بیانیه انجمن‌های مردم نهاد مریوان به مناسبت ٢١ فوریه روز جهانی زبان مادری

19:05 - 1 اسفند 1397
آژانس کُردپا: انجمن‌های مردم نهاد مریوان به مناسبت ٢١ فوریه روز جهانی زبان مادری بیانیه‌ای را منتشر کردند.

در این بیانیه آمده است: انجمن‌های مردم نهاد مریوان، ضمن گرامیداشت روز جهانی زبان مادری؛ بر این باورند که بین به ‌رسمیت شناخته شدن دیگر زبان‌ها در یک جامعه و اجرای سیستم چندزبانه در کشور، هیچ تضادی با حفظ یگانگی و البته تقویت روح همبستگی آن کشور وجود ندارد. بلکه محروم کردن انسان از آموزش به زبان مادری و احساس محرومیتی که در او ایجاد می‌گردد و تمام هستی وی را متأثر می‌کند، بسیار ویرانگر و گسست‌پذیر خواهد بود.

متن بیانیه انجمن‌های مردم نهاد مریوان عیناً در پی می‌آید:

\"قتل زبان مادری با نسل‌کشی و نژادپرستی تفاوتی ندارد. جامعه‌ای که یک زبان را بر همه زبان‌های مادری تحمیل می‌کند یک جامعه نژادپرست است که می‌خواهد یک زبان را که آن را زبان بر‌تر می‌داند بر بقیه حاکم کند. فرقی نمی‌کند، شما چه بخواهید یک نژاد را نسبت به سایر نژادها برتری بدهید، چه یک زبان را، چه یک مذهب را و چه یک ایدئولوژی را، همه به معنی نوعی نژادپرستی است.\" (دکتر محسن رنانی ١٣٩٥).

از میان ٢٠٠ کشور جهان، ایران جزو اندک کشورهایی است که آموزش و تحصیل به زبان مادری برای باشندگان دیگر زبان‌ها، ممنوع است. در نظر نگرفتن تفاوت‌های زبانی و قومی و جایگزینی زبان و ادبیات و فرهنگ واحد در خدمت پروژه شکست‌خورده یکسان‌سازی است. این پروژه و گرایش، تنها یک زبان را به رسمیت می‌شناسد و ارزشی آن‌چنانی برای زبان مادری ده‌ها میلیون انسان دیگر در کشوری به پهناوری ایران قائل نیست.

هر يک از زبان‌های کوردی، ترکی، عربی، بلوچی و ترکمنی به‌عنوان زبان مادری دیگر گویشوران ايران، معرف وجهی از فرهنگ و هويت متمایز آنان به شمار می‌آیند و در عین اینکه بازتاب‌دهنده باورها، ارزش‌ها و سنت‌های آنان بوده، ارزش‌ها و هویت خاص آن‌ها را نیز از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌سازند. پر واضح است؛ انحصار آموزش رسمی به یک زبان که یکی از جلوه‌های آشکار زبان کشی است، موجب افت پایگاه اجتماعی زبان‌های دیگر و اختلال در ماهیت و نقش انتقالی آن‌ها شده است.

اسفندماه هر سال (٢١ فوریه) یادآور روزی بسیار مهم در تقویم جهانی است. در این روز سازمان یونسکو در اقدامی بی‌سابقه بر اساس پیشنهاد رسمی بنگلادش در نوامبر ١٩٩٩ میلادی، روز زبان مادری را به همه کشورهای جهان اعلام کرد. یونسکو همچنین سیستم آموزش چندزبانگی را به کشورهایی که ساکنانش از زبان‌ها و اقوام گوناگون تشکیل یافته، پیشنهاد نمود.

انجمن‌های مردم نهاد مریوان، ضمن گرامیداشت روز جهانی زبان مادری؛ بر این باورند که بین به ‌رسمیت شناخته شدن دیگر زبان‌ها در یک جامعه و اجرای سیستم چندزبانه در کشور، هیچ تضادی با حفظ یگانگی و البته تقویت روح همبستگی آن کشور وجود ندارد. بلکه محروم کردن انسان از آموزش به زبان مادری و احساس محرومیتی که در او ایجاد می‌گردد و تمام هستی وی را متأثر می‌کند، بسیار ویرانگر و گسست‌پذیر خواهد بود.

بنابر این ما انجمن‌های مردم نهاد مریوان به عنوان وجدانهای بیدار و نمایندگان فرهنگی و اجتماعی این مرز و بوم، مجدانه تاکید می‌نماییم، اجرای سیستم چند زبانه در ایران ضرورتی ریشه‌ای و قطعی است و بایستی بدون فوت وقت آموزش به زبان مادری و از جمله زبان کوردی در همه مناطق کوردنشین و در تمام مقاطع تحصیلی از کودکستان تا پایان مدارج عالی اجرایی گشته و بیش از این بر سیاست‌های زبان کشی و حذف فرهنگ‌های متمایز پافشاری نگردد.

انجمن سبز چیا
انجمن فرهنگی – ادبی مریوان
انجمن فرهنگی – هنری ڤەژین
انجمن فرهنگی – ادبی روجیار
کانون علمی_فرهنگی رونان
انجمن مردمی مبارزە با اعتیاد – ژیانەوە
اتحادیە ماموستایان آینی مریوان و هورامان – یەمامە
انجمن صنفی معلمان مریوان
انجمن نمایش مریوان
کانون سلامت ژین