بنیادهای فکری داعش در میان جوانان کُرد+گفتگو

آژانس کُردپا: صفحات فیس‌بوکی وابسته به دولت اسلامی \"داعش\" در شبکه‌های اجتماعی که فعالیت کُردهای عضو این گروه را منتشر می‌کنند، نوشته‌اند، طی سال جاری شماری از جوانان کُرد از شهرهای مهاباد، سقز، جوانرود، مریوان به نیروهای داعش ملحق و تعدادی از آنان خود را برای انجام عملیات \"استشهادی\" آماده کرده‌اند.

گروه داعش سال ٨٣ توسط ابومصعب الزرقاوی اردنی تأسیس و سرانجام بهار ٩٢ به صورت رسمی اعلام موجودیت کرد و به منظور تاسیس \"خلافت اسلامی و اجرای شریعت اسلام\" در عراق و سوریه اعلام جهاد نمود.

در آغاز تاسیس این گروه، سلفی‌های جهادی از کشورهای مختلف به داعش پیوستند و برای این سازمان اسلحه به دست گرفتند.

با تاسیس دولت اسلامی عراق و شام، ده‌ها جوان کُرد از مناطق مختلف کُردستان به گروه داعش ملحق و شماری از آنان در درگیری میان نیروهای داعش با نیروی پیشمرگه‌ کُردستان کشته شده‌اند.

آژانس کُردپا جهت تحلیل \"ایدئولوژی و ریشه‌های فکری داعش و دلایل پیوستن جوانان کُرد به این گروه\" با مختار هوشمند و آمد سلیمان از کارشناسان مسائل اسلام سیاسی مصاحبه‌ای را انجام داده که عینا درپی می‌آید:

آمد سلیمان که چندین سال است درباره ریشه فکری سلفیت تحقیق می‌کند، درباره دلایل ملحق شده جوانان کُرد به گروه داعش می‌گوید: پیوستن جوانان کُرد به این گروه با گفتمانی که داعش برای آن تبلیغات می‌کند، ارتباط دارد و شماری از امامان مسجد نیز از آن حمایت می‌کنند.

این کارشناس آگاه مسائل اسلام سیاسی در پاسخ به این سوال که گروه داعش نماینده اسلام واقعی است یا نه، گفت: تاکنون در مورد این موضوع، بحث‌های زیادی وجود داشته که داعش اسلام واقعی است یا خوارج و انحرافی، اما به نظر من از آغاز ظهور اسلام و زندگی ٢٣ ساله پیامبری محمد، همه اقداماتی را که داعش هم‌اکنون انجام می‌دهد، انجام شده‌اند و یاران پیامبر و شخص پیامبر اینگونه اقدامات را انجام داده‌ که داعش آن را انجام می‌دهد.

وی افزود: اگر قرآن را به عنوان متن تاریخی که تاریخ ظهور اسلام را بیان می‌کند، برای اقدامات داعش معیار قرار دهیم، همه اقدامات را که داعش انجام داده براساس متون قرآن می‌باشد.

مختار هوشمند نیز در جواب این سوال گفت: گروه‌های اسلامی که تاکنون تاسیس شده‌اند، یکدست نیستند و به شیوه‌های مختلف سعی در اجرا کردن شریعت را دارند و این به تفاسیر متعدد از آیات قرآن به عنوان کتاب مقدس مسلمانان برمی‌گردد.

وی در ادامه اظهار داشت: بخشی از قرآن درباره صلح و بخش دیگر درباره جهاد و کشت و کشتار می‌باشد که ریشه فکری سلفیت جهادی یکی از تفسیرهای آیات قرآن است که تاریخ آن به دوران (امام احمد حنبل سال ١٨٠ هجری قمری، ابن قیم فرزند عبدالوهاب) برمی‌گردد که تمامی آنان از آیاتی که در مورد جهاد و قتال می‌باشد، بهره گرفته‌اند.

به گفته مختار هوشمند، داعش به عنوان گروهی اسلامی از بخش قتال و جهاد قرآن بهره می‌گیرد و هرکدام از اعضای این گروه که به \"مجاهد\" معروف هستند، می‌توانند طبق میل خود تفسیر و تکفیر کنند و حکم قتل را صادر و مردم را تحت عنوان \"کافر و مرتد\" به قتل برسانند.

