فعال صنفی کُردستان: مفاد مواد درسی امروز توانایی تعلیم و تربیت دانش آموزان امروز و بزرگان جامعه‌ی فردا را ندارند

14:02 - 9 اسفند 1393
بنابه تصمیم نهایی هیأت مدیره کانون صنفی معلمان، روز یک‌شنبه، دهم اسفندماه تجمع اعتراضی معلمان سراسر ایران برگزار می‌شود.

معلمان ایران به \"وضعیت نابسامان آموزش و پرورش\" و \"نبود عدالت اقتصادی در زندگی\" آنان معترض هستند و خواستار توجه و اهمیت دولت حسن روحانی به قشر معلمان می‌باشند.

فراخوان یادشده با استقبال گسترده معلمان کُردستان و ایران روبه‌رو گردیده و در این زمینه، کانون نویسندگان ایران بیانیه حمایت از اعتصاب صادر کرده است.

آژانس خبررسانی کُردپا در راستای اطلاع‌رسانی و انتشار نظرات و دیدگاه‌های متفاوت درباره موضوعات حائز اهمیت شهروندان کُرد، گفتگویی با یک فعال صنفی معلمان انجام داده است.

حسن صالح‌زاده از دبیران مدارس سقز و عضو اتحادیه صنفی معلمان کُردستان ایران بوده و درباره مسائل مرتبط با شرایط، معیشت و آینده معلمان به پرسش‌های خبرنگار کُردپا پاسخ می‌دهد.

متن پرسش و پاسخ آژانس کُردپا با حسن صالح‌زاده در پی می‌آید:

کُردپا: شما به عنوان یک فعال صنفی، مشکلات کنونی معلمان در کُردستان و ایران را کدام‌ها می‌دانید؟

حسن صالح‌زاده: مطالبات امروزه‌ی معلمان پدیده‌ی تازه‌ای نیست. تاریخچه فعالیت معلمان در راستای به ثمر نشستن مشکلات معیشتی و صنفی آنان تقریباً به دو دهه‌ی پیش مربوط می‌شود. در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری محمد خاتمی، بنیان اتحادیه‌های صنفی فرهنگیان کشور به صورت قابل ملاحظه‌ای تثبیت شده و برای اولین بار در طول حیات نظام حکومت اسلامی ایران می‌رفتند که تبلور یابند. اگرچه از آن زمان سیر تشکل‌های سندیکایی معلمان فراز و نشیب‌های بسیاری را طی نمود، اما مشکلات عدیده‌ی آنها از سوی حاکمیت نه تنها که کاهش نیافت بلکه در سایه‌ی کجروی‌های ممتد سیاسی مسئولان ارشد در این ارگان حساس، رشد صعودی هم یافته است. از عمده‌ترین خواسته‌های این قشر عظیم و مؤثر می‌توان به حق داشتن تشکل صنفی مستقل، اجرای نظام هماهنگ پرداخت حقوق، اعمال رفع تبعیض بین کارمندان دولت و فرهنگیان در پرداخت فوق‌العاده شغل، اصلاح قانون انتصاب مدیریت، حذف فضای امنیتی در آموزشگاه‌ها و تلاش برای حفظ جایگاه شأن معلم در بطن جامعه اشاره کرد. همچنین بنا به تفکیک حوزه‌های فرهنگی و اتنیکی نقاط مختلف کشور، مانند کُردستان خواسته‌های دیگری که حاکی از تکثر فرهنگی و ملی هستند به چشم می‌خوردند.

