مختار هوشمند: دهها نفر تحصیلکردە و آکادمیک بە عضویت شاخە انصارالاسلام در کردستان ایران درآمدەاند
14:49 - 15 اردیبهشت 1398
١٨ سال از تأسیس گروه انصارالاسلام می‌گذرد و شکست‌های پی در پی گروه داعش در عراق و سوریه، زمینه فعالیت‌های این گروه در عراق و کردستان را فراهم کرده است.
در این رابطه، آژانس کُردپا با مختار هوشمند، فعال سیاسی کُرد مقیم آلمان و آگاه به مسائل اسلام سیاسی مصاحبه‌ای را انجام داده که عیناً در پی می‌آید:
آژانس کُردپا: سازمان جهادی انصار الاسلام در چه سالی تأسیس و در چه محدوده جغرافیایی فعالیت دارد؟
مختار هوشمند: در راستای آگاهی بخشی بیشتر در رابطە با تاسیس \"جماعت انصارالاسلام\"، باید بە تحولات قبل از آن پرداخت و زمینەهای تشکیل این جماعت سلفی جهادی را مورد بررسی قرار داد. \"حرکت اسلامی کردستان عراق\" بە عنوان یک سازمان مادر، کە قبلا جزو گروه‌های جهادی بە حساب می‌آمد، نقش تعیین کنندەای در رشد جریان سلفیت جهادی در کردستان عراق داشتە است. بعد از بە نتیجە رسیدن مذاکرات صلح میان اتحادیە میهنی و حرکت اسلامی کردستان عراق در سال ١٩٩٧ کە با میانجیگری جمهوری اسلامی انجام گرفت، عدەای از نیروهای حرکت اسلامی کە رادیکال‌تر از دیگر همرزمان خود بودند و تحت تاثیر افکار سلفیت جهادی قرار داشتند، بە نشانە اعتراض بە خانەهایشان برگشتند و در مناطق تحت سلطە حزب دمکرات، اتحادیە میهنی و حرکت اسلامی ساکن شدند. بعدها مشخص شد کە این افراد در اربیل یک تشکیلات مخفی را بە نام \"توحید اسلامی\" و در مناطق تحت سلطە اتحادیە میهنی و حرکت اسلامی نیز تشکیلاتی را تحت عنوان \"حماس\" تشکیل دادە بودند. گروه توحید اسلامی پس از تحت تعقیب قرار گرفتن اعضایش توسط نیروهای امنیتی حزب دمکرات، بە مناطق کوهستانی و صعب العبور قندیل پناه بردند و در آنجا اقدام بە ساخت سنگر و مقرات ثابت کردند. آنها در نظر داشتند در شکل تیم‌های چند نفرە عملیات‌های ایذائی را در داخل شهر اربیل انجام بدهند و بە هر طریق ممکن بە نیروهای حزب دمکرات کردستان عراق ضربە وارد بکنند. اما قبل از عملی کردن نقشەهای خود، پیشمرگەها و نیروهای ضد ترور حزب دمکرات در یک حملە غافلگیر کنندە، مقرات آنان را مورد یورش قرار دادە و عدە زیادی از امرا ،فرماندهان و جنگجویان گروه توحید اسلامی را کشتند. بقیە هم برای همیشە آن منطقە را ترک کردە و خود را بە مناطق تحت کنترل حرکت اسلامی در اورامانات رساندند. بعد از مدتی باقیماندەهای توحید اسلامی و گروه حماس با هم ادغام شدند و تحت نام \"توحید اسلامی\" بە فعالیت ادامە دادند و در یک اقدام انتقامجویانە \"فرانسوا حریری\" عضو مسیحی مذهب رهبری حزب دمکرات را در شهر اربیل ترور کردند. پس از بە اوج رسیدن مشکلات داخلی حرکت اسلامی، در ماه سبتامبر ٢٠٠١ یکی دیگر از گروه‌های رادیکال بە نام \"هێزی ٢ی سۆران\" از این حرکت جدا شد و همراه با گروه توحید اسلامی، اولین سازمان منسجم سلفی جهادی کوردی را بە نام \"جندالاسلام\" راه انداختند. با توجە بە اینکە هێزی ٢ی سۆران بە لحاظ انسجام گروهی، تجربیات نظامی و شرعی همچنین تعداد نیرو قابل مقایسە با توحید اسلامی نبود، بیشتر مناسب گروه تازە تاسیس از جملە پست امیری را از آن خود کرد. اما تعداد