کشته و زخمی‌شدن ۳۴۱ کولبر در سال ۲۰۲۳/ ۲۲ کولبر زیر ۱۸ سال سن داشته‌اند
برپایه آمار به ثبت رسیده در سازمان حقوق بشری کُردپا، ۳۴۱ کولبر در سال ۲۰۲۳ کشته و زخمی شده‌اند که ۲۲ تن از این کولبران زیر ۱۸ سال سن داشته‌اند.
کشته: ۳۲ مورد
زخمی: ۳۰۷ مورد
مفقودالاثر: ۲ مورد
بازنمود کلی؛
۸۷٪ از این کولبران با شیلک مستقیم نیروهای نظامی جمهوری اسلامی کشته و زخمی شده‌اند.
۴٪ کولبران درنتیجه ضرب‌وجرح نیروهای نظامی زخمی شده‌اند.
کشته و زخمی شدن بر اثر سقوط از ارتفاع و انفجار مین به ترتیب با ۳.۵٪ و ۱.۵٪ در رتبه سوم و چهارم قرار دارند.
کشته و زخمی‌شدن بر اثر سرمازدگی، ایست قلبی، سقوط از ارتفاع و مفقودشدن نیز هر کدام با کمتر یا بیشتر از یک درصد این آمار را شامل می‌شوند.
به ازای این موارد ۱۶ کولبر در جاده‌های مواصلاتی و در مسیر رفتن به کولبری بر اثر سانحه رانندگی کشته و زخمی شده‌اند (۳ کشته و ۱۳ زخمی).
نحوه کشته و زخمی‌شدن کولبران:
شلیک مستقیم نیروهای نظامی ایران: ۲۹۷ مورد
ضرب و شتم توسط نیروهای نظامی: ۱۶ مورد
شلیک نیروهای نظامی عراق؛ ۱ مورد
سقوط از ارتفاع: ۱۲ مورد
انفجار مین: ۵ مورد
سرما زدگی و گرفتارشدن در برف و کولاک: ۳ مورد
ایست قلبی در حین کولبری؛ ۲ مورد
سقوط به داخل رودخانه بهنگام کولبری: ۲ مورد
مفقودشدن: ۲ مورد
زیرگرفتن عمدی توسط خودروی نظامی: ۱ مورد
بیشترین مناطق مرزی کشتار کولبران:
مناطق مرزی بانه در استان کردستان با ۴۹٪ بیشترین قربانیان کولبری را در برمی‌گیرد.
در ردیف دوم مناطق مناطق مرزی نوسود در استان کرمانشاه با ٪۳۲ از قربانیان کولبری قرار دارد.
بررسی تعداد بالای کشته و زخمی‌شدن کولبران در مناطق مرزی نوسود و بانه
مناطق مرزی نوسود؛
پیشتر یک منبع مطلع دررابطه با کشتار پرشمار کولبران در مرز نوسود به کُردپا گفته بود: «در ماه‌های گذشته مرز نوسود در مقایسه با قبل که کمی آزادتر بود و کولبران می‌توانستند تردد کنند بسته شده، همچنین کولبران زیادی از شهرهای ایلام، سرپل‌ذهاب، جوانرود، ثلاث باباجانی، روانسر، شهرهای کرمانشاه و ... به شهر پاوه و مرز نوسود برای کولبری می‌آیند و این باعث تعداد پرشمار کولبران در این مرز شده است».
مناطق مرزی بانه؛ از دلایل افزایش کولبران تا سیاست‌های حکومتی منجر به افزایش کشتار کولبران در مرز‌ها
یک منبع مطلع در ارتباط با مرز بانه، تردد در این منطقه مرزی و افزایش شمار کولبران به کُردپا گفت، واردات در مرز بانه همیشه وجود داشته و گاها مرزهای این منطقه کم و زیاد باز بوده‌اند، اما در سال‌های اخیر و خصوصا از سال ۹۵ به بعد مناطق مرزی بانه و بازار بزرگ بانه که حتی مشتریانی از شهرهای بزرگ ایران داشت، رونق خود را به‌دنبال سیاست‌های حکومت از دست داده است.
این منبع دلیل اصلی افزایش کولبری را بحران اقتصادی، تورم، گرانی و عدم توانایی مردم در تامین معیشت عنوان کرده و اذعان داشت مردم زیادی ناچارا به کولبری روی می‌آورند. افرادی نیز کولبری را به‌عنوان شغل دوم برگزیده‌اند، چرا که در تامین هزینه‌های زندگی با مشکلات زیادی مواجه شده‌اند. حتی تعداد زیادی از دانش‌آموزان ترک تحصیل کرده و به کولبری روی آورده‌اند، آنها دلیل خود را نبود آینده و سرنوشتی روشن از ادامه تحصیل در کشور عنوان کرده‌اند.
منبع مذکور می‌گوید یکی دیگر از دلایل افزایش شمار کولبران در مرز بانه، بازبودن این مرز به‌عنوان تنها مرز باز در استان کردستان است. او می‌گوید بیشتر کولبران بانه‌ای نیستند و از شهرهای سردشت، پیرانشهر، بوکان، مهاباد، دیواندره، کرمانشاه و در این میان شهروندان فارسی نیز از شهرهای قزوین و زنجان به کولبری روی آورده‌اند. حتی افرادی افغان بوده‌اند که به کار کولبری پرداخته‌اند.
این آمار با استناد به موارد ثبت شده در مرکز آمار سازمان حقوق بشری کُردپا منتشر می‌شود و چه بسا آمار واقعی می‌تواند از این بیشتر باشد.
تنظیم: اَوین مصطفی‌زاده
