از شیوع بیماری گال در زندان مهاباد تا شرایط غیرانسانی زندانیان و عدم رسیدگی پزشکی و پاسخگویی مسئولین

۱۴ اسفند ۱۴۰۳؛ حدود یک ماه است بیماری پوستی گال در زندان مهاباد شیوع پیدا کرده و درحالیکه که تاکنون هیچگونه اقدامات درمانی و بهداشتی برای کنترل و پیشگیری از این بیماری توسط مسئولین زندان مهاباد باوجود بارها درخواست‌ انجام نگرفته است؛ به‌ دلیل کمبود دارو و عدم رسیدگی پزشکی، زندانیان برای درمان متوسل به هزینه شخصی یک میلیون تومانی شده‌اند.

باتوجه به شیوع یک ماهه بیماری گال در زندان مهاباد، کُردپا در یک گزارش اختصاصی در گفتگو با یک منبع مطلع به وضعیت شیوع این بیماری در زندان مهاباد پرداخته است. عدم پاسخگویی مسئولین به درخواست زندانیان، عدم رسیدگی پزشکی به زندانیان بیمار، نبود دارو و عدم اقدامات لازم برای کنترل و پیشگیری بیماری گال از جمله مواردی است که گزارش پیشرو به آن اشاره دارد.

از عدم رسیدگی به شیوع گال توسط مسئولین تا یک میلیون تومان هزینه شخصی برای هر بیمار و دادن یک پماد توسط بهداری به هر بیمار؛

بیماری پوستی گال حدود یک ماه است در داخل زندان مهاباد و قسمت‌های نیمه باز زندان شیوع پیدا کرده است و تاکنون هیچگونه رسیدگی بهداشتی و انسانی برای این شرایط توسط مسئولین مربوطه انجام نگرفته و زندانیان مبتلا به بیماری گال طی این مدت مجبور شده‌اند هزینه‌های قرص و پماد را که برای هر فرد بیش از یک میلیون تومان هزینه داشته‌، خودشان پرداخت کنند. از دیگرسو زندانیان کم بضاعتی که توانایی تهیه دارو از خارج زندان را ندارند تنها بایستی به یک پماد «پرمترین» که توسط بهداری زندان مهاباد به زندانیان بیمار داده می‌شود، بسنده کنند که این پماد نیز جوابگوی بیماری گال نمی‌باشد و در وضعیت بیماران تغییری ایجاد نکرده است.

به گفته منبع مطلع کُردپا، شیوع بیماری گال «دمار از روزگار زندانیان در آورده است»، درحالیکه امکانات بهداشتی زندانیان «زیر صفر» است و روز به روز شیوع این بیماری گسترده‌تر می‌شود. طی روزهای گذشته نیز درحالیکه مسئولین گفته‌اند به‌زودی سم‌پاشی بندها انجام خواهد گرفت، تاکنون این اقدام انجام نگرفته است.

نبود امکانات بهداشتی و آمار بالای زندانیان از دلایل شیوع بیماری گال در زندان مهاباد؛

به گفته منبع آگاه کُردپا نبود امکانات بهداشتی در زندان و آمار بالای زندانیان با مجازات کیفری از جمله دلایل شیوع بیماری گال در زندان مهاباد می‌باشد.

عدم پاسخگویی مسئولین زندان به درخواست زندانیان و رسیدگی به شیوع بیماری گال با گذشت یک ماه؛

منبع مطلع کُردپا می‌گوید زندانیان بارها به‌صورت شفاهی از مسئولین زندان درخواست کرده‌اند که به وضعیت بهداشتی بندهای زندان و وضعیت پزشکی بیماران گال رسیدگی شود، اما تاکنون هیچگونه رسیدگی انجام نگرفته است و مسئول زندان در جواب گفته است با «دکتر زندان صحبت کرده‌ام» و «درحال انجام اقدامات هستیم»، درحالیکه که با گذشت یک ماه هیچگونه اقدام عملی انجام نگرفته است.

در حال حاضر «یوسف صفری» رئیس زندان مهاباد می‌باشد.

زندان مهاباد با سابقه بیماری ساس و اعتراض جمعی برای اقدام به سم‌پاشی بندها توسط مسئولین؛

زندان مهاباد قبلا نیز با شیوع بیماری‌هایی مانند ساس مواجه بوده است که هنوز هم این بیماری در بند۳/اتاق ۲ در جریان است و در بقیه بندها کمتر شده است. منبع کُردپا می‌گوید در آن زمان بارها اعتراض جمعی کردیم و غذا نگرفتیم تا اینکه سمپاش و مه‌پاش از بیرون از زندان آمد و  بندها را سمپاشی کردند و وضعیت بندها بهتر شد. 