نیروهای هێزی ٢ی سۆران و امکانات نظامی شان کە از حرکت اسلامی بە ارث بردە بودند همچنین وجود عدەای جهادی عرب در آن و روابطی کە این نیرو با سازمان‌ها و شخصیت‌های جهادی داشت، موجب شد تا جندالاسلام از همان ابتدا بە یک تهدید جدی برای احزاب حاکم در کردستان عراق بخصوص اتحادیە میهنی بدل شود. اندکی پس از اعلام موجودیت، نیروهای جندالاسلام در روستای \"خێڵی حەمە\" در یک عملیات غافلگیر کنندە، بیش از چهل تن از پیشمرگەهای اتحادیە میهنی را کشتند کە بنا بە گزارشات منتشر شدە در رسانەهای این حزب، نیروهای جندالاسلام جسد کشتەشدگان را تکە پارە کردە بودند و چند نفر را کە اسیر شدە بودند، سر بریدە بودند. این گزارشات هیچ وقت بە صورت رسمی از سوی جندالاسلام مورد تائید قرار نگرفت تنها در مصاحبە این جانب با یکی از اعضای این سازمان (٢٠١١)، مصاحبە شوندە سربریدن یکی از پیشمەرگەها را واقعی دانست.
در حالیکە هنوز چند ماه از تاسیس جندالاسلام گذشتە بود، شاخە اصلاح بە رهبری ملا کریکار از حرکت اسلامی جدا شد و در آخرین روزهای سال ٢٠٠١ در نتیجە ملحق شدن اصلاحی‌ها بە جندالاسلام، نام گروه بە انصارالاسلام تغییر یافت و بە جای ابو عبداللە شافعی، ملا کریکار در صدر این سازمان قرار گرفت. اما آتش بس ٦ ماهە و آغاز مذاکرات جماعت انصارالاسلام با اتحادیە میهنی کردستان و پارەای اظهارات و نظریات ملا کریکار موجب شد کە شورای جماعت او را کنار بگذار و بار دیگر ابو عبداللە شافعی را مسئول امور قرار دهد.
البتە انصار بعد از کنارگذاشتن ملا کریکار هم دور دیگری از مذاکرات خود با اتحادیە میهنی را آغاز کرد و در آخرین نشست نمایندگان دو طرف کە هشتم فوریەی ٢٠٠٣ در روستای گامیش تپە برگزار شد، فرستادگان انصار شوکت حاج مشیر عضو رهبری اتحادیە میهنی و همراهانش را بە رگبار بستند و آنان را کشتند. انصاراسلام این دور مذاکرات را نە بە نیت سازش و صلح با اتحادیە میهنی بلکە برای ضربە زدن بە این حزب آغاز کردە بود. البتە آنها برای توجیە عمل خود، ادعا می‌کنند کە گویا هدف اتحادیە میهنی از مذاکرات ایجاد تفرقە در صفوف انصارالاسلام بودە است بە همین خاطر هم رهبری جماعت کشتن فرستادگان این حزب را شرعی دانستە بود.
اوائل بهار ٢٠٠٣ و همزمان با حملە آمریکا بە عراق، مقرات جماعت انصارالاسلام هم مورد یورش موشکی / هوایی و زمینی قرار گرفت کە در نتیجە آن تعدادی از آنها کشتە شدند بقیە هم بە شرق کردستان پناه بردند.
هرچند جمهوری اسلامی هیچکدام از اعضاء و مسئولین انصار را محاکمە نکرد ولی بیشتر آنها را مورد بازجویی قرار داد. در این میان بعضی‌ها را بە مدت چندین ماه در بازداشت نگە داشت. پس از گذشت چند ماه در حالیکە رژیم بعث در عراق ساقط شدە بود، بخش عمدە نیروهای \"انصار الاسلام\" بە آنجا بازگشتند و اقدام بە یارگیری، تبلیغات و فعالیت‌های نظامی در مناطق سنی‌نشین کردند. این سازمان در یک اقدام تاکتیکی بە \"انصار السنە\" تغییر نام داد و اسم مستعار دیگری را برای امیر خود نیز برگزید. حملە انتحاری بە دفاتر \"اتحادیە میهنی\" و \"حزب دمکرات کردستان عراق\" در ٢٠٠٤.٢.١ کە کشتە و زخمی شدن چند صد نفر را بە دنبال داشت، یکی از مهم‌ترین عملیات‌های این گروه در دور دوم فعالیت‌هایش محسوب می‌شود.
