زخم نابرابری ساختاری و نبود راه نجات؛ فریده رسولی، مادر دو فرزند در بانه خودکشی کرد

روز دوشنبه ۱۴ مهر ۱۴۰۴، فریده رسولی، زن ۳۰ ساله و مادر دو فرزند، در بانه با پایاندادن به زندگی خود، درگذشت. به گفته یک منبع مطلع به کُردپا او متاهل بود و با «مشکلات خانوادگی» دستوپنجه نرم میکرد.
اوین مصطفیزاده، سخنگوی سازمان حقوقبشری کُردپا ضمن اشاره به اینکه چنین مرگهایی نباید صرفا به اختلافات فردی یا بهاصطلاح «فرهنگ بومی» تقلیل یابد، میگوید؛ برای ورود به مسله خودکشی و زنکشی در کردستان ابتدا لازم است به پیچیدگی آسیبهای اجتماعی در کردستان و درهمتنیدگی ساختارها با آنها پرداخته شود، چرا که خوانش تک بعدی از مسئله کاملا غلط است.
خودکشی و زنکُشی در کردستان امری اجتماعی-سیاسی و درهمتنیده با شرایط اجتماعی-اقتصادی-سیاسی حاکم بر جامعه است. زیرا از یکسو در حاشیه قراردادن و در عقبماندگی نگه داشتن جامعه کُردستان، بهصورت کلی فرصتهای رشد و توسعه پایدار را از افراد گرفته و از دیگرسو، حکومت ضمن وجود قوانین تبعیضآمیز و ضدزن، در چهارچوب نگاه امنیتی به کُردستان، تلاش میکند آسیبهای اجتماعی را فرهنگی ذاتی و درونی نشان دهد و بگوید مشکل از فرهنگ کُردها است، درحالیکه فرهنگ یک مسئله کاملا سیال است و در کشورهای نرمال بودجه فراوانی برای ارتقا آن در نظر گرفته میشود.
این خوانش نه به معنای انکار سنتهای غلط در جامعه کُردستان است و چه بسا در سالهای اخیر فعالین زن و فعالان برابری جنسی/جنسیتی با دستان خالی بیشترین نقش را در مبارزه با زن کشی و خودکشی در جامعه کُردستان داشتهاند و در راستای دغدغهمند کردن جامعه و به عقب راندن سنتهای غلط و مردسالار برآمدهاند؛ باوجود اینکه در این راه بازداشت شده و تمامی انجمنهای مربوط به زنان لغو مجوز شدهاند یا دیگر مجوزهایشان تمدید نشده است.
فعالین، رسانه و نهادهای حقوق بشری نیز نه تنها اخبار زنکشی و خودکشیها را انکار و پنهان نکرده بلکه با هدف آگهی بخشی به جامعه و دغدغهمند کردن افکار عمومی، تلاش کردهاند روی آسیب اجتماعی دست گذاشته و آن را به مسئله همگانی تبدیل کنند.
مسئله مهم دیگر این است که خود قربانیان زنکشی و خودکشی قربانیان منفعلی نیستند، بلکه ما در سالهای اخیر شاهد خودکشی و زنهای کشته شدهای بودهایم که درپی اعتراض به سنتها و تبعیضات جان خود را از دست دادهاند.