محمد مرادی‌نصاری: در برخی شهرستان‌های استان ایلام اداراتی مثل فرهنگ و ارشاد عملاً حالت نیمه تعطیل دارند
17:50 - 1 آذر 1393
اواخر هفته‌ی گذشته انجمن فرهنگی ـ هنری \"ویرا\" از استان ایلام به عنوان گروه مروج کتابخوانی در تهران مورد تقدیر گرفت و در یک سال اخیر نیز دو فعالیت فرهنگی در قالب جشنواره شعر کُردی کودکان و همایش بزرگداشت شاکه و خانمنصور برگزار گردید که با انعکاس گسترده‌ی رسانه‌ای مواجه شد.
چنین فعالیت‌هایی در این منطقه از کُردستان در حالی است که چندی قبل مدیر اداره فرهنگ و ارشاد استان ایلام خبرداد که بودجه ١٨٠ میلیون تومانی این نهاد تنها ١٠% نیاز واقعی را در حوزه‌ی فرهنگی و هنری برطرف می‌کند.
وضعیت نشریات و بازتاب برگزاری جشنواره‌ها در میان اهالی فرهنگ و ادب ایلام موضوع گفتگوی آژانس خبررسانی کُردپا با محمد مرادی‌نصاری فعال فرهنگی کُرد در این شهر می‌باشد.
مرادی‌نصاری در این گفتگو می‌گوید که نشریات کُردی در ایلام نسبت به نشریات مرکز کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند و عدم آموزش رسم الخط کُردی، علاقه‌ی مردم به مطالعه نوشته‌های کُردی را کاهش داده است.
این عضو انجمن ادبی \"هانا\" سال گذشته یک مجموعه‌ی رباعی فارسی به نام\"نواختن ویولن با اره\" را روانه‌ی بازار کتاب کرد و اواسط آبان‌ماه امسال نیز یک مجموعه شعر از واهه آرمن، شاعر ارمنی ـ ایرانی را به زبان کُردی ترجمه نمود.
متن گفتگوی کُردپا با محمد نصاری در پی‌می‌آید:
کُردپا: نشریات کُردی(روزنامه، هفته‌نامه، ماه‌نامه و ...) در استان ایلام چه از لحاظ کیفی و چه از لحاظ کمی در چه وضعیتی قرار دارند؟
محمد نصاری: بحث کلی‌تری که امروزه وجود دارد در مورد نشریات کاغذی و خاصه نشریات محلی حالا چه به زبان کُردی باشد یا هر زبان دیگری بحث کمرنگ شدن و حذف آنان از سبد خرید و مطالعه عموم جامعه است. واقعیت این است که امروزه به علت دسترسی آسان و گسترده و سریع به سایت‌های متنوع فرهنگی، هنری و خبری و گسترش دنیای مجازی و شبکه های اجتماعی نشریات محلی با رکودی جدی مواجه هستند و اگر عشق مسئولان آنان به ادامه کار و کمک‌های موردی ادارات فرهنگ و ارشاد نباشد هیچ صرفه‌ی اقتصادی و... ندارند با این حال در استان ایلام نیز مثل سایر استان‌های کشور کماکان نشریات محلی زیادی وجود دارند که بخش‌هایی از آن به زبان مردم منطقه (کُردی) اختصاص دارد. البته این سهم بسیار اندک است و باید بیشتر از این باشد. چرا که این مورد، یکی از امتیازات برجسته اینگونه نشریات، نسبت به نشریات مرکزنشینی است که برخوردار از یارانه و امکانات دولتی بیشماری نسبت به نشریه‌های محلی هستند. این نکته حتی بارها مورد تاکید مدیران اتحادیه نشریات محلی کشور بوده است که آخرین نمونه‌اش در همایش مهرماه امسال بود که در تهران برگزار شد. با این حال برخی نشریات استان کماکان به هردلیلی نسبت به این مهم بی‌تفاوت هستند متاسفانه.