\"انصارالسنە\" در سال ٢٠٠٧ بار دیگر بە \"انصاراالاسلام\" تغییر نام داد و تا اواسط سال ٢٠١٤ بە فعالیت‌های \"جهادی\" خود در عراق ادامە داد. از نیمە دوم همان سال، باقیماندەهای انصارالاسلام کە بە سوریە پناه بردە بودند، فعالیت‌های خود را از در مناطق بحران زدە این کشور از سر گرفتند. همینک نیروهای این سازمان بیشتر در استان‌های ادلب، لازقیە و حماء مستقر هستند. شاخە انصارالاسلام ایران نیز همچنان بە صورت مخفیانە بە فعالیت‌های خود ادامە می‌دهد. تازترین خبرها حکایت از آن دارد کە این گروه در صدد است فعالیت‌های خود را در عراق از سر بگیرد.
آژانس کُردپا: این سازمان تندرو اسلامی بر چه مبنایی به فعالیت می‌پردازد؟
مختار هوشمند: انصار الاسلام یک سازمان سلفی - جهادی است کە ایدئولوژیش را برگرفتە از \"قرآن\" و \"سنت پیامبر اسلام \"می‌داند. این گروه خود را \"اهل سنت و جماعت\" دانستە و در راستای \"تطبیق شریعت اسلام\" و برپایی \"امارت\" یا \"خلافت اسلامی\" تلاش می‌کند. شاید انصار الاسلام در مقایسە با یک گروه اسلامی لیبرال یا یک گروه اسلامی جهادی، تندرو باشد ولی در مقایسە با دیگر جریان‌های سلفی جهادی، یک گروه میانەرو است. بە طور مثال این سازمان علیرغم اهمیت دادن بە مفهوم \"تکفیر\" اما با حساسیت با آن برخورد می‌کند و اصلا یک گروه تکفیری نیست. البتە زمانی کە انصارالاسلام در منطقە بیارە یک امارت اسلامی تشکیل دادە بود، افراد و محافلی در آن وجود داشتند کە تندروتر از بقیە نیروها بودند و در برخی موارد دستورات مسئولین ردە بالای سازمان را نادیدە می‌گرفتند.
آژانس کُردپا: ارتباط این سازمان با سازمان‌های دیگر تندرو اسلامی چگونه است؟
مختار هوشمند: انصار االاسلام از بدو تاسیس تا بە حال اصرار داشتە است مستقل باقی بماند. بر خلاف نظرات و شایعاتی هم کە در طول ١٨ سال گذشتە انصار را شاخە \"القاعدە\" و \"جبهە النصرە\" معرفی کردە است، این سازمان استقلال خودش را حفظ کردە است و هیچ وقت بخشی از این دو سازمان نبودە است . البتە این مستقل ماندن برای انصار الاسلام هزینەبردار هم بودە است. چند سال پس از سقوط صدام حسین موقعی کە با ابتکار شاخە القاعدە در عراق \"مجلس شورا المجاهدین\" شکل گرفت و از انصار خواستە شد تا در این شورا شرکت بکند، این گروه بە دلیل ایراداتی کە بە لحاظ عقیدتی و عملی بە شاخە القاعدە در عراق وارد می‌دانست، از عضویت در آن سر باز زد. این تصمیم بە اختلافات انصارالاسلام و شاخە القاعدە در عراق دامن زد و در بعضی موارد هم کار بە درگیری مسلحانە و حذف فیزیکی کشید. این در حالی بود کە انصارالاسلام با سازمان مادر اختلاف چندانی نداشت و چندین بار شکایت خود را بە مسئولین القاعدە در وزیرستان پاکستان منتقل کرد و نمایندگان خود را پیش آنها فرستاد کە البتە نتیجەای در بر نداشت چون شاخە القاعدە در عراق کاملا خودسرانە عمل می‌کرد و گاها هم خود را القاعدە اصلی بە حساب می‌آورد! پس از اعلام خلافت اسلامی توسط گروه دولت اسلامی عراق و شام در اواسط سال ٢٠١٤، این گروه از تمامی نیروهای جهادی خواست تا بە \"ابوبکر بغدادی\" بیعت بدهند. انصارالاسلام