٢٥ نوامبر؛ ٦٨ مورد سرکوب و خشونت حکومتی علیه زنان در کردستان
مرکز آمار سازمان حقوق بشری کُردپا به مناسبت روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان، در یک گزارش تحلیلی _آماری، به ارائه آمار خشونت و سرکوب حکومتی از ٢٥ نوامبر ٢٠٢٠ تا ٢٥ نوامبر ٢٠٢١ در کردستان ایران پرداخته است.
در این گزارش به ٦٨ مورد نقض حقوق زنان کُرد و سرکوب حکومتی پرداخته شده است، از جمله؛
- بازداشت؛ ٢٩ مورد
- محکومیت به زندان؛ ٦ مورد
- احضار به اداره اطلاعات؛ ٥ مورد
- وضعیت زندانیان سیاسی زن؛ ١٣ مورد
- زندانیان سیاسی در زندان؛ ٩ مورد
- اعدام؛ ١ مورد
- زخمی‌شدن براثر انفجار مین؛ ٣ مورد
- مرگ بر اثر سهل‌انگاری پزشکی؛ ٢ مورد
این گزارش با استناد به آمار به ثبت رسیده توسط "کُردپا" منتشر می‌گردد.
با توجه به نبود هیچ آماری دقیقی از وضعیت زنان در ایران و علی‌الخصوص وجود فضای امنیتی در کردستان ایران این آمار بسیار بالاتر از این می‌باشد و این گزارش تنها به مجموع مواردی از نقض حقوق زنان کُرد اشاره دارد که در رسانه‌های معتبر رسانه‌ای شده و کُردپا قادر به تایید آنها بوده است.
بازنمود موارد نقض حقوق حکومتی علیه زنان کُرد
بازداشت: ٢٩ مورد
- در این مدت ٢٨ زن در کردستان ایران بازداشت شده‌اند. (لیست اسامی)
- همچنین ١ زن کُرد که پیشتر به حبس محکوم شده بودند جهت سپری کردن دوران محکومیت بازداشت و به زندان منتقل شدند.( فرانک جمشیدی)
- ١٠ تن از بازداشت‌شدگان در موج بازداشت دیماه ٩٩ بازداشت شدند. ( دریا طالبانی، اسرین محمدی، عظمیه ناصری، نازنین اتابکی، نسرین یزدانی‌پور، فریبا احمدی، روژین محمدپور، ویان محمدی، رویا جلالی، آرزو مصطفایی)
- از این تعداد، گلاله مرادی، سعدا خدیرزاده و خدیجه مهدی‌پور تاکنون در بازداشت موقت هستند که سعدا باردار نیز می‌باشد.
بازداشت‌شدگان موقت در ایران و کردستان بعد از بازداشت به بازداشتگاه‌های امنیتی سپاه در مرکز استان‌ها جهت بازجویی بدون حق دسترسی به وکیل و ملاقات منتقل می‌شوند و در بیشتر مواقع یک ماه و گاها چند ماه مورد بازجویی قرار می‌گیرند.
برحسب قوانین بین‌المللی و حقوق بشری، بازداشت‌شدگان باید ظرف ٢٤ ساعت به تمامی حقوق خود از جمله حق تفهیم اتهام، دسترسی به وکیل و ملاقات بهره‌مندو بعد از آن آزاد شوند که البته در ایران هیچ‌کدام از این موارد رعایت نمی‌شود، به همین دلیل این ابزار سرکوب در زمره "ناپدیدسازی قهری" قرار می‌گیرد که جمهوری اسلامی از بازداشت بعنوان یکی از ابزار سرکوب و خفقان در جامعه استفاده می‌کند.
همچنین تمامی موارد بازداشت در ایران به‌دلیل وجود عقیده سیاسی و مخالف حکومت در زمره بازداشت‌های ضدحقوق بشری و فراقانونی قرار می‌گیرد، به همین است که بازداشت‌ها بدون حکم قضایی صورت می‌گیرد و بازداشت‌شدگان بعد از بازداشت بدون داشتن هیچ حقوق با "پرونده‌سازهای امنیتی" روبرو می‌شوند.
