حامد فرازی: قدرت در ذات خود متمایل بە انحصارگری است
19:27 - 15 دی 1392
دولت تدبیر و امید حسن روحانی، صد روز پس از تکیه بر سریر قدرت، پیشنویس منشور حقوق شهروندی را منتشر و خواستار اعمال نظر از سوی صاحب‌نظران، تشکل‌های مردم نهاد و گروه‌های مختلف شد تا پس از جمع‌آوری به عنوان پیشنویس رسمی ابلاغ گردد.
هرچند در آغاز، متن منشور با موافقت و مخالفت شدید گروه‌ها و جریان‌های سیاسی، حقوقی و اجتماعی مواجه گردید اما آژانس خبررسانی کُردپا نیز به عنوان یک رسانه‌ی مستقل، درصدد بازتاب نظر چهره‌ها و نهادهای مدنی کُردستان ایران در رابطه با این منشور است و در همین زمینه سعی در انعکاس دیدگاه‌ها گوناگون جامعه‌ی کُردستان دارد.
در راستای این رسالت رسانه‌ای، متن گفتگوی کوتاه آژانس کُردپا با حامد فرازی، عضو شورای مرکزی و از مؤسسین جبهه‌ی متحد کُرد درباره‌ی منشور حقوق‌شهروندی دولت یازدهم عیناً منتشر می‌گردد:
کُردپا: با چشم‌پوشی از فصل سوم قانون اساسی و قانون احترام و حفظ حقوق شهروندی مصوبه‌ی سال ٨٣، ضمانت اجرایی چنین منشوری را در چه مکانیسم‌هایی بازتعریف می‌کنید؟
حامد فرازی: هیج قانون یا مصوبە‌ی خوبی از سوی یک قدرت سیاسی تمامیت‌خواه معمولا ضمانت اجرایی ندارد مگر اینکە منافع آن سیستم را تأمین کند و یا اینکە سیستم و یا قدرت متعادل‌کنندە‌ی دیگری آن را وادار بە عقب‌نشینی و تمکین نماید.
اصولا قدرت در ذات خود متمایل بە انحصارگری است و در تمام سیستم‌های سیاسی جهان این ویژگی کم و بیش یافت می‌شود، با این توصیف نبایستی انتظار داشت کسانی کە قدرت را در انحصار خود گرفتەاند و منافعی در این راه دارند بە میل و خواست خود از امتیازات ویژەشان صرف‌نظر کنند و آن را بە طرف‌های دیگر واگذار نمایند بلکە آنچە حائز اهمیت است یافتن پاسخ این پرسش است کە چگونە می‌توان مکانیسمی تعریف و اجرا کرد کە قدرت از انحصار و دایرە‌ی اختیار عدە‌ی محدودی خارج و در سطح جامعە توزیع گردد؟ بەنظر من قدم اول حرکت در این راه ناهموار این است کە تلاش نماییم تا جامعە مدنی را در کُردستان هرچە بیشتر فعال نماییم.
کُردپا: هرچند متن مزبور، پیشنویس و غیررسمی می‌باشد اما شما و دیگر همکارانتان در جبهه‌ی متحد کُرد به عنوان فعالین سیاسی و مدنی چه راهکاری برای گنجاندن حقوق جمعی مردم کُردستان دارید؟
حامد فرازی: ما بەعنوان بخشی از فعالان سیاسی و مدنی کُردستان و اعضای جبهە متحد کُرد معتقدیم کە حتما بایستی در این بارە موضع‌گیری داشتە باشیم و بە عنوان یک اقدام عملی ابتدا شروع بە مطالعە‌ی دقیق منشور کردە و با حضور و مشاورە با چند حقوقدان برجستە‌ی کُرد نقدی بر منشور حقوق شهروندی تهیە کردیم و آن را برروی سایت ریاست جمهوری ارسال نمودیم و در آن نگرانی خود را ابراز کردیم از بابت اینکە مبادا تدوین پیشنویس چنین منشوری ما را بە نقطە صفر در سال‌ها قبل بازگرداند لذا درخواست کردیم کە بە عنوان یک اقدام عملی بهتر است مصوباتی کە سال‌ها قبل بە صورت قانون درآمدەاند بە اجرا درآیند. بدیهی است پس از این گونە موارد بحث از موارد دیگر چون حقوق ملیت‌ها می‌توانند مطرح گردند اما همە اینها نیاز بە کار و تلاش و فداکاری و از خودگذشتگی دارد، در این گونە موارد من بە سهم خود همیشە پرسشی بە ذهنم می‌رسد کە ما کار و تکلیف زیادی داریم و چە کسانی بایستی این همە را انجام دهند و پیگیری نمایند.