تنها گروه جهادی حاضر در عراق بود کە زیر بار این خواستە نرفت. سرانجام پس از پیوستن برخی از فرماندهان و مجاهدین انصار بە داعش و اعدام و دستگیری عدەای دیگر، باقیماندەهای این گروه ناچار شدند بە سوریە \"هجرت\" بکنند. از آن زمان تا بە حال داعش و انصارالاسلام بیشتر بە صورت دو گروه مخالف هم، ظاهر شدەاند و جنگ رسانەای میان آنها داغ بودە است. اما باقیماندەهای انصاراسلام پس از وارد شدنشان بە سوریە و شروع فعالیت‌های جهاد در آنجا، با همە گروه‌های جهادی بجز داعش، ارتباطات خوبی داشتەاند. در جنگ حلب، نیروهای انصار در کنار جهادیون جبهە النصرە قرار گرفتند و چندین کشتە هم دادند. پس از انشعاب النصرە از سازمان القاعدە و تشکیل اتاق عملیات مشترک توسط این گروه. انصارالاسلام نیز بە آن پیوست و برای مدتی بە همکاری تنگاتنگ خود با آن ادامە داد. پس از بیرون آمدنش هم روابط دوستانە خود با جبهە النصرە / تحریر الشام را حفظ کردە است. از دیگر سو با ابتکار انصارالاسلام یک اتاق عملیات مشترک بە نام \"وحرض المؤمنین\" شکل گرفتە است. \"انصارالدین\" و \"حرس الدین\" دو تا گروه جهادی نزدیک بە القاعدە هستند کە بە عضویت این تاق عملیات درآمدەاند. همچنین انصارالاسلام با سازمان القاعدە روابط خوب و حسنەای دار و این دو گروه دارای وجهە اشتراکات زیادی می‌باشند. شاخە انصارالاسلام ایران نیز روابط خود با دیگر گروه‌های سلفی - جهادی را بە تبعیت از سازمان مادر، تعیین می‌کند.
آژانس کُردپا: این سازمان تندرو اسلامی در چه قشری از جامعه کردستان بیشترین عضوگیری را دارد؟
مختار هوشمند: انصارالاسلام یک گروه سلفی جهادی منظم است، بە عجلە و شتاب علاقەای ندارد و آرام و حساب شدە همراه با حفظ مسائل امنیتی، فعالیت می‌کند. این خصلت‌ها را می‌توان در تک تک اعضای این گروه دید. کیفیت نیروهای جذب شدە برایشان مهم و حائز اهمیت است و تابحال دهها نفر تحصیلکردە و آکادمیک بە عضویت شاخە انصارالاسلام در کردستان ایران درآمدەاند. اما این گروه از میان تمامی اقشار جامعە نیرو جذب می‌کند و طبیعی است کە مثل دیگر گروه‌ها، افراد بیشتری از میان اقشار پایین و کم درآمد جذب آن بشود. اما بخش آموزش و تعلیم انصارالاسلام بدون استثناء و بدون توجە بە جایگاه اجتماعی افراد جذب شدە، بە صورت یکسان اقدام بە آموزش آنها خصوصا در حوزە عقیدتی می‌کند.
آژانس کُردپا: آینده انصارالاسلام را چگونه می‌بینید؟
مختار هوشمند: همینک ١٨ سال از تاسیس این گروه می‌گذرد. فعالیت‌های انصار در این مدت فراز و نشیب‌های زیادی را بە خود دیدە است. سازمان مادر دو بار ناچار بە ترک عراق شدە است ولی هر بار پس از مدتی فعالیت‌هایش را دوبارە از سر گرفتە است. همینک هم شکست داعش زمینە بازگشت انصارالاسلام بە عراق را فراهم کردە است. در کردستان و دیگر مناطق سنی‌نشین ایران نیز علیرغم دستگیری بعضی اعضای آن، این گروه دارد بە فعالیت‌های خودش ادامە می‌دهد. ادامە فعالیت‌های انصار و شکست و پیروزی‌هایشان هم در سوریە و عراق هم در کردستان ایران، بە فاکتورهای مختلفی بستگی دارد کە نمی‌توان از همینک آنها را پیش‌بینی کرد.
