جشن \"خاو‌نکار\" و سالی که به یارسانی‌ها گذشت (١٣٩٢)
19:54 - 27 آبان 1392
آژانس کُردپا: جشن \"خاو‌نکار\" عید مذهبی پیروان آیین \"یارسان\" است، این جشن همزمان با شب چهاردهم نخستین ماه قمری از آغاز چله زمستان کُردی، متغیر در ایام آبان ماه خورشیدی برگزار می‌شود.
مردم یارسان در این شب، سه روز عبادت و روزه‌داری خود را در ایام موسوم به \"مرنوی\" با درست کردن نذری بنام \"نواله\" جشن می‌گیرند.
منشاء تاریخی این جشن به سه روزی برمی‌گردد که سلطان سهاک و یارانش در غاری بنام \"مرنو\" (منطقه‌ای در کردستان) توسط دشمنان در محاصره بودند و پس از سه روز رهایی پیرزنی از یکی از روستاهای اطراف طعام گوشت خروس و برنج و نان \"تیری\" برای آنان فراهم می‌آورد. از آن پس سلطان سهاک، پیروانش را موظف می‌کند که برای گرامی‌داشت این روز، سه روز روزه بگیرند.
\"یارسان\" واژه‌ای کُردی است و مرکب از \"یار\" به معنای دوست و \"سان\" دلالت برمکان دارد، به معنای مکان یاران و یاران هم از نژاد کُرد هستند.
آیین \"یاری\" آیینی مستقل و احترام کامل به دیگر مذاهب را در کارنامه خود دارد که دارای کتاب مقدس به زبان کُردی، پیامبر و آیین دینی خاص خود است و نماز می‌خوانند و روزه می‌گیرند. آنان دارای تقویم و گاهشمار مختص به خودشان هستند، تقویمی که از آن بعنوان تقویم کُردی سلطانی یان کُردی گورانی سخن می‌گویند.
آنگونه که در دفتر حقیقت آمده است ارکان دین یاری بر چهار اصل \"پاکی\"، \"راستی\"، \"نیستی\" و \"ردا\" است که \"نیستی\" به معنای وحدت وجود و \"ردا\" یاری رساندن به دیگران و همچنین غیر یارسانی می‌باشد.
از مهمترین اعتقادات آیین \"یاری\" موضوع \"دونای دون\" است، بدان معنا که برای زندگی انسانی اعتقاد به تکامل معنوی و رسیدن به درجات عالی دارند، بصورتی که روح انسان مرحله به مرحله به جسم دیگری حلول می‌کند و به زندگی ادامه می‌دهد و براساس نوع رفتار می‌تواند به درجات بالا صعود کند یا بلعکس، تاجایی که به مرحله تعالی برسد و با معنویت \"حق\" عجین شود.
دکتر \"گلمراد مرادی\" در مقاله \"نگاهی به آیین گوران‌ها و تاریخ و مسلک یارسان\" جمعیت پیروان این آیین را در ایران بین دو نیم تا سه میلیون نفر و در خارج از ایران بیش از یک و نیم ملیون نفر تخمین زده است.
پیروان این آیین در استان‌های کرمانشاه، آذربایجان شرقی، لرستان، مازندران و تهران سکونت دارند.
در قانون اساسی جمهوری اسلامی اقلیت دینی \"یارسان\" به عنوان اقلیتی رسمی شناخته نشده است. این آیین در قرن هشتم هجری توسط سلطان سهاک در منطقه‌ای بنام \"پردیور\" در هورامان کردستان بنیانگذاری شد که دارای یک سری اصول است مانند کوتاه نکردن سبیل.
از نظر جمهوری اسلامی \"یارسان\" به هیچ عنوان یک مکتب یا مذهب به حساب نمی‌آید زیرا به گفته آنها دین مجموعه دستوراتی است که از طریق وحی به پیامبران الهی رسیده و به گفته آنها شخص یارسانی با بالای سقف خود هم در ارتباط نبوده چه برسد به وحی.
پیراوان آیین \"یاری\" بزرگترین اقلیت دینی ایران هستند که از حقوق شهروندی هم برخوردار نیستند. آنان همواره مورد تبعیض ازسوی مسلمانان متعصب و حکومت‌ها قرار گرفته که در حکومت جمهوری اسلامی این تبعیض شدت بیشتری داشته است.
