گزارش ۲/ سرکوب اعترضات شهریور ۱۴۰۱ در کردستان + آمار

اعتراضات سراسری به ‌دنبال قتل حکومتی ژینا امینی از روز ۲۶ شهریورماه در سقز و سنندج آغاز شده و تا شامگاه ٢٩ شهریور ۱۴۰۱ در بسیاری از شهرهای ایران و کردستان ادامه داشته است.

این اعتراضات گسترده به‌دنبال فراخوان احزاب سیاسی و جامعه مدنی کردستان جهت اعتصابات گسترده در کردستان آغاز و تاکنون به بسیاری از شهرهای ایران کشیده شده است.

تاکنون در کردستان شهرهای سقز، سنندج، مریوان، دیواندره، پیرانشهر، مهاباد، دهگلان، بوکان، بانه، کامیاران، بیجار، ایلام، کرمانشاه، قروه، نقده، ارومیه، پاو، ربط، سردشت و ... صحنه اعتراضات بوده‌اند.

کُردپا در این گزارش تلاش کرده با نگاهی آماری - اطلاعاتی به اعتصابات و اعتراضات سه روز گذشته (۲۶ تا ۲۹ شهریور) و سرکوب این اعتراض و اعتصابات از سوی حکومت نگاهی داشته باشد.

براساس این گزارش؛

• کشته‌شدن؛ ۶ نفر در شهرهای دیواندره، سقز، دهگلان، ارومیه و پیرانشهر
• زخمی‌شدگان؛ تنها اسامی ۱۰ نفر به ‌دنبال شدت جراحات که به بیمارستان شهرهای بزرگ منتقل شده‌اند، احراز شده. اما آمار زخمی‌شدگان بسیار بالاتر است.
• بازداشت‌شدگان؛ اسامی ۳٧ بازداشت شده برای کُردپا محرز گشته که ١١ تن از آنان زن هستند. آمار بازداشت‌شدگان نیز در تمامی شهرها بسیار بالا رفته است.

آمار کشته‌‌شدگان اعتراضات شهریور ۱۴۰۱؛

براساس آنچه تاکنون کُردپا موفق به تایید آن بوده است، در جریان اعتراضات شش تن در شهرهای دیواندره، سقز، ارومیه، پیرانشهر و دهگلان با شلیک مستقیم نیروهای امنیتی جان باخته‌اند.

• ۲۸ شهریور ۱۴۰۱- محسن محمدی، فرزند خلیفه مسعود در جریان تجمعات اعتراضی شهر دیواندره به دلیل شدت جراحات در یکی از بیمارستان‌های سنندج جان باخت. پیکر او ساعت سه بامداد ۲۹ شهریورماه بدون برگزاری مراسم به‌دلیل ممانعت نهادهای امنیتی به خاک سپرده شد.
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- رضا لطفی در جریان اعتراضات دهگلان به ضرب گلوله کشته شد.
• ۲۸شهریور۱۴۰۱-  فریدون محمودی، اهل سقز در جریان اعتراضات سقز جان باخت. او نیز شبانه و بدون برگزاری مراسم  به‌دلیل ممانعت نهادهای امنیتی به خاک سپرده شد.
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- فواد قدیمی، فرزند عبدالله در جریان تجمعات اعتراضی شهر دیواندره به‌شدت زخمی و بعد از سه روز، امروز ۳۰ شهریورماه در  بیمارستان کوثر سنندج و در بخش مراقبت‌های ویژه جان باخت.
• ۲۹شهریور۱۴۰۱- فرجاد درویشی، ۲۳ساله و فرزند یونس، اهل بالو ارومیه در جریان تجمع اعتراضی در شهرک ولیعصر ارومیه با شلیک مستقیم نیروهای امنیتی جان باخت.
• ۲۹شهریور۱۴۰۱- زکریا خیال نوجوان ۱۶ساله اهل پیرانشهر درجریان تجمعات اعتراضی در پیرانشهر درنتیجه شلیک گلوله جان باخت.

آمار زخمی‌شدگان اعتراضات شهریور ۱۴۰۱؛

دستیابی به آمار دقیق زخمی‌شدگان به‌دلیل آنکه بسیاری از افراد به ‌منظور جلوگیری از شناسایی و بازداشت از انتشار مشخصات فرد زخمی‌شده خودداری می‌کنند، امکان پذیر نیست. اما براساس شدت خشونت در برخورد با معترضین و استفاده وسیع از سلاح ساچمه‌ای و سلاح جنگی در برخی شهرها مانند دیواندره، به احتمال بسیار زیاد آمار زخمی‌شدگان بسیار بالاست.