 امکانات بسیار کم دارویی و روند غیرانسانی برای مراجعه زندانیان بیمار به بهداری و رسیدگی پزشکی، وضعیت زندان مهاباد را در حالت «افتضاح» قرار داده است؛

منبع مطلع کُردپا در این رابطه می‌گوید؛ وضعیت امکانات و داروهای بهداری زندان مهاباد «افتضاح» است؛ به‌صورتی که برای یک سرماخوردگی ساده ۵ قرص ابیوبروفن یا ژلیوفن، ۵ قرص سرماخوردگی و ۵ قرص آموکسی‌سیلین به هر بیمار تعلق می‌گیرد و می‌گویند اگر «خوب شدی، شدی، اگر نشدی خانواده از بیرون باید برایت دارو بیاورند». همچنین تنها دارویی که در بهداری زیاد است قرص ب۲ و شربت متادون می‌باشند.

بهداری زندان مهاباد دارای دو اتاق پشت سرهم است. اتاق اول با مساحت ۲×۳ به‌عنوان مطب دکتر استفاده می‌شود و دومین اتاق بعنوان داروخانه و قسمت تزریقات جدا شده است که دارای مساحت ۳×۴ می‌باشد. این بهداری هر روز از ساعت ۱۱:۰۰ الی ۱۲:۳۰ به‌غیر از روزهای تعطیل باز است و در صورتی به بیمار رسیدگی می‌شود که از قبل اسمش در داخل لیست ویزیت نام‌نویسی شده باشد در غیر این صورت از حق ویزیت و دادن دارو به بیمار خبری نیست.

قرار گرفتن اسم زندانیان بیمار در لیست بهداری زندان بدین صورت است که هر روز عصر اسم بیماران نوشته می‌شود و اگر در بازهای زمانی صبح یا شب یک زندانی مریض شود از حق ویزیت و رسیدگی پزشکی محروم می‌شود با این بهانه که اسم بیمار در لیست ثبت نشده است. همچنین اگر با این شرایط در روز مشخصی از حق ویزیت و مراجعه به بهداری برخوردار شوی تا یک هفته نمیتوانی از حق اسم نویسی برای رسیدگی پزشکی برخودار شوی.

دکتر بهداری زندان مهاباد در حال حاضر فردی با نام «یوسف خالند» است که به گفته منبع مطلع کُردپا رفتارش «زیاد خوب نیست» و در بیشتر مواقع بیماران را معاینه نمی‌کند بلکه از روی علائم ظاهری برای زندانیان بیمار دارو تجویز می‌کند.

بیماری گال (Scabies) چیست؟

بیماری گال یک عفونت پوستی مسری است که توسط کنه‌ای میکروسکوپی به نام سارکوپتس اسکابیئی (Sarcoptes scabiei) ایجاد می‌شود. این کنه در زیر پوست نقب می‌زند و باعث خارش شدید و ضایعات پوستی می‌شود.

بیماری گال از طریق تماس مستقیم و استفاده از وسایل شخصی انتقال پیدا می‌کند و در زندان‌ها به‌ دلیل فضای محدود و شلوغ زندان‌ها، شرایط غیربهداشتی، کمبود امکانات، تأخیر در درمان و عدم قرنطینه افراد جدید و مبتلا به ‌سرعت شیوع پیدا می‌کند.

این بیماری معمولاً با درمان مناسب طی چند هفته برطرف می‌شود و درحالیکه به‌دلیل شرایط خاص زندان‌ها برای پیشگیری و کنترل آن به؛ شناسایی و درمان سریع مبتلایان، اختصاص ملحفه، لباس و وسایل شخصی جداگانه برای هر فرد،  شست‌وشوی منظم لباس‌ها و ملحفه‌ها با آب داغ و مواد ضدعفونی‌کننده، قرنطینه افراد مبتلا تا تکمیل درمان و افزایش سطح بهداشت عمومی و آموزش زندانیان درباره بیماری گال نیاز است؛ در زندان مهاباد با گذشت یک ماه از شیوع این بیماری نه تنها این اقدامات انجام نگرفته است، بلکه بیماران مبتلا از رسیدگی درمانی محروم هستند.

قوانین جمهوری اسلامی ایران برای تأمین حقوق بهداشتی و درمانی زندانیان و پیشگیری از شیوع بیماری‌ها در زندان‌ها؛

در حالیکه اصل ۲۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و مواد ۱۰۳، ۱۰۴و ۱۰۵ آیین‌نامه اجرایی سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور بر حق خدمات بهداشتی و درمانی زندانیان، رسیدگی منظم بر وضعیت بهداشتی و درمانی زندانیان توسط بهداری و اقدامات لازم و فوری برای پیشگیری و کنترل بیماری‌ها تاکید کرده‌‌اند. در موارد بسیاری ازجمله شیوع بیمار گال در زندان مهاباد در حال حاضر نقض نظام‌مند این قوانین دیده می‌شود.

از دیگرسو ماده ٥٧٠ قانون مجازات اسلامی تصریح می‌کند که هر یک از مقامات و مأمورین دولتی که برخلاف قانون، آزادی شخصی افراد ملت را سلب کند یا آنان را از حقوق مقرر در قانون اساسی محروم نماید، علاوه بر انفصال از خدمت و محرومیت یک تا پنج سال از مشاغل دولتی، به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.

تنظیم؛ اوین مصطفی‌زاده