کُردپا: دستگاه حکومتی در ایران طی ٣٥ سال گذشته بر این سیاست تأکید گذاشته که کُردها را در استان کُردستان تعریف و محصور نماید، حوزه‌ی فعالیت فعالان سیاسی و مدنی کُرد در دیگر استان‌های کُردنشین به ویژه در استان آذربایجان‌غربی با چه مشکل و موانعی مواجه است؟
حامد فرازی: بلە تا همین سال‌های پیش کلمە‌ی کُردستان در ذهن اغلب مردمان غیرکُرد در ایران تداعی کنندە منطقە جغرافیای محدود و ناهموار و بی‌حاصلی بود کە مردمانش احتمالا در عصر دیگری زندگی می‌کردند. من بەیاد دارم کە زمانی در دانشگاه صنعتی اصفهان با یکی از اساتیدم صحبت می‌کردم و ایشان اصرار داشتند کە تمام کُردستان بیش از چند هزار هکتار زمین مسطح و مرغوب ندارد، من بە یاد دارم زمانی کە تازە بە دانشگاه رفتە بودیم و با کُردهای سایر استان‌ها مانند ایلام و کرمانشاه حتی لهجە یکدیگر را نمی‌فهمیدیم و بەهیمن دلیل سطح و برداشتمان از خواستەها و حقوق مردم کُرد بسیار متفاوت بود و هنوز هم این تفاوت تاحدودی وجود دارد. می‌دانیم آذربایجان‌غربی محل تولد و خاستگاه ناسیونالیسم کُرد است و از قبل برنامەهای سیستماتیکی جهت محصور کردن و بە بن بست کشاندن این بخش کُردستان در جریان بودە است، کُردها در آنجا در راس قدرت نیستند و پست‌های کلیدی را بە هیچ وجە در دست ندارند فشار روی نهادهای مردمی کُرد زیاد است کە آخرین نمونە بارز آن بستن موسسە فرهنگی احمد خانی بود.
کُردپا: انتقادات و مخالفت‌های شدیدی با منشور صورت گرفته و برخی آن را فاقد ضمانت اجرایی می‌دانند، آیا کُردهای ایران با بسته‌ی پیشنهادی مشترکی وارد کارزار حقوق شهروندی خواهند شد یا اینکه دسته‌بندی‌ها مانع از چنین رویکردی خواهد بود؟
حامد فرازی: حقیقتا من چیزی کە بتوان بە عنوان مخالفت‌های شدید و یا حداقل در سطح وسیع و سازمان یافتە از آن یاد کرد در داخل کُردستان در این بارە ندیدەام متاسفانە کُردها نە در این بارە کە در خصوص مسائل بسیار دیگری کە بایستی بە موقع حساس و یکصدا می‌شدند تاکنون موضع‌گیری مشخص و واحدی نداشتەاند کە این خود از وجود یک خلا جدی در گسترە‌ی مبارزات مدنی مردم کُردستان در داخل ایران حکایت می‌کند. البتە در واکنش بە این پیشنویس منشوری کە آقای روحانی ارائە دادەاند همچنان کە قبلا گفتم ما بە عنوان جبهە متحد کُرد و با مشاورە با چندحقوقدان با سابقە و برجستە چون آقایان شریف عظیمی از مهاباد و محمد غفاری از کرمانشاه بیانیەای انتقادی صادر کردیم و آن را برای سایت ریاست جمهوری ارسال نمودیم و تا جایی کە من اطلاع دارم افراد و شخصیت‌هایی چند بە صورت پراکندە مواضع و نقطە نظرات خود را در این بارە بیان کردند اما این کە این مواضع بە صورت مواضع واحدی کە بە معنای بستە مشترکی از جهت تمام کُردها باشد چنین چیزی را ندیدەام.