آمد سلیمان برای روشن‌شدن موضوع، قتل مردم بیگناه و اسراء را به عنوان نمونه بیان می‌کند و می‌گوید که داعش به بهانه همکاری با حکومت عراق، اقیلم کُردستان و آمریکا و استناد به آیات قرآن، آنان را کشته است.

این کارشناس مسائل فقهی افزودند: کسی نمی‌تواند بگوید، داعش نماینده اسلام واقعی نیست، چونکه گروه داعش یا القاعده و به‌طور کلی گروه‌های سلفی جهادی و تندرو اسلامی براساس آیات قرآن با حکومت‌ها و مردم اطراف خود معامله می‌کنند و مبانی و اندیشه سیاسی خود را براساس متن قرآن تنظیم می‌کنند.

این پژوهشگر مقیم سلیمانیه خاطر نشان کرد: شماری از متون و آیات قرآن دارای بعد سیاسی و غیرقابل تغییر می‌باشند و تاکنون بدون تغییر مانده‌اند و داعش از این سیاست‌های غیرقابل تغییر اسلام پیروی می‌کند و به نظر من داعش نماینده اسلام واقعی ١٤٠٠ سال پیش می‌باشد.

آمد سلیمان در پاسخ این پرسش که امامان مسجد تا چه اندازه در تشویق جوانان برای پیوستن به گروه داعش نقش دارند، گفت: رسانه‌های وابسته به اسلام سیاسی که خود را به عنوان گروهی غیرسیاسی نشان می‌دهند و افراد مذهبی در مساجد نقش اساسی را در تشویق جوانان برای پیوستن به داعش دارند، چونکه افراد سلفی که خود را میانه‌رو می‌دانند با داعش یک پروژه دارند و آن اجرای احکام و شریعت اسلامی است.

این منتقد اسلام سیاسی که چندین تحقیق وی در مجلات چاپ و منتشر شده‌، افزود: اسلامی‌های میانه‌رو و داعش برای اجرای شریعت اسلام یک گفتمان و یک هدف دارند و تنها تفاوت آنها در این است که شماری از آنان براین باورند که باید به فکر رسیدن به قدرت ‌باشند و سپس به کشورها حمله و شریعت اسلام را اجرا کنند و شماری دیگر براین باورند که با تعداد کمی از مجاهدان هم می‌توانند به کشورها حمله و این شریعت اجرا کنند.

آمد سلیمان، رسانه‌های اسلام سیاسی و مساجد را گام نخست آماده کردن فردی بی‌منطق قلمداد کرد، اظهار داشت: در جامعه‌ای که فلسفه و عقل وجود داشته باشد در آن جامعه، فردی تندور مذهبی وجود نخواهد داشت، چونکه فلسفه و عقل با اسلام در محتوا با همدیگر در تضاد هستند.

به گفته مختار هوشمند در اکثر مناطق مختلف کُردستان ایران، امام جمعه وابسته به جریان‌های تندور مذهبی در مساجد سخنرانی می‌کنند و کسانی نظیر ملاحسین مسجد صالح‌آباد سقز، ملا محمد علوی (یکشوه بوکان)، ملا عبدالحمید هادی در مریوان و ملا هادی هرمیدول سقز به صورت آشکار برای جهاد با کافران تبلیغات می‎‌کنند و چند ماه پیش، ملا هادی هرمیدول با داعش بیعت کرده بود.

وی در مورد اسلام سیاسی، گفت: نخستین بار برای فکر سلفیت و جهاد از منبرهای مساجد تبلیغ شد و اولین نفرات امام جماعت مساجد بودند که برای جهاد تبلیغ کردند.

این فعال سیاسی افزود: اواخر سال ٢٠٠٣ با آمدن بازماندگان انصارالاسلام به کُردستان ایران، ریشه سلفیت در کُردستان ایران پایه‌ریزی و سپس کتابی‌های القاعده در کُردستان و چند گروه دیگر انشعابی از انصار الاسلام تاسیس شدند که تمامی این افراد برای جهاد به افغانستان، چچن، سوریه و عراق مهاجرت کردند که عضو این گروه بودند.