کُردپا در این گزارش از آمارهای دقیق و همچنین آمارهای تخمینی منابع مطلع استفاده کرده است. به‌گفته منابع مطلع به کُردپا، بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها مملو از نیروهای امنیتی و لباس شخصی شده و افراد نمی‌توانند برای درمان به آن مراجعه کنند. حتی نهادهای امنیتی بیمارستان‌ها و مطب‌های شخصی را نیز تحت‌نظر گرفته‌اند.

• ۲۵شهریور۱۴۰۱- پارسا صحت، فرزند هاجر و انور، ۲۲ساله و آرایشگر، در نزدیکی مغازه‌اش با شلیک گلوله ساچمه‌ای زخمی و از ناحیه چشم و بینی به‌شدت دچار جراحات شد و به بیمارستان تبریز منتقل گشت.
• ۲۵شهریور۱۴۰۱- کیان درخشان در تجمعات مقابل فرمانداری زخمی و به‌دلیل شدت جراحات به بیمارستان تبریز منتقل شد.
• ۲۵شهریور۱۴۰۱- نچیروان معروفی، در تجمعات مقابل فرمانداری زخمی و به‌دلیل شدت جراحات به بیمارستان تبریز منتقل شد.
• ۲۸شهریور ۱۴۰۱- احسان غفوری اهل دهگلان از ناحیه کلیه به‌شدت زخمی و در بیمارستان سنندج بستری است.
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- زانا کریمی اهل دیواندره در جریان تجمعات اعتراضی این شهر زخمی و در بیمارستان سنندج در وضعیت وخیمی به‌سر می‌برد.
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- وفا میرزایی اهل دهگلان بر اثر اصابت گلوله نیروهای امنیتی به شدت زخمی و به دلیل شدت جراحات وارده از بیمارستان کوثر سنندج به تهران اعزام خواهد شد.
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- زخمی‌شدن یک کودک (دختر) ۱۰ ساله در بوکان به نام "دینا زهرایی" که ویدیوی آن در فضای مجازی منتشر شده است.
• ۲۸شهریور ۱۴۰۱- زخمی شدن یک زن میانسال در مهاباد که ویدیوی آن نیز در فضای مجازی بسیار منتشر شد.
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- اسماعیل صوفی‌حصار ۳۱ساله به دلیل شدت جراحات در جریان تجمعات روز گدشته به بیمارستان ارومیه منتقل شد.
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- وفا رضایی در جریان اعتراضات دهگلان به‌شدت زخمی و به بیمارستان سنندج منتقل شد. او روز ۲۹شهریورماه به‌دلیل وخامت جراحات به بیمارستان تهران منتقل گشت.

اطلاعات زخمی‌شدگان با تخمین منابع مطلع بدون اسامی؛

• ۲۸ شهریور ۱۴۰۱- سقز، در این روز بیش از ۵۰ نفر در میدان (هه‌لو) و در جریان اعتراضات زخمی‌ شدند. به گفته یک منبع مطلع با احتساب آمار دو روز گذشته شمار زخمی‌شدگان در سقز ۱۰۰ تن است. 
• ۲۸ شهریور ۱۴۰۱- قبلا کُردپا گزارش کرده بود در اعتراضات مردمی شهر مهاباد، ۲۰ تن زخمی شده‌اند. به گفته یک منبع مطلع، ۱۰ تن از زخمی‌شدگان علنا به مراکز درمانی مراجعه کرده، اما آمار بسیار بالاتر است.

• ۲۸ شهریور ۱۴۰۱- در کامیاران ۴ تن زخمی شده‌اند که منبع مطلع به کُردپا هویت یکی از زخمی‌شدگان را ادریس فیضی، اهل روستای کلاته و ساکن کامیاران اعلام کرده است.
• ۲۸شهریور ۱۴۰۱- بانه، بین ۲۰ تا ۲۵ نفر زخمی هستند. که بیشتر شلیک‌ها از سوی نیروهای گمارده شده موسوم به «جاش» و بسیج و افراد سلفی منتسب به حکومت صورت گرفته است.