کُردپا: ادبیات کودک و نوجوان با استقبال مردم ایلام روبرو می‌شود؟ منظور ادبیات کُردی فارغ از هرگونه لهجه و گویشی است؟
محمد نصاری: ادبیات کودک و نوجوان بدون تردید یکی از بنیادی‌ترین و مهم‌ترین بخش‌های ادبیات است و طبیعتاً حوزه ادبیات کودک و نوجوان کُردی هنوز نوپا است و کار چندانی صورت نگرفته است. با این حال خوشبختانه سال گذشته اولین جشنواره‌ی منطقه‌ای شعر کودک کُردی ویژه مناطق کُردزبان کشور در استان ایلام برگزار شد و بنده هم افتخار حضور در آن جشنواره را داشتم که با استقبال بسیار خوبی از سوی مردم و همینطور شاعران مناطق مختلف مواجه شد و امیدواریم همانطور که مدیرکل ارشاد وعده دادند این جشنواره یک بار مصرف نباشد و در سال‌های آینده هم شاهد برگزاری آن باشیم.
![\"23261.jpg\"](\"{imagepath}/23261.jpg\")
کُردپا: در سال‌های اخیر چندین همایش و جشنواره درباره شخصیت‌ها و مشاهیر کُرد منطقه(مثلاً شاکه و خانمنصور، عباسی آرام و...) برگزار گردیده است. شما به عنوان یک فعال فرهنگی چه انتقادی به برگزارکنندگان و یا شرکت‌کنندگان در آن دارید؟
محمد نصاری:حقیقت امر این است که پاسداشت فرهنگ و زبان و مشاهیر هر منطقه‌ای فی‌نفسه امری نیکو و پسندیده است و کلیت اینگونه همایش‌هاجای تردید ندارد. با این حال در خصوص جزئیات همیشه محل بحث و نقد و نظر بوده‌اند. از آنجایی که بنده در جریان جزئیات دو جشنواره مذکور نبوده‌ام نظر خاصی ندارم.
کُردپا: همچنان که مطلع هستید کُردستان ایران دارای جغرافیای وسیعی است و در آن تنوعات خرده فرهنگی و گویشی وجود دارد. ارتباط و رفت و آمد فعالان ادبی و فرهنگی در جنوب کُردستان با سنندج، مهاباد، ارومیه و دیگر مناطق چگونه ارزیابی می‌کنید؟
محمد نصاری: می‌توان از جنبه‌های مختلفی به این قضیه پرداخت. اگر منظور از ارتباط، حضور فیزیکی است؟ به زعم بنده در سال‌های اخیر به نسبت گذشته به علت گسترش شبکه‌های اجتماعی و برگزاری همایش‌های مختلف ادبی و فرهنگی در استان‌های ذکر شده حضور شاعران مناطق مختلف در استان‌های همدیگر بیشتر شده است و این امر به نوبه‌ی خود باعث افزایش تعامل و همفکری و همدلی بین نویسندگان و شاعران شده است. اما طبیعتاً این کافی نیست و از سویی ادارات فرهنگ و سایر نهادهای دولتی و خصوصی و... که به نحوی دارای امکانات مادی و محافل ادبی و فرهنگی هستند می‌بایست زمینه را برای حضور شاعران خود در استان‌های دیگر و همینطور حضور شاعران و نویسندگان دیگر استان‌ها در منطقه خود فراهم سازند تا شناخت بهتری نسبت به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های ادبی و جریان شعری و فرهنگی یکدیگر حاصل شود.
حالاین حضور در قالب اردوهای سیاحتی و فرهنگی و... باشد یا در هر قالب دیگری که مناسب می‌بینند.یا اگر نه خود شاعران می‌توانند در محافل ادبی دیگر استان‌های حضور داشته باشند و برنامه‌های مشترک نقد و شعرخوانی و... برگزار کنند.