کُردپا: به دنبال فراخوان اعتصاب سراسری معلمان برای دهم اسفندماه، شماری از تشکلات و اصناف معلمان با انتشار بیانیه و توضیحاتی، دیدگاه‌های خود را درباره چنین اعتراضی ابراز داشتند. بنظر شما کدام تشکل صنفی در ایران نمایندگی واقعی معلمان را برعهده دارد؟
\"24999.jpg\"
حسن صالح‌زاده: اتحادیه‌ی یکپارچه‌ای در صحنه نیست که قادر به گردآوری معلمان سراسر کشور باشد
حسن صالح‌زاده: متأسفانه این روزها یک تشکل فراگیر و همه شمول در میدان نیست. در واقع اتحادیه‌ی یکپارچه‌ای در صحنه نیست که قادر به گردآوری معلمان سراسر کشور باشد. اما ذکر این نکته هم مهم است که پافشاری بر خواسته‌های برحق معلمان تا به امروز فروکش نکرده است. با ظهور دولت نهم و شعار عوام‌فریبانه مهر و عدالت، سرکوب نهادهای مدنی و سندیکایی فرهنگیان به نقطه اوج رسید. در سایه مهرورزی حاکمیت، تمامی دفاتر انجمن‌های صنفی کشور پلمب، اعضای هیأت مدیره‌ها متفرق و دادگاه برای شمار زیادی از اعضای فعال پرونده مجازات افتتاح نمود. پاره‌ای از حرکت خودجوش امروزه‌ی معلمان از انباشتگی مشکلات متعدد آنان از آن ایام ناشی می‌شود. معلمان به وضوح احساس می‌کنند که حقوق‌شان پایمال می‌شود، بنابراین به محض پیدایش جزئی‌ترین روزنه، فریاد عدالت‌خواهی خویش را به گوش مسئولان مربوطه و جامعه خواهند رساند. انگیزه‌ی حق‌طلبی معلمان در تحصن سراسری روزهای سی‌ام دی و اول بهمن‌ماه سال جاری بیشتر به استناد نامه‌ی سرگشاده‌ی جمعی از معلمین سبزوار به رئیس جمهور یا طومار اعتراضی معلمان با شش هزار امضاء به رئیس مجلس شورای اسلامی بود که در آنها اشاره به درد و رنج‌های این طبقه‌ی آسیب‌پذیر شده بودند. پس درجه‌ی زخم مشکلات معلمان در سطحی است که با کوچک‌ترین اشاره دردش بالا می‌گیرد و چنین به نظر می‌رسد که اعتصابات هفته پیش‌رو با هماهنگی و یکپارچگی بیشتری نسبت به گذشته برگزار می‌شود.

کُردپا: به مشکلات و موانع مضاعف در میان معلمان کُردستان با دیگر معلمان ایران اعتقادی دارید؟ ارزیابی شما چیست؟
حسن صالح‌زاده: بدون شک علاوه بر موارد فوق الذکر، معلمان کُردستان بنابر وضعیت خاص خود خواسته‌های دیگری هم دارند که بیشتر آن در بیانیه‌ی انجمن صنفی معلمان کُردستان ایران، گنجانده شده بود. حق نوار مرزی که اکثریت شهرهای کُردنشین را در برمی‌گیرد، حق تحصیل به زمان مادری، اصلاح کتب درسی مدارس به ویژه در حوزه علوم اجتماعی و تعلیمات دینی، تغییر در ساختار انتخاب مدیران ارشد و خاتمه دادن به فضای رعب و وحشت، از جمله مواردی هستند که معلمان کُردستان خواهان رسیدگی به آنها هستند. باید در همین زمینه خاطر نشان کرد که به دنبال اعتصابات اخیر، تعدادی از معلمین کُردستان مورد خشم نهادهای امنیتی واقع شدند. دو فعال سندیکایی شهرستان سقز به نام‌های آقای سلیمان عبدی دبیر مکانیک و آقای طاهر قادرزاده دبیر ریاضی، همکارانی بودند که از طریق اداره اماکن مورد هتک حرمت قرار گرفتند تا به گمان ضعیف خودشان محبوبیت و جایگاه شخصیتی آنان را در جامعه خدشه دار بکنند.

کُردپا: ارتباط و هماهنگی میان معلمان و کارگران در کُردستان در چه سطحی می‌باشد؟ اختلافات در چه مواردی هستند؟
حسن صالح‌زاده: گستردگی این دو طبقه در جامعه از یک طرف و میزان آسیب‌پذیری آنان در مسیر هنجارهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در طرف دیگر، امکان گرایش آنها به سوی هدف واحدی را شدت می‌بخشد. از سوی دیگر، وظایف و حوزه فعالیت، این دو قشر وسیع جامعه را از هم متمایز می‌سازد. عمده‌ی وظایف کارکران خدمت‌گزاری یا ارتباط با جهان ماده در کارگاه‌ها و بهره‌ی کاری آنان نسبتاً مادی است، اما تلاش معلمان بر پایه‌ی انتقال معلومات در آموزشگاه‌ها بوده و بهره‌ی کاری آنان بیشتر بر مبنای ارزش‌های معنوی است. بنابر وجود این اختلافات، معلمان و کارگران امروز نمی‌توانند به سادگی تجمع اعتراضات‌شان را در یک کانال سازماندهی کنند. با این حال به دلیل اینکه سابقه‌ی مبارزاتی کارگران بسیار طولانی‌تر از معلمان است، تشکل‌های معلمان در زمینه‌ی تألیف اساسنامه‌های صنفی و روند فعالیت سندیکایی خویش، همواره کارگران را سرمشق راه خود قرار داده‌اند.