اتهام ١٠ تن از این زنان که مشخص می‌باشد، به شرح زیر است:
- ٣ تن به اتهام همکاری با احزاب کُردی
- ١ تن به اتهام شرکت در تجمعات اعتراضی
- ٤ تن له اتهام آوازخوانی
- ١ تن همکاری با رسانه‌های خارج از ایران
- عدم همکاری با نهادهای امنیتی درخصوص تشکیل پرونده برای پدرش (ناهید کمانگر)
- اتهام دیگر زنان بطور دقیق مشخص نشده، اما باتوجه به اینکه توسط نهادهای امنیتی بازداشت شده‌اند، با رویکرد امنیتی بوده است.
- حوزه فعالیت زنان بازداشت شده:
- بیشتر این زنان از جمله فعالین مدنی در کردستان بوده‌اند که در این گزارش به حوزه فعالیت افرادی که مشخص است، اشاره می‌شود:
- ٥ فعال مدنی و فرهنگی
- ١دانشجو
- ١ فعال کارگری
- ٣ فعال محیط زیست
- ١ خانواده زندانی سیاسی
- ٤ هنرمند(خواننده و نوازنده)
نقش مستقیم و عاملی نهادهای حکومتی در بازداشت زنان در کُردستان ایران:
- تمام ٢٧ تن از این زنان از سوی نهادهای امنیتی بازداشت شدند.
- سرنوشت ٢٢ تن از این زنان و مکان ١٤ تن بعد از بازداشت نامعلوم بوده است.
- منزل ٨ تن از این زنان مورد یورش و تفتیش قرار گرفته است.
- همچنین وسایل شخصی ٢ تن از این زنان به هنگام بازداشت مورد توقیف قرار گرفته است.
- ضرب و شتم و خشونت به هنگام بازداشت ٢ مورد
محکومیت به زندان: ٦ مورد
در این مدت ٦ زن کرد ازجمله چند فعال محیط زیست و مدنی به ١٨سال و ٨ ماه و ١ روز زندان تعزیری و ٣ سال زندانی تعلیقی محکوم شدند.
- ٢٣ دیماه ٩٩، فریده ویسی، فعال مدنی سنندج، به اتهام "شرکت در اعتراضات و نه به اعدام" به ١سال زندان تعلیقی به مدت ٣ سال محکوم شد.
- ٤ بهمن‌ماه ٩٩، فرانک جمشیدی، فعال محیط زیست اهل سنندج، به اتهام " عضویت در یکی از احزاب کُردی" به ١ سال زندان محکوم شد.
- ٢ تیرماه ١٤٠٠، سنوور طارما، زندانی سیاسی کُرد اهل کردستان ترکیه، به اتهام "عضویت در یکی از احزاب کُردی" به ١٠ سال و ١ روز زندان محکوم شد.
- ١٣ مرداد ١٤٠٠، سمیه کارگر اهل ایلام و ساکن تهران، به اتهام "مشارکت در اداره گروه غیرقانونی و فعالیت تبلیغی علیه نظام" به ٦سال و ٨ماه زندان محکوم شد.
- ٣ آبان ١٤٠٠، رویا جلالی، فعال محیط زیست سنندج، به اتهام "عضویت در یکی از احزاب کُردی" به ٢ سال زندان تعلیقی محکوم شد.
- ١٥ آبان ١٤٠٠، فاطمه کریمی، اهل ایلام، به اتهام "عضویت در جمعیت‌های معارض کشور" به ١سال زندان تعلیقی محکوم شد.
احضار به اداره اطلاعات؛ ٥ مورد
- ٢ تیرماه ١٤٠٠، شلیر قادرنژاد و مهتاب قادرنژاد، اهل نلیوان اشنویه، به اتهام "همکاری با یکی از احزاب کُردی" به اداره اطلاعات اشنویه احضار و مورد بازجویی قرار گرفتند.