کُردپا: نهادهای حکومتی در تأمین مالی و گسترش فعالیت‌های ادبی چه نقشی را ایفاء می‌کنند؟ احیاناً شروط ارائه چنین کمک و تسهیلات چیستند؟
محمد نصاری: فرهنگ و خاصه ادبیات در بیشتر جهان عموماً به صورتی مستقل است و هیچ نهادی نمی‌تواند به معنای واقعی کلمه خود را متولی آن بنامد. اما نهادها و موسسات دولتی می‌توانند بستر مناسبی برای فعالیت انجمن‌ها و... همینطور امکانات مادی لازم برای نشست‌ها و... را فراهم کنند. در مورد عملکرد نهادهای مربوطه در استان ایلام هم در تمام شهرهای استان نمی‌توان یک جور قضاوت کرد در برخی شهرستان‌ها اداراتی مثل فرهنگ و ارشاد عملاً حالت نیمه تعطیل دارند و هیچ انجمن ادبی یا فعالیت ملموس و جدی‌ای(اعم از برگزاری کارگاه‌های آموزشی، دعوت از صاحب نظران، نشست‌های تخصصی و...) که در خدمت رشد نویسندگان و شاعران باشد وجود ندارد. بعبارت درست‌تر و صادقانه‌تر اصلا هیچگونه نگرش ادبی و هنری در آنها وجود ندارد. و در برخی مراکز دیگر شرایط کمی بهتر است. حوزه هنری مرکز استان به نسبت خوب‌تر است و فعال‌تر. اما واقعیت امر این است که مشکلات و یا توفیقات هنرمندان، نویسندگان و شاعران صددرصد مربوط به عملکرد ادارات و نهادهای دولتی نیست. به بیان دیگر شعر و ادبیات اگر رشدی داشته باشد قطعا بیرون از این مراکز است و در درجه نخست این خود شاعران هستند که می‌توانند منفعل باشند یا فعال... واقعیت این است در برخی موارد خود شاعران و نویسندگان اراده‌جدی‌ای برای فعالیت‌فرهنگی و ادبی ندارند و بیشتر درگیر حواشی هستند تا متن. مراکز و نهادهای مذکور در بهترین حالت می‌توانند بستر هم‌اندیشی و انتقال دانش به دیگرانی که تازه به این عرصه می‌آیند را فراهم کنند. در کل نمی‌توان به ادارات و نهادهای فرهنگی و هنری سطح استان نمره‌ی واحدی داد. و دوم اینکه درباره شروط خاصی که اشاره کرده‌اید،تا آنجایی که من اطلاع دارم در هیچ کدام از این نهادها در استان ایلام \"شروطی خاص\" برای فعالیت وجود ندارد که من بخواهم اشاره‌ای به آنها داشته باشم.
کُردپا: در کتابخانه‌های عمومی شهرهای استان ایلام کتاب کُردی در مناسبات‌های مختلف چه جایگاهی دارد؟ و یا اساسا چند درصد از کتاب‌ها به زبان کُردی اختصاص دارد؟
محمد نصاری: واقعیت دردناک این است که فارغ از زبان کتاب (کُردی، فارسی و...) مردم ما مردم کتابخوانی نیستند. تازه‌ترین آمارها نشان می‌دهد که ما جزو کشورهایی هستیم که کمترین سرانه مطالعه را داراست. بر اساس آخرین پژوهش‌ها سرانه مطالعه در ایران کمتر از ١٨ دقیقه است آنهم بیشتر کتاب‌های زرد و بازاری روانشناسی و... در حالی که این عدد برای کشوری مثل ژاپن ٩٠ دقیقه است. از طرف دیگر به علت عدم آموزش رسم الخط کُردی (هرچند سال گذشته اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اقدام به برگزاری کلاس‌هایی نمود که جای تقدیر دارد)بسیاری از مردم علی‌رغم علاقه فراوان آنگونه قادر به خواندن کتاب‌های منتشر شده توسط شاعران و نویسندگان استان نیستند که من امیدوارم جهت رونق بخشی به بازار کتاب و دلسرد نشدن مولفان هم شده لااقل اینگونه کلاس‌هایی بیشتر شوند تا هم موجب ارتقای کتابخوانی و سواد عمومی جامعه شود و هم به لحاظ اقتصادی بتواند اندکی از هزینه‌های سرسام آور چاپ و نشر کتاب را جبران کند. با این حال هنوز هم کتاب‌های کُردی بنابر گفته ناشران استان جزو پرفروش‌ترین‌ها هستند... در پاسخ به سوال شما متاسفانه یا خوشبختانه من خودم عادت به خریدن کتاب از کتابفروشی‌ها دارم و کمتر سراغ کتابخانه‌های عمومی می‌روم اما تا آنجایی که می‌دانم اکنون در کتابخانه‌های عمومی سطح استان قابلیتی وجود دارد که علاقه‌مندان می‌توانند کتاب‌های مورد علاقه خود را (حالا چه به زبان کُردی، فارسی، ترکی و... که مجوز انتشار از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشته باشند) سفارش داده و کتابخانه آن را در زمان کمی تهیه می‌کند و به فهرست منابع خود اضافه می‌نماید. اما آمار دقیق و مستندی از وضعیف خوانش کتاب‌های کُردی ندارم و بعید می‌دانم تا امروز تحقیق یا مطالعه‌ای علمی در این خصوص انجام گرفته باشد.