کُردپا: موضع سیاسی معلمین کُردستان در رابطه با دولت تدبیر و امید نوعی تعامل و مشارکت تعبیر می‌شود. شما با این دیدگاه اصلاحگرایان هستید؟
حسن صالح‌زاده: من شخصاً عضو هیأت مؤسس یکی از انجمن‌های صنفی معلمان استان کُردستان بوده‌ام. آنچه در طول فعالیت‌های صنفی اتحادیه‌های معلمان کُردستان، مهم دانسته شده و از طریق اساسنامه‌های موجود همواره بر آنها تأکید شده است، حفظ استقلال و پرهیز از سیاست‌ورزی می‌باشد. حتی اغلب اساسنامه‌ها به کارمندان اداری فرهنگیان اجازه نمی‌دهند که به عضویت اتحادیه‌ی صنفی درآیند، این بدان معناست که طرف و مخاطب فعالان صنفی به ترتیب اولویت ابتدا دولت و سپس ادارات تابعه‌ی وازارت آموزش و پرورش می‌باشد که به نوعی مسبب وضعیت نامناسب فعلی جامعه‌ی معلمان هستند. بنابر آنچه گفته شد، چندان عقلانی نیست که افکار خود را با سیاست‌های دولت وقت وفق داده و از درون دستگاهی به مسئله‌ی معلمان بنگریم که خود عامل پیدایش این نابسامانی و کاستی‌ها باشد. معلمانی که امروزه در کُردستان دل به شعار بی‌جان \"امید و تدبیر\" بسته‌اند، در واقع تجربه فعالیت سندیکایی ندارند. این طیف بر این باورند که موضع دولت یازدهم از دولت نهم و دهم به مراتب بهتر است، این گزینه هم برای کار سندکایی نه لازم و نه کافی است. فعالان صنفی معلمان کُردستان با وجود موانع دشوار امنیتی، گاه‌گاهی با موفقیت چشمگیری سیاست‌های نادرست آموزشی-فرهنگی حاکمیت را در منطقه خویش به چالش کشیده‌اند. در مقابل، شاگردان دولت موسوم به امید و تدبیر، به امید کسب نمره‌ی انظباط بیست نشسته و بدون اجازه از خطوط پیش‌رو عبور نمی‌کنند. اگر سابقه‌ی بیش از سه دهه‌ی نظام جمهوری اسلامی را ملاحظه کرده و منتظر باشیم که دولت آزادی و حقوق پایمال شده را به ما تعارف کند، به بیراهه رفته‌ایم و این با فعالیت سندیکایی ناسازگار است.

کُردپا: معیشت اصلیترین دغدغه معلمان در چند سال اخیر توصیف شده است. در مورد حقوق و مزایای معلمان در شهرها و روستاهای کردستان توضیح دهید؟
حسن صالح‌زاده: حاکمیت و عوامل آن می‌خواهند که فریاد عدالت‌طلبی معلمان را در مشکلات معیشتی خلاصه کرده و همواره کوشیده‌اند که خواسته‌های بر حق آنها را در منظر جامعه و دانش آموزان وارونه نمایش دهند. مثلاً اهدای بن کارمندی ناچیز، توزیع کالای غیر نقدی جزئی از طریق مدارس و بازتاب وسیع افزایش کاذب حقوق معلمان از رسانه‌های وابسته به دولت، مواردی هستند که از همان سیاست‌های انحرافی نشأت می‌گیرند. در جامعه‌ای که در آن عوامل حکومتی چون سپاه و بسیج در اوج رفاه، و دیگر کارمندانش در آسایش نسبی به سر می‌برند، چرا معلمانش نباید این حق را داشته باشند که درخواست \"اجرای نظام هماهنگ پرداخت حقوق\" در بین کارمندان دولت را بکنند؟ صرف نظر از اختلاس‌های پی‌درپی هزار هزار میلیاردی مسئولان رده بالای نظام که هر روز به نحوی فاش می‌شوند. به جز مسائل معیشتی نابسامان معلمان، مشکلاتی چون وضعیت نامطلوب بیمه خدمات درمانی، بی‌امکاناتی خانه معلم‌ها، عدم بانک ویژه‌ی فرهنگیان، وجود افراد نالایق در پست‌های مدیریتی و تحقیق و تجسس در حوزه‌ی اعتقادی افراد، از جمله مواردی هستند که نقش بازدارنده‌ای را در اهداف متعالی معلمان داشته و در نتیجه بر رشد و پیشرفت دانش آموزان این جامعه نیز تأثیر منفی گذاشته‌اند.