کُردپا: از دیدار ماه قبل خود با اعضای پارلمان اروپا در سفر به تهران بگویید؟ و آخرین وضعیت مجوز تأسیس یک حزب کُردستانی در وزات کشور به کجا رسید؟
حامد فرازی: ما بە عنوان مجموعەای از فعالان سیاسی و مدنی کُرد هنگامی کە اطلاع پیدا کردیم کە قرار است هیئتی از طرف پارلمان اروپا بە ایران سفر کند سریعا وارد عمل شدیم و در میان خودمان بە مشورت و تبادل نظر پرداختیم بە همین دلیل پس از ورود آنها بە ایران این آمادگی را داشتیم کە وقت را از کف ندهیم لذا هتل محل اقامت آنها را پیدا کردیم و با آنان تماس حاصل کردیم و آنها هم با شناختی کە قبلا از ما بەعنوان روزنامەنگار و فعال سیاسی اجتماعی داشتند، با حسن نیت و تواضع بە استقبال ما آمدند و زمینە دیدار و تبادل نظر را پس از چند بار هماهنگی و بە هم خوردن آن بالاخرە در هتل محل اقامت آنها فراهم آوردیم. من می‌توانم این ادعا را داشتە باشم کە کاری کە ما انجام دادیم در نوع خود کاری جدید و منحصر بەفرد بود چرا کە قبلا سابقە نداشت کە فعالان مستقل کُرد از داخل ایران بتوانند چنین ارتباطی را برقرار نمایند و صدای مردم کُردستان را بیشتر بە گوش مجامع بین‌المللی برساند. فعالانی کە مستقل‌اند نە جزو نماینگان مجلس‌اند و نە وابستگی خاص بە کانون‌های قدرت در ایران دارند. نکتە دیگری کە بە نظر من حائز اهمیت است این کە ما توانستیم کتبا نامەای در این بارە خطاب بە معاون حقوق‌بشر پارلمان اروپا ارائە دهیم آن هم با ادبیاتی کە هم توانستە باشیم بەطور شفاف واقعیت سیاسی ـ اجتماعی کُردستان را بازگو کنیم و هم بتوانیم با در نظر گرفتن واقعیت‌های سیاسی و چارچوب‌های قانونی داخل ایران از آن دفاع نماییم و طوری باشد کە در آیندە نیز بتوانیم بە این نوع تجارب ادامە دهیم.
در خصوص مجوز حزب جدید همانگونە کە مستحضرید تاکنون یعنی هشت سال پس از اعلام موجودیت جبهە متحد کُرد هنوز بە این تشکل اجازە فعالیت رسمی دادە نشدە و در این ماه‌های اخیر اعضای جبهە تحت فشار بودەاند تا نام آن را عوض کردە و با نام جدیدی درخواست مجوز نمایند لذا پس از بحث و مشورت در جلسە ٢٢/٦/١٣٩٢ این جبهە در تهران اعضا بە این نتیجە رسیدند کە با چند نام جدید درخواست مجوز کنند تا ادامە فعالیت آشکارشان با مانع روبرو نشود، با این اوصاف اگر این حزب جدید بتواند مجوز بگیرد و تاسیس شود آن جریانی خواهد بود کە از دامن جبهە متحد کُرد متولد خواهد شد نە جریان جدیدی در برابر آن کە البتە هنوز هم مشخص نیست کە آیا واقعا بە آن مجوز دادە خواهد شد یا نە، اما آخرین اخباری کە ما از جانب وزارت کشور حاصل کردەایم حاکی از آن است کە روی اسامی برخی از اعضای موسس این حزب از لحاظ گزینش حساسیت وجود دارد و احتمالا نام برخی از اعضا مورد تایید وزارت کشور نیستند.
کُردپا: دیدگاه و تحلیل احزاب کُرد اپوزسیون درباره‌ی تعیین مشاور مربوط به اقوام توسط حسن روحانی و عدم واکنش رسمی به منشور حقوق شهروندی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
حامد فرازی:بە نظر من احزاب کُرد نبایستی منفعلانە با این گونە قضایا برخورد کنند هرچند دستاورد این موارد چون تعیین مشاور اقوام و تهیە پیشنویس منشور حقوق شهروندی در حال حاضر اندک باشد، بلکە احزاب و تمام جریانات دیگر هم بهتر است هرگونە موارد این چنینی را بە سوژەای تبدیل کنند برای زندە و تازەتر نگاهداشتن جامعە‌ی سیاسی کُردی تا بتوان از این طریق قدم‌هایی هرچند کوچک در گسترش و توسعە و عمومی کردن خواستەهای مردم کُردستان برداشت.
