مختار هوشمند: نیروهای کتیبه صلاح‌الدین می‌خواستند کردستان ایران را پشت جبهه خود قرار دهند که با کشته شدن نفرات این کتیبه، نقشه داعش ناکام ماند

16:11 - 14 مرداد 1396
آژانس کُردپا: قدرت حکومت \"دولت اسلامی\"، یکی از رادیکال‌ترین گروه‌های بنیادگرای اسلامی در خاورمیانه به مرحله‌ی افول پا نهاده است و دیگر هواداران این گروه به پیروزی‌های بیشتر این گروه امیدوار نیستند.

گروه \"حکومت اسلامی\" توانسته بود در سال ۲۰۱۴ شهر موصل و بخش‌های وسیعی از غرب عراق را تصرف کند. اما این گروه طی دو سال گذشته در عراق متحمل شکست‌های بسیاری شده و هم اکنون کنترل موصل را نیز از دست داده است. این گروه در سوریه نیز، در شهر رقه، پایتخت خودخوانده‌اش،‌ در تنگنا قرار گرفته است.

این گروه با هدف \"تغییر نقشه منطقه خاورمیانه و اسلامی کردن\" آن فعالیت می‌کند و هم‌اکنون چشم امید طرفدارانش بە افغانستان دوختە شدە است و از مدتی پیش افراد جهادی کشورهای مختلف از جملە کُردهای کردستان ایران بە جنگجویان ولایت خراسان پیوستند.

\"\"در این رابطه، آژانس کُردپا با مختار هوشمند، فعال سیاسی کُرد مقیم آلمان و آگاه به مسائل اسلام سیاسی مصاحبه‌ای را انجام داده است که درپی می‌آید:

آژانس کُردپا: از زمان اعلام خلافت اسلامی در عراق و سوریه توسط داعش، چند نفر و از چه ملیت‌هایی به این گروه تندرو اسلامی پیوستند؟ داعش چگونه توانست این افراد را از سراسر دنیا جذب و برای پیشبرد اهداف خود از آن استفاده کند؟

