ورزش کُردی شین‌فو، تلفیقی از رقص، موزیک و فرهنگ کُردی + گفتگو

کُردپا: شین‌فو یا \"توانایی جوشیدن\"، واژه‌ای برگرفته از فرهنگ لغت کُردی \"هنبانه بورینه\" ماموستا هژار مکریانی است که می‌خواهد رقص، موزیک و فرهنگ کُرد را در قالب یک ورزش رزمی به جهان معرفی کند.

آژانس خبررسانی کُردپا در رابطه با این رشته ورزشی و شناساندن بیشتر آن، گفتوگویی اختصاصی را با مربی و بنیانگذار این سبک ورزشی، فرشید باقری ترتیب داده است.

شین‌فو یا توانایی جوشیدن نام این سبک ورزش رزمی است که قصد دارد با اجرای فرم و کاتاهایی که برگرفته از ورزش، رزم و فرهنگ کُرد است با ورود به عرصه رقابت‌های بین‌المللی ورزش‌های رزمی، معرف فرهنگ و تمدن مردم کردستان باشد.

شین‌فو تلفیقی از تاریخ کهن کُرد و فن جدید ورزش‌های رزمی است و با وجود شباهت‌هایی که با دو رشته کشتی فرنگی که در کُردی به آن \"زوران\" گفته می‌شود و تکواندو و ورزش‌های رزمی که هردوی آنها المپیکی هستند، امید المپیکی شدن آن نیز وجود دارد.

این رشته هم اکنون در ٢٢ کشور جهان فعال است و در کردستان عراق بیشتر از ایران مورد توجه قرار گرفته و دارای یک انجمن رسمی می‌باشد.

همچنین شین‌فو در سه بخش کردستان ایران، عراق و ترکیه دارای باشگاه‌های رزمی می‌باشد.

فرشید باقری پدیدآورنده این سبک ورزش رزمی در این رابطه می‌گوید:

شروع به کار من در این سبک ورزشی از سال ٢٠٠١ میلادی بوده و قبل از آن نیز سبک‌های کاراته، کونگ‌فو و کیک‌بوکسینگ را تا مدارج بالا و دریافت کمربند مشکی دان ٥و٦ کار کرده‌ام و متوجه این شدم که هر ملتی در جهان دارای یک ورزش رزمی است که با ورزش‌های مثل فوتبال، والیبال و بسکتبال متفاوت است، زیرا این سبک ترکیبی از ورزش، رزم و فرهنگ یک ملت است.

برای مثال تلفظ و تکنیک کاراته ژاپنی است. ما هم به این فکر افتادیم که به عنوان یک ملت که دارای تاریخ و تمدن هزار ساله قبل از میلاد است و کتیبه‌های هزار ساله‌ای در کوهستان گوتی داریم که به غیر از تاریخ‌نویسان کُرد در نگاشته‌های مورخانی چون زنفون تاریخ‌نویس یونانی، هرودوت بزرگ پدر تاریخ جهان و مارکوپولو و بسیاری دیگر از تاریخ نویسان کهن از ملتی به نام کُرد نام برده شده که دارای تاریخ و تمدنی غنی است و می‌توان فرهنگ، زبان، لباس و تلفظات آن را از طریق یک ورزش رزمی بنام شین فو به جهان معرفی کرد.

به گفته آقای باقری ویژگی‌های فرهنگی و فولکلور کُرد که در این سبک ورزشی وجود دارد، آن را از سبک‌های چینی و ژاپنی متمایز می‌کند و می‌توان از دو منظر به این تمایز نگاه کرد:

نخست، تفاوت این رشته از لحاظ فنی با رشته‌های چینی و ژاپنی و دوم اینکه از نظر فرهنگی رشته شین‌فو تمامی تلفظاتش به زبانی کُردی می‌باشد و لباس آن نیز برگرفته از لباس کُردی است که به محض دیدن متوجه آن می‌شوید. برای مثال طرز بستن کمربند آن مانند کاراته در جلو نیست و لباس آن نیز مثل تکواندو داخل شلوار نیست. البته دقیقا لباس کُردی نیست بلکه به شیوه لباس کُردی می‌باشد.

غیر از این در مبارازات این سبک از زوران یا کشتی کُردی و در نمایش‌و فرم‌های اجرایی آن از خنجر، کوچان و چیزهای که بخشی از تاریخ کُرد است استفاده می‌شود. بنابراین می‌توان گفت تلفیقی از رقص و موزیک و فرهنگ کُردی است که در قالب یک ورزش رزمی نماینگر می‌شود.

من اینجا نقدی به دوستانی داشته باشم که می‌گویند شین‌فو با ورزش‌های چینی و ژاپنی تفاوتی ندارد. در اینجا می‌گویم ما اگر چرخی در ورزش‌های رزمی دنیا بزنیم می‌بنیم هر ملتی سبک خاص خود را دارد، تایلندی‌ها با تای‌بوکسینگ، فیلیپینی‌ها با آرمیس، ویتانم با وینگ تائو و اسرائیل با کراوماگا معرف فرهنگ و ورزش خود به دیگر شهرها و کشورهای جهان هستند، غیر از ملت کُرد که با وجود ١٠ سال از تاسیس آن هنوز به ثبت رسمی نرسیده است. تفاوت شین‌فو با تکواند و کاراته در قوانین و نوع مسابقات و رقابت‌های آن است که هم از نظر فنی و هم فرهنگی متفاوت است علی الخصوص از نظر فنی با دیگر سبک‌ها.