کُردپا در تلاش برای به‌دست آوردن آمار زخمی‌شدگان در دیگر شهرهای دیواندره، تکاب، قروه، دهگلان، سنندج و ... است.

آمار بازداشت‌شدگان اعتراضات شهریور ۱۴۰۱؛

تاکنون اسامی ۳٧ تن برای کُردپا محرز شده که ١١ تن از آنان زن هستند .

• ۲۵ شهریور ۱۴۰۱- زانیار محمدنژاد ۲۳ساله، اهل سنندج و ساکن تهران در تجمع اعتراضی مقابل بیمارستان کسری بازداشت شد
• ۲۶ شهریور ۱۴۰۱- کامیار حیدری ۴۰ساله، در تجمعات اعتراضی مقابل فرمانداری سقز بازداشت شد.
• ۲۶شهریور۱۴۰۱- محمد ذبیحی ۲۲ ساله، در تجمعات اعتراضی مقابل فرمانداری سقز بازداشت شد.
• ۲۷ شهریور۱۴۰۱- فرانک رفیعی، فعال محیط‌زیست در تجمعات اعتراضی میدان اقبال سنندج بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل گشت.
• ۲۷ شهریور۱۴۰۱- لطف‌الله احمدی، فعال مدنی و عضو گروه کوهنوری «چلچمه» در سنندج بازداشت شد.
• ۲۷شهریور۱۴۰۱- بازداشت شاهو اقبال فعال مدنی در جریان اعتراضات مردمی سنندج در خیابان ششم بهمن
• ٢٨شهریور ١٤٠١- ریباز رضایی، زیر ١٨ سال، در اعتراضات سقز بازداشت و شب گذشتە بە زندان این شهر منتقل شدە است.
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- ریبوار کامرانی پور، فعال مدنی در مریوان
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- امجد ساعدی، فعال مدنی در مریوان
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- آروین اقبالی اهل پاوه در جریان اعتراضات شهر پاوه از ناحیه بینی دچار شکستی شد و بازداشت شده است.
• ۲۸شهریور ۱۴۰۱- کاوه امینی ۳۲ساله و اهل بوکان در جریان اعتراضات بوکان بازداشت شد.
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- گلاره مرادی اهل پاوه در جریان اعتراض شهر پاوه بازداشت شد .
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- بابک قاسمی اهل پاوه در جریان اعتراض شهر پاوه بازداشت شد .
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- پیشوا رهبری، اهل پاوه در جریان اعتراض شهر پاوه بازداشت شد. بعد از چند ساعت آزاد شد.
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- آشنا رسولی، اهل پاوه در جریان اعتراض شهر پاوه بازداشت شد. بعد از چند ساعت آزاد شد.
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- ابوبکر ایران‌دوست، اهل اشنویه به‌دنبال اعتصابات مردمی اشنویه و حمایت از اعتصاب سراسری و محکوم کردن قتل ژینا بازداشت شد.
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- بیجار، بازداشت لیلا عباسی هنرمند اهل بیجار و انتقال به مکان نامعلوم
• ۲۸شهریور ۱۴۰۱- بهار زنگی‌بند فعال زن کُرد اهل سنندج بازداشت شد.
• ۲۸ شهرسور ۱۴۰۱- سوران(زانیار) محمدیان ۳۱ساله، اها دیواندره در جریان تجمعات اعتراضی بازداشت و از سرنوشت او اطلاعی در دست نیست. 
• ۲۸ شهرسور ۱۴۰۱- سمکو محمدیان ۳۵ساله، اها دیواندره در جریان تجمعات اعتراضی بازداشت و از سرنوشت او اطلاعی در دست نیست. 
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- اوین راستی، فعالی مدنی اهل مریوان، بدون ارائه حکم قضایی در منزل ازسوی نهادهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد.
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- هیوا زلفی، فرزند حمزه در جریان تجمعات اعتراضی بازداشت و از سنوشت وی اطلاعی در دست نیست.
• ۲۸شهریور۱۴۰۱-مؤمن قریشی، ۲۶ساله، فرزند طاهر و اهل دیواندره در جریان تجمعات اعتراضی این شهر بازداشت شد.
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- گلاویژ خاکپور، اهل بانه در جریان تجمعات اعتراضی در بازداشت و تاکنون از سرنوشت وی اطلاعی در دست نیست.
• ۲۸شهریور۱۴۰۱- سمیه کتابی، اهل بانه در جریان تجمعات اعتراضی در بازداشت و تاکنون از سرنوشت وی اطلاعی در دست نیست.
• ۲۸شهریور ۱۴۰۱- منیر محمدی، فعال زن کُرد اهل سنندج بازداشت شد.
• ۲۸شهریور ۱۴۰۱- ماهرو هدایتی، فعال زن کُرد اهل سنندج بازداشت شد.
• ۲۸شهریور ۱۴۰۱- آزاده جماعتی، فعال زن کُرد اهل سنندج بازداشت شد.
• ۲۸شهریور ۱۴۰۱- هیوا زلفی، فرزند حمزه اهل بوکان بازداشت شد.
• ۲۹ شهریور۱۴۰۱- خبات ویسی ۲۳ساله فرزند عبدالله، اهل روستای گلچیری که در جریان تجمعات اعتراضی روز گذشته زخمی شده بود با یورش به منزل توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد.
• ۲۹ شهریور ۱۴۰۱- باران ساعدی، فعال زن کُرد در سنندج بازداشت شد. قبلا نیروهای امنیتی به قصد بازداشت به منزل وی یورش برده بودند.
• ۲۹شهریور ۱۴۰۱- محمد پرویزی، خواننده اهل کامیاران به‌دلیل شرکت در تجمعات روز گذشته کامیاران بازداشت و به‌شدم مورد ضرب‌وجرح قرار گرفت. او تا عصر در بازداشت نهادهای امنیتی بوده است.
• ۲۹شهریور۱۴۰۱- سیروان مرادی ۳۶ ساله، فعال و شاعر کُرد اهل روستای «لک» از توابع کامیاران، پس از احضار به اداره اطلاعات بازداشت و از سرنوشت وی اطلاعی در دست نیست. شب گذشته نیروهای امنیتی جهت بازداشت به منزل وی ویروش برده بودند.
• ۲۹ شهریور ۱۴۰۱- گشین محمدیان سینماکار و فعال حقوق زنان در سنندج بازداشت شد. او روز گذشته بازداشت و آزاد شده بود. امروز صبح نیز از سوی نهادهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد.
• ۲۹شهریور۱۴۰۱- کاوه کریمی در جریان اعتراضات در خیابان فردوسی سنندج بازداشت شد.
• ۲۹شهریور۱۴۰۱-  امیر غلامی، فیلمساز شناخته شده کُرد، به‌دنبال احضار به اداره اطلاعات در سنندج بازداشت شد.
• ۲۹شهریور۱۴۰۱- هادی کمانگر، فعال مدنی اهل کامیاران روز سه‌شنبه بیست و نهم شهریورماه در ارتباط با اعتراضات و اعتصابات شهریورماه توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد.