در این رابطه، آژانس کُردپا با مختار هوشمند، فعال سیاسی کُرد مقیم آلمان و آگاه به مسائل اسلام سیاسی مصاحبه‌ای را انجام داده که عیناً در پی می‌آید:
آژانس کُردپا: سازمان جهادی انصار الاسلام در چه سالی تأسیس و در چه محدوده جغرافیایی فعالیت دارد؟
مختار هوشمند: در راستای آگاهی بخشی بیشتر در رابطە با تاسیس \"جماعت انصارالاسلام\"، باید بە تحولات قبل از آن پرداخت و زمینەهای تشکیل این جماعت سلفی جهادی را مورد بررسی قرار داد. \"حرکت اسلامی کردستان عراق\" بە عنوان یک سازمان مادر، کە قبلا جزو گروه‌های جهادی بە حساب می‌آمد، نقش تعیین کنندەای در رشد جریان سلفیت جهادی در کردستان عراق داشتە است. بعد از بە نتیجە رسیدن مذاکرات صلح میان اتحادیە میهنی و حرکت اسلامی کردستان عراق در سال ١٩٩٧ کە با میانجیگری جمهوری اسلامی انجام گرفت، عدەای از نیروهای حرکت اسلامی کە رادیکال‌تر از دیگر همرزمان خود بودند و تحت تاثیر افکار سلفیت جهادی قرار داشتند، بە نشانە اعتراض بە خانەهایشان برگشتند و در مناطق تحت سلطە حزب دمکرات، اتحادیە میهنی و حرکت اسلامی ساکن شدند. بعدها مشخص شد کە این افراد در اربیل یک تشکیلات مخفی را بە نام \"توحید اسلامی\" و در مناطق تحت سلطە اتحادیە میهنی و حرکت اسلامی نیز تشکیلاتی را تحت عنوان \"حماس\" تشکیل دادە بودند. گروه توحید اسلامی پس از تحت تعقیب قرار گرفتن اعضایش توسط نیروهای امنیتی حزب دمکرات، بە مناطق کوهستانی و صعب العبور قندیل پناه بردند و در آنجا اقدام بە ساخت سنگر و مقرات ثابت کردند. آنها در نظر داشتند در شکل تیم‌های چند نفرە عملیات‌های ایذائی را در داخل شهر اربیل انجام بدهند و بە هر طریق ممکن بە نیروهای حزب دمکرات کردستان عراق ضربە وارد بکنند. اما قبل از عملی کردن نقشەهای خود، پیشمرگەها و نیروهای ضد ترور حزب دمکرات در یک حملە غافلگیر کنندە، مقرات آنان را مورد یورش قرار دادە و عدە زیادی از امرا ،فرماندهان و جنگجویان گروه توحید اسلامی را کشتند. بقیە هم برای همیشە آن منطقە را ترک کردە و خود را بە مناطق تحت کنترل حرکت اسلامی در اورامانات رساندند. بعد از مدتی باقیماندەهای توحید اسلامی و گروه حماس با هم ادغام شدند و تحت نام \"توحید اسلامی\" بە فعالیت ادامە دادند و در یک اقدام انتقامجویانە \"فرانسوا حریری\" عضو مسیحی مذهب رهبری حزب دمکرات را در شهر اربیل ترور کردند. پس از بە اوج رسیدن مشکلات داخلی حرکت اسلامی، در ماه سبتامبر ٢٠٠١ یکی دیگر از گروه‌های رادیکال بە نام \"هێزی ٢ی سۆران\" از این حرکت جدا شد و همراه با گروه توحید اسلامی، اولین سازمان منسجم سلفی جهادی کوردی را بە نام \"جندالاسلام\" راه انداختند. با توجە بە اینکە هێزی ٢ی سۆران بە لحاظ انسجام گروهی، تجربیات نظامی و شرعی همچنین تعداد نیرو قابل مقایسە با توحید اسلامی نبود، بیشتر مناسب گروه تازە تاسیس از جملە پست امیری را از آن خود کرد. اما تعداد نیروهای هێزی ٢ی سۆران و امکانات نظامی شان کە از حرکت اسلامی بە ارث بردە بودند همچنین وجود عدەای جهادی عرب در آن و روابطی کە این نیرو با سازمان‌ها و شخصیت‌های جهادی داشت، موجب شد تا جندالاسلام از همان ابتدا بە یک تهدید جدی برای احزاب حاکم در کردستان عراق بخصوص اتحادیە میهنی بدل شود. اندکی پس از اعلام موجودیت، نیروهای جندالاسلام در روستای \"خێڵی حەمە\" در یک عملیات غافلگیر کنندە، بیش از چهل تن از پیشمرگەهای اتحادیە میهنی را کشتند کە بنا بە گزارشات منتشر شدە در رسانەهای این حزب، نیروهای جندالاسلام جسد کشتەشدگان را تکە پارە کردە بودند و چند نفر را کە اسیر شدە بودند، سر بریدە بودند. این گزارشات هیچ وقت بە صورت رسمی از سوی جندالاسلام مورد تائید قرار نگرفت تنها در مصاحبە این جانب با یکی از اعضای این سازمان (٢٠١١)، مصاحبە شوندە سربریدن یکی از پیشمەرگەها را واقعی دانست.