شین‌فو برگرفته از یک واژه کُردی است که فرشید باقری انتخاب نام را اینگونه شرح می‌کند:

واژه شین‌فو یک واژه کاملا کُردی است با دیزاینی مثل دیزاین کنگ‌فو و کیوکوشین، یعنی ما یک ورزشی رزمی کُردی را ابداع کردیم که نام آن باید به گونه‌ای انتخاب می‌شد که هم یک واژه کُردی باشد و هم در دنیای ورزش‌های رزمی وقتی از آن نام برده می می‌شود مشخصه یک سبک رزمی را داشته باشد. این واژه برگرفته از فرهنگ لغت کُردی \"هنبانه بورینه\" ماموستا هژار موکریانی است. این کتاب یک فرهنگ لغت کُردی است که در آن کلمه \"شین\" به معنای \"توانا\" و \"فو\" به معنای \"فواره کشیدن\" آمده است، بنابراین شین‌فو به معنای \"توانایی جوشیدن\" است مثل یک چشمه آب که ما به آن چشم خرد، توانایی و دانایی می‌گویم.

باقری درباره اینکه این سبک تنها مختص مردان نیست و زنان نیز بال دیگر بدنه این ورزش رزمی محسوب می‌شوند اینگونه می‌گوید:

در کلیه برنامه‌ها، مسابقات و نمایش‌ها بانوان سهم بیشتری دارند و ما معتقدیم بانوان بال دیگر و بخشی از بدنه یک جامعه هستند و همانگونه که آقایان در جامعه نقش اجتماعی دارند به بانوان هم باید یا این دید نگاه کرد همانند دست‌های چپ و راست بدن یک انسان. حالا اینکه دست راست بیشتر فعالیت دارد چون محدودش نکردیم، بنابران دست چپ محدودتر بوده و این باعث شده ما کمتر با آن فعالیت داشته باشیم. بنابراین ما معتقدیم دست چپ یعنی بانوان نباید محدود شوند و باید قدرتمند شوند و در نمایشاهایمان اجبار کردیم زمانی که یک مرد با لگد، دست و یا شکم یک چوپ را می‌شکند، یک زن هم بتواند این کار را انجام دهد.

ما تفاوتی بین خانم‌ها و آقایان نمی‌بینم و خانم‌ها خیلی هم با قدرت دارند کار می‌کنند و باور داریم اگر خانم‌ها از طریق ورزش شین‌فو قدرت جسمانیشان افزایش یابد، مردها دیگر به زنان ظلم نخواهند کرد و به این ترتیب لازم به تشکیل نهادهای که با خشونت علیه زنان مبارزه می‌کنند نداریم، چرا که زن خودش قدرتنمد خواهد شد و دیگر نیاز به آن ندارد.

فرشید باقری سختی توسعه و شناخت واقعی از این ورزش در شهرهای کردستان را این گونه بیان می‌کند:

من توانسته‌ام این ورزش را در ٢٢ کشور دنیا توسعه دهم که انجام این کار به مراتب آسانتر از توسعه آن در شهرهای کردستان بوده است. ما فکر می‌کنم خیلی ناسیونالیستی و ملی به مسائل می‌نگریم، اما وقتی به حرکت‌های خردمندانه و ملی می‌رسیم که نتیجه‌ای کاملا غیرسیاسی، غیر اسلحه‌داری و جنگ می‌تواند داشته باشد شناخت و درکمون از این قضیه کمتر است. ما توانسته‌ایم این ورزش را به راحتی در شاخ آفریقا توسعه بدیم و در ایتوپی نماینده سیاه پوست و اتیوپیایی دارد و در بوسنی و هرزگوین نماینده بوسینایی داشته باشد، پس چرا ما یک شناخت واقعی از این ورزش نداشته باشیم.

اما با وجود اینکه این ورزش از سوی حکومت و مردم خودمان حمایت نشده است، توانسته‌ایم در شهرهای چون سنندج مهاباد، سلیمانه، اربیل، چمچمال، و دیاربکر باشگاه باز کنیم و مربی پرورش دهیم و جمعیتی مناسبی در این ورزش داشته باشیم.

اکنون ما توانسته‌ایم از طریق این ورزش فرهنگ کُرد را در خیلی از کشورها توسعه دهیم و مطمئنا اگر مردم از آن حمایت کنند، برای مثال اگر مردم تنها یک روز سیگار نکشند و مبلغ آن را به این ورزش اختصاص دهند این ورزش به المپیک راه پیدا خواهد کرد. آیا بد است که یک ورزشی کُردی و آریایی المپیکی شود؟

درباره حمایت نهادهای حکومتی از این سبک ورزشی، فرشید باقری می‌افزاید:
در ایران سیاست و سیتسم ورزش از هم متمایز است و از هیچ ورزش رزمی آنگونه که باید حمایت نمی‌شود. منتها آزادی عمل در اجرا وجود دارد و می‌توان مانند بسیاری از سبک‌های دیگر برای انجام فعالیت مجوز گرفت.

