ها و سندیکاهای خودجوش و واقعی کارگری مسدود شده است.

از سال ١٣٠۹، مراسم روز جهانی کارگر به دلیل بازداشت فعالان کارگری و سرکوب اتحادیه‌های کارگری از فضاهای عمومی به مکان‌های خلوت‌تر منتقل شد.
همچنین تشکل کارگری در ایران به معنای متعارف جهانی آن وجود ندارد.

این گزارش با استناد به آمارهای به ثبت رسیده در مرکز آمار آژانس خبررسانی کُردپا تنظیم شده و استفاده از آن با ذکر منبع (آژانس خبررسانی کُردپا) بلامانع است.

تنظیم: کوچ