بیانیه‌ی شورای مدفعان حقوق‌بشرِ بدون مرز به مناسبت روز جهانی زبان مادری
20:13 - 29 بهمن 1391
آژانس کُردپا: یک نهاد مدافع حقوق‌بشر در کشور سوئد به مناسبت بیست و یکم فوریه، روز جهانی زبان مادری، بیانیه‌ای منتشر کرد.
شورای مدافعان حقوق‌بشر بدون مرز در این بیانیه حق تحصیل به زبان مادری را حق اولیه‌ی انسان قلمداد نموده و آن را عامل حفظ میراث مادی و معنوی بشریت محسوب کرده است.
در بخشی از بیاننامه می‌خوانیم: تابحال جمهوری اسلامی ایران از یک طرف آموزش و پرورش ملیت‌های غیرفارس به زبان‌های خود را عملا قدغن کرده و از طرف دیگر در جهت یکسان‌سازی زبانی و آسیمیله کردن آنها کوشیده است.
متن بیانیه که روز گذشته انتشار یافته و در اختیار آژانس خبررسانی کُردپا قرار گرفته است، عیناًص در پی می‌آید:
روز بیست و یکم فوریه برابر با دوم اسفند از طرف یونسکو، ارگان علمی ــ فرهنگی سازمان ملل \"روز جهانی زبان مادری\" تعیین شده است. این روز سالگرد شهادت تعدادی از جوانان و دانشجویان پاکستان شرقی (بنگلادش امروزی) بنگالی زبان است که سال ١٩٥٢ در پی رسمی شدن زبان اردو از طرف دولت پاکستان و به انزوا راندن زبان بنگالی دست به اعتراض مسالمت آمیز زدند. در این اعتراضات جوانان بنگالی مورد ضرب و شتم پلیس پاکستان قرار گرفته و چهار تن از آنان کشته شدند. این اعتراضات در دهه‌های بعد به استقلال کشور بنگلادش از پاکستان انجامید.
حق تحصیل به زبان مادری از حقوق اولیه هر انسان می‌باشد که از سوی تمامی کنوانسیون‌های حقوق‌بشری به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم به عنوان یک حق طبیعی، به رسمیت شناخته شده است. به عنوان مثال کنوانسیون حقوق کودک که حکومت ایران نیز از امضا کنندگان آن است در ماده 30 دولت‌ها را ملزم به رعایت این حق کرده است: \"در کشورهایی که اقلیت‌های قومی و مذهبی زندگی می‌کنند کودکانی که متعلق به این گروه هستند به همراه سایر اعضای گروه باید از حق برخورداری از فرهنگ و تعلیم و انجام اعمال مذهبی و زبان خویش آزاد باشند.\"
زبان مادری از موثرترین عوامل حفظ میراث مادی و معنوی بشریت محسوب می‌شود. هر حرکتی در راستای توسعه زبان مادری، نه تنها تشویقی برای تکثر و تنوع زبانی و سیستم آموزشی چند زبانه می‌باشد، بلکه در عین حال فرصت بی‌نظیری برای آگاهی بخشی در خصوص عادات و آداب و سنن مربوط زبان و فرهنگ‌ها بوده و ابزاری قدرتمند برای ایجاد همیاری مبتنی بر تفاهم متقابل، بردباری و دیالوگ بین افراد و فرهنگ‌ها به شمار می‌رود. خانم ایرینا بوکوا دبیر کل یونسکو در اهمیت زبان مادری می‌گوید: \"زبان، افکار و احساسات ما از با ارزش‌ترین دارایی‌های ما هستند. تکامل فرهنگ دیالوگ و گفتگوی واقعی منوط به احترام به زبان‌ها/فرهنگهاست. زبان می‌تواند معنای کیستی افراد بوده و حفاظت از آن، به معنای حفاظت از تدوام فرهنگی افراد است.
علیرغم این که روز جهانی زبان مادری هر ساله در جای جای دنیا گرامی داشته می‌شود، بزرگداشت این روز اما در رسانه‌های دولتی ایران بایکوت می‌شود. تابحال جمهوری اسلامی ایران از یک طرف آموزش و پرورش ملیت‌های غیرفارس به زبان‌های خود را عملا قدغن کرده و از طرف دیگر در جهت یکسان‌سازی زبانی و آسیمیله کردن آنها کوشیده است.