کُردپا: با وجود اینکه تعداد زیادی از شهروندان کُرد در حوزه مدنی و سیاسی و همچنین حقوق بشری فعالیت دارند و ضمن اینکه در مناطق کُردنشین ایران روزانه با موارد زیادی از نقض حقوق بشر به عقیده اکثر فعالان \"سیستمانیک\" روبرو هستیم، چرا تا کنون به صورت متمرکز و به صورت مستدل هیچ اقدامی جهت ارایه این موارد به نهادها و سازمان‌های ذیربط صورت نگرفته است ؟
حامد فرازی: از فعالیت‌های زیاد مدنی و حقوق بشری در کُردستان صحبت کردید بەگمان من بهتر است در کاربرد این واژەها با احتیاط بیشتری برخورد کنیم چون فعالیت‌های ما در داخل کُردستان در حال حاضر چندان هم گستردە و قابل توجە نیستند درست است کە گاها بەطور پراکندە تلاش‌های خوبی توسط افراد و دستجات مختلف در این سو و آن سو صورت می‌گیرد اما این تلاش‌ها هنوز چندان شکل وسیع و یکپارچەای بەخود نگرفتەاند کە بتوانند از یک سو نظر مردم کُردستان را و از دیگر سو توجە مجامع جهانی را بە خود جلب نمایند، درست است کە جامعە کُردی جامعەای زندە است و کُردها جزو سیاسی‌ترین مردمان ایران هستند و شعور و بلوغ سیاسی در کُردستان بیش از میانگین شعور سیاسی در ایران است اما با این وجود جای یک نوع سازماندهی کارا کە بتواند برخی از این ظرفیت‌های موجود در داخل را پوشش دهد و خلاها را پر کند خالی است.
من در جریان این دیدارمان با نمایندگان پارلمان اروپا بە نکتە تلخی برخوردم، و آن اینکە قبلا بە شدت عصبانی می‌شدم کە چرا گاهی سازمان‌های حقوق‌بشری کە بە ایران می آیند در گزارشهایشان چندان بە مسائل کُردستان نمی‌پردازند؟ اما این بار متوجە شدم کە شاید ما در این گونە موارد کسان زیادی را نداریم کە بتوانند این وظیفە را بە طرز مناسبی انجام دهند البتە بحث من اینجا در خصوص فعالیت‌هایی است کە در داخل ایران انجام می‌شوند و اطلاعی ندارم کە سازمان‌های دیگر در خارج از ایران تا چە اندازە در این بارە موفق عمل می‌کنند، می‌دانیم کە نمایندگان کُرد در مجلس شورای اسلامی هم جرات و استقلال چندانی برای انجام چنین کارهایی ندارند، اصلاح طلبان کُرد و غیر کُرد هم کە اصولا دغدغەها و اولویتهایشان چیز دیگری است و گفتمان متفاوتی از گفتمان کُردی را هدایت می‌کنند، فعالیت‌های مستقلی هم در داخل کە شاید بتوان از آن بە عنوان فعالیت مدنی کُردها جهت استفادە از ظرفیت‌های موجود یاد کرد هنوز جریانی نوپا و در ابتدای راه است بدین سبب من معتقدم کە در حال حاضر تلاش‌هایی کە در این راه انجام می‌گیرند فعلا در حد تلاش باقی ماندەاند و بە صورت فعالیت‌های گستردە سازماندهی شدە در نیامدەاند. ما ملتی سیاسی هستیم اما این بە خودی خود کافی نیست، بە قول هانتینگتون: آیندە از آن ملت‌هایی است کە سیاست خود را سازمان دادە باشند من امیدوارم کە ما بتوانیم در داخل کُردستان بە تدریج بر این همە تشتت و پراکندگی فائق آییم و بتوانیم فعالیت‌هایمان را در یک راستا هم جهت و هم سو نماییم.
حامد فرازی متولد سال ١٣٤٦ در شهر بانه هستند.
وی سال ٦٧ وارد دانشگاه صنعتی اصفهان شده و پس از تحصیل و دریافت مدرک در رشتە مهندسی آب وارد کارهای اجرایی در پروژەهای آبرسانی و نقشەبرداری شده است.
مهندس فرازی سال ٧٨ پس از تعدیل نیرو در شرکت‌های دولتی بە فعالیت در بخش خصوصی روی آورده و اکنون بە عنوان مدیرعامل شرکت شەتاوکانی کُردستان در زمینە پروژەهای راەسازی، آب و تاسیسات کە مرکز آن در سنندج است مشغول می‌باشد.