کُردپا: در سطح استان ایلام چه شخصیت‌هایی وجود دارند که همچنان به ادبیات، تاریخ و فرهنگ جنوب کُردستان وفادارند؟ اما کمتر رسانه‌ای می‌شوند؟
محمد نصاری: راستش سوال کمی گنگ است از آن جهت که منظور از کمتر رسانه‌ای شدن چیست؟ و همینطور وفاداری به ادبیات، تاریخ و فرهنگ کُردی حوزه جنوببه چه معناست؟ اگر منظورتان این باشد که کسانی باشند (شاعر، نویسنده، محقق و...) که به صورت جدی در حوزه ادبیات و فرهنگ فعالیت کنند و سانسور شوند مثلا، بنده بعید می‌دانم همچین چیزی لاالق به صورت گسترده وجود داشته باشد. چرا که افراد، و همینطور آثار تحقیقی و ادبی فاخر و برجسته، خود بهترین رسانه و معرف خود هستند. و من حقیقتا موردی به ذهنم نمی‌رسد که نام ببرم. اما از جهتی نهادها و تریبون‌های فرهنگی و هنری استان(از صدا و سیما گرفته تا ارشاد و حوزه هنری و...)می‌توانند از حداکثر ظرفیت‌های موجود استفاده نمایند و زمینه را برای حضور سلیقه‌های متنوع و طیف‌های مختلف فراهم کنند که طبیعتاً این امر موجب شکوفایی هرچه بیشتر استعدادها و پتانسیل‌های ادبی و فرهنگی استان خواهد شد.
چنین فعالیت‌هایی در این منطقه از کُردستان در حالی است که چندی قبل مدیر اداره فرهنگ و ارشاد استان ایلام خبرداد که بودجه ١٨٠ میلیون تومانی این نهاد تنها ١٠% نیاز واقعی را در حوزه‌ی فرهنگی و هنری برطرف می‌کند.
وضعیت نشریات و بازتاب برگزاری جشنواره‌ها در میان اهالی فرهنگ و ادب ایلام موضوع گفتگوی آژانس خبررسانی کُردپا با محمد مرادی‌نصاری فعال فرهنگی کُرد در این شهر می‌باشد.
مرادی‌نصاری در این گفتگو می‌گوید که نشریات کُردی در ایلام نسبت به نشریات مرکز کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند و عدم آموزش رسم الخط کُردی، علاقه‌ی مردم به مطالعه نوشته‌های کُردی را کاهش داده است.
این عضو انجمن ادبی \"هانا\" سال گذشته یک مجموعه‌ی رباعی فارسی به نام\"نواختن ویولن با اره\" را روانه‌ی بازار کتاب کرد و اواسط آبان‌ماه امسال نیز یک مجموعه شعر از واهه آرمن، شاعر ارمنی ـ ایرانی را به زبان کُردی ترجمه نمود.
متن گفتگوی کُردپا با محمد نصاری در پی‌می‌آید:
کُردپا: نشریات کُردی(روزنامه، هفته‌نامه، ماه‌نامه و ...) در استان ایلام چه از لحاظ کیفی و چه از لحاظ کمی در چه وضعیتی قرار دارند؟
محمد نصاری: بحث کلی‌تری که امروزه وجود دارد در مورد نشریات کاغذی و خاصه نشریات محلی حالا چه به زبان کُردی باشد یا هر زبان دیگری بحث کمرنگ شدن و حذف آنان از سبد خرید و مطالعه عموم جامعه است. واقعیت این است که امروزه به علت دسترسی آسان و گسترده و سریع به سایت‌های متنوع فرهنگی، هنری و خبری و گسترش دنیای مجازی و شبکه های اجتماعی نشریات محلی با رکودی جدی مواجه هستند و اگر عشق مسئولان آنان به ادامه کار و کمک‌های موردی ادارات فرهنگ و ارشاد نباشد هیچ صرفه‌ی اقتصادی و... ندارند با این حال در استان ایلام نیز مثل سایر استان‌های کشور کماکان نشریات محلی زیادی وجود دارند که بخش‌هایی از آن به زبان مردم منطقه (کُردی) اختصاص دارد. البته این سهم بسیار اندک است و باید بیشتر از این باشد. چرا که این مورد، یکی از امتیازات برجسته اینگونه نشریات، نسبت به نشریات مرکزنشینی است که برخوردار از یارانه و امکانات دولتی بیشماری نسبت به نشریه‌های محلی هستند. این نکته حتی بارها مورد تاکید مدیران اتحادیه نشریات محلی کشور بوده است که آخرین نمونه‌اش در همایش مهرماه امسال بود که در تهران برگزار شد. با این حال برخی نشریات استان کماکان به هردلیلی نسبت به این مهم بی‌تفاوت هستند متاسفانه.