در حالیکە هنوز چند ماه از تاسیس جندالاسلام گذشتە بود، شاخە اصلاح بە رهبری ملا کریکار از حرکت اسلامی جدا شد و در آخرین روزهای سال ٢٠٠١ در نتیجە ملحق شدن اصلاحی‌ها بە جندالاسلام، نام گروه بە انصارالاسلام تغییر یافت و بە جای ابو عبداللە شافعی، ملا کریکار در صدر این سازمان قرار گرفت. اما آتش بس ٦ ماهە و آغاز مذاکرات جماعت انصارالاسلام با اتحادیە میهنی کردستان و پارەای اظهارات و نظریات ملا کریکار موجب شد کە شورای جماعت او را کنار بگذار و بار دیگر ابو عبداللە شافعی را مسئول امور قرار دهد.
البتە انصار بعد از کنارگذاشتن ملا کریکار هم دور دیگری از مذاکرات خود با اتحادیە میهنی را آغاز کرد و در آخرین نشست نمایندگان دو طرف کە هشتم فوریەی ٢٠٠٣ در روستای گامیش تپە برگزار شد، فرستادگان انصار شوکت حاج مشیر عضو رهبری اتحادیە میهنی و همراهانش را بە رگبار بستند و آنان را کشتند. انصاراسلام این دور مذاکرات را نە بە نیت سازش و صلح با اتحادیە میهنی بلکە برای ضربە زدن بە این حزب آغاز کردە بود. البتە آنها برای توجیە عمل خود، ادعا می‌کنند کە گویا هدف اتحادیە میهنی از مذاکرات ایجاد تفرقە در صفوف انصارالاسلام بودە است بە همین خاطر هم رهبری جماعت کشتن فرستادگان این حزب را شرعی دانستە بود.
اوائل بهار ٢٠٠٣ و همزمان با حملە آمریکا بە عراق، مقرات جماعت انصارالاسلام هم مورد یورش موشکی / هوایی و زمینی قرار گرفت کە در نتیجە آن تعدادی از آنها کشتە شدند بقیە هم بە شرق کردستان پناه بردند.
هرچند جمهوری اسلامی هیچکدام از اعضاء و مسئولین انصار را محاکمە نکرد ولی بیشتر آنها را مورد بازجویی قرار داد. در این میان بعضی‌ها را بە مدت چندین ماه در بازداشت نگە داشت. پس از گذشت چند ماه در حالیکە رژیم بعث در عراق ساقط شدە بود، بخش عمدە نیروهای \"انصار الاسلام\" بە آنجا بازگشتند و اقدام بە یارگیری، تبلیغات و فعالیت‌های نظامی در مناطق سنی‌نشین کردند. این سازمان در یک اقدام تاکتیکی بە \"انصار السنە\" تغییر نام داد و اسم مستعار دیگری را برای امیر خود نیز برگزید. حملە انتحاری بە دفاتر \"اتحادیە میهنی\" و \"حزب دمکرات کردستان عراق\" در ٢٠٠٤.٢.١ کە کشتە و زخمی شدن چند صد نفر را بە دنبال داشت، یکی از مهم‌ترین عملیات‌های این گروه در دور دوم فعالیت‌هایش محسوب می‌شود.