البتە پیوستن خارجی‌ها بە گروه تروریستی \"دولت اسلامی\" موسوم بە \"داعش\" بر می‌گردد بە قبل از اعلام \"خلافت اسلامی\" ولی تشکیل خلافت نقش یک کاتالیزور را داشت و عاملی شد برای پیویستن افراد بیشتری بە این گروه. در واقع بعد از گذشت یک قرن از فروپاشی خلافت عثمانی، اعلام خلافت توسط یک گروه جهادگرا چنان تاثیری روی اسلامیست‌ها خصوصا جوانان پر شور سلفی جهادی گذاشت کە آنها قید زندگی، خانوادە و موقعیت اجتماعی خود را زدە و با عجلە راهی سوریە و عراق شدند. اگر پیشتر بە قول خودشان همە جا \"دارالکفر\" بود و ناچار بودند در آنجا بە زندگی خود ادامە بدهند، با ابتکاری کە داعش بە خرج داد و اتفاقا بسیار زیرکانە هم بود، بار دیگر مفهوم \"دارالاسلام\" عینیت پیدا کرد و داعش در یک جغرافیای مشخصی اعلام خلافت کرد. لذا در چنین شرایطی مفهوم \"تکلیف\" فاکتوری اساسی بود در پیوستن اسلامیست‌ها بە داعش آنهم در راستای دفاع از \"خلافت اسلامی\" و افزودن بر قلمروی کە این گروە نقشەی آنرا هم کشیدە بود. تبلیغات و بەکارگیری حرفەای شبکەهای اجتماعی در سطحی وسیع، در بزرگ و جدی جلوە دادن \"خلافت اسلامی\" و جذب افراد زیادی بە این \"خلافت\" از کشورهای مختلف، نقش بسزایی داشت. راجع بە خارجی‌هایی کە بە این گروه پیوستەاند، هنوز آمار درست و دقیقی در دست نیست ولی منابع گوناگون هموارە بر این باور بودەاند کە مدتی بعد از اعلام \"خلافت\"، حدود ٢٠،٠٠٠ نفر از مناطق مختلف جهان بە جنگجویان داعش در عراق و سوریە پیوستەاند. از این تعداد هم ٥٠٠٠ نفر شهروندان اروپایی و عمدتاً از کشورهای فرانسە، بریتانیا، بلژیک و آلمان می‌باشند. البتە اگر آمار جهادی‌ها را نسبت بە جمعیت کشورهای اروپایی محاسبە بکنیم باید گفت کە کشورهایی همچون بوسنی و هرزگوین با ٩٢ نفر در هر میلیون و کوزوو با ٨٣ نفر در میلیون در ردەهای اول و دوم و آلبانی و بلژیک با ٤٦ نفر در هر میلیون، مشترکاً جایگاه سوم را دارند. بعد از این کشورها هم سوئد را می‌توان در ردە چهارم قرار داد کە بە ازای هر یک میلیون نفر از شهروندان این کشور، ٣٢ نفر بە داعش پیوستەاند کە در مجموع چیزی حدود ٣٠٠ نفر خواهد شد. بنا بە اطلاعات موجود افراد خارجی کە بە تشکیلات داعش در عراق و سوریە پیوستەاند متعلق بە ٨٠ کشور جهان می‌باشند. بیشتر این افراد مدتی پس از اعلام خلافت در ژوئیە ٢٠١٤ تا ماه مارس ٢٠١٥، بە جنگجویان داعش ملحق شدەاند. در همین فاصلە زمانی دستگاه اطلاعاتی آمریکا بە کمک یک موسسە تحقیقاتی فهرستی را منتشر کردند کە در آن به شمار نیروهای هر کشور که به داعش پیوسته‌اند اشاره شده است؛ از جمله از عربستان ۲۵۰۰ نفر، اردن ۲۰۸۹ نفر، مراکش ۱۵۰۰ نفر، تونس ۳۰۰۰ نفر، لبنان ۸۹۰ نفر، پاکستان ۳۳۰ نفر، روسیه ۸۰۰ نفر، ترکیه ۴۰۰ نفر، انگلستان ۴۸۸ نفر، الجزایر ۲۵۰ نفر، فرانسه ۴۱۲ نفر، آلمان ۲۴۰ نفر، ایتالیا ۵۰۰ نفر، چین ۱۰۰ نفر، استرالیا ۲۵۰ نفر، یمن ۱۱۰ نفر، مصر ۳۵۸ نفر، اسرائیل ۲۰ نفر، عراق ۲۴۷ نفر، کویت ۷۱ نفر، بحرین ۱۲ نفر، قطر ۱۵ نفر، امارات ۱۴ نفر، اندونزی ۶۰ نفر، سومالی ۶۸ نفر، سودان ۹۶ نفر، آلبانی ۱۴۸ نفر، بوسنی ۶۰ نفر، اتریش ۶۰ نفر، اسپانیا ۹۵ نفر، اوکراین ۵۰ نفر، قرقیزستان ۳۰ نفر ، افغانستان ۲۳ نفر، هلند ۱۵۲ نفر، بلژیک ۲۹۶ نفر، آمریکا۱۳۰ نفر، کانادا۷۰ نفر، سوئد ۸۰ نفر ، فنلاند ۲۰ نفر ، دانمارک ۸۱ نفر به داعش پیوسته‌اند.

آژانس کُردپا: داعش کتیبه‌ای را تحت عنوان \"صلاح‌الدین\" برای سازماندهی نیروهای کُرد تشکیل داد، آیا این کتیبه پس از شکست‌های پی در پی این گروه تندرو اسلامی همچنان به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهد؟