اطلاعات بازداشت شدگان با تخمین منابع مطلع بدون اسامی؛

• ۲۶ و ۲۷ شهریور ۱۴۰۱؛ بیش از ۱۹ تن در جریان اعتراضات بازداشت و به قرنطینه زندان سقز منتقل شده‌اند. منابع مطلع کُردپا در سقز اعلام کردند که یک شهروند در حین فیلمبرداری از اعتصاب عمومی، توسط نیروهای لباس شخصی در میدان آزادی این شهر بازداشت شد.

• ۲۸ شهریور ۱۴۰۱- بانه، ۲۵ تا ۳۰ نفر بازداشت شده‌اند. گفته می‌شود اعتراضات را ۵ زن برگزار کرده که بازداشت شده‌اند. کانال‌های خبری محلی نیز به‌شدت تحت فشارند که از هرگونه انتشار خبر مربوط به اعتصابات و اعتراضات خودداری کرده درغیر اینصورت با آنها برخورد جدی می‌شود. در بانه نهادهای امنیتی مردمی را که برای منزلشان دوربین گذاشته‌اند، تحت فشار قرار داده تا ویدیوی دوربین‌ها را در اختیار آنها قرار دهند و اقدام به بازداشت افراد کنند.
• ۲۸ شهریور ۱۴۰۱- مهاباد، در اعتراضات مردمی شهر مهاباد، بین ۴۰ تا ۵۰ تن بازداشت شده‌اند.
• ۲۸ شهریور ۱۴۰۱- بوکان، در بلوار کردستان و فلکه فرمانداری بوکان ۷ تن (۳ زن و ۴ مرد) بازداشت شده‌اند.