کُردپا: ادبیات کودک و نوجوان با استقبال مردم ایلام روبرو می‌شود؟ منظور ادبیات کُردی فارغ از هرگونه لهجه و گویشی است؟
محمد نصاری: ادبیات کودک و نوجوان بدون تردید یکی از بنیادی‌ترین و مهم‌ترین بخش‌های ادبیات است و طبیعتاً حوزه ادبیات کودک و نوجوان کُردی هنوز نوپا است و کار چندانی صورت نگرفته است. با این حال خوشبختانه سال گذشته اولین جشنواره‌ی منطقه‌ای شعر کودک کُردی ویژه مناطق کُردزبان کشور در استان ایلام برگزار شد و بنده هم افتخار حضور در آن جشنواره را داشتم که با استقبال بسیار خوبی از سوی مردم و همینطور شاعران مناطق مختلف مواجه شد و امیدواریم همانطور که مدیرکل ارشاد وعده دادند این جشنواره یک بار مصرف نباشد و در سال‌های آینده هم شاهد برگزاری آن باشیم.
محمد مرادی‌نصاری: شاعران و نویسندگان اراده جدی‌ای برای فعالیت‌فرهنگی و ادبی ندارند
به هر روی انتظار می‌رود نهادها و اداراتی که به صورت تخصصی‌با کودکان و نوجوانان سر و کاردارند (مثل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان یا معاونت فرهنگی هنری آموزش و پرورش و...) بتوانند نسبت به گسترش ادبیات کودک و نوجوان کُردی کوشا باشند و این حق اُمی و الهی و انسانی(زبان مادری و ظرافت‌های آن) را از کودکان دریغ نکنند و فعالیت‌های مفیدی جهت شکوفایی استعدادهای کودکان و نوجوانان انجام دهند. چرا که بر اساس جدیدترین یافته‌های علمی و تحقیقاتی مراکز معتبر جهانی، ذهن کودکانه دوزبانه فعال‌تر از کودکان تک‌زبانه است و بایستی از این مزیت به نحو احسن استفاده کرد. بدون تردید هر فعالیتی در این راستا مورد استقبال تمامی اقشار جامعه قرار خواهد گرفت.کُردپا: در سال‌های اخیر چندین همایش و جشنواره درباره شخصیت‌ها و مشاهیر کُرد منطقه(مثلاً شاکه و خانمنصور، عباسی آرام و...) برگزار گردیده است. شما به عنوان یک فعال فرهنگی چه انتقادی به برگزارکنندگان و یا شرکت‌کنندگان در آن دارید؟
محمد نصاری:حقیقت امر این است که پاسداشت فرهنگ و زبان و مشاهیر هر منطقه‌ای فی‌نفسه امری نیکو و پسندیده است و کلیت اینگونه همایش‌هاجای تردید ندارد. با این حال در خصوص جزئیات همیشه محل بحث و نقد و نظر بوده‌اند. از آنجایی که بنده در جریان جزئیات دو جشنواره مذکور نبوده‌ام نظر خاصی ندارم.