این کتیبە کماکان موجود است منتها بیشتر نیروهای خود را از دست دادە است. یک سال پیش بنا بە طرحی کە \"اسماعیل محمد\" معروف بە \"ابو عایشە\" امیر وقت کتیبە صلاح الدین بە رهبری داعش پیشنهاد کرد، قرار بود بخشی از نیروهای این کتیبە در مناطق مرزی اقلیم کردستان و ایران مستقر شوند تا شاید بتوانند با استفادە از روش‌های پارتیزانی هم علیە نیروهای کُرد عملیات نظامی انجام بدهند هم شرق کردستان را پشت جبهە خود قرار دادە و بە جذب نیرو از آنجا بپردازند و البتە در صورت لزوم اقداماتی را علیە جمهوری اسلامی هم انجام بدهند. جهت عملی کردن چنین طرحی داعش عدەای از افراد زبدەی خود را کە عضو کتیبە صلاح الدین بودند و ابو عایشە در صدر آنان قرار داشت از طریق منطقە \"گرمیان\" بە حلبچە فرستاد. این گروه در مرحلە اول در بلندی‌ها مشرف بر منطقە سنگاو مستقر شدند و چند بار هم با نیروهای امنیتی کُرد درگیر شدند و تعدادی هم کشتە دادند اما بقیە توانستند با کمک تشکیلات مخفی داعش در کردستان، خود را بە منطقە حلبچە برسانند کە نهایتاً آنان هم با قرار گرفتن در محاصرە نیروهای نظامی و امنیتی اقلیم کردستان و بعد از چند مرحلە درگیری و عملیات تعقیب و گریز کشتە شدند. با کشتە شدن این افراد، هم نقشە داعش ناکام ماند هم کتیبە صلاح الدین دچار بحران شد و دیگر نتوانست بە جایگاه قبلی خود برگردد. همینک افراد این کتیبە در مناطقی همچون حویجە و رشاد در چهارچوب ولایتی کە داعش آنرا کرکوک نامیدە، فعالیت دارند. هفتە گذشتە چند نفر از نیروهای کتیبە فوق با تغییر ظاهر و پوشیدن لباس نیروهای پیشمرگه بە یک روستای کاکەای نشین نفوذ کردند و سە نفر از اعضای یک خانوادە را کشتە و دو نفرشان را هم با خود بردند.

آژانس کُردپا: تاکنون چند نفر از کردستان ایران به گروه داعش پیوسته و چند تن از آنان کشته شده‌اند؟

بنا بە اطلاعاتی کە از طریق گوناگون کسب شدە است می‌توان گفت کە تابحال بیش از ٤٠٠ نفر از اسلامیست‌های کردستان ایران بە داعش پیوستەاند. از این تعدا حدود ٢٠٠ نفرشان کشتە شدەاند و عدەای هم بە ایران بازگشتەاند. از چند ماه پیش، پیوستن کُردهای ایران بە داعش در عراق و سوریە کاملا متوقف شدە است ولی در عوض تعداد بیشتری از آنان کشتە شدەاند.

آژانس کُردپا: آیا این نفرات در عملیات‌های انتحاری داعش شرکت داشته‌اند؟

بلە عدەای از کشتەشدگان اقدام بە عملیات انتحاری کردەاند کە آخرین نفرشان \"آزاد\" نام داشت کە اهل سرپل‌ذهاب بود با اسم تشکیلاتی \"ابو عمر سلفی\". آزاد یک ماه قبل از کنترل موصل اقدام بە انجام عملیات انتحاری کرد و کشتە شد. پیش از آن هم \"محمد ابراهیمی\" معروف بە \"حمە شرطی\" کە اهل کامیاران بود و بیشتر بە عنوان یکی از سربرهای کتیبە صلاح الدین شناختە می‌شد، در یک حملە انتحاری نیروهای حشد شعبی را در نزدیکی موصل هدف قرار دادە بود.

آژانس کُردپا: شکست‌های داعش چه تأثیری بر فعالیت جریان سلفی جهادی در کردستان ایران داشته است؟

خوب شکست‌ها و پیروزی‌های داعش بر تشکیلات و هوادارن این گروه در هر کجا کە باشند تأثیر خواهد گذاشت و همینک کە این گروه در عراق و سوریە در حال شکست و عقب‌نشینی است ما این تأثیرات را می‌بینیم. دوران طلایی داعش رو بە اتمام است و دیگر کسی بە پیروزی‌های بیشتر این گروه امیدوار نیست. این در حالی است کە داعش قول دادە بود تمام کشورها و ممالک اسلامی را بە کنترل خود در بیاورد و بر قدرت و قلمرو \"خلافت اسلامی
\" خود بیافزاید. البتە داعش توانست در چند کشور مناطقی را کنترل بکند از جملە در افغانستان و اینک کە این گروه در عراق و سوریە در تنگنا قرار گرفتە است، چشم امید طرفدارانش بە افغانستان دوختە شدە است و از مدتی پیش ما شاهد پیوستن افراد جهادی کشورهای مختلف از جملە کُردهای شرق کردستان بە جنگجویان ولایت خراسان هستیم.