آماده‌سازی برای سرکوب و چگونگی آن  

اعتراضات مردمی از همان ابتدا با برخورد نیروهای امنیتی به خشونت کشیده شد و استفاده از سلاح ساچمه‌ای، گاز اشک‌آور، ماشین آب‌پاش و نیروی پرشمار سرکوبگر اعم از یگان ویژه، ضدشورش، لباس شخصی و بسیجی چهره عریان دستگاه سرکوب جمهوری اسلامی در برخورد با مردم در کف خیابان بود. همراه با سرکوب خشن که به کشته، بازداشت و زخمی‌شدن تعدادی زیادی انجامید، همچنین قطع اینترنت، تهدید خشونت‌بار فعالین و تفتیش خانه‌هایشان، ورود لایه‌های «اراذل اوباش»، «جاش» و «افرادی سلفی وصل به حکومت» به‌عنوان بخشی از بازوهای سرکوب از برنامه‌ریزهای سرکوب جمهوری اسلامی بود.

براساس اطلاعات کُردپا، از شب قبل از خاکسپاری پیکر ژینا، نیروهای امنیتی در سقز به ‌حالت آماده باش درآمده بودند و بعد از آنکه اعتراضات به قتل ژینا جلوی فرمانداری ادامه پیدا کرد نیروهای ضدشورش با مردم برخورد و تعدادی به‌شدت زخمی شدند از جمله کیان درخشان، پارسا محمدی و نچیروان معروفی.

به گفته منابع مطلع به کُردپا، حکومت از دیگر شهرها نیروی سرکوب وارد سقز کرده و در فرمانداری این شهر مستقر شده بودند. حتی در مواردی نیروهای امنیتی با پوشش لباس کُردی افرادی را با ماشین‌های شخصی بازداشت و با خود برده‌اند.

همچنین به گفته یک منبع مطلع دیگر به کُردپا، از همان ابتدا در اعتراضات سنندج نیروهای سرکوبگر با ماشین و یگان ضدشورش، ماشین آب‌پاش، ون حامل زنان چادری با روبنده، اتوبوس حامل ماموران مسلح و باتوم به‌دست، فیلمبردای از مردم با ماشین‌ مزدا و همچنین گماردن افراد «اراذل اوباش» در کوچه‌ها اقدام به سرکوب اعتراضات کردند.

این منبع همچنین افزود، از شب قبل حدود ۱۲ ماشین ضدشورش در اداره آموزش‌ و پرورش که نزدیک به میدان اقبال سنندج (مکان اصلی اعتراضات) بوده مستقر شده‌اند و نیروی زیادی از دیگر استان‌ها وارد سنندج شده‌اند.

از دیگر سو نیروهای امنیتی در تماس با فعالین مدنی اهل سنندج به‌شدت آنها را تهدید کرده‌اند که از هرگونه شرکت و حمایت از اعتراضات و اعتصابات خودداری کنند. مواری بسیاری به کُردپا گزارش شده از تهدیدات جدی «سربه‌نیست کردن»، تفتیش منازل شهروندان مدنی و حتی همسایه‌های آنها، تهدید خانواده فعالین مدنی، تماس‌های مکرر به فعالین و تهدید آنها و ...

در روز سوم که بسیاری از شهرهای دیگر به اعتصابات و اعتراضات پیوستند، آماده‌‌‌سازی نهادهای امنیتی برای سرکوب شدت گرفت و فضای امنیتی تشدید شد. با ورود مردم به خیابان سرکوب خونین توسط نیروهای امنیتی آغاز شد.

همچنین در سقز گاز اشک‌آور به داخل حیاط و خانه‌های مردم پرتاب کردند. درسنندج نیروهای امنیتی با پوشش لباس کُردی به جمع معترضان پیوسته و با این روش حداقل ۱۰ تن را بازداشت کرده‌اند. در بوکان، کامیاران، مهاباد و سنندج با ارسال پیام تلفنی واحد‌های صنفی و اقتصادی تهدید شدند که در صورت عدم بازگشایی این واحدها با آنها برخورد می‌شود.

این گزارش به روز خواهد شد...

تنظیم؛ اوین مصطفی‌زاده