یارسان‌ها طبق اصول دوازه، سیزده و چهارده قانون اساسی بعنوان اقلیت دینی به رسمیت شناخته نمی‌شوند که در این صورت از حقوقی چون ثبت ازدواج، ارث، دریافت خون‌بها و غیره محروم می‌مانند. در نهادهای دولتی نیز استخدام نمی‌شوند و از حق ادامه تحصیل محروم می‌مانند.
استمرار نقض حقوق یارسان‌ها در حکومت اسلامی ایران
![\"16887.jpg\"](\"{imagepath}/16887.jpg\")
اجازه ندادن به چاپ کتاب مقدس \"یارسان\" و توهین و حمله از سوی روزنامه‌های حکومتی \"کیهان\"، \"جمهوری اسلامی\" و \"فرهیختگان\" و در آخرین مورد نیز روزنامه \"جام جم\" از دیگر موارد نقض حقوق پیروان این آیین می‌باشد.
\"سیاوش حیاتی\" فعال یارسانی می‌گوید: هرچند افرادی از میان لرها، ترک‌ها و فارس‌ها هم از پیروان این آیین می‌باشند، اما به علت کُردی بودن زبان \"یاری\" هویت کُرد بودن و یارسانی بودن به هم گره خورده، به همین دلیل این تبعیضات هم به مسله ملی و هم مسله آیینی مرتبط است.
همانطور که کمپ‌های الولید، کاوه و شیروند در عراق و کردستان عراق مملو از پناهندگان یارسانی می‌باشد که به دلیل مسائل ملی مجبور به خروج از سرزمین اجدادی خود شده و سال‌های متمادی نیز در این کمپ‌ها از بسیاری از حقوق شهروندی محروم می‌باشند.
در سال‌های اخیر برخی از رسانه‌های حکومتی از این اقلیت آیینی به عنوان \"فرقه\" یاد کرده‌که اعتراضات آنان را در پی داشت.
همچنین در خردادماه ١٣٩٢ نیروهای امنیتی \"کیومرث تمناک\" پیرو اهل آیین \"یاری\" را بازداشت و در زندان همدان به زور سبیل وی را تراشیدند که اعتراضات مدنی پیروان این آیین را در کرمانشاه، همدان و تهران در پی داشت. در ادامه این اعتراضات نیز دو نفر از اعضای پیروان این آیین بنام \"حسن رضوی\" و \"نیکمرد طاهری\" در محل فرمانداری همدان خود را آتش زدند. عدم پاسخگویی مسولان به خودسوزی این دو پیرو اهل \"یاری\" خودسوزی اعتراضی \"محمد قنبری\" در مقابل مجلس شورای اسلامی تهران را در مورخه ٥/٥/ ١٣٩٢ در پی داشت.
نه تنها به این اعتراضات خودسوزی پاسخی داده نشده بلکه از مراسم چهلم این افراد در سالن‌های سطح شهر ممانعت شد. تجمعات اعتراضی آنان نیز با تهدید روبه رو شد که در تجمع اعتراضی جلوی استانداری کرمانشاه نوشاد طاهری، سید مهرداد مشعشی، سیاوش حیاتی، سید شکرالله شاه ابراهیمی و طیب طاهری به اطلاعات کرمانشاه احضار و تهدید شدند که پیگیر اعتراضات نشوند.
تجمعات اعتراضی آنان در مقابل مجلس شورای اسلامی بازداشت ٨٠ تن از پیراون این آیین را در پی داشت.
روزنامه \"جام جم \"هم در مورخه ١٣مردادماه با انتشار کاریکاتوری توهین سیتماتیک خود را به پیروان آیین \"یاری\" روا داشت.
همچنین ١٣ خردادماه معلم درس پرورشی مدرسه ابتدایی \"رازی کرمانشاه\" به هنگام تدریس ضمن توهین به پیروان آیین \"یاری\" آنان را نجس قلمداد کرد.
با همه این‌ها پیروان آیین \"یاری\" راه صلح را در پیش گرفته زیرا اعتقاد دارند دین آنها بر مبنای صلح و دوستی و برابری و یاری است و طی دیداری با رییس مجلس ایران \"علی لاریجانی\" خیرالله حق شناس را بعنوان نماینده یارسان ها جهت پیگیری مطالباتشان تعیین کردند.
اما توهین‌ها به پیروان این آیین دوباره از سر گرفته شده و در ماه‌های مهر و آبان ٣ نفر دیگر از پیروان این آیین از سوی مسولین زندان و فرماندهان نظامی در ارتش و به هنگام خدمت سربازی به زور سبیل‌شان تراشیده شد.
