برهم صالح به عنوان اولین کُرد برای مقام کمیسر عالی سازمان ملل در امور پناهندگان منصوب شد
برهم احمد صالح، سیاستمدار برجسته کُرد و رئیس جمهور پیشین عراق، با تصمیم آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، به عنوان رئیس جدید کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان (UNHCR) منصوب شده است.سپس توسط مجمع عمومی سازمان ملل برای یک دوره پنج ساله انتخاب یا تایید میشود(که تکمیل روند اداری و تشریفاتی آن است) و از ژانویه ۲۰۲۶ آغاز به کار خواهد کرد. این انتخاب از جهات گوناگون دارای اهمیت ویژهای است؛
- اولین کُرد در این مقام؛ برهم صالح اولین شهروند عراقی و همچنین اولین سیاستمدار کُرد است که به چنین مقام عالی و مهمی در سازمان ملل متحد میرسد.
- خروج از سنت معمول؛ این انتصاب برخلاف رویه تاریخی سازمان ملل است، چرا که معمولا این جایگاه به شخصیتهایی از کشورهای اصلی کمککننده مالی یا اروپایی سپرده میشد.
- سابقه شخصی با مسئله پناهندگی؛ سابقه پناهندگی و آوارگی خود صالح در دوران رژیم بعث، به وی درکی عمیق از چالشهای میلیونها آواره و پناهنده خواهد داد.
کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان (UNHCR) یکی از مهمترین نهادهای بینالمللی است که در سال ۱۹۵۰ برای محافظت و حمایت از پناهندگان و یاری رساندن در امر بازگشت یا اسکان مجدد آنها تhسیس شد و تاکنون دو بار (در سالهای ۱۹۵۴ و ۱۹۸۱) جایزه صلح نوبل را دریافت کرده است که وظایف اصلی کمیسر عالی و UNHCR عبارتند از؛
- حفاظت و حمایت قانونی: حفاظت از حقوق قانونی پناهندگان و آوارگان و همکاری با دولتها برای تضمین دسترسی آنها به حقوق اولیه مانند حق پناهندگی، حمایت قانونی و حق امنیت.
- ارائه کمکهای بشردوستانه: مدیریت و ارائه کمکهای فوری در شرایط اضطراری (مانند جنگها و بلایای طبیعی)، شامل تأمین غذا، آب، سرپناه و خدمات بهداشتی.
- یافتن راهحلهای پایدار: کمک به بازگشت داوطلبانه پناهندگان به کشورهای مبدأ (در صورت برقراری امنیت و ثبات) یا اسکان مجدد آنها در کشورهای ثالث که حاضر به پذیرش هستند.
- افزایش آگاهی و جمعآوری کمک مالی: افزایش آگاهی عمومی درباره بحرانهای پناهندگی و تامین منابع مالی لازم برای اجرای برنامهها.
اهمیت این جایگاه در حال حاضر به دلیل چالشهای فزاینده ناشی از بحرانها و درگیریهای مستمر در جهان و نیاز به مدیریت عملیات انسانی گسترده در بیش از ۱۳۰ کشور، دوچندان شده است.
برهم احمد صالح؛
برهم احمد صالح، متولد ۱۹۶۰ در سلیمانیه اقلیم کردستان عراق و دارای مدرک دکترا از دانشگاه لیورپول، یکی از مهمترین سیاستمداران کُرد عراقی است که پیش از رسیدن به مقام ریاست جمهوری عراق (۲۰۱۸-۲۰۲۲)، سابقه طولانی در سیاستهای اقلیم کردستان به عنوان نخستوزیر و در دولت فدرال عراق به عنوان معاون نخستوزیر داشت. زندگی سیاسی او با مبارزات علیه رژیم بعث و تجربه شخصی زندان و تبعید به بریتانیا آغاز شد؛ این سابقه، همراه با سالها خدمت در بالاترین مناصب اجرایی و دیپلماتیک عراق، او را به چهرهای بینالمللی تبدیل کرده است. وی اخیرا با انتصاب توسط دبیرکل سازمان ملل، به عنوان رئیس جدید کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR) برای یک دوره پنج ساله از ژانویه ۲۰۲۶ معرفی شده است، انتخابی که از اهمیت نمادین بالایی برای مردم کُرد و منطقه برخوردار است.
سازمان حقوق بشری کُردپا؛
سازمان حقوق بشری کُردپا، که بهطور تخصصی در زمینه مستندسازی نقض حقوق بشر در کردستان ایران و وضعیت شهروندان کُرد فعالیت میکند، ضمن ارج نهادن به انتصاب برهم صالح به عنوان اولین کُرد در مقام کمیسر عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR)، ابراز امیدواری میکند که این انتخاب تأثیر عمیقی بر به رسمیت شناختن و بهبود وضعیت صدها هزار پناهنده کُرد ایرانی در کشورهای همسایه داشته باشد. با توجه به سوابق ایشان و رنجهایی که کُردهای ایران در آوارگی متحمل میشوند، از جمله عدم برخورداری از مزایای کامل حقوق انسانی و حقوق آوارگی، ناامنی، و تهدیدات امنیتی در کشورهایی نظیر عراق، اقلیم کردستان و ترکیه؛ کُردپا خواستار آن است که آقای صالح، با درک ویژه از ریشههای سرکوب در کردستان ایران، نگاهی ویژه و فراگیر به این گروه آسیبپذیر از پناهندگان داشته و تضمین کند که حقوق قانونی و حمایتهای بینالمللی برای آنان به صورت کامل و عادلانه اجرا میشود.