\"انصارالسنە\" در سال ٢٠٠٧ بار دیگر بە \"انصاراالاسلام\" تغییر نام داد و تا اواسط سال ٢٠١٤ بە فعالیت‌های \"جهادی\" خود در عراق ادامە داد. از نیمە دوم همان سال، باقیماندەهای انصارالاسلام کە بە سوریە پناه بردە بودند، فعالیت‌های خود را از در مناطق بحران زدە این کشور از سر گرفتند. همینک نیروهای این سازمان بیشتر در استان‌های ادلب، لازقیە و حماء مستقر هستند. شاخە انصارالاسلام ایران نیز همچنان بە صورت مخفیانە بە فعالیت‌های خود ادامە می‌دهد. تازترین خبرها حکایت از آن دارد کە این گروه در صدد است فعالیت‌های خود را در عراق از سر بگیرد.
آژانس کُردپا: این سازمان تندرو اسلامی بر چه مبنایی به فعالیت می‌پردازد؟
مختار هوشمند: انصار الاسلام یک سازمان سلفی - جهادی است کە ایدئولوژیش را برگرفتە از \"قرآن\" و \"سنت پیامبر اسلام \"می‌داند. این گروه خود را \"اهل سنت و جماعت\" دانستە و در راستای \"تطبیق شریعت اسلام\" و برپایی \"امارت\" یا \"خلافت اسلامی\" تلاش می‌کند. شاید انصار الاسلام در مقایسە با یک گروه اسلامی لیبرال یا یک گروه اسلامی جهادی، تندرو باشد ولی در مقایسە با دیگر جریان‌های سلفی جهادی، یک گروه میانەرو است. بە طور مثال این سازمان علیرغم اهمیت دادن بە مفهوم \"تکفیر\" اما با حساسیت با آن برخورد می‌کند و اصلا یک گروه تکفیری نیست. البتە زمانی کە انصارالاسلام در منطقە بیارە یک امارت اسلامی تشکیل دادە بود، افراد و محافلی در آن وجود داشتند کە تندروتر از بقیە نیروها بودند و در برخی موارد دستورات مسئولین ردە بالای سازمان را نادیدە می‌گرفتند.
آژانس کُردپا: ارتباط این سازمان با سازمان‌های دیگر تندرو اسلامی چگونه است؟
مختار هوشمند: انصار االاسلام از بدو تاسیس تا بە حال اصرار داشتە است مستقل باقی بماند. بر خلاف نظرات و شایعاتی هم کە در طول ١٨ سال گذشتە انصار را شاخە \"القاعدە\" و \"جبهە النصرە\" معرفی کردە است، این سازمان استقلال خودش را حفظ کردە است و هیچ وقت بخشی از این دو سازمان نبودە است . البتە این مستقل ماندن برای انصار الاسلام هزینەبردار هم بودە است. چند سال پس از سقوط صدام حسین موقعی کە با ابتکار شاخە القاعدە در عراق \"مجلس شورا المجاهدین\" شکل گرفت و از انصار خواستە شد تا در این شورا شرکت بکند، این گروه بە دلیل ایراداتی کە بە لحاظ عقیدتی و عملی بە شاخە القاعدە در عراق وارد می‌دانست، از عضویت در آن سر باز زد. این تصمیم بە اختلافات انصارالاسلام و شاخە القاعدە در عراق دامن زد و در بعضی موارد هم کار بە درگیری مسلحانە و حذف فیزیکی کشید. این در حالی بود کە انصارالاسلام با سازمان مادر اختلاف چندانی نداشت و چندین بار شکایت خود را بە مسئولین القاعدە در وزیرستان پاکستان منتقل کرد و نمایندگان خود را پیش آنها فرستاد کە البتە نتیجەای در بر نداشت چون شاخە القاعدە در عراق کاملا خودسرانە عمل می‌کرد و گاها هم خود را القاعدە اصلی بە حساب می‌آورد! پس از اعلام خلافت اسلامی توسط گروه دولت اسلامی عراق و شام در اواسط سال ٢٠١٤، این گروه از تمامی نیروهای جهادی خواست تا بە \"ابوبکر بغدادی\" بیعت بدهند. انصارالاسلام