بیانیه مشترک محکومیت سازمانهای حقوق بشری در خصوص قتل یوسف شهلیبر و خشونت سیستماتیک بر علیه کودکان بلوچ توسط جمهوری اسلامی ایران

مقارن شامگاه ۷ اسفند ۱۴۰۳، نیروهای یگان تکاوری از نهادهای مسلح زیر مجموعه نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در منطقه چاهجمال شهرستان ایرانشهر بدون هیچگونه هشدار قبلی یا ایست بازرسی به خودروی حامل اعضای یک خانواده بلوچ آتش گشودند که در نتیجه آن کودک ۵ ساله خانواده به نام یوسف شهلیبر اثر اصابت مستقیم گلولههای جنگی متعاقبا در بیمارستان جان باخت. مادر این کودک مریم شهلیبر نیز که در زمان حادثه باردار بود، به شدت مجروح شد و جنین خود را از دست داد. برخی از شواهد حاکی از آن است که اهمال و تسامح جدی در عملیات درمانی فوری نسبت به یوسف منجر به مرگ وی شده است.
بنابر تحقیقات انجام گرفته توسط چندین سازمان حقوق بشری نیروهای مسلح تکاوری بدون هیچ گونه اخطار و ایست قبلی به دلایل نامعلومی مبادرت به گشودن آتش سنگینی بطرف خودروی حامل این خانواده کردهاند. متعاقب زخمی شدن سرنشنیان خودرو آنان را به بیمارستان منتقل و بدون پذیرش هر گونه مسئولیت قانونی، بیمارستان را بسرعت ترک کردهاند.
از زمان منتشر شدن این جنایت مقامات حکومتی بدون پذیرش هر گونه مسئولیت و انجام تحقیقات مستقل مبادرت به اظهارنظرهای غیرواقعی و بلاوجه نسبت به موضوع کردهاند. شایان ذکر است نیروهای امنیتی با حضور در بیمارستان خاتم الانبیا ایرانشهر با خشونت زائدالوصف راننده خودرو حامل این خانواده را بازداشت و به یک بازداشتگاه امنیتی مخفی منتقل کردهاند. برخی اطلاعات موجود حاکی از تحت فشار بودن این راننده برای همکاری با نیروهای امنیتی و انکار تیراندازی توسط نیروهای تکاوری میباشد. در این راستا همچنین خانواده قربانی بشدت برای عدم اطلاع رسانی و هرگونه شکایت تحت فشار و تدابیر امنیتی قرار گرفتهاند.
این چنین جنایات ارتکابی نسبت به کودکان بلوچ در سالهای اخیر مسبوق به سابقه بوده است. بنابر آمار گردآوری شده توسط سازمانهای حقوق بشری بلوچستان در سالهای اخیر دهها کودک بلوچ بر اثر تیراندازی مستقیم نیروهای امنیتی و نظامی جمهوری اسلامی ایران کشته، مجروح و دچار ناتوانیهای جدی جسمانی شدهاند. این گزارشها گواهی بر وجود خشونت گسترده و سازمان یافته دولتی بر علیه مردم بلوچستان و بخصوص کودکان زیر ۱٨ سال است.
حق بر حیات اساسیترین حق هر انسانی است. این حق نسبت به کودکان به دلیل آسیب پذیرتر بودن آنان مورد توجه جدی جامعه بینالمللی قرار گرفته است. در این راستا حتی کمیته حقوق کودک سازمان ملل متحد- که ناظر بر اجرای کنوانسیون حقوق کودک ۱۹٨۹ است- اصل احترام و حفظ حیات و بقا کودک را در زمره چهار اصل اساسی به عنوان سنگ بنای کنوانسیون حقوق کودک یاد کرده است. در این راستا ماده ۶ کنوانسیون نیز مقرر داشته : «دولتهای عضو، حق ذاتی تمام کودکان برای زندگی را به رسمیت میشناسند». دولت جمهوری اسلامی ایران یکی از متعهدین به کنوانسیون حقوق کودک است و این کنوانسیون در زمره حقوق داخلی برای تمامی ارکان و ماموران دولتی لازم الاجرا است. ممنوعیت شدید قتل کودکان حتی در متون دینی به عنوان یکی از اصلیترین منابع نظام حقوقی جمهوری اسلامی مورد توجه قرارگرفته است.
لیکن با وجود تمامی الزامات قانونی مذکور به دلیل نگرش امنیتی حاکمیت به بلوچستان، مردم و کودکان بلوچ همواره شاهد خشونت زائد الوصف حکومتی هستند. این خشونت به صورت گسترده و سیتماتیک بصورت روزانه بر علیه مردم بلوچستان به کار گرفته میشود. قتل عام سوختبران و کاسبکارن مرزی، آمار بالای اعدام شهروندان بلوچ و وجود هزاران زندانی سیاسی و مذهبی بلوچ نمونههای بارزی از این خشونت سیستماتیک بر علیه مردم بلوچستان و بخصوص کودکان زیر ۱٨ است.
با لحاظ مطالب مذکور و نیز مستندات متقن در خصوص شلیک مستقیم نیروهای یگان تکاوری به یوسف شهلیبر کودک ۵ ساله بلوچ و متعاقبا مرگ وی ما امضا کنندگان این بیانیه خواستار اقدمات فوری و موثر بینالمللی نسبت به این جنایت هستیم. با توجه به اینکه هیچ سازمان و نهاد حقوق بشری مستقلی در جمهوری اسلامی در خصوص نقض حقوق بشر در ایران وجود ندارد، ما خواستار تحقیقات مستقل توسط کمیتهای مشترک از هیات حقیقت یاب شورای حقوق بشر در خصوص ایران، کمیته بینالمللی صلیب سرخ و سازمان پزشکان بدون مرز هستیم.
ما همچنین خواستار گنجاندن یگانهای تکاوری در لیست تحریمهای بینالمللی حقوق بشری، تعقیب بینالمللی فرماندهان این یگانها در بلوچستان و ممنوعیت فروش هر گونه سلاح به این نهاد نظامی بدلیل نقض فاحش حق بر حیات شهروندان و بخصوص کودکان بلوچ هستیم.
١ مارس ٢٠٢٥
سازمانهای امضاکننده؛
۱-سازمان حقوق بشر هانا
۲-رسانک
۳-کمپین فعالین بلوچ
۴-شیوار
۵-حقوق بشر بلوچستان
۶:همه حقوق بشر برای همه در ایران
۷-سازمان حقوق بشر اهواز
۸-سازمان ششرنگ، شبکه لزبین و ترنسجندرهای ایران (سازمان مبارزه با تبعیض و جرمانگاری علیه جامعه الجیبیتی+)
۹_ کمیته آزادی زندانیان سیاسی در ایران (Campaign to Free Political Prisoners in Iran)
۱۰_سازمان حقوق بشر ایران
۱۱-شبکه حقوق بشر کردستان
۱۲:انجمن حقوق بشر کردستان (ژنو)
۱۳:کانون مدافعان حقوق بشر
۱۴:مرکز اسناد حقوق بشر ایران
۱۵:کردپا
۱۶:زن زندگی آزادی لندن
۱۷:آزادی نتورک