آژانس کُردپا: آخرین وضعیت نیروهای داعش پس از سقوط مرکز خلافت اسلامی در موصل را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

چنانچە در پاسخ سوال قبل هم اشارە کردم، شکست‌های داعش در عراق و سوریە تاثیرات منفی زیادی بر طرفداران این گروه داشتە است. اگر مقاومتی را کە داعش در موصل از خود نشان داد با مقاومتی کە اینک در رقە می‌کند مقایسە بکنید خواهید دید کە جنگجویان این گروه تاب و توان جنگیدن ندارند.

حتی این اختلاف در آمار انتحاریون هم کاملا مشهود است بە طوری کە این گروه در ماه اول جنگ موصل ١٢٠ عملیات انتحاری انجام داد کە این آمار در رقە بە ٢٠ عملیات کاهش یافتە است. در واقع برنامە داعش این بود کە جنگ تمام عیار خود را در موصل بە نمایش بگذارد تا شاید بتواند از سقوط آن پیشگیری بکند و مانع از حملەی نیروهای مقابل بە رقە و دیگر مناطق تحت کنترل خود بشود. با اینکە نیروهای این گروه در موصل خوب جنگیدند و ٩ ماه مقاومت کردند، نهایتاً ما شاهد سقوط شهر بودیم. سقوطی کە باید آنرا سرآغار سقوط \"خلافت اسلامی\" در عراق و شام دانست و بلافاصلە حملە نیروهای جبهە دمکراتیک سوریە را بە پایتخت معنوی داعش بە دنبال داشت. بە نطر من خود داعش هم شکستش در عراق و شام را پذیرفتە است و دارد خود را برای دوران پس از فروپاشی آمادە می‌کند. هرچند این شکست‌ها سلطە و زمامداری را از این گروه سلب خواهد کرد ولی بە هیچ عنوان بە معنی پایان کار او نیست و پیش‌بینی می‌شود حرکات و فعالیت‌های داعش در شکل مخفی و زیرزمینی برای مدت زیادی در عراق و سوریە ادامە پیدا بکند. خارج از عراق و سوریە هم داعش در یمن، مصر، فلیپین، افغانستان، بنگلادش و چند کشور آفریقایی دارای نیروی جنگجو می‌باشد و مناطقی را بە تصرف خود درآوردە است لذا احتمال دارد این گروه در آیندە یکی از ولایات خارجی خود را بە عنوان مرکز خلافت اعلام بکند.

آژانس کُردپا: آیا آماری دقیق از کشته‌شدگان داعش در موصل در دسترس می‌باشد؟

قبل از شروع جنگ برخی منابع از حضور عددی میان ٢ تا ٣ هزار نفر جنگجو در موصل خبر می‌دادند. با توجە بە شدت جنگ‌ها و حجم بمباران‌ها و اینکە جنگجویان مستقر در موصل قبل از شروع حملات بیعت‌شان را با شعار \"جنگیدن تا شهید شدن\" دوبارە کردە بودند، احتمال دارد تنها عدەی کمی زند ماندە باشند. تا بحال داعش بە جز انفوگرافیک انتحاریون خود هیچ آماری از تعداد کشتەهایش در جنگ موصل را اعلام نکردە است. آمار اعلام شدە هم حکایت از کشتە شدن بیش از ٥٠٠ جنگجوی داعش در پی انجام عملیات‌های انتحاری دارد. ارتش عراق اعلام کردە است کە صدها جنگجوی داعش در جنگ ٩ ماهە موصل کشتە شدەاند و بیش از ١٠٠ نفر نیز اسیر شدەاند. در مقابل آمار کشتەهای عراقی ٧٧٤ نفر و زخمی ها ٤٠٠٠ نفر اعلام شدە است.