- همچنین ٢٧ دیماه ٩٩، ٣عضو گروه "بانوان گلاریس" به نام‌های ملیحه مرادی، سمیرا فرحناکی، الهام یزدانی‌پور، به اتهام "تکخوانی و ساخت کلیپ" به پلیس امنیت کرمانشاه احضار و مورد بازجویی قرار گرفتند.
وضعیت زنان زندانی سیاسی کُرد در زندان‌های ایران: ١٣ مورد
اعتضاب غذای زندانیان سیاسی زن کُرد در زندان: ٤ مورد
در این مدت ٤ زندانی سیاسی کُرد (مژگان کاوسی، سکینه پروانه، ویان محمدی و سهیلا حجاب) در اعتراض به فشار نهادهای امنیتی، برخورد سلیقه‌ای، عدم اعطای مرخصی، پرونده‌سازی و تمدید قرار بازداشت اعتصاب غذا کردند.
انتقال اجباری زنان زندانی سیاسی کُرد: ٢ مورد
- در این مدت مژگان کاوسی و سکینه پروانه با انتقالات اجباری در زندان‌ها مواجه بوده‌اند.
ممانعت از مرخصی زنان زندانی سیاسی کُرد: ١مورد
- در این مدت با درخواست مرخصی زندانی سیاسی مژگان کاوسی مخالفت شد.
ممانعت از ملاقات زنان زندانی سیاسی کُرد: ٣ مورد
- ٣ زندانی سیاسی سهیلا حجاب، زینب جلالیان و سکینه پروانه با ضوابط ممنوعیت از ملاقات روبه‌رو شدند.
وضعیت وخیم زنان زندانی سیاسی کُرد: ٣ مورد
- در این مدت ٣ زندانی سیاسی با نام‌های زینب جلالیان، مژگان کاوسی و سمیه کارگر، در زندان به‌دلیل بیماری با وضعیت وخیم جسمی و عدم رسیدگی مناسی بهداشتی روبرو شدند.
شمار زندانیان سیاسی زن کُرد در زندان‌های ایران: ٩ نفر
زندانیان سیاسی که در حال سپری کردن دوران محکومیت هستند؛ ٥نفر
- زینب جلالیان؛ زندانی سیاسی محکوم به حبس ابد در زندان یزد
- سکینه پروانه؛ زندانی سیاسی محکوم به ٥سال زندان و ٢سال ممنوعیت از عضویت در احزاب کردی در زندان مشهد
- مژگان کاوسی؛ زندانی سیاسی محکوم به ٧٦ماه و ١٥ روز زندان در زندان اوین
- سهیلا حجاب؛ زندانی سیاسی محکوم به ١٨ سال زندان در زندان قرچک ورامین
- سنوور طارما؛ زندانی سیاسی محکوم به ١٠سال و ١ روز زندان در زندان ارومیه
بازداشت‌شدگان که بعد از بازداشت همچنان در زندان هستند؛ ٤ نفر
- شهناز صادقی‌فر
- سعدا خدیرزاده
- خدیجه مهدی‌پور
- گلاله مرادی
اجرا حکم اعدام:
- در مورخه ٧ دیماه ١٣٩٩، زینب خدامرادی، ٤٣ ساله و اهل قروه از توابع سنندج، در زندان سنندج به اتهام قتل عمد" اعدام شد.
زخمی‌شدن بر اثر انفجار مین: ٣ مورد
- در ماه‌های فرودین و آبان ١٤٠٠ مجموع ٣ زن در کرمانشاه و ایلام بر اثر انفجار مین زخمی شدند. ( ٢ زن عشایر در کرمانشاه و ١ زن در ایلام).
مرگ زنان براثر سهل انگاری پزشکی: ٢ مورد
- ٢٧ فروردین ١٤٠٠، یک کودک سنندجی، بانام شنیان رحیمی به‌دلیل "تشخیص نادرست بیماری و تزریق آمپول اشتباه" جان باخت.
- ١٢ اردیبهشت ١٤٠٠، یک زن باردار اهل زیران جوانرود به نام "شیدا عبدی"، براثر خونریزی ناشی از خطای پزشکی جان باخت.
تنظیم: اوین مصطفی‌زاده