در این رابطه پیشتر \"ایرنا\" گفته بود: شین‌فو رشته‌ای است که قابلیت آن را دارد به عنوان یک رشته ملی خود را در جهان معرفی کند، اما از سوی مسوولین استان مورد توجه قرار نگرفته است.

به گفته باقری: تاکنون از سوی حکومت به این ورزش نگاه سیاسی نشده است، چون این یک ورزش است و من شخصا به عنوان بنیانگذار این ورزش سیاسی نیستم و نمی‌خواهم وارد سیاست شوم، چون سیاست از نظر بنده دور از ورزش است. ورزش یعنی رادمردی و مردانگی و انسانیت اما سیاست با این قضیه متفاوت است، ورزش یعنی راستی و سیاست یعنی دروغ و این یک چیز ساده است.

شین‌فو تنها در اربیل انجمن رسمی دارد:

در اینباره بنیانگذاز این سبک ورزشی می‌گوید: در کردستان عراق که من مدت زیادی در آنجا فعالیت داشته‌ام، توانسته‌ایم یک انجمن رسمی تحت نظارت انجمن وزیران برای این سبک تشکیل دهیم، منتها هنگام تاسیس این انجمن بعد از ٨ سال دولت با مشکل فراون مالی روبرو شد. امروز من توان آن را دارم که ٢٠ کشور را جهت برگزاری یک مسابقه به کردستان عراق بیاورم برگزار و کم کم معرف این سبک باشیم، ولی یا من هنوز نتوانسته‌ام معرفی خوبی به دولت‌ها داشته باشم یادولت‌ها هنوز شناخت کافی ندارند.

بعد اقتصادی از نگاه پدیدآورنده این سبک:

در اینجا لازم است به این نکته اشاره کنم که بحث ورزش‌های رزمی تنها بحث ورزش و فرهنگ نیست و داری بُعد سوم نیز هست و آن بُعد اقتصاد و پول یک مملکت است. برای مثال شهر گیونگجو در سئول که مرکز تکواندوی جهان است، سالانه میلیون‌ها نفر را جهت دریافت کمربند و عناوین مربی و داوری به این کشور می‌کشاند که ورود این میلیون‌ها نفر صنعت گردشگری این کشور را رونق می‌بخشد که یکی از بزرگترین درآمدهای جهان را دارد و ورزش رزمی نیز خیلی راحت می‌تواند این صنعت را رونق دهد.

به گفته باقری این ورزش بدنبال ثبت در سازمان بین المللی اسپورت آکورد و راهیابی به المپیک است:

اسپورت آکورد یا سازمان جهانی ملاقات‌های ورزشی، گامی هست به سوی المپیکی شدن هر رشته‌ای که با داشتن دو ویژگی، یک ورزش می‌تواند به ثبت این سازمان برسد. نخست اینکه باید بیش از 35 کشور این ورزش را کار کنند که ما گام به گام در حال نزدیک شدن به آن هستیم و دوم اینکه رقابت‌های این ورزش باید با دیگر ورزش‌ها متفاوت باشد که ورزش شین‌فو دارای این ویژگی می‌باشد به این ترتیب که این سبک ترکیبی از کشتی فرهنگی است که ما در کُردی به آن زوران می‌گویم و همچنین تکواندو و ورزش‌های رزمی که هردوی آنها المپیکی هستند. بدین تریبیب ما به ثبت این ورزش در این سازمان نزدیک هستیم و اگر نهاد یا سرمایه‌داری در این زمینه سرمایه‌گذاری کند ما تا یک سال آینده می‌توانیم آن را به ثبت برسانیم.

آینده این سبک ورزشی از نگاه موسس این ورزش رزمی کُردی:

من آینده این ورزش را خیلی روشن می‌بینم چرا که اراده کردم که این ورزش دائمی شود و اسم خودم را را مردی می‌گذارم که هدف دارد و در تلاش برای رسیدن به آن است. من فرزندان خودم را ترغیب می‌کنم که این راه را ادامه دهند و چندین فرد دیگر خالصانه و دلسوزانه برای این سبک کار می‌کنند، پس مطمئا آینده‌ای روشنی خواهد داشت و ما دیر یا زود به هدفمان خواهیم رسید.

هدف ما صلح‌آمیز و سازنده است و به دور از مسائلی است که امروزه مرزها را اذیت می‌کنند مانند سیاست، جنگ و درگیری و هرکسی می‌تواند در جایگاه خودش همراهی برای این ورزش باشد، چرا که هدف این ورزش والاست اگرچه ما خودمان والا نباشیم و بحث خبررسانی و اطلاع‌رسانی هم نقش بسزایی خواهد داشت و آژانس شما یکی از همگامانی است که با این ورزش همراهی کرده، چون شاید مصاحبه امروز شما بتواند یک همراه برای ما اضافه کند.