مختار هوشمند خاطر نشان کرد: براساس اطلاعاتی که من در اختیار دارم، پس از انشعاب داعش از القاعده، گروهی از سلفی‌های کُردستان که شمار آنان بیش از ١٠٠ نفر بود به نیروهای داعش ملحق شدند.

هوشمند در ادامه اظهار داشت: شماری از سلفی‌های کُردستان ایران که هم‌اکنون سامان ملاعبدالعزیز در گروه \"احفاد صلاح‌الدین\" امیر آنها می‌باشد و در مناطق جوانرود و کرمانشاه فعالیت دارند، ملاحظاتی نسبت به اقدامات داعش دارند و به صورت آشکار با بیشتر سیاست‌ها و اقدامات داعش مخالفت و داعش را جریانی تندرو و رادیکال قلمداد می‌کنند.

به گفته این فعال سیاسی کُرد مقیم آلمان، گروه انصار الاسلام که پیشتر به بیعت با داعش متهم شده بود، طی مدت اخیر سکوت خود را شکست و از سیاست‌های داعش انتقاد کرد.

آمد سلیمان نیز گفت: همه ملاهای که درباره جهاد صحبت می‌کنند، همه این جهادها براساس سوره محمد که در نزد اسلامی‌ها یکی از مقدس‌ترین سوره‌های قرآن می‌باشد و تمامی آیات آن از کشت و کشتار و جهاد سخن می‌گوید و تبلیغاتی را که داعش برای جهاد می‌کند، هیچ فرقی با جهادی که امامان مسجد برای آن تبلیغات می‌کنند، ندارد.

به گفته فعالان سیاسی، نیروهای اسلامی تندرو بیشتر به شهر و مناطق فقیرنشین عزیمت می‌کنند و براساس آمارهای منتشر شده، اکثر کُردهای ملحق شده به داعش اهل شهرهای فقیرنشین و محروم کُردستان بوده که کمترین رشد اقتصادی و اجتماعی داشته‌اند.

آمد سلیمان در این‌باره می‌گوید: در نتیجه نبود سیستمی عادلانه که همه درها را بر روی مردم بسته است، مبلغان سلفی جهادی برای رفاه و آسایش زندگی تحت سلطه حکومت اسلامی تبلیغ می‌کنند که در چنین حالتی فکر سلفی جهادی برای دستیابی به زندگی بهتر رشد می‌کند، اما در هیچ‌کدام از کشورهای اسلامی رفاه و آسایش زندگی برای مردم فراهم نشده است.

هوشمند، پیشتر حکومت اسلامی ایران را یکی از دلایل ظهور فکر سلفی جهادی در کُردستان ایران قلمداد کرده بود که به گفته وی برای تضعیف احساس ملی و جذب جوانان کُرد به این جریان جهادی، نه تنها برای آنان مشکلی را ایجاد نمی‌کرد، بلکه به صورت مستفیم و غیرمستقیم با آنها همکاری می‌کرد.

براساس آمارهای نهادهای امنیتی حکومت اقلیم کُردستان، تاکنون نزدیک به ٦٠٠ شهروند کُرد از مناطق مختلف جنوب کُردستان تحت عنوان \"جهاد و هجرت\" به گروه داعش پیوسته‌اند.

آمد سلیمان افزود: احزاب اسلامی اقلیم کُردستان هیچ تفاوتی با داعش ندارند و این احزاب بمب ساعتی هستند، این احزاب هرلحظه به عنوان تهدید می‌توانند در مقابل ملت کُرد منفجر شوند.

این منتقد کُرد که چندین سمینار و کنفرانس را درباره اسلام سیاسی و فعالیت سلفی‌های جهادی برگزار کرده، سیستم آموزشی لائیک و همچنین حکومتی سکولار واقعی را که در آن ارزش‌های انسانی تامین شود و در خدمت مردم باشد، بهترین راه‌حل برای جلوگیری از ظهور و رشد فکر سلفی جهادی میداند.

تنظیم: آرام.ح