کُردپا: همچنان که مطلع هستید کُردستان ایران دارای جغرافیای وسیعی است و در آن تنوعات خرده فرهنگی و گویشی وجود دارد. ارتباط و رفت و آمد فعالان ادبی و فرهنگی در جنوب کُردستان با سنندج، مهاباد، ارومیه و دیگر مناطق چگونه ارزیابی می‌کنید؟
محمد نصاری: می‌توان از جنبه‌های مختلفی به این قضیه پرداخت. اگر منظور از ارتباط، حضور فیزیکی است؟ به زعم بنده در سال‌های اخیر به نسبت گذشته به علت گسترش شبکه‌های اجتماعی و برگزاری همایش‌های مختلف ادبی و فرهنگی در استان‌های ذکر شده حضور شاعران مناطق مختلف در استان‌های همدیگر بیشتر شده است و این امر به نوبه‌ی خود باعث افزایش تعامل و همفکری و همدلی بین نویسندگان و شاعران شده است. اما طبیعتاً این کافی نیست و از سویی ادارات فرهنگ و سایر نهادهای دولتی و خصوصی و... که به نحوی دارای امکانات مادی و محافل ادبی و فرهنگی هستند می‌بایست زمینه را برای حضور شاعران خود در استان‌های دیگر و همینطور حضور شاعران و نویسندگان دیگر استان‌ها در منطقه خود فراهم سازند تا شناخت بهتری نسبت به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های ادبی و جریان شعری و فرهنگی یکدیگر حاصل شود.
حالاین حضور در قالب اردوهای سیاحتی و فرهنگی و... باشد یا در هر قالب دیگری که مناسب می‌بینند.یا اگر نه خود شاعران می‌توانند در محافل ادبی دیگر استان‌های حضور داشته باشند و برنامه‌های مشترک نقد و شعرخوانی و... برگزار کنند.
کُردپا: نهادهای حکومتی در تأمین مالی و گسترش فعالیت‌های ادبی چه نقشی را ایفاء می‌کنند؟ احیاناً شروط ارائه چنین کمک و تسهیلات چیستند؟
محمد نصاری: فرهنگ و خاصه ادبیات در بیشتر جهان عموماً به صورتی مستقل است و هیچ نهادی نمی‌تواند به معنای واقعی کلمه خود را متولی آن بنامد. اما نهادها و موسسات دولتی می‌توانند بستر مناسبی برای فعالیت انجمن‌ها و... همینطور امکانات مادی لازم برای نشست‌ها و... را فراهم کنند. در مورد عملکرد نهادهای مربوطه در استان ایلام هم در تمام شهرهای استان نمی‌توان یک جور قضاوت کرد در برخی شهرستان‌ها اداراتی مثل فرهنگ و ارشاد عملاً حالت نیمه تعطیل دارند و هیچ انجمن ادبی یا فعالیت ملموس و جدی‌ای(اعم از برگزاری کارگاه‌های آموزشی، دعوت از صاحب نظران، نشست‌های تخصصی و...) که در خدمت رشد نویسندگان و شاعران باشد وجود ندارد. بعبارت درست‌تر و صادقانه‌تر اصلا هیچگونه نگرش ادبی و هنری در آنها وجود ندارد. و در برخی مراکز دیگر شرایط کمی بهتر است. حوزه هنری مرکز استان به نسبت خوب‌تر است و فعال‌تر. اما واقعیت امر این است که مشکلات و یا توفیقات هنرمندان، نویسندگان و شاعران صددرصد مربوط به عملکرد ادارات و نهادهای دولتی نیست. به بیان دیگر شعر و ادبیات اگر رشدی داشته باشد قطعا بیرون از این مراکز است و در درجه نخست این خود شاعران هستند که می‌توانند منفعل باشند یا فعال... واقعیت این است در برخی موارد خود شاعران و نویسندگان اراده‌جدی‌ای برای فعالیت‌فرهنگی و ادبی ندارند و بیشتر درگیر حواشی هستند تا متن. مراکز و نهادهای مذکور در بهترین حالت می‌توانند بستر هم‌اندیشی و انتقال دانش به دیگرانی که تازه به این عرصه می‌آیند را فراهم کنند. در کل نمی‌توان به ادارات و نهادهای فرهنگی و هنری سطح استان نمره‌ی واحدی داد. و دوم اینکه درباره شروط خاصی که اشاره کرده‌اید،تا آنجایی که من اطلاع دارم در هیچ کدام از این نهادها در استان ایلام \"شروطی خاص\" برای فعالیت وجود ندارد که من بخواهم اشاره‌ای به آنها داشته باشم.
