رضا نجف زاده؛ رئیس شعبه یک دادگاه انقلاب ارومیه و نقش در صدور احکام اعدام زندانیان سیاسی
رضا نجف‌زاده، قاضی و رئیس شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی ارومیه، از جمله مقام‌های قضایی جمهوری اسلامی ایران است که در جریان سرکوب اعتراضات سراسری، به‌ویژه پس از خیزش انقلابی ژن ژیان ئازادی نقش محوری در صدور احکام سنگین و اعدام ایفا کرده است.
وی تاکنون برای دست‌کم ۳۴ زندانی سیاسی، مدنی و عقیدتی حکم صادر کرده که ۱۱ نفر از آنان به اعدام محکوم شده‌اند. بر پایه مستندات موجود، ۴ نفر از این محکومان اعدام شده‌اند و احکام دو نفر دیگر با تغییر یا نقض مواجه شده‌اند. سایر پرونده‌ها در مراحل مختلف قرار دارند.
نجف‌زاده در تمامی این روندها، با نادیده‌گرفتن حداقل‌های دادرسی عادلانه، محروم‌سازی متهمان از وکیل تعیینی، استناد به اعترافات تحت شکنجه و صدور احکام مبتنی بر «علم قاضی»، به یکی از چهره‌های اصلی نظام قضایی در روند سرکوب سیستماتیک معترضان، فعالان کُرد و اقلیت‌های مذهبی تبدیل شده است.
این گزارش، با بررسی عملکرد مستند قاضی نجف‌زاده، تلاش دارد تصویری روشن از نقض فاحش حقوق بشر و استفاده ابزاری از دستگاه قضایی برای سرکوب زندانیان سیاسی به‌ویژه در استان آذربایجان غربی ارائه دهد.
نقش قاضی رضا نجف زاده در صدور حکم اعدام حمید حسین‌نژاد؛
در تیرماه ۱۴۰۳، قاضی نجف‌زاده در جریان رسیدگی به پرونده حمید حسین‌نژاد حیدرانلو، او را به اتهام «بغی» به اعدام محکوم کرد. این حکم در حالی صادر شد که متهم، طبق اسناد موجود از جمله مهر گذرنامه، آنتن‌دهی سیم‌کارت و فاصله محل درگیری با مسیر تردد، در زمان وقوع درگیری در خارج از کشور (ترکیه) حضور داشته است.
با این وجود، نجف‌زاده در جلسه‌ای کوتاه و بدون بررسی دقیق مستندات و دفاعیات وکلا، با استناد به «علم قاضی» و اعترافاتی که در دوران انفرادی و تحت شکنجه از حمید حسین‌نژاد گرفته شده بود، حکم اعدام را صادر کرد.
رضا نجف‌زاده و پرونده‌های صدور حکم اعدام؛
رضا نجف‌زاده، رئیس شعبه اول دادگاه انقلاب ارومیه، تاکنون برای دست‌کم ۳۴ زندانی سیاسی و عقیدتی حکم صادر کرده است که از این میان، ۱۱ نفر با حکم اعدام روبرو شده‌اند. بنابر داده‌های موجود، چهار نفر از این افراد اعدام شده‌اند و احکام اعدام دو نفر دیگر یا به حبس ابد تبدیل شده یا نقض شده است.
از جمله افرادی که توسط نجف‌زاده به اعدام محکوم شده‌اند، می‌توان به حمید حسین‌نژاد اشاره کرد که در حال حاضر در معرض اجرای قریب‌الوقوع حکم قرار دارد. همچنین محراب عبدالله‌زاده، از بازداشت‌شدگان خیزش انقلابی ژن ژیان ئازادی و شاهین وصاف از دیگر محکومان به اعدام هستند.
در کنار آنان، ادریس آلی و حاتم اوزدمیر نیز از جمله متهمانی هستند که توسط نجف‌زاده به اعدام محکوم شده‌اند.
چهار نفر نیز تاکنون توسط نجف‌زاده به اعدام محکوم و سپس اعدام شده‌اند. این افراد عبارت‌اند از:
آرام عمری بردیانی، رحمان پرحازو (یا پرهازو)، وفا هناره، و نسیم نمازی (تنها زن در میان اعدام‌شدگان اخیر در این پرونده‌ها).
در برخی پرونده‌ها، احکام اعدام در مراحل بعدی دچار تغییر شده‌اند. از جمله، محمد خضرنژاد که حکم اعدامش به حبس ابد تغییر پیدا کرده، و منصور رسولی که حکم صادره برای او در دیوان عالی کشور نقض شده است.
عملکرد رضا نجف‌زاده در این پرونده‌ها، به‌عنوان یکی از نمادهای نقض سیستماتیک دادرسی منصفانه و بهره‌گیری از مجازات اعدام به‌عنوان ابزار سرکوب سیاسی در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی قابل شناسایی و مستندسازی است.
الگوی نقض دادرسی عادلانه توسط رضا نجف‌زاده؛
رویکرد نجف‌زاده در رسیدگی به پرونده‌های سیاسی، به‌طور مستمر با نقض اصول دادرسی عادلانه همراه بوده است. ویژگی‌های اصلی این روند عبارت‌اند از:
محرومیت متهمان از وکیل تعیینی و اطلاع‌رسانی ناکافی به خانواده‌ها
برگزاری جلسات دادرسی کوتاه و غیرعلنی، اغلب تنها چند دقیقه‌ای
استناد به اعترافات تحت شکنجه به‌عنوان مبنای اصلی صدور حکم
نادیده‌گرفتن اسناد بی‌گناهی ارائه‌شده توسط وکلا و خانواده
اتکا به «علم قاضی» یا گزارش‌های نهادهای امنیتی، به‌جای دلایل قابل راستی‌آزمایی
رضا نجف‌زاده یکی از چهره‌های محوری در ماشین قضایی سرکوب معترضان و فعالان سیاسی در غرب کشور است. در اکثر این پرونده‌ها، متهمان با اتهامات مبهم و فاقد مستندات، تنها بر اساس اعترافات گرفته‌شده در بازداشتگاه‌های امنیتی، محاکمه شده‌اند. رفتار قضایی نجف‌زاده به‌وضوح در تضاد با معیارهای دادرسی منصفانه، حق دفاع، و اصول بنیادین حقوق بشر است.