تنها گروه جهادی حاضر در عراق بود کە زیر بار این خواستە نرفت. سرانجام پس از پیوستن برخی از فرماندهان و مجاهدین انصار بە داعش و اعدام و دستگیری عدەای دیگر، باقیماندەهای این گروه ناچار شدند بە سوریە \"هجرت\" بکنند. از آن زمان تا بە حال داعش و انصارالاسلام بیشتر بە صورت دو گروه مخالف هم، ظاهر شدەاند و جنگ رسانەای میان آنها داغ بودە است. اما باقیماندەهای انصاراسلام پس از وارد شدنشان بە سوریە و شروع فعالیت‌های جهاد در آنجا، با همە گروه‌های جهادی بجز داعش، ارتباطات خوبی داشتەاند. در جنگ حلب، نیروهای انصار در کنار جهادیون جبهە النصرە قرار گرفتند و چندین کشتە هم دادند. پس از انشعاب النصرە از سازمان القاعدە و تشکیل اتاق عملیات مشترک توسط این گروه. انصارالاسلام نیز بە آن پیوست و برای مدتی بە همکاری تنگاتنگ خود با آن ادامە داد. پس از بیرون آمدنش هم روابط دوستانە خود با جبهە النصرە / تحریر الشام را حفظ کردە است. از دیگر سو با ابتکار انصارالاسلام یک اتاق عملیات مشترک بە نام \"وحرض المؤمنین\" شکل گرفتە است. \"انصارالدین\" و \"حرس الدین\" دو تا گروه جهادی نزدیک بە القاعدە هستند کە بە عضویت این تاق عملیات درآمدەاند. همچنین انصارالاسلام با سازمان القاعدە روابط خوب و حسنەای دار و این دو گروه دارای وجهە اشتراکات زیادی می‌باشند. شاخە انصارالاسلام ایران نیز روابط خود با دیگر گروه‌های سلفی - جهادی را بە تبعیت از سازمان مادر، تعیین می‌کند.
آژانس کُردپا: این سازمان تندرو اسلامی در چه قشری از جامعه کردستان بیشترین عضوگیری را دارد؟
مختار هوشمند: انصارالاسلام یک گروه سلفی جهادی منظم است، بە عجلە و شتاب علاقەای ندارد و آرام و حساب شدە همراه با حفظ مسائل امنیتی، فعالیت می‌کند. این خصلت‌ها را می‌توان در تک تک اعضای این گروه دید. کیفیت نیروهای جذب شدە برایشان مهم و حائز اهمیت است و تابحال دهها نفر تحصیلکردە و آکادمیک بە عضویت شاخە انصارالاسلام در کردستان ایران درآمدەاند. اما این گروه از میان تمامی اقشار جامعە نیرو جذب می‌کند و طبیعی است کە مثل دیگر گروه‌ها، افراد بیشتری از میان اقشار پایین و کم درآمد جذب آن بشود. اما بخش آموزش و تعلیم انصارالاسلام بدون استثناء و بدون توجە بە جایگاه اجتماعی افراد جذب شدە، بە صورت یکسان اقدام بە آموزش آنها خصوصا در حوزە عقیدتی می‌کند.
آژانس کُردپا: آینده انصارالاسلام را چگونه می‌بینید؟
مختار هوشمند: همینک ١٨ سال از تاسیس این گروه می‌گذرد. فعالیت‌های انصار در این مدت فراز و نشیب‌های زیادی را بە خود دیدە است. سازمان مادر دو بار ناچار بە ترک عراق شدە است ولی هر بار پس از مدتی فعالیت‌هایش را دوبارە از سر گرفتە است. همینک هم شکست داعش زمینە بازگشت انصارالاسلام بە عراق را فراهم کردە است. در کردستان و دیگر مناطق سنی‌نشین ایران نیز علیرغم دستگیری بعضی اعضای آن، این گروه دارد بە فعالیت‌های خودش ادامە می‌دهد. ادامە فعالیت‌های انصار و شکست و پیروزی‌هایشان هم در سوریە و عراق هم در کردستان ایران، بە فاکتورهای مختلفی بستگی دارد کە نمی‌توان از همینک آنها را پیش‌بینی کرد.
