مین‌های زمینی مرگ‌های خفته در کوردستان

حسین احمدی‌نیاز

وکیل دادگستری

چهارم آوریل روز آگاه سازی از مخاطرات مین‌های زمینی نامگذاری شده است.

کوردستان ایران با این سلاح مرگ بار نا آشنا نیست. گوشه گوشه‌ی مناطق کوردنشین مملو از مین‌های زمینی است. علیرغم گسترگی و پراکندگی این مرگ خفته (مین‌های زمینی)، تاکنون کمتر به موضوع آموزش و اطلاع‌رسانی در باب شناخت از آن، چگونگی مقابله با آن، نحوه‌ی خنثی سازی، بهره‌مندی از تجارب سایر کشورها و استفاده از آخرین دستاوردها در این زمینه و ..... کار نشده است.

جنگ عراق و  ایران و حوادث اواخر دهه‌ی پنجاه شمسی و ایضا سیاست‌های امنیت مرزی رژیم در سالیان گذشته، ایران یکی از کشورهای آلوده به مین‌های زمینی تبدیل شد بدین معنی که در خلال جنگ دو کشور عراق و ایران، آنها از مین‌های زمینی علیه همدیگر بشکل گسترده‌ای استفاده کردند و بیشتر این مین‌ها بعد از جنگ به مهمان ناخوانده‌ی ساکنین اصلی بعد از جنگ تبدیل شد به نحوی که حسب آمار تقریبی اعلام شده بالغ بر شانزده میلیون مین زمینی خنثی نشده در مناطق شمال غرب، غرب و جنوب غربی کشور وجود دارد که بر اثر بارش نزولات آسمانی و بازگشت مهاجرین جنگی به این مناطق بیشتر این مین‌های بجای مانده جابجا شده و در مناطق مسکونی و کشاورزی پراکنده شده به نحوی که هر از چند گاهی این مین‌های عمل نکرده، منفجر شده و موجبات خسارات جبران ناپذیری برای شهروندان این مناطق می‌شود، شوربختانه به علت امنیتی جلوه دادن مقوله‌ی مین‌های زمینی در این مناطق آمار دقیقی از میزان کشته شدگان یا مصدومان قربانی مین‌های زمینی وجود ندارد از دیگر سو همین نوع نگاه به مقوله‌ی مین‌های زمینی موجب شده است تا خداقل نهادهای مدنی در این زمینه فعال باشند و آموزش در باب آگاه سازی از مخاطرات مین‌های زمینی به ندرت صورت گیرد همین خلاء باعث شده تا به علت فقدان شناخت از مین‌های زمینی، آمار کشته شدگان و مصدومان رو به افزایش رود به نحوی که کودکان به عنوان یکی از گروه‌های سنی در این مناطق بیشتر بخاطر کنجکاوی و عدم شناخت و فقدان آگاهی از مین های زمینی قربانی شده‌اند که می‌توان به تعدادی از این قربانیان  از جمله هادی لگزی و سلیمان اویسی از شهر بوکان اشاره نمود  که بر اثر عدم شناخت از مین‌های زمینی و برخورد با آن، دچار صدمات جبران ناپذیری شده‌اند به گونه‌ای که دو چشم و دو مچ دست خود را از دست داده و مین‌های زمینی زندگی و دنیا را برای آنان سیاه و تار کرده است تمامی این شوربختی از یک طرف و  خلاء و ضعف قوانین از سوی دیگر موجب تضییع حقوق شدید آنان شده به نحوی که تاکنون این دو قربانی مین  علیرغم گذشت چهارده سال حق و  حقوق آنان پرداخت نشده و نهادهای حکومتی بصورت غیر قانونی مانع این امر شده است از دیگر سو وجود حجم وسیعی از مین‌های زمینی خنثی نشده در این مناطق، تهدید بزرگی برای سلامتی و امنیت شهروندان این مناطق بوده و شوربختانه کمترین اقدامات برای آموزش و آگاه سازی مخاطرات مین‌های زمینی به شهروندان این مناطق صورت نگرفته است.

سازمان‌های بین‌المللی دست اندرکار مین‌های زمینی تلاش‌های زیادی بر روی آگاه سازی و اطلاع‌رسانی از مین‌های زمینی انجام داده‌اند اما در ایران به علت عدم پیوستن به کنوانسیون اتاوا این همکاری و آموزش وجود ندارد و به خاطر وجود نگاه امنیتی به مقوله و موضوع مین‌های زمینی باعث شده تا آموزش نسبت به آگاه سازی از مخاطرات مین‌های زمینی توسط نهادهای مدنی کمتر صورت گیرد و نهادهای دولتی نیز به ندرت به این تکلیف عمل کرده‌اند. اما واقعیت مسئله این است که آگاه‌سازی و آموزش یکی از راهکارهای اصلی برای پیشگیری از افزایش قربانین مین‌های زمینی است بر این اساس پانزدهم فروردین برابر با چهارم آوریل روز جهانی آگاه سازی مخاطرات مین‌های زمینی نامگذاری شده است تا همگان خصوصا دولت‌ها تلاش‌های مضاعفی برای اطلاع رسانی نسبت به مین‌های زمینی انجام دهند. از دیگر سو ضرورت دارد تا برای کاستن آلام و مصیبت مین‌های زمینی  تمامی استانداران مناطق آلوده به مین‌های زمینی برای ترسیم مکانیسم آموزش مخاطرات مین‌های زمینی به شهروندان این مناطق گام‌های عملی بردارند از دیگر سو کلیه‌ی نهادهای دولتی و مدنی درگیر مناطق آلوده به مین‌های زمینی باید برای اتخاذ هماهنگی و همکاری در خصوص آموزش مین‌های زمینی به این شهروندان گام‌های عملی بردارند موضوع مین‌های زمینی در مناطق آلوده به مین در ایران، موضوع شانزده میلیون ایرانی است که هر آن احتمال انفجار این مین‌ها وجود دارد. بحث آموزش از مخاطرات مین‌های زمینی بحث جان انسان‌هایی است که قرار است نجاتشان دهیم. مین‌های زمینی را نباید ساده انگشات آنها مرگ‌های خفته در کمین شهروندان بی‌گناه هستند.

نظر نویسنده بازتاب دیدگاه آژانس خبررسانی کُردپا نمی‌باشد.