کُردپا: در کتابخانه‌های عمومی شهرهای استان ایلام کتاب کُردی در مناسبات‌های مختلف چه جایگاهی دارد؟ و یا اساسا چند درصد از کتاب‌ها به زبان کُردی اختصاص دارد؟
محمد نصاری: واقعیت دردناک این است که فارغ از زبان کتاب (کُردی، فارسی و...) مردم ما مردم کتابخوانی نیستند. تازه‌ترین آمارها نشان می‌دهد که ما جزو کشورهایی هستیم که کمترین سرانه مطالعه را داراست. بر اساس آخرین پژوهش‌ها سرانه مطالعه در ایران کمتر از ١٨ دقیقه است آنهم بیشتر کتاب‌های زرد و بازاری روانشناسی و... در حالی که این عدد برای کشوری مثل ژاپن ٩٠ دقیقه است. از طرف دیگر به علت عدم آموزش رسم الخط کُردی (هرچند سال گذشته اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اقدام به برگزاری کلاس‌هایی نمود که جای تقدیر دارد)بسیاری از مردم علی‌رغم علاقه فراوان آنگونه قادر به خواندن کتاب‌های منتشر شده توسط شاعران و نویسندگان استان نیستند که من امیدوارم جهت رونق بخشی به بازار کتاب و دلسرد نشدن مولفان هم شده لااقل اینگونه کلاس‌هایی بیشتر شوند تا هم موجب ارتقای کتابخوانی و سواد عمومی جامعه شود و هم به لحاظ اقتصادی بتواند اندکی از هزینه‌های سرسام آور چاپ و نشر کتاب را جبران کند. با این حال هنوز هم کتاب‌های کُردی بنابر گفته ناشران استان جزو پرفروش‌ترین‌ها هستند... در پاسخ به سوال شما متاسفانه یا خوشبختانه من خودم عادت به خریدن کتاب از کتابفروشی‌ها دارم و کمتر سراغ کتابخانه‌های عمومی می‌روم اما تا آنجایی که می‌دانم اکنون در کتابخانه‌های عمومی سطح استان قابلیتی وجود دارد که علاقه‌مندان می‌توانند کتاب‌های مورد علاقه خود را (حالا چه به زبان کُردی، فارسی، ترکی و... که مجوز انتشار از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشته باشند) سفارش داده و کتابخانه آن را در زمان کمی تهیه می‌کند و به فهرست منابع خود اضافه می‌نماید. اما آمار دقیق و مستندی از وضعیف خوانش کتاب‌های کُردی ندارم و بعید می‌دانم تا امروز تحقیق یا مطالعه‌ای علمی در این خصوص انجام گرفته باشد.
کُردپا: در سطح استان ایلام چه شخصیت‌هایی وجود دارند که همچنان به ادبیات، تاریخ و فرهنگ جنوب کُردستان وفادارند؟ اما کمتر رسانه‌ای می‌شوند؟
محمد نصاری: راستش سوال کمی گنگ است از آن جهت که منظور از کمتر رسانه‌ای شدن چیست؟ و همینطور وفاداری به ادبیات، تاریخ و فرهنگ کُردی حوزه جنوببه چه معناست؟ اگر منظورتان این باشد که کسانی باشند (شاعر، نویسنده، محقق و...) که به صورت جدی در حوزه ادبیات و فرهنگ فعالیت کنند و سانسور شوند مثلا، بنده بعید می‌دانم همچین چیزی لاالق به صورت گسترده وجود داشته باشد. چرا که افراد، و همینطور آثار تحقیقی و ادبی فاخر و برجسته، خود بهترین رسانه و معرف خود هستند. و من حقیقتا موردی به ذهنم نمی‌رسد که نام ببرم. اما از جهتی نهادها و تریبون‌های فرهنگی و هنری استان(از صدا و سیما گرفته تا ارشاد و حوزه هنری و...)می‌توانند از حداکثر ظرفیت‌های موجود استفاده نمایند و زمینه را برای حضور سلیقه‌های متنوع و طیف‌های مختلف فراهم کنند که طبیعتاً این امر موجب شکوفایی هرچه بیشتر استعدادها و پتانسیل‌های ادبی و فرهنگی استان خواهد شد.
