گزارش تحلیلی ـ آماری قریب به ٥٠٠ مورد نقض حقوق بشر در کردستانات (ویژه پاییز ١٣٩٢)

آژانس کُردپا: در یک گزارش تحلیلی - آماری به تفکیک آمار موارد نقض حقوق بشر در مناطق کُردنشین ایران در سه ماهه سوم سال پرداخته می­شود.

گزارش موجود با استناد به آمار ثبت ‌شده در مرکز آمار آژانس خبرسانی کُردپا تنظیم گردیده است که به صورت ارقام و درصد ارائه می‌گردد.

جدول (١)
موارد نقض حقوق بشر در مناطق کُردنشین ایران (پاییز ١٣٩٢)



طبق جدول (١) بیشترین آمار با تعداد ١٧٦ مورد، به بازداشت شهروندان کُرد اختصاص دارد که از این مجموع ٨٠ نفر از آنان پیروان آیین یارسان می‌باشند که درصدد تجمع در مقابل مجلس شورای اسلامی در تهران بازداشت شدند.

تجمع پیروان آیین یارسان در پی تراشیدن اجباری چندباره سبیل چند نفر از پیروان این آیین در چند نهاد و سازمان حکومتی صورت گرفت.

در این راستا ٣ شهروند آیین یاری نیز خود را به آتش کشیدند که جان خود را از دست دادند.

١٥ نفر نیز شهروندانی هستند که بدنبال اعتراض به تاسیس پایگاه بسیج بازداشت شدند و همچنین ١٠ نفر درپی کشته شدن چند عضو سپاه پاسداران از سوی افراد ناشناس در بانه دستگیر شدند. دیگر موارد افرادی هستند که از سوی نیروهای امنیتی بازداشت شده و علت بازداشت، مکان و سرنوشت آنها نامشخص می‌باشد. این درحالی است که طبق بندهای ٤ و ٥ ماده واحده قانون احترام به آزادی­های مشروع و حفظ حقوق شهروندی \"با دادخواهان یا متهمان باید طبق موازین اسلامی برخورد شود و پس از دستگیری باید پرونده به موقع نزد مقام قضایی ارسال شود و خانواده دستگیرشدگان در جریان قرار گیرند\".

در این میان نیز نیروهای امنیتی بهنگام بازداشت ٩ نفر از این افراد با مراجعه به منازل شخصی­شان، وسایل شخصی آنان را ضبط کرده‌اند، همچنین در ٢ مورد دیگر نیروهای امنیتی به ضرب و شتم این افراد و خانواده‌ی آنان اقدام کرده‌اند.

طبق ماده ۲۴ قانون آیین دادرسی کیفری تفتیش منازل، اماکن و اشیاء و جلب در جرایم غیرمشهود باید با اجازه مخصوص مقام قضایی باشد، هر چند اجرای تحقیقات بطورکلی از طرف مقام قضایی به ضابط ارجاع شده باشد.

همچنین طبق بند ٦ ماده واحده قانون احترام به آزادی‌های مشروع و حفظ حقوق شهروندی، هر نوع اذیت و آزار افراد و تحقیر آنها در جریان دستگیری و بازجویی منع شده است.

کشته و زخمی شدن شهروندان مدنی، افرادی را شامل می‌شود که در جاده‌های بین شهری درحال تردد هستند و تنها به ظن حمل کالای قاچاق از سوی نیروهای نظامی هدف تیراندازی مستقیم قرار می‌گیرند و چند مورد از آنان نیز براثر واژگونی ماشین درپی تعقیب و گریز نیروهای نظامی کشته و زخمی شده­اند.‌

جدول (٢)
ارتباط بین موارد نقض حقوق بشر و حوزه فعالیت و دیگر موارد متفرقه نقض حقوق شهروندان مدنی را نشان می‌دهد (پاییز١٣٩٢)



براساس جدول (٢) فعالیت‌های سیاسی، فرهنگی، مذهبی و کارگری با بازداشت، زندان و احضار بالاترین موارد نقض حقوق بشر را به خود اختصاص داده­اند. همچنین استمرار انتقال زندانیان سیاسی و عقیدتی موجبات فشارهای روحی روانی را فراهم کرده و زندانیان نیز برای مقابله با این گونه برخوردهای غیر حقوقی مجبور به اعتراض شده که غالبا دست به اعتصاب غذا می­زنند.

از مجموع ٧٣ تن از محکومین، ٩ تن از آنان روزنامه‌نگاران کُرد می‎باشند که به زندان محکوم شده‌اند. همچنین ۳۹ هنرمند و خواننده به اتهام تولید آثار غیرمجاز محکوم گردیده­اند، ١١ نفر فعال فرهنگی و دانشجویی در پی فعالیت‌های فرهنگی در نشریات و دیگر موراد به اتهامات \"امنیتی\" محکوم شده‌اند.

نمودار (١)



طبق نمودار (١) بیشترین تعداد کُولبران با شلیک مستقیم نیروهای نظامی کشته یا زخمی می‌شوند.

٧ کولبر نیز براثر ریزش بهمن یا جان خود را از دست داده و یا زخمی شده‌اند.

نکته قابل توجه این آمار، مرگ کولبران براثر ریزش بهمن غالبا جزو حوادث طبیعی به شمار می­رود و مشخصا مشمول نقض حقوق بشر نمی­گردد، اما به عنوان طرح مسئله باید گفت که به دلیل عدم اطمینان کولبران از کسب درآمد روزانه خود حتی در شرایط آب‌و هوایی بسیار نامناسب و قبول خطرات کوهستان بهنگام بارش شدید برف، می­توان از موارد نقض حقوق بشر شمرده شود.

