٢٥ نوامبر ۲۰۲۴؛ ۱۶ روز دنیا را نارنجی کنیم

۲۵ نوامبر، روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان، فرصتی برای یادآوری و نگاه به وضعیت خشونت و سرکوب زنان در هر جامعه‌ای است. گستردگی خشونت علیه زنان باعث شده هر ساله کمپین جهانی ۱۶روز مبارزه با خشونت علیه زنان به اهمیت این مسئله در دنیا بپردازد.

کمپین ‍۱۶ روزه مبارزه با خشونت علیه زنان از ۲۵ نوامبر تا ۱۰ دسامبر روز جهانی حقوق بشر ادامه دارد. ۱۶ روز دنیا را نارنجی کنیم نام این کمپین است.  به‌همین مناسب کُردپا در نظر دارد در این ۱۶ روز به ابعاد و گستردگی خشونت علیه زنان و نقض حقوق بشر بپردازد. «گزارشی از ده‌ها مورد خشونت حکومتی، خودکشی و زن‌کشی در کردستان» اولین گزارش کردپا در این رابطه است.

سازمان ملل؛ در هر ۱۰ دقیقه یک زن کشته می‌شود، ما به قوانین قوی و مسئولیت‌پذیری دولت‌ها نیاز داریم

خشونت علیه زنان و دختران، فراگیرترین شکل نقض حقوق بشر است و قتل‌های مبتنی‌ بر جنسیت (زن‌کشی)، شدیدترین شکل خشونت علیه زنان و دختران می‌باشد. دفتر زنان و دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، امروز در گزارشی مشترک به مناسبت ۲۵ نوامبر 24 اعلا کرده‌اند در سال گذشته میلادی ۸۵ هزار زن و دختر به‌طور عمد به قتل رسیده‌اند. یعنی روزانه ١٤٠ زن و دختر به دست شریک زندگی یا بستگان نزدیک خود کشته می‌‌شوند که این معادل یک قتل در هر ده دقیقه است.

سیما بحوث، مدیر اجرایی زنان سازمان ملل متحد، با اشاره به اینکه خشونت علیه زنان و دختران "اجتناب‌پذیر و قابل پیشگیری است"، تاکید می‌‌کند: "ما به قوانین قوی، جمع‌آوری بهتر اطلاعات، مسئولیت‌پذیری بیشتر دولت، فرهنگ تحمل صفر و افزایش بودجه سازمان‌ها و نهادهای حقوق زنان نیاز داریم". به گفته وی، "زمان آن فرا رسیده است که رهبران جهان متحد شوند و منابع مورد نیاز برای پایان دادن به این بحران را یکبار برای همیشه فراهم کنند".  

غاده ولی، مدیر اجرایی دفتر مبارزه با مواد مخدر سازمان ملل نیز عقیده دارد که جدیدترین گزارش این نهاد، "نیاز فوری به سیستم‌های عدالت کیفری قوی جهت پاسخگو کردن عاملان و همچنین تضمین حمایت کافی از بازماندگان، از جمله دسترسی آنها به مکانیسم‌های گزارش‌دهی ایمن و شفاف" را برجسته می‌‌کند. وی همچنین تاکید می‌‌کند که در عین حال، "باید با تعصبات جنسیتی، عدم تعادل قدرت و هنجارهای مضری که خشونت علیه زنان را تداوم می‌بخشد" نیز مقابله کرده و آنها را از بین برد.

نامگذاری ۲۵ نوامبر به‌عنوان روز مبارزه با خشونت علیه زنان؛

مجمع عمومی سازمان ملل، در سال ١٩٩٩ و پس از ٢٩ سال، سالروز قتل خواهران میرابل، توسط سازمان امنیت جمهوری دومنیکن به‌دلیل مشارکت در فعالیت و مبارزات مخفیانه علیه دیکتاتوری تورخیو را بعنوان «روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان» نامگذاری کرد.  این نامگذاری نشات گرفته از مبارزات زنان و خشونتی که در این راه متحمل شده‌اند و لزوم اراده‌ای جهانی برای مبارزه با خشونت علیه زنان بعنوان پاندمی جهانی و ساختاری است.  

هرساله در این روز زنان در کشورهای مختلف و با روش‌های گوناگون، ضمن به‌چالش کشیدن انواع خشونت، با به‌میدان آمدن در خیابان، برگزاری کنفرانس‌های بزرگ، برنامه‌های مختلف و... ضمن محکومیت خشونت علیه زنان، خواهان اقداماتی جدی و کلان و وضع قوانین مناسب برای رفع آن هستند.

۲۵ نوامبر در ایران و مواجه زنان با خشونت حکومتی و سیستماتیک؛

در بعضی کشورها زنان نه تنها از وضع قوانین مترقی و مناسب، وجود برنامه‌های کلان و دولتی برای مبارزه با خشونت ناامید شده‌اند، بلکه با قوانین و سیستم حکومتی مواجه هستند که دارای مجراهای قانونی جهت اعمال خشونت بر زنان است و چه بسا با فعالیت مدنی زنان، تاسیس NGO ها، و ... برخورد حکومتی می‌شود؛ به مانند آنچه در ایران کنونی وجود دارد و زنان از برگزاری مراسمات ٨ مارس و ٢٥ نوامبر منع حکومتی می‌شوند. با این وجود تلاش‌های زنان ایران برای به‌چالش کشیدن آنچه در جامعه علیه زنان وجود دارد در اشکال مختلف و با تمامی فراز و فرودها ادامه داشته، دارد.

کردستان ایران، جایی که زنان کُرد در آن با تبعیض مضاعف روبرو هستند و نگاه و برخورد "امنیتی" حکومت با این جغرافیا نه‌تنها منجر به تقاط ستم جنسیتی_اتنیکی_مذهبی_ طبقاتی به این زنان شده، بلکه با محروم ساختن این جغرافیا و عدم توسعه اقتصادی، چرخه معیوب و دامنه‌داری از عقب‌مانده نگه‌داشتن اقتصادی را در لابه‌لای تمامی مناسبات آن می‌توان به‌خوبی مشاهده کرد. با این حال کردستان به‌لحاظ بستر مبارزاتی علیه ستم دارای تاریخ درخشانی است و در سال‌های اخیر جامعه مدنی آن به خوبی می‌درخشد و نقش زنان نیز در آن بسیار پیدایست.

مبارزه با خشونت علیه زنان در کردستان باوجود ستم سیستماتیک و ٤ دهه سرکوب، هم‌اکنون و در بیش از یک دهه گذشته، خصوصا درمیدان‌های عمومی، نشان از فرهنگ مبارزاتی برای حق‌خواهی و برابری در کردستان دارد. تا جایی که این مقاومت و مبارزه منجر به خیزش انقلابی ژن ژیان ئازادی از کردستان شد و حتی مرزهای ایران را در نوردید.

خیزش انقلابی ژن ژیان ئازادی، مبارزات، مطالبات و مقاومت زنان را درونی کرد و علی‌رغم سرکوب خشونت‌آمیز آن توسط حکومت، اما گفتمان این خیزش در تمام زندگی روزمره و اکت‌های مبارزاتی زنان در حال ایفا کردن نقش خود است و زنان نیز روز به‌روز در حال تقویت این جنبش هستند.

سازمان حقوق بشری کُردپا

۲۵ نوامبر ۲۰۲۴