حاجی‌بابایی معاون وزیر آموزش و پرورش ایران می‌گوید: \"٧٠ درصد دانش‌آموزان در سراسر کشور دو زبانه بوده و پس از ورود به کلاس اول و گذراندن یک سال تحصیلی هنوز زبان مادری آنها به فارسی تبدیل نمی‌شود! این سیاست گرچه در طول سال‌های گذشته با اعتراضات فعالین مدنی این ملیت‌ها مواجه شده، اما رژیم از یک سو این فعالین را دستگیر، شکنجه و به حبس‌های طولانی مدت محکوم می‌کند و از سوی دیگر بر فشار و نظارت خود بر ممنوعیت استفاده از زبان‌های تورکی، کوردی، بلوچی و عربی و ... در مکان‌های عمومی گسترده است. به حدی که نهادها و مغازه‌های خصوصی که نامهای غیر فارسی دارند، پلمپ می‌شود و والدین فرزندان تازه متولد برای اینکه اسم ایرانی- فارسی برگزینند، تحت فشار قرار می‌گیرند.
شورای مدافعان حقوق‌بشر بدون مرز – سوئد ضمن تبریک روز جهانی زبان مادری به مدافعان حقوق زبانی در ایران، سیاست یکسان‌سازی زبانی رژیم جمهوری اسلامی را که یکی از دلایل گسترش نفرت و کینه بین ملیت‌های مختلف در ایران بوده است را به شدت محکوم کرده و از تمام فعالین مستقل و نهادهای بین‌المللی حقوق‌بشری در خواست می‌کند که برای احقاق حق آموزش رسمی برای ملیت‌های غیرفارس در ایران و همچنین آزادی فعالین زندانی حقوق زبانی به رژیم جمهوری اسلامی ایران فشار وارد آورند. ما معتقدیم که به رسمیت شناختن حق آموزش به زبان مادری برای ملیت‌های غیرفارس و حمایت فعال از این سیاست می‌تواند در تحکیم و دمکراسی و صلح پایدار در منطقه موثر واقع شود.
شورای مدفعان حقوق‌بشر بدون مرز
16/ 2/ 2013
شورای مدافعان حقوق‌بشر بدون مرز در این بیانیه حق تحصیل به زبان مادری را حق اولیه‌ی انسان قلمداد نموده و آن را عامل حفظ میراث مادی و معنوی بشریت محسوب کرده است.
در بخشی از بیاننامه می‌خوانیم: تابحال جمهوری اسلامی ایران از یک طرف آموزش و پرورش ملیت‌های غیرفارس به زبان‌های خود را عملا قدغن کرده و از طرف دیگر در جهت یکسان‌سازی زبانی و آسیمیله کردن آنها کوشیده است.
متن بیانیه که روز گذشته انتشار یافته و در اختیار آژانس خبررسانی کُردپا قرار گرفته است، عیناًص در پی می‌آید:
روز بیست و یکم فوریه برابر با دوم اسفند از طرف یونسکو، ارگان علمی ــ فرهنگی سازمان ملل \"روز جهانی زبان مادری\" تعیین شده است. این روز سالگرد شهادت تعدادی از جوانان و دانشجویان پاکستان شرقی (بنگلادش امروزی) بنگالی زبان است که سال ١٩٥٢ در پی رسمی شدن زبان اردو از طرف دولت پاکستان و به انزوا راندن زبان بنگالی دست به اعتراض مسالمت آمیز زدند. در این اعتراضات جوانان بنگالی مورد ضرب و شتم پلیس پاکستان قرار گرفته و چهار تن از آنان کشته شدند. این اعتراضات در دهه‌های بعد به استقلال کشور بنگلادش از پاکستان انجامید.
