معظلات کارگری در کردستان و گفتگو با محمود صالحی

آژانس کُردپا: سال ٩٣، تحت عنوان \"اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی\" آغاز گردید، اگر این شعار به گفته مسئولان حکومتی برای قشرهای مختلف جامعه ایران تا حدی \"رفاه و آسایش\" به‌ همراه داشته، اما نتوانسته بحران‌های قشر کارگر در ایران را رفع کند.

مرگ کارگران کُرد، تعیین حقوق کارگران، قانون کار و عدم جوابگویی به وضعیت کارگران در کُردستان و وضعیت سندیکاهای کارگری تیتر اخباری می‌باشد که امروزه نگرانی کارگران را درپی داشته و آژانس خبررسانی کُردپا جهت اطلاع بیشتر از وضعیت کارگران در کُردستان در گفتگویی با محمود صالحی، فعال کارگری مشکلات کارگری مناطق کُردنسین ایران را مورد بحث و بررسی قرار داده است که متن کامل آن در پی می‌آید:

مرگ کارگران و حوادث ناشی از کار

با استناد به آمار ثبت شده در مرکز آمار آژانس خبررسانی کُردپا، طی سال ٩٣، ١١٠ کارگر کُرد به دلیل حوادث ناشی از کار کشته و زخمی شده‌اند.

براساس این آمار از مجموع این ١١٠ کارگر کُرد، نزدیک به ٦٠ نفر تنها در حین کار به دلیل حوادث ناشی از کار جان باخته‌اند.

سقوط از بلندی، اصابت اجسام سخت، برق‌گرفتگی، سوختگی و کمبود اکسیژن بیشترین دلایل مرگ بر اثر حوادث کار هستند که منجر به مرگ کارگران شده‌اند.

طی یک‌سال گذشته، بیش از ٧٠٠ کارگر کُرد (قرار دادی و رسمی) در کارگاه و شرکت‌ها توسط کارفرمایان از کار اخراج گردیده‌اند.

فعالان کارگری بر این باورند، عدم ایمنی کار، نبود وسایل موردنیاز برای کار، استفاده از وسایل معیوب، بی‌توجهی کارفرمایان و همچنین عدم آگاهی کارگران از نحوه کار کردن از عوامل رخ دادن حوادث کار می‌باشند و خانواده قربانیان حوادث کار از سوی هیچ نهاد مرتبطی مورد حمایت قرار نمی‌گیرند.

محمود صالحی، فعال کارگری اهل شهر سقز در این‌باره طی گفتگویی با آژانس کُردپا، می‌گوید: ما روزانه شاهد مرگ کارگران به دلیل حوادث ناشی از کار در دنیا هستیم، اما این مسئله در ایران متفاوت است و هرچند در قانون کار به ایمنی کار اشاره شده، اما توجه آنچنانی به آن نشده و در بیشتر حالت‌ها مفاد این قانون توسط کارفرمایان با همکاری نهادهای مرتبط نقض گردیده و متاسفانه ایمنی برای کار در نظر گرفته نمی‌شود.

صالحی می‌افزاید: هنگامی‌که کارگری جان خود را از دست می‌دهد، هیأت ویژه‌ای برای این مسئله تشکیل و اگر این کارگر به دلیل عدم ایمنی کار جان خود را از دست داده باشد، کارفرما توسط این هیأت مجازات می‌شود، به همین دلیل ایمنی برای قشر کارگر وجود نداشته و کارفرما از بیمه کارگران نیز امتناع کرده و هیچ نهادی نمی‌تواند این قانون را اجرا کند و حتی در خارج از ایران نیز کارگر جان خود را از دست داده و هیچ قانون شامل وی نشده است.

اکثر کارگران از بیمە تامین اجتماعی محرومند

در مادە ٥ قانون بیمە اجتماعی کارگران کە در مرداد ماە سال جاری اصلاح شده، آمدە است: \"باید تمامی کارگران بە ویژه کارگران ساختمان‌سازی از سوی کارفرمایان بیمە و همچنین ٧ درصد بیمە توسط کارگر و ٢ درصد دیگر آن را کارفرما تامین کنند\".

محمود صالحی درباره بیمه کارگران عنوان میدارد که، در ایران دو نوع بیمە وجود دارد بیمە تامین اجتماعی کە بیشتر در زمان ساخت یک ساختمان و برای بیمه آن مورد استفادە واقع می‌شود و بیمە \"شخص ثالث\" در این نوع بیمە، کارفرما باید خسارت مادی و معنوی وارده به قربانیان را جبران کند، امروزه ده‌ها کارگر دچار این مشکل شده‌اند و در بیشتر اوقات اینگونە بودە کە کارفرما بە طور پنهانی و شبانە کار می‌کند و کارگران را بیمە نمی‌کند و در این حال هنگامی کە کارگران قربانی حادثه کار می‌شوند هیچگونه خدماتی به آنها ارائه نشده و تحت پوشش بیمه نیز قرار نمی‌گیرند.