به گفته‌ی خودش جزو نسل دوم جنبش دانشجویی کُردی در سال‌های پس از بمباران شیمیایی حلبچە و در نشریات سیروان، روژهەڵات، پیام کُردستان، ئاسۆ، ڕوانگە، ڕۆژانۆ قلم‌فرسایی نموده است.
حامد فرازی از مؤسسین جبهه متحد کُرد نیز هستند.
هرچند در آغاز، متن منشور با موافقت و مخالفت شدید گروه‌ها و جریان‌های سیاسی، حقوقی و اجتماعی مواجه گردید اما آژانس خبررسانی کُردپا نیز به عنوان یک رسانه‌ی مستقل، درصدد بازتاب نظر چهره‌ها و نهادهای مدنی کُردستان ایران در رابطه با این منشور است و در همین زمینه سعی در انعکاس دیدگاه‌ها گوناگون جامعه‌ی کُردستان دارد.
در راستای این رسالت رسانه‌ای، متن گفتگوی کوتاه آژانس کُردپا با حامد فرازی، عضو شورای مرکزی و از مؤسسین جبهه‌ی متحد کُرد درباره‌ی منشور حقوق‌شهروندی دولت یازدهم عیناً منتشر می‌گردد:
کُردپا: با چشم‌پوشی از فصل سوم قانون اساسی و قانون احترام و حفظ حقوق شهروندی مصوبه‌ی سال ٨٣، ضمانت اجرایی چنین منشوری را در چه مکانیسم‌هایی بازتعریف می‌کنید؟
حامد فرازی: هیج قانون یا مصوبە‌ی خوبی از سوی یک قدرت سیاسی تمامیت‌خواه معمولا ضمانت اجرایی ندارد مگر اینکە منافع آن سیستم را تأمین کند و یا اینکە سیستم و یا قدرت متعادل‌کنندە‌ی دیگری آن را وادار بە عقب‌نشینی و تمکین نماید.
اصولا قدرت در ذات خود متمایل بە انحصارگری است و در تمام سیستم‌های سیاسی جهان این ویژگی کم و بیش یافت می‌شود، با این توصیف نبایستی انتظار داشت کسانی کە قدرت را در انحصار خود گرفتەاند و منافعی در این راه دارند بە میل و خواست خود از امتیازات ویژەشان صرف‌نظر کنند و آن را بە طرف‌های دیگر واگذار نمایند بلکە آنچە حائز اهمیت است یافتن پاسخ این پرسش است کە چگونە می‌توان مکانیسمی تعریف و اجرا کرد کە قدرت از انحصار و دایرە‌ی اختیار عدە‌ی محدودی خارج و در سطح جامعە توزیع گردد؟ بەنظر من قدم اول حرکت در این راه ناهموار این است کە تلاش نماییم تا جامعە مدنی را در کُردستان هرچە بیشتر فعال نماییم.
کُردپا: هرچند متن مزبور، پیشنویس و غیررسمی می‌باشد اما شما و دیگر همکارانتان در جبهه‌ی متحد کُرد به عنوان فعالین سیاسی و مدنی چه راهکاری برای گنجاندن حقوق جمعی مردم کُردستان دارید؟
حامد فرازی: ما بەعنوان بخشی از فعالان سیاسی و مدنی کُردستان و اعضای جبهە متحد کُرد معتقدیم کە حتما بایستی در این بارە موضع‌گیری داشتە باشیم و بە عنوان یک اقدام عملی ابتدا شروع بە مطالعە‌ی دقیق منشور کردە و با حضور و مشاورە با چند حقوقدان برجستە‌ی کُرد نقدی بر منشور حقوق شهروندی تهیە کردیم و آن را برروی سایت ریاست جمهوری ارسال نمودیم و در آن نگرانی خود را ابراز کردیم از بابت اینکە مبادا تدوین پیشنویس چنین منشوری ما را بە نقطە صفر در سال‌ها قبل بازگرداند لذا درخواست کردیم کە بە عنوان یک اقدام عملی بهتر است مصوباتی کە سال‌ها قبل بە صورت قانون درآمدەاند بە اجرا درآیند. بدیهی است پس از این گونە موارد بحث از موارد دیگر چون حقوق ملیت‌ها می‌توانند مطرح گردند اما همە اینها نیاز بە کار و تلاش و فداکاری و از خودگذشتگی دارد، در این گونە موارد من بە سهم خود همیشە پرسشی بە ذهنم می‌رسد کە ما کار و تکلیف زیادی داریم و چە کسانی بایستی این همە را انجام دهند و پیگیری نمایند.