![\"16885.jpg\"](\"{imagepath}/16885.jpg\")
براساس موارد ذکر شده در این نمودار نقض حقوق پیروان آیین \"یاری\" از سوی نهادی‌ها رسمی دولت صورت گرفته است.
استفاده از این گزارش با ذکر منبع \"آژانس کُردپا\" بلامانع است
مردم یارسان در این شب، سه روز عبادت و روزه‌داری خود را در ایام موسوم به \"مرنوی\" با درست کردن نذری بنام \"نواله\" جشن می‌گیرند.
منشاء تاریخی این جشن به سه روزی برمی‌گردد که سلطان سهاک و یارانش در غاری بنام \"مرنو\" (منطقه‌ای در کردستان) توسط دشمنان در محاصره بودند و پس از سه روز رهایی پیرزنی از یکی از روستاهای اطراف طعام گوشت خروس و برنج و نان \"تیری\" برای آنان فراهم می‌آورد. از آن پس سلطان سهاک، پیروانش را موظف می‌کند که برای گرامی‌داشت این روز، سه روز روزه بگیرند.
\"یارسان\" واژه‌ای کُردی است و مرکب از \"یار\" به معنای دوست و \"سان\" دلالت برمکان دارد، به معنای مکان یاران و یاران هم از نژاد کُرد هستند.
آیین \"یاری\" آیینی مستقل و احترام کامل به دیگر مذاهب را در کارنامه خود دارد که دارای کتاب مقدس به زبان کُردی، پیامبر و آیین دینی خاص خود است و نماز می‌خوانند و روزه می‌گیرند. آنان دارای تقویم و گاهشمار مختص به خودشان هستند، تقویمی که از آن بعنوان تقویم کُردی سلطانی یان کُردی گورانی سخن می‌گویند.
آنگونه که در دفتر حقیقت آمده است ارکان دین یاری بر چهار اصل \"پاکی\"، \"راستی\"، \"نیستی\" و \"ردا\" است که \"نیستی\" به معنای وحدت وجود و \"ردا\" یاری رساندن به دیگران و همچنین غیر یارسانی می‌باشد.
از مهمترین اعتقادات آیین \"یاری\" موضوع \"دونای دون\" است، بدان معنا که برای زندگی انسانی اعتقاد به تکامل معنوی و رسیدن به درجات عالی دارند، بصورتی که روح انسان مرحله به مرحله به جسم دیگری حلول می‌کند و به زندگی ادامه می‌دهد و براساس نوع رفتار می‌تواند به درجات بالا صعود کند یا بلعکس، تاجایی که به مرحله تعالی برسد و با معنویت \"حق\" عجین شود.
دکتر \"گلمراد مرادی\" در مقاله \"نگاهی به آیین گوران‌ها و تاریخ و مسلک یارسان\" جمعیت پیروان این آیین را در ایران بین دو نیم تا سه میلیون نفر و در خارج از ایران بیش از یک و نیم ملیون نفر تخمین زده است.
پیروان این آیین در استان‌های کرمانشاه، آذربایجان شرقی، لرستان، مازندران و تهران سکونت دارند.
در قانون اساسی جمهوری اسلامی اقلیت دینی \"یارسان\" به عنوان اقلیتی رسمی شناخته نشده است. این آیین در قرن هشتم هجری توسط سلطان سهاک در منطقه‌ای بنام \"پردیور\" در هورامان کردستان بنیانگذاری شد که دارای یک سری اصول است مانند کوتاه نکردن سبیل.
از نظر جمهوری اسلامی \"یارسان\" به هیچ عنوان یک مکتب یا مذهب به حساب نمی‌آید زیرا به گفته آنها دین مجموعه دستوراتی است که از طریق وحی به پیامبران الهی رسیده و به گفته آنها شخص یارسانی با بالای سقف خود هم در ارتباط نبوده چه برسد به وحی.
پیراوان آیین \"یاری\" بزرگترین اقلیت دینی ایران هستند که از حقوق شهروندی هم برخوردار نیستند. آنان همواره مورد تبعیض ازسوی مسلمانان متعصب و حکومت‌ها قرار گرفته که در حکومت جمهوری اسلامی این تبعیض شدت بیشتری داشته است.
یارسان‌ها طبق اصول دوازه، سیزده و چهارده قانون اساسی بعنوان اقلیت دینی به رسمیت شناخته نمی‌شوند که در این صورت از حقوقی چون ثبت ازدواج، ارث، دریافت خون‌بها و غیره محروم می‌مانند. در نهادهای دولتی نیز استخدام نمی‌شوند و از حق ادامه تحصیل محروم می‌مانند.
استمرار نقض حقوق یارسان‌ها در حکومت اسلامی ایران
اجازه ندادن به چاپ کتاب مقدس \"یارسان\" و توهین و حمله از سوی روزنامه‌های حکومتی \"کیهان\"، \"جمهوری اسلامی\" و \"فرهیختگان\" و در آخرین مورد نیز روزنامه \"جام جم\" از دیگر موارد نقض حقوق پیروان این آیین می‌باشد.\"سیاوش حیاتی\" فعال یارسانی می‌گوید: هرچند افرادی از میان لرها، ترک‌ها و فارس‌ها هم از پیروان این آیین می‌باشند، اما به علت کُردی بودن زبان \"یاری\" هویت کُرد بودن و یارسانی بودن به هم گره خورده، به همین دلیل این تبعیضات هم به مسله ملی و هم مسله آیینی مرتبط است.
همانطور که کمپ‌های الولید، کاوه و شیروند در عراق و کردستان عراق مملو از پناهندگان یارسانی می‌باشد که به دلیل مسائل ملی مجبور به خروج از سرزمین اجدادی خود شده و سال‌های متمادی نیز در این کمپ‌ها از بسیاری از حقوق شهروندی محروم می‌باشند.
در سال‌های اخیر برخی از رسانه‌های حکومتی از این اقلیت آیینی به عنوان \"فرقه\" یاد کرده‌که اعتراضات آنان را در پی داشت.
همچنین در خردادماه ١٣٩٢ نیروهای امنیتی \"کیومرث تمناک\" پیرو اهل آیین \"یاری\" را بازداشت و در زندان همدان به زور سبیل وی را تراشیدند که اعتراضات مدنی پیروان این آیین را در کرمانشاه، همدان و تهران در پی داشت. در ادامه این اعتراضات نیز دو نفر از اعضای پیروان این آیین بنام \"حسن رضوی\" و \"نیکمرد طاهری\" در محل فرمانداری همدان خود را آتش زدند. عدم پاسخگویی مسولان به خودسوزی این دو پیرو اهل \"یاری\" خودسوزی اعتراضی \"محمد قنبری\" در مقابل مجلس شورای اسلامی تهران را در مورخه ٥/٥/ ١٣٩٢ در پی داشت.
نه تنها به این اعتراضات خودسوزی پاسخی داده نشده بلکه از مراسم چهلم این افراد در سالن‌های سطح شهر ممانعت شد. تجمعات اعتراضی آنان نیز با تهدید روبه رو شد که در تجمع اعتراضی جلوی استانداری کرمانشاه نوشاد طاهری، سید مهرداد مشعشی، سیاوش حیاتی، سید شکرالله شاه ابراهیمی و طیب طاهری به اطلاعات کرمانشاه احضار و تهدید شدند که پیگیر اعتراضات نشوند.
تجمعات اعتراضی آنان در مقابل مجلس شورای اسلامی بازداشت ٨٠ تن از پیراون این آیین را در پی داشت.
روزنامه \"جام جم \"هم در مورخه ١٣مردادماه با انتشار کاریکاتوری توهین سیتماتیک خود را به پیروان آیین \"یاری\" روا داشت.
همچنین ١٣ خردادماه معلم درس پرورشی مدرسه ابتدایی \"رازی کرمانشاه\" به هنگام تدریس ضمن توهین به پیروان آیین \"یاری\" آنان را نجس قلمداد کرد.
با همه این‌ها پیروان آیین \"یاری\" راه صلح را در پیش گرفته زیرا اعتقاد دارند دین آنها بر مبنای صلح و دوستی و برابری و یاری است و طی دیداری با رییس مجلس ایران \"علی لاریجانی\" خیرالله حق شناس را بعنوان نماینده یارسان ها جهت پیگیری مطالباتشان تعیین کردند.
اما توهین‌ها به پیروان این آیین دوباره از سر گرفته شده و در ماه‌های مهر و آبان ٣ نفر دیگر از پیروان این آیین از سوی مسولین زندان و فرماندهان نظامی در ارتش و به هنگام خدمت سربازی به زور سبیل‌شان تراشیده شد.
براساس موارد ذکر شده در این نمودار نقض حقوق پیروان آیین \"یاری\" از سوی نهادی‌ها رسمی دولت صورت گرفته است.
استفاده از این گزارش با ذکر منبع \"آژانس کُردپا\" بلامانع است