این فعال کارگری می‌افزاید: دولت همیشە از کارفرما حمایت کردە و در بیشتر هیأت‌ها حقوق کارگری پایمال شدە و ما تا به حال شاهد آن نبودەایم کە کارفرما بازداشت یا مجازات شود، اما ما شاهد آن بودەایم، کارگری که به حقوق عقب افتاده خود اعتراض کرده و با بازداشت، ضرب و شتم و اتهامات امنیتی مواجە شدە است و منافع دولت نیز در این است کە از کارفرما حمایت کند.

اعتراض کارگران بە تعیین حقوق‌شان

در حالی کە بانک مرکزی خط فقر برای سال ٩٤ در ایران را سە ملیون و ٥٠٠ هزار تومان اعلام کردە است، شورای عالی کار حداکثر حقوق ماهیانە کارگران را با ١٧ درصد تفاوت با سال ٩٣، بیش از ٧٠٠ هزار تومان تعیین کردە است.

طبق آخرین آمار ادارە تامین اجتماعی فقط در استان کُردستان، ١٥٢ هزار نفر جهت تامین امرار معاش ٦٠٨ عضو خانوادە مشغول به کار هستند و بر این اساس تفاوت حقوق‌شان با خط فقر بیش از دو ملیون تومان بوده و فعالان کارگری این را \"فاجعە\" وصف کردەاند.

این فعال کارگری شهر سقز دربارە تعیین کردن حقوق کارگران بە آژانس کُردپا اعلام کرد: در ایران مرکز شورای عالی کار وجود دارد کە از کارفرما، دولت و نمایندە کارگران تشکیل شدە است و نمایندە کارگران باید منتقد دولت باشد و در واقع ما با این مخالف هستیم کە نمایندە کارگران در این هیأت حضور داشتە باشد و همچنین گفته‎ایم کە نباید نمایندە کارگران از سوی مسئولان وزارت کار تعیین شود.

صالحی معتقد است کە دستمزدی کە تعیین شدە است جوابگو نیست و زمانی کە نان ٣٥ درصد گران شدە این ١٧ درصد جوابگو نیست و بر اساس قانون \"تفاوت دستمزد\" و تورمی کە وجود دارد باید دستمزد کارگر بسیار بیشتر از این باشد کە در مورد آن بحث می‌کنند و چند سال قبل قانون \"فاصلە و تفاوت دستمزد\" مطرح گردید و خواستند کە آن را عملی کنند، اما بعدها نهادهای مرتبط اعلام کردند کە توانایی جبران \"تفاوت دستمزد\" را ندارند.

وضعیت سندیکاهای کارگری

محمود صالحی نسبت به وضعیت سندیکاهای کارگری می‌گوید: هم‌اکنون در ایران و کُردستان، سندیکای کارگری وجود ندارد که از کارگران حمایت کند و اگر وجود داشته باشد هیچ ارتباطی با قشر کارگر ندارد، در شهرها انجمن کارگری وجود دارد و آنها نیز تحت کنترل دستگاه‌های امنیتی می‌باشند، حتی اگر چند ماه دستمزد و حقوق کارگران نیز پرداخت نشود، هیچ سازمان و نهادی در مقابل این وضعیت پاسخگو نخواهد بود.

وی در پاسخ به این پرسش خبرنگار کُردپا که ارتباط میان معلمان و کارگران در چه سطحی می‌باشد، گفت: کارگران همیشه خود را در سطح معلمان دانسته‌اند، هیچ تمایزی را قائل نشده‌اند، اما متاسفانه معلمان خود را در سطح کارگران نمیدانند و خود را قشر کارمند و فرهنگی قلمداد می‌کنند.

صالحی افزود: \"برای نمونه، در بیشتر مواقع که معلمان خواسته‌هایی را داشته‌اند و خواسته‌اند که اقدام به تجمع اعتراضی کنند به آنها گفته شده تنها می‌توانند در محوطه مدارس یا در مقابل ادارات آموزش و پروش اعتراض خود را اعلام کنند برای اینکه کارگران مطلع نشوند و از آنها حمایت نکنند و متاسفانه دولت این فرهنگ را که شما روشنفکر و کارمند هستید و قشر کارگر، کارگر هستند را در میان معلمین نهادینه کرده است\".