کُردپا: دستگاه حکومتی در ایران طی ٣٥ سال گذشته بر این سیاست تأکید گذاشته که کُردها را در استان کُردستان تعریف و محصور نماید، حوزه‌ی فعالیت فعالان سیاسی و مدنی کُرد در دیگر استان‌های کُردنشین به ویژه در استان آذربایجان‌غربی با چه مشکل و موانعی مواجه است؟
حامد فرازی: بلە تا همین سال‌های پیش کلمە‌ی کُردستان در ذهن اغلب مردمان غیرکُرد در ایران تداعی کنندە منطقە جغرافیای محدود و ناهموار و بی‌حاصلی بود کە مردمانش احتمالا در عصر دیگری زندگی می‌کردند. من بەیاد دارم کە زمانی در دانشگاه صنعتی اصفهان با یکی از اساتیدم صحبت می‌کردم و ایشان اصرار داشتند کە تمام کُردستان بیش از چند هزار هکتار زمین مسطح و مرغوب ندارد، من بە یاد دارم زمانی کە تازە بە دانشگاه رفتە بودیم و با کُردهای سایر استان‌ها مانند ایلام و کرمانشاه حتی لهجە یکدیگر را نمی‌فهمیدیم و بەهیمن دلیل سطح و برداشتمان از خواستەها و حقوق مردم کُرد بسیار متفاوت بود و هنوز هم این تفاوت تاحدودی وجود دارد. می‌دانیم آذربایجان‌غربی محل تولد و خاستگاه ناسیونالیسم کُرد است و از قبل برنامەهای سیستماتیکی جهت محصور کردن و بە بن بست کشاندن این بخش کُردستان در جریان بودە است، کُردها در آنجا در راس قدرت نیستند و پست‌های کلیدی را بە هیچ وجە در دست ندارند فشار روی نهادهای مردمی کُرد زیاد است کە آخرین نمونە بارز آن بستن موسسە فرهنگی احمد خانی بود.
کُردپا: انتقادات و مخالفت‌های شدیدی با منشور صورت گرفته و برخی آن را فاقد ضمانت اجرایی می‌دانند، آیا کُردهای ایران با بسته‌ی پیشنهادی مشترکی وارد کارزار حقوق شهروندی خواهند شد یا اینکه دسته‌بندی‌ها مانع از چنین رویکردی خواهد بود؟
حامد فرازی: حقیقتا من چیزی کە بتوان بە عنوان مخالفت‌های شدید و یا حداقل در سطح وسیع و سازمان یافتە از آن یاد کرد در داخل کُردستان در این بارە ندیدەام متاسفانە کُردها نە در این بارە کە در خصوص مسائل بسیار دیگری کە بایستی بە موقع حساس و یکصدا می‌شدند تاکنون موضع‌گیری مشخص و واحدی نداشتەاند کە این خود از وجود یک خلا جدی در گسترە‌ی مبارزات مدنی مردم کُردستان در داخل ایران حکایت می‌کند. البتە در واکنش بە این پیشنویس منشوری کە آقای روحانی ارائە دادەاند همچنان کە قبلا گفتم ما بە عنوان جبهە متحد کُرد و با مشاورە با چندحقوقدان با سابقە و برجستە چون آقایان شریف عظیمی از مهاباد و محمد غفاری از کرمانشاه بیانیەای انتقادی صادر کردیم و آن را برای سایت ریاست جمهوری ارسال نمودیم و تا جایی کە من اطلاع دارم افراد و شخصیت‌هایی چند بە صورت پراکندە مواضع و نقطە نظرات خود را در این بارە بیان کردند اما این کە این مواضع بە صورت مواضع واحدی کە بە معنای بستە مشترکی از جهت تمام کُردها باشد چنین چیزی را ندیدەام.
کُردپا: از دیدار ماه قبل خود با اعضای پارلمان اروپا در سفر به تهران بگویید؟ و آخرین وضعیت مجوز تأسیس یک حزب کُردستانی در وزات کشور به کجا رسید؟
حامد فرازی: ما بە عنوان مجموعەای از فعالان سیاسی و مدنی کُرد هنگامی کە اطلاع پیدا کردیم کە قرار است هیئتی از طرف پارلمان اروپا بە ایران سفر کند سریعا وارد عمل شدیم و در میان خودمان بە مشورت و تبادل نظر پرداختیم بە همین دلیل پس از ورود آنها بە ایران این آمادگی را داشتیم کە وقت را از کف ندهیم لذا هتل محل اقامت آنها را پیدا کردیم و با آنان تماس حاصل کردیم و آنها هم با شناختی کە قبلا از ما بەعنوان روزنامەنگار و فعال سیاسی اجتماعی داشتند، با حسن نیت و تواضع بە استقبال ما آمدند و زمینە دیدار و تبادل نظر را پس از چند بار هماهنگی و بە هم خوردن آن بالاخرە در هتل محل اقامت آنها فراهم آوردیم. من می‌توانم این ادعا را داشتە باشم کە کاری کە ما انجام دادیم در نوع خود کاری جدید و منحصر بەفرد بود چرا کە قبلا سابقە نداشت کە فعالان مستقل کُرد از داخل ایران بتوانند چنین ارتباطی را برقرار نمایند و صدای مردم کُردستان را بیشتر بە گوش مجامع بین‌المللی برساند. فعالانی کە مستقل‌اند نە جزو نماینگان مجلس‌اند و نە وابستگی خاص بە کانون‌های قدرت در ایران دارند. نکتە دیگری کە بە نظر من حائز اهمیت است این کە ما توانستیم کتبا نامەای در این بارە خطاب بە معاون حقوق‌بشر پارلمان اروپا ارائە دهیم آن هم با ادبیاتی کە هم توانستە باشیم بەطور شفاف واقعیت سیاسی ـ اجتماعی کُردستان را بازگو کنیم و هم بتوانیم با در نظر گرفتن واقعیت‌های سیاسی و چارچوب‌های قانونی داخل ایران از آن دفاع نماییم و طوری باشد کە در آیندە نیز بتوانیم بە این نوع تجارب ادامە دهیم.
در خصوص مجوز حزب جدید همانگونە کە مستحضرید تاکنون یعنی هشت سال پس از اعلام موجودیت جبهە متحد کُرد هنوز بە این تشکل اجازە فعالیت رسمی دادە نشدە و در این ماه‌های اخیر اعضای جبهە تحت فشار بودەاند تا نام آن را عوض کردە و با نام جدیدی درخواست مجوز نمایند لذا پس از بحث و مشورت در جلسە ٢٢/٦/١٣٩٢ این جبهە در تهران اعضا بە این نتیجە رسیدند کە با چند نام جدید درخواست مجوز کنند تا ادامە فعالیت آشکارشان با مانع روبرو نشود، با این اوصاف اگر این حزب جدید بتواند مجوز بگیرد و تاسیس شود آن جریانی خواهد بود کە از دامن جبهە متحد کُرد متولد خواهد شد نە جریان جدیدی در برابر آن کە البتە هنوز هم مشخص نیست کە آیا واقعا بە آن مجوز دادە خواهد شد یا نە، اما آخرین اخباری کە ما از جانب وزارت کشور حاصل کردەایم حاکی از آن است کە روی اسامی برخی از اعضای موسس این حزب از لحاظ گزینش حساسیت وجود دارد و احتمالا نام برخی از اعضا مورد تایید وزارت کشور نیستند.
کُردپا: دیدگاه و تحلیل احزاب کُرد اپوزسیون درباره‌ی تعیین مشاور مربوط به اقوام توسط حسن روحانی و عدم واکنش رسمی به منشور حقوق شهروندی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
حامد فرازی:بە نظر من احزاب کُرد نبایستی منفعلانە با این گونە قضایا برخورد کنند هرچند دستاورد این موارد چون تعیین مشاور اقوام و تهیە پیشنویس منشور حقوق شهروندی در حال حاضر اندک باشد، بلکە احزاب و تمام جریانات دیگر هم بهتر است هرگونە موارد این چنینی را بە سوژەای تبدیل کنند برای زندە و تازەتر نگاهداشتن جامعە‌ی سیاسی کُردی تا بتوان از این طریق قدم‌هایی هرچند کوچک در گسترش و توسعە و عمومی کردن خواستەهای مردم کُردستان برداشت.