کُردپا: وضعیت حق‌التدریسی‌ها به کجا رسید و آیا مشکلات این بخش از معلمان همچنان لاینحل باقی مانده است؟
حسن صالح‌زاده: شرایط حقوقی معلمان حق‌التدریسی از هر نظر در مقایسه با دیگر معلمان وخیم‌تر است. اگرچه به تدریح تعدادی از آنها طی ضوابط خاص جذب آموزش و پرورش شده و استخدام می‌شوند، ولی این روند به حدی به کندی صورت می‌پذیرد که برای عموم آنها چندان خوشایند و امیدوار کننده نیست. دغدغه‌هایی مانند مسئله بازنشستگی، بیمه خدمات درمانی، عیدی و پاداش آخر سال و نامشخص بودن آینده‌ی پیش رو، جزو مواردی هستند که بر نگرانی‌های معلمان حق التدریسی افزوده‌اند. بنابراین این گروه از معلمان بارها به تنهایی به منظور نیل به حقوقشان دست به اعتراضات وسیعی زده‌اند. یا اینکه اگر معلمان سراسری یک حرکت اعتراضی را سازمان دهند آنها همیشه پیشتاز هستند.

کُردپا: معلمان از ناحیه دانش‌آموزان با چه مشکلاتی دسته‌وپنجه نرم می‌کنند؟ منظور اصطکاک‌ها و برخورد میان معلمان و دانش‌آموزان که هر از چند گاهی رسانه‌ای می‌شود؟
حسن صالح‌زاده: معلمان ما همواره از منابع درسی و محتوای آنها به ویژه در دایره‌ی علوم انسانی ابراز نارضایتی نموده‌اند. آنها معتقدند که مفاد مواد درسی امروز توانایی تعلیم و تربیت دانش آموزان امروز و بزرگان جامعه‌ی فردا را ندارند. بنابراین دانش‌آموزانی که از این کانال‌های معیوب آموزشی- تربیتی عبور می‌کنند، نمی‌توانند رشد و نموی رضایت بخشی داشته باشند. بارها شنیده‌ایم که دانش‌آموزان معلمان را بی‌پروا مورد ضرب شتم قرار می‌دهند. به عنوان مثال چند ماه پیش در استان لرستان یک معلم فیزیک به دست دانش‌آموزش در کلاس درس به قتل می‌رسد. عکس قضیه هم بارها اتقاق افتاده است. کم نیستند کودکانی که توسط معلمان‌شان در اثر تنبیه بدنی ناقص العضو شده‌اند. و این بدان معناست که واقعیت دنیای آموزش و پرورش ما دنیایی لبریز از اختلالات رفتاری و مملو از خشونت پرخاشگری است. شاید بعضی از خوانندگان نظر مرا به صورت خودکار بر فرافکنی مشکلات تفسیر بنمایند، ولی آنچه من بیان می‌کنم نظر شخصی من است و به آن باور دارم. در پاسخ به این پرسش من شخصاً وزارت آموزش و پرورش را به صورت سازمان یافته به عنوان یکی از عوامل ناهنجارهای موجود در مدارس می‌بینم. جمهوری اسلامی ایران در کنار تربیت پرستار، مهندس، معلم و پزشک، نیاز مبرم به تربیت تروریست، جلاد، جاسوس و نیروهای سرکوبگر دارد. حکومت در صورت نیاز می‌تواند به تعداد کافی پزشک یا مربی فوتبال را از دیگر کشورها وارد کند، اما نیروهایی که صرفاً در راستای حفظ نظام به کار گمارده می‌شوند و بصیرت انسانی از آنها سلب شده است، فقط و فقط در دستگاه آموزشی این نظام پرورش می‌یابند و این هم تنها در مدارس مملو از خشونت قابل تحقق است. سیستم آموزشی نظامی که دستگاه قضایی آن، معلمان و دیگر شهروندانش را فقط به خاطر داشتن اندیشه و باورهای متمایز محروم، اخراج، زندان و حتی می‌کشد، از این بهتر نتیجه نمی‌دهد.

گفتگو: دیاکو کُردستانی