به همین دلیل، نگاه امنیتی و عدم تمایل دولت به سرمایه گذاری در مناطق کُردنشین، نبود کارخانجات، زیرساخت‌های اقتصادی و فرصت‌های شغلی باعث شده نیروی کار شهروندان کُرد بجای تولید و دخیل بودن در توسعه یافتگی، صرف کولبری و بدست آوردن نان روزانه شود. به همین خاطر پدیده کولبری و تمام کسانی که در این راه کشته می‌شوند یا نمی‌شوند از مصادیق بارز نقض حقوق بشر است.

طبق تبصره ۳ بند ۱۰ ماده­ی ۳، ‌قانون بکارگیری سلاح توسط مأمورین نیروهای مسلح در موارد ضروری مقرر می‌دارد، مأمورین مسلح در کلیه موارد مندرج در این قانون در صورتی مجازند از سلاح استفاده نمایند که اولا چاره‌ای جز بکارگیری سلاح‌نداشته باشند، ثانیاً در صورت امکان مراتب: الف - تیر هوائی، ب- تیراندازی کمر به پائین، ج- تیراندازی کمر به بالا‌را رعایت نمایند. همچنین براساس ماده ۷ این قانون مأمورین موضوع این قانون هنگام به کارگیری سلاح باید حتی‌المقدور پا را هدف قرار بدهند و مراقبت نمایند که اقدام آنان منجر به فوت ‌نشود.

نه تنها این موارد قانونی رعایت نمی‌شوند، بلکه \"احمد گراوند\" معاون فرمانده نیروی انتظامی ایران به \"خبرگزاری مهر\" گفته که از این پس به کولبرانی که در مناطق مرزی به قاچاق غیرقانونی کالا دست می‌زنند، رحم نخواهد شد و مستقیما به سوی آنها تیراندازی خواهد شد.

همچنین طبق بند الف ماده ٢ قانون قاچاق، اگر کالای قاچاق شده کمتر از یک میلیون تومان ارزش داشته باشد هیچ گونه مجازاتی متوجه فرد نخواهد شد و دراکثر موارد کالایی که کولبران حمل می‌کنند به لحاظ اینکه کمتر از حد نصاب مذکور می‌باشد از مجازات جریمه معاف خواهد شد و تنها کالا ضبط خواهد شد.

استمرار کشتار بی رحمانه احشام باربر اهلی:

در کنار کشتار کولبران کُرد، باید به موضوع تراژیک قربانی شدن احشام بابر \"اسب و قاطر\" نیز اشاره کرد.

طبق آمار ثبت شده (ویژه پاییز) شاهد ١١ مورد از این دسته کشتار احشام بوده‌ایم که، در جریان ٦ مورد هدف گلوله قراردادن کُولبران توسط نیروهای نظامی جمعا ١٤٩ راس احشام بابر نیز تلف شده­اند و در ٥ مورد دیگر نیز که تعداد آنان نامشخص است این احشام بصورت دسته جمعی براثر شلیک مستقیم نیروهای نظامی تلف شدند.

همچنین در موردی دیگر، ٢٠ راس از این احشام باربر ازسوی نیروهای نظامی توقیف شدند.

ارزش تقریبی هر رأس از این حیوانات اهلی رقمی در حدود ٣ میلیون تومان برآورد شده است.

نمودار (٢)



براساس نمودار (٢) تمامی ٦٨ نفر از اعتصاب کنندگان زندانیان سیاسی و عقیدتی کُرد هستند، که بیشتر آنها با حبس‌های طولانی مدت و حکم اعدام رووبه روو هستند و بیشتر آنها در زندان در وضعیت نامناسب روحی و جسمی بوده و یا مسولان زندان با انتقال آنان به سلول انفرادی یا دیگر مکان‌ها، شرایط را برای آنها سخت‌تر می‌کنند.

تعداد زیادی از زندانیان سیاسی و عقیدتی در زندان‌ها، از بیماری و عدم رسیدگی پزشکی رنج می‌برد.

نمودار (٣)



این آمار نسبی بوده و صرفا به بالا یا پایین بودن موارد نقض حقوق بشر در مناطق کُردنشین اشاره ندارد و می‌توان گفت تنها بعلت وضعیت تقریبا مطلوب‌تر پوشش خبری در برخی مناطق تعداد آمار این استان‌ها بالا است. برخی مناطق کُردنشین مناطق فراموش شده از هر حیث می‌باشند که در اینصورت توسعه نیافتگی هرچه بیشتر این مناطق مشکلات بیشتری را به وجود آورده و نقض حقوق شهروند بیشتری را هم شامل می‌شود.

هچنین تعداد ٤٥ مورد، مناطق آنها نامشخص می‌باشدکه آن هم به زندانیان سیاسی و عقیدتی اختصاص دارند که از زندان‌ها به دیگر مکان‌ها منتقل شده و یا اعتصاب غذا کرده‌اند که پوشش خبری در رابطه با وضعیت و مشخصات آنها ضعیف بوده است. طبق مشخصات ثبت شده این افراد در مرکز آمار آژانس خبررسانی کُردپا، بیشتر این زندانیان با حکم اعدام و حبس‌های طولانی مدت رووبه‌روو هستند.

استفاده از این گزارش با ذکر منبع \" آژانس خبررسانی کُردپا \" مجاز می‌باشد.

لطفا جهت احترام به تلاش کوشندگان این آژانس از باز انتشار یا استفاده از آمارهای آن بدون ذکر منبع خودداری نمایید.