کُردپا: با وجود اینکه تعداد زیادی از شهروندان کُرد در حوزه مدنی و سیاسی و همچنین حقوق بشری فعالیت دارند و ضمن اینکه در مناطق کُردنشین ایران روزانه با موارد زیادی از نقض حقوق بشر به عقیده اکثر فعالان \"سیستمانیک\" روبرو هستیم، چرا تا کنون به صورت متمرکز و به صورت مستدل هیچ اقدامی جهت ارایه این موارد به نهادها و سازمان‌های ذیربط صورت نگرفته است ؟
حامد فرازی: از فعالیت‌های زیاد مدنی و حقوق بشری در کُردستان صحبت کردید بەگمان من بهتر است در کاربرد این واژەها با احتیاط بیشتری برخورد کنیم چون فعالیت‌های ما در داخل کُردستان در حال حاضر چندان هم گستردە و قابل توجە نیستند درست است کە گاها بەطور پراکندە تلاش‌های خوبی توسط افراد و دستجات مختلف در این سو و آن سو صورت می‌گیرد اما این تلاش‌ها هنوز چندان شکل وسیع و یکپارچەای بەخود نگرفتەاند کە بتوانند از یک سو نظر مردم کُردستان را و از دیگر سو توجە مجامع جهانی را بە خود جلب نمایند، درست است کە جامعە کُردی جامعەای زندە است و کُردها جزو سیاسی‌ترین مردمان ایران هستند و شعور و بلوغ سیاسی در کُردستان بیش از میانگین شعور سیاسی در ایران است اما با این وجود جای یک نوع سازماندهی کارا کە بتواند برخی از این ظرفیت‌های موجود در داخل را پوشش دهد و خلاها را پر کند خالی است.
من در جریان این دیدارمان با نمایندگان پارلمان اروپا بە نکتە تلخی برخوردم، و آن اینکە قبلا بە شدت عصبانی می‌شدم کە چرا گاهی سازمان‌های حقوق‌بشری کە بە ایران می آیند در گزارشهایشان چندان بە مسائل کُردستان نمی‌پردازند؟ اما این بار متوجە شدم کە شاید ما در این گونە موارد کسان زیادی را نداریم کە بتوانند این وظیفە را بە طرز مناسبی انجام دهند البتە بحث من اینجا در خصوص فعالیت‌هایی است کە در داخل ایران انجام می‌شوند و اطلاعی ندارم کە سازمان‌های دیگر در خارج از ایران تا چە اندازە در این بارە موفق عمل می‌کنند، می‌دانیم کە نمایندگان کُرد در مجلس شورای اسلامی هم جرات و استقلال چندانی برای انجام چنین کارهایی ندارند، اصلاح طلبان کُرد و غیر کُرد هم کە اصولا دغدغەها و اولویتهایشان چیز دیگری است و گفتمان متفاوتی از گفتمان کُردی را هدایت می‌کنند، فعالیت‌های مستقلی هم در داخل کە شاید بتوان از آن بە عنوان فعالیت مدنی کُردها جهت استفادە از ظرفیت‌های موجود یاد کرد هنوز جریانی نوپا و در ابتدای راه است بدین سبب من معتقدم کە در حال حاضر تلاش‌هایی کە در این راه انجام می‌گیرند فعلا در حد تلاش باقی ماندەاند و بە صورت فعالیت‌های گستردە سازماندهی شدە در نیامدەاند. ما ملتی سیاسی هستیم اما این بە خودی خود کافی نیست، بە قول هانتینگتون: آیندە از آن ملت‌هایی است کە سیاست خود را سازمان دادە باشند من امیدوارم کە ما بتوانیم در داخل کُردستان بە تدریج بر این همە تشتت و پراکندگی فائق آییم و بتوانیم فعالیت‌هایمان را در یک راستا هم جهت و هم سو نماییم.
حامد فرازی متولد سال ١٣٤٦ در شهر بانه هستند.
وی سال ٦٧ وارد دانشگاه صنعتی اصفهان شده و پس از تحصیل و دریافت مدرک در رشتە مهندسی آب وارد کارهای اجرایی در پروژەهای آبرسانی و نقشەبرداری شده است.
مهندس فرازی سال ٧٨ پس از تعدیل نیرو در شرکت‌های دولتی بە فعالیت در بخش خصوصی روی آورده و اکنون بە عنوان مدیرعامل شرکت شەتاوکانی کُردستان در زمینە پروژەهای راەسازی، آب و تاسیسات کە مرکز آن در سنندج است مشغول می‌باشد.
به گفته‌ی خودش جزو نسل دوم جنبش دانشجویی کُردی در سال‌های پس از بمباران شیمیایی حلبچە و در نشریات سیروان، روژهەڵات، پیام کُردستان، ئاسۆ، ڕوانگە، ڕۆژانۆ قلم‌فرسایی نموده است.
حامد فرازی از مؤسسین جبهه متحد کُرد نیز هستند.