حق تحصیل به زبان مادری از حقوق اولیه هر انسان می‌باشد که از سوی تمامی کنوانسیون‌های حقوق‌بشری به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم به عنوان یک حق طبیعی، به رسمیت شناخته شده است. به عنوان مثال کنوانسیون حقوق کودک که حکومت ایران نیز از امضا کنندگان آن است در ماده 30 دولت‌ها را ملزم به رعایت این حق کرده است: \"در کشورهایی که اقلیت‌های قومی و مذهبی زندگی می‌کنند کودکانی که متعلق به این گروه هستند به همراه سایر اعضای گروه باید از حق برخورداری از فرهنگ و تعلیم و انجام اعمال مذهبی و زبان خویش آزاد باشند.\"
زبان مادری از موثرترین عوامل حفظ میراث مادی و معنوی بشریت محسوب می‌شود. هر حرکتی در راستای توسعه زبان مادری، نه تنها تشویقی برای تکثر و تنوع زبانی و سیستم آموزشی چند زبانه می‌باشد، بلکه در عین حال فرصت بی‌نظیری برای آگاهی بخشی در خصوص عادات و آداب و سنن مربوط زبان و فرهنگ‌ها بوده و ابزاری قدرتمند برای ایجاد همیاری مبتنی بر تفاهم متقابل، بردباری و دیالوگ بین افراد و فرهنگ‌ها به شمار می‌رود. خانم ایرینا بوکوا دبیر کل یونسکو در اهمیت زبان مادری می‌گوید: \"زبان، افکار و احساسات ما از با ارزش‌ترین دارایی‌های ما هستند. تکامل فرهنگ دیالوگ و گفتگوی واقعی منوط به احترام به زبان‌ها/فرهنگهاست. زبان می‌تواند معنای کیستی افراد بوده و حفاظت از آن، به معنای حفاظت از تدوام فرهنگی افراد است.
علیرغم این که روز جهانی زبان مادری هر ساله در جای جای دنیا گرامی داشته می‌شود، بزرگداشت این روز اما در رسانه‌های دولتی ایران بایکوت می‌شود. تابحال جمهوری اسلامی ایران از یک طرف آموزش و پرورش ملیت‌های غیرفارس به زبان‌های خود را عملا قدغن کرده و از طرف دیگر در جهت یکسان‌سازی زبانی و آسیمیله کردن آنها کوشیده است.
حاجی‌بابایی معاون وزیر آموزش و پرورش ایران می‌گوید: \"٧٠ درصد دانش‌آموزان در سراسر کشور دو زبانه بوده و پس از ورود به کلاس اول و گذراندن یک سال تحصیلی هنوز زبان مادری آنها به فارسی تبدیل نمی‌شود! این سیاست گرچه در طول سال‌های گذشته با اعتراضات فعالین مدنی این ملیت‌ها مواجه شده، اما رژیم از یک سو این فعالین را دستگیر، شکنجه و به حبس‌های طولانی مدت محکوم می‌کند و از سوی دیگر بر فشار و نظارت خود بر ممنوعیت استفاده از زبان‌های تورکی، کوردی، بلوچی و عربی و ... در مکان‌های عمومی گسترده است. به حدی که نهادها و مغازه‌های خصوصی که نامهای غیر فارسی دارند، پلمپ می‌شود و والدین فرزندان تازه متولد برای اینکه اسم ایرانی- فارسی برگزینند، تحت فشار قرار می‌گیرند.
شورای مدافعان حقوق‌بشر بدون مرز – سوئد ضمن تبریک روز جهانی زبان مادری به مدافعان حقوق زبانی در ایران، سیاست یکسان‌سازی زبانی رژیم جمهوری اسلامی را که یکی از دلایل گسترش نفرت و کینه بین ملیت‌های مختلف در ایران بوده است را به شدت محکوم کرده و از تمام فعالین مستقل و نهادهای بین‌المللی حقوق‌بشری در خواست می‌کند که برای احقاق حق آموزش رسمی برای ملیت‌های غیرفارس در ایران و همچنین آزادی فعالین زندانی حقوق زبانی به رژیم جمهوری اسلامی ایران فشار وارد آورند. ما معتقدیم که به رسمیت شناختن حق آموزش به زبان مادری برای ملیت‌های غیرفارس و حمایت فعال از این سیاست می‌تواند در تحکیم و دمکراسی و صلح پایدار در منطقه موثر واقع شود.
شورای مدفعان حقوق‌بشر بدون مرز
